عقب افتادن پریود، دلایل اصلیش چیه؟

وقتی که عادت ماهیانه به تاخیر می‌افتد، اولین چیزی که به ذهن خانم‌ها خطور می‌کند آن است که احتمالا باردار شده‌اند. در این حالت، بعضی از آنها خیلی خوشحال می‌شوند و بعضی دیگر که انتظار بچه‌دار شدن را ندارند احساس دلهره پیدا می‌کنند. اما به تاخیر افتادن عادت ماهیانه ممکن است در اثر عوامل دیگری نیز باشد. در ادامه ۱۱ عامل اصلی تغییرات چرخه قاعدگی ذکر شده است.

بارداری

گاهی به تاخیر افتادن دقیقا به همان دلیلی که است که فکر می‌کردید: بارداری. اما از آنجا که علائم اولیه بارداری مثل گرفتگی شکم و‌ متورم شدن و حساس شدن سینه‌ها، مثل اتفاقاتی است که قبل از عادت ماهیانه تجربه می‌کنید به سختی می‌توان تشخیص داد که آیا تا چند روز بعد پریود می‌شوید یا اینکه واقعا باردار شده‌اید. اگر عادت ماهیانه شما به تاخیر افتاده و شما بدون جلوگیری، رابطه جنسی داشته‌‌اید، می‌توانید با استفاده از وسایل تست خانگی بارداری، باردار شدن خود را بررسی کنید. بهترین زمان برای این کار، یک هفته بعد از زمانی که انتظار عادت ماهیانه را داشتید. اما بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده وسایل تست خانگی بارداری ادعا می‌کنند حتی در عرض چند روز می‌توانند وضعیت بارداری را مشخص نمایند.

استرس

خودتان خوب می‌دانید استرس اثرات نامطلوب زیادی مثل سردرد، افزایش وزن،‌ آکنه و عوارض پوستی دارد. همچنین می‌تواند بر عادت ماهیانه شما نیز تاثیر بگذارد. وقتی که در معرض استرس فیزیکی و عاطفی قرار دارید، بدن شما هورمون‌های استرس آدرنالین و کورتیزول تولید می‌کند. بالا رفتن سطح اینها باعث می‌شود مغز در مورد اینکه کدامیک از کارهای بدن در حال حاضر ضروری و کدامیک غیر ضروری است، تصمیم بگیرد تا اینکه عامل استرس از بین برود. در نتیجه، بعضی فعالیت‌های بدن مثل جریان خون به عضلات و اکسیژن به ریه‌ها افزایش پیدا می‌کند و بعضی چیزهای دیگر مثل هضم غذا و عملکرد دستگاه تناسلی ممکن است در موارد حاد حتی متوقف شود. وقتی که چرخه تناسلی به تاخیر بیفتد عادت ماهیانه نیز تحت تاثیر قرار می‌گیرد.

بیماری

به زمانی فکر کنید که تخمک گذاری داشته‌اید. چه به یک بیماری ساده مثل سرماخوردگی چه بیماری حادتر مبتلا بودید، استرس همانطور که گفته شد شما را وارد مرحله «چه چیزی اهمیت بیشتری دارد» می‌کند. در نتیجه ممکن است تخمک‌گذاری به تاخیر افتاده یا اصلا انجام نشود. عادت ماهیانه نیز ممکن است عقب افتاده یا اصلا انجام نشود. اگر بیماری در حدود زمان تخمک‌گذاری باعث انجام نشدن عادت ماهیانه شده باشد پس از آنکه همه چیز به وضع عادی خود برگشت و سلامتی خود را بازیافتید چرخه قاعدگی دوباره به نظم خود بازخواهد گشت.

وزن

وزن شما بر عملکرد غده هیپوتالاموس که مسئول تنظیم فرایندهای مختلفی در بدن از جمله چرخه قاعدگی است تاثیر می‌گذارد. کاهش ناگهانی وزن، مصرف غذاهای کم کالری یا لاغری مفرط باعث فشار به هیپوتالاموس شده و بدن، استروژن را که باعث تولید پوشش رحم می‌شود آزاد نمی‌کند. همین اتفاق در خصوص اختلالات غذایی مثل جوع و بی اشتهایی افتاده و استروژن خیلی کم می‌شود. از سوی دیگر، وقتی که اضافه وزن دارید یا وزن شما در مدت کوتاهی به شدت افزایش یافته بدن به میزان زیادی استروژن تولید نموده و پریود فرد نامنظم می‌شود. به طور کلی، با کاهش وزن وقتی که اضافه وزن دارید و با افزایش وزن وقتی که خیلی لاغر هستید عادت ماهیانه به وضع طبیعی خود بر می‌گردد.

ورزش سنگین

تردیدی نیست که ورزش برای بدن شما مفید است. اما وقتی که ورزش سنگین باشد و فرد برای کاهش وزن غذا کم میل کند بدن نمی‌تواند به اندازه کافی استروژن تولید نماید تا چرخه قاعدگی تکمیل شود. بعضی از ورزشکاران حرفه‌ای از جمله ژیمناست‌ها بیش از سایرین در معرض خطر بیماری فقدان قاعدگی قرار دارند (نداشتن عادت ماهیانه در چند ماه پشت سر هم). اگر بدن شما به اندازه کافی کالری دریافت نکند احتمال تاخیر پریود زیاد است. بعضی از نشانه‌های افراط در ورزش، کاهش ناگهانی وزن، کاهش عملکرد فیزیکی، ورزش کردن در زمان جراحت، بیماری و آب و هوای نامساعد است. بهتر است کمی فشار وارده به بدن خود را کاهش دهید تا زمانبندی عادت ماهیانه به حالت طبیعی خود برگردد.

