مشکلات رفتاری کودکان، خودت را به مریضی نزن!
تمارض در کودکان به این صورت است که کودک با بیمار جلوه دادن خود، از انجام مسئولیتی طفره می‌رود.
تمارض در کودکان از پنج شش سالگی آغاز می‌شود. به این صورت که کودک با بیمار جلوه دادن خود، از انجام مسئولیتی طفره می‌رود یا برای انجام ندادن وظیفه‌ای، متوسل به بهانه‌ای منطقی می‌شود؛ مثلا ممکن است صبح‌ها برای نرفتن به مدرسه وانمود کند دل‌درد، سردرد، گلودرد، حالت تهوع و… دارد.
دو نوع تمارض
در حالت اول کودک یا نوجوان به دنبال کسب منفعتی مادی یا عاطفی است، مثلا به علت تمیز نکردن اتاق، خود را به بیماری می‌زند تا از شماتت‌های والدینش ممانعت کند؛ اما در حالت دوم، کودک در پی منفعتی نیست و با این که تمایل به انجام کاری دارد، اما به علائمی از بیماری دچار می‌شود که در معاینات پزشکی هیچ علت عضوی مشخصی ندارد. تفکیک و تشخیص این دو وضعیت از یکدیگر بسیار حائز اهمیت است.
کودکی که خود را به تمارض منفعتی می‌زند به محض رسیدن به هدف مورد نظر، دیگر علائم بیماری را بروز نمی‌دهد؛ اما کودک دوم، هرگز این کار را ارادی انجام نمی‌دهد. این کودکان معمولا در مواجهه با موقعیت یا فرد خاصی دچار علائم بیماری می‌شوند و هنگام اجتناب از آن شرایط نیز آرام و قرار می‌گیرند.
قانونگذاری
والدین منبع قدرت و مهم‌ترین الگوی رفتاری و تربیتی فرزندان محسوب می‌شوند. آنان می‌توانند با اتخاذ قوانینی درست، فرزندان مسئولیت‌گریز و بهانه جوی خود را تادیب و تربیت کنند. قانونگذاری و مشخص کردن قواعد اصلی زندگی در خانواده و همچنین پایبندی به قوانین خانه، امری موقت و مقطعی نیست و همیشه باید از سوی همه اعضای خانواده رعایت شود.
با رعایت قوانین، نه‌تنها کودکان نظم و انضباط را یاد می‌گیرند بلکه با انجام به‌موقع مسئولیت‌هایشان دیگر به تمارض کردن نیاز پیدا نمی‌کنند. برای موفقیت در این امر پیشنهاد می‌کنیم همگام با کودک، قوانین را مشخص کنید و با بیانی ساده و قابل فهم آن ها را توضیح دهید. بهتر است قراردادهای خود را مکتوب کنید و به امضای هر یک از طرفین برسانید. اگر چه تعیین مجازات یا پاداش برای پرهیز از رفتار نامطلوب و تقویت رفتار مطلوب، می‌تواند تضمینی برای اجرای مفاد این قرارداد باشد.
مهارت حل مسئله
ریشه‌یابی تمامی مشکلات رفتاری کودکان الزامی است. چه‌بسا پس از ریشه‌یابی علت رفتارهای ناسازگار کودک می‌توان راهکارهای مواجهه درست با آنها را شناسایی کرد و از میان آن ها بهترین و مناسب‌ترین روش را با توجه به شرایط کودک برگزید. بهتر است در این فرآیند خود کودکان هم نقش فعالی داشته باشند، بنابراین توصیه می‌شود با کودک راجع به مشکلش به زبانی ساده و صمیمانه صحبت کنید و راه‌های برطرف کردن آن را با بیانی کوتاه و روشن توضیح دهید.
حمایت و پشتیبانی والدین در همه مراحل ریشه‌یابی تا درمان، لازم و ضروری است، چه‌بسا اگر والدین چنین مهارتی نداشته باشند و در مواجهه با مشکلات کودک، دچار آشفتگی‌های روحی و رفتاری شوند، بی‌تردید فرزندان آن ها نیز به پیروی از همین الگو، به جای حل مسائل خود، پاک کردن صورت مسئله را ترجیح خواهند داد. والدین با هشیاری و شناخت بیشتر این نوع رفتارها و همچنین با اقدام مناسب و ارتباط موثر با فرزندان خود می‌توانند مانع انتقال این اختلال به شخصیت کودک شوند.
سرزنش نکنید
وقتی کودک یا نوجوانتان متوسل به تمارض می‌شود، هرگز او را سرزنش یا تحقیر نکنید، بلکه به جای آن بهتر است از جریمه های رعایت نکردن قوانین استفاده کنید. یادتان باشد تحقیر و سرزنش کردن کودک، فقط ناسازگاری‌های آنان را تشدید می‌کند.
برچسب نزنید
در برخورد با کودکانی که تمارض را به عنوان روشی برای رسیدن به اهدافشان انتخاب کرده‌اند، باید بسیار محتاطانه رفتار کرد. والدین باید از القای برچسب‌های منفی رفتاری و اخلاقی بر کودک خود به شدت امتناع کنند. چه‌بسا برچسب زدن به این کودکان، نامطلوب‌ترین روش ممکن است. استفاده از کلماتی چون ترسو، تنبل، دروغگو و… نه تنها بسیار آسیب زاست، بلکه تاثیرات منفی جبران ناپذیری بر شخصیت کودک تحمیل می‌کند.
عشق بورزید
علت اصلی این رفتار یعنی تمارض را باید در نیاز توجه طلبی کودک جست و جو کرد. بسیاری از کودکان تنها به دلیل کمبود توجه عاطفی و محبت و صرفا به خاطر جلب علاقه و توجه والدین خود، دست به تمارض می‌زنند.
برای مواجهه صحیح با این وضعیت، والدین موظفند در هر شرایطی عشق و علاقه خود را به فرزندانشان نشان دهند. توصیه می‌کنیم از هر فرصتی برای ابراز محبت به ویژه حسن‌جویی از آنان استفاده کرده و حتی گاهی خود، عاملی برای ایجاد این فرصت‌ها باشید. با تشویق‌های بجا و متناسب نه تنها می‌توانید زمینه‌ای مناسب برای پرورش و تقویت اعتماد به نفس کودک فراهم کنید، بلکه فضای حمایتی و اطمینان بخشی را نیز در خانه جاری می‌کنید.
منبع:
فرزند پرتال
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