عوارض کمبود ید در بارداری، قابل جبران است؟

به دلیل افزایش دفع ید در دوران بارداری بهتر است مادران توسط آزمایشات غدد تیروئید از وضعیت عملکرد مناسب این غده اطمینان حاصل نمایند.

دکتر فیروزه عسگرانی متخصص غدد در خصوص لزوم انجام آزمایش تیروئید در زنان باردار اظهار داشت: تحقیقات نشان داده، بارداری سبب افزایش دفع ید در بدن زنان می شود همچنین جنین نیز به دلیل دریافت ید از بدن مادر باعث کاهش ید می شود بنابراین بهتر است زنان قبل از بارداری از نظر عملکرد غده تیروئید غربالگری شوند.

وی ادامه داد: تکامل سیستم عصبی جنین توسط هورمون های بدن مادر صورت می گیرد بنابراین مادر باید از نظر غده تیروئید وضعیت مناسبی داشته باشد.

عسگرانی علت بیماری های غده تیروئید را عمدتا خود ایمنی دانست و افزود: کمبود ید در مواد غذایی مطرح نیست زیرا در آب آشامیدنی و فرآورده های نان این کمبود جبران شده و عسگرانی در خصوص بیماری های ناشی از غده تیروئید در دوران بارداری بیان کرد: اگر مادر مبتلا به بیماری گواتر باشد و این بیماری در مرحله ساده باشد برای مادر و جنین هیچ مشکلی حاصل نمی شود ولی اگر غده تیروئید کم کار باشد ممکن استسقط جنین صورت گیرد و یا اینکه این کم کاری در رشد مغز جنین تاثیر بگذارد البته مادران باردار نگران نباشند زیرا با انجام آزمایش قبل از بارداری و یا بالا بردن دوز دارو در دوران بارداری می توان از بروز این خطرات جلوگیری کرد.

این متخصص غدد در ادامه افزود: هر چند پزشکان قبل از بارداری توسط انجام آزمایش تیروئید، عملکرد این غده را در زنان باردار زیر نظر دارند اما پیگیری عملکرد این غده در دوران بارداری نیز ادامه خواهد داشت و حتی بعد از زایمان تا سه روز نوزادان تحت آزمایشات غربالگری تیروئید هستند.

وی خاطر نشان کرد: بهتر است مادران از مصرف شلغم خام، بادام زمینی و کلم به دلیل کمک به دفع ید خودداری کرده و از مواد یددار نظیر نمک یددار و ماهی و میگو استفاده نمایند.

آزمایش تیروئید قبل از بارداری

کنترل کم کاری تیروئید در بارداری

مادرانی که قبل از بارداری به کم کاری تیروئید مبتلا بوده اند و یا در حین بارداری دچار کم کاری تیروئید شده اند، باید دقت کنند که هر شش هفته یک بار، آزمایش تیروئید بدهند تا مطمئن شوند مقادیر هورمون های تیروئید در بدن آنها در حد طبیعی است و باید درمان را تحت نظر پزشک متخصص غدد پیگیری کنند.

اگر خانم بارداری متوجه افزایش وزن غیر طبیعی خود در این دوران شد، باید به کم کاری تیروئید شک کند، حتی اگر سابقه مشکلات تیروئید را از قبل نداشته باشد.

در طول چند ماه اول بارداری، جنین به هورمون های تیروئید مادر بسیار وابسته می باشد و هورمون های بدن مادر، نقش مهمی را در رشد طبیعی مغز جنین ایفا می کنند. بنابراین کمبود هورمون تیروئید، تاثیر منفی رویضریب هوشی و فعالیت های مغزی جنین دارد و به همین دلیل است که پزشکان توصیه می کنند خانم ها قبل از اقدام به بارداری، آزمایش خون که شامل هورمون های تیروئید می باشد را انجام دهند تا اگر به مشکلات تیروئید مبتلا هستند، تحت درمان قرار گرفته و سپس باردار شوند.

کم کاری شدید تیروئید برای مادر چه عوارضی دارد؟

در زمان بارداری سلامت از دو جنبه مادر و جنین باید در نظر گرفته شود، ادامه داد: کم کاری شدید تیروئید عوارض زیادی برای خود مادر ایجاد می کند، مثل؛ کم خونی، درد و ضعف عضلانی، نارسایی قلبی،مسمومیت حاملگی، خونریزی های بعد از زایمان، به دنیا آوردن نوزادان با وزن کم، ولی اگر کم کاری تیروئیدخفیف باشد، ممکن است اصلاً خانم طی بارداری متوجه نشود و علائم شدیدی هم نداشته باشد.

وی افزود: زنانی که سابقه بیماری تیروئید یا گواتر واضح به صورت برجستگی در ناحیه گردن خود دارند، بیشتر احتمال دارد که دچار مشکل تیروئید در دوران بارداری شود. زنانی که از قبل، کم کاری تیروئید داشته اند در هنگام بارداری احتیاج به هورمون تیروئیدشان ۲۵ تا ۵۰۰ درصد افزایش می یابد. بنابراین لازم است دوز مناسب برای آنان تعیین شود. همچنین فردی که کم کاری تیروئید دارد، بهتر است در طی بارداری هر ۶ یا ۸هفته آزمایش تیروئید دهد. اگر دوز دارو تغییر داده شد، ۴ هفته بعد هم برای اطمینان از کافی بودن میزان دارو، لازم است آزمایش مجدد انجام شود.

آزمایش تیرویید در بارداری

اثر هورمون های تیروئید بر جنین:

جنین در دوران بارداری تا زمانی که غده تیروئیدش عملکرد را شروع کند، از نظر هورمون تیروئیدی کاملا وابسته به مادرش است. این اتفاق زود تر از هفته ۱۲ بارداری رخ نمی دهد. بنابراین کم کاری تیروئید مادر در ۳ ماهه اول بارداری می تواند اثر سو خود را بر سلامت جنین بگذارد. اکثر مادران بعد از گذشت مدت زیادی از این ۳ ماهه، از بارداری خود مطلع می شوند. بنابراین مادران قبل از اقدام بهبارداری باید برای تشخیص و درمان وضعیت تیروئید خود مراحل لازم را طی کنند.

درمان کم کاری تیروئید در بارداری:

اگر تیروئید شما کم کار است و پزشک غدد اجازه بارداری را به شما داده، بهتر است هر ۴تا ۶ هفته یک بار برای سنجش وضعیت تیروئید خود آزمایش بدهید.

درمان کم کاری تیروئید در دوران بارداری معمولا آسان است. در بیشتر موارد پزشک برای جبرانکمبود هورمونی به بیمارش فرم های مصنوعی T۴۴ را می دهد. دوز این دارو طوری تنظیم می شود که سطح هورمون مورد نظر در خون ثابت بماند، اما بهتر است در این دوران آزمایش سنجش هورمونتیروئیدی ( TSHH) هم انجام شود.