تغییر زمانبندی فعالیت‌ها

جابجایی کارها مثل کار شبانه یا مسافرت زیاد ممکن است عملکرد ساعت بدن که هورمون‌ها را تنظیم می‌کند مختل نماید. نتیجه این اتفاق، گاهی به تاخیر افتادن یا نداشتن پریود است. اما وقتی که زمانبندی بدن تنظیم می‌شود عادت ماهیانه نیز به وضع سابق خود بر می‌گردد.

شیردهی

اگر بچه از شیر مادر تغذیه می‌کند ممکن است مدتی پریود نشوید زیرا پرولاکتین - هورمون مسئول تولید شیر در بدن - جلوی تخمک گذاری را می‌گیرد. بسیاری از مادران شیرده در دوران شیردهی تا چندین ماه پریود نمی‌شوند. اما نداشتن عادت ماهیانه به معنای باردار نشدن نیست. به خاطر داشته باشید که تخمک گذاری قبل از عادت ماهیانه اتفاق می‌افتد. حتی ممکن است بعد از تخمک گذاری و قبل از آنکه عادت ماهیانه اتفاق بیفتد باردار شوید. پس اگر پزشک فعلا شما را از بارداری مجدد منع کرده یا به دلایل دیگری قصد ندارید بارداری شیر به شیر را تجربه کنید حتما از روش‌های جلوگیری استفاده نمایید. عادت ماهیانه 6 تا 8 هفته بعد از آنکه بچه از شیر گرفته می‌شود احیاء می‌شود. اگر 3 ماه بعد از آنکه بچه را از شیر گرفته‌اید پریود نشدید حتما با پزشک خود مشورت نمایید.

مصرف دارو

مهمترین داروهایی که جلوی عادت ماهانه را می‌گیرد قرص‌ها و چسب‌های ضد بارداری هستند. اما خونریزی که بعد از مصرف اینها مشاهده می‌شود مربوط به چیست؟ این خونریزی مربوط به دفع است و ربطی به عادت ماهیانه ندارد. بعضی از قرص‌ها باعث می‌شوند حتی ۳ تا ۴ ماه بعد از مصرف آنها، عادت ماهیانه اتفاق نیفتد. بعضی دیگر از انواع وسایل ضد بارداری مثل آی یو دی (Mirena IUD) پوشش رحم را نازک کرده و از این طریق جلوی بارداری را می‌گیرند. پس لازم است حتما این قرص‌ها را در مواقع ضروری و با نظر پزشک مصرف نمایید. داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد روان پریشی، کورتیکواستروئیدها (کورتون) و داروهای شیمی درمانی نیز ممکن است باعث عقب افتادن یا انجام نشدن پریود شوند.

عدم تعادل هورمونی

سندروم تخمدان پلی کیستیک حالتی است که در آن تعادل هورمون‌های جنسی زنانه بهم خورده است. نتیجه، کیست روی تخمدان‌ها و نامنظم شدن تخمک گذاری است. علاوه بر این، ممکن است باعث افزایش رشد مو، آکنه، افزایش وزن و در برخی موارد ناباروری بشود. در این حالت، پزشک برای بررسی سطح هورمون‌ها، آزمایش خون تجویز میکند. اگر در آزمایش مشخص شود که سندروم تخمدان پلی کیستیک عامل این اتفاق است پزشک به شما توصیه خواهد کرد برای تنظیم قاعدگی موقتا از روش‌های کنترل بارداری استفاده کنید.

اختلال تیروئید

وقتی که تیروئید که غده مسئول سوخت و ساز بدن است به خوبی کار نکند، چرخه قاعدگی بهم می‌خورد. اگر تیروئید پرکار باشد، پریود خفیفتر و دیرتر اتفاق می‌افتد. سایر علائم این اختلال کاهش وزن، ضربان سریع قلب، افزایش تعریق و مشکلات خوابیدن است. کم کاری تیروئید باعث می‌شود پریود باز هم دیرتر اما شدیدتر اتفاق بیفتد. ضمنا باعث افزایش وزن، خستگی و ریزش مو می‌شود. پزشک با آزمایش خون می‌تواند اختلال تیروئید را بررسی نماید.

پری منوپوز (دوران حوالی یائسگی)

میانگین سن یائسگی 51 سال است. بین 2 تا 8 سال قبل از یائسگی، خانم‌ها دوران حوالی یائسگی را طی می‌کنند که در آن بدن استروژن کمتری تولید کرده و به سمت یائسگی حرکت می‌کند. در این زمان تغییرات چرخه قاعدگی خیلی معمول بوده و ممکن است پریود زودتر یا دیرتر و کوتاه‌تر یا طولانی‌تر اتفاق بیفتد. اگر در این خصوص نگرانی دارید پزشک می‌تواند سطح هورمون‌ها را با توجه به جواب آزمایش خون بررسی نماید.