نقش پدر در تربیت بچه، همسرتان را حرص ندهید

تا صحبت از مشارکت پدرها در امور مربوط به بچه­‌ها می‌­شود، غالب مادران آهی کشیده و از آرزوی خود برای این موضوع صحبت می­‌کنند. اکثر مادران می­‌گویند که آن­ها نیز تمایل بسیار زیادی دارند تا همسرشان ارتباط قوی­تر با فرزندشان داشته باشد و البته با انجام برخی کارهای مربوط به بچه­‌ها، باری از دوش آن­ها نیز بردارد. اما چرا در عمل به نظر می­‌رسد که پدران تمایل چندانی به مشارکت در امور مربوط به بچه‌­ها نداشته و زمان کمی با فرزندان خود صرف می­‌کنند؟ این موضوع از آن نظر اهمیت دارد که در بسیاری از مواقع علی­‌رغم حضور پدر در خانه و داشتن فرصت، باز هم شاهد مشارکت آن­ها نیستیم. اما ایراد کار کجاست و چه­‌طور می‌­توانیم همسرمان را تشویق کنیم تا زمان بیشتری را با بچه‌­ها گذرانده و البته مشارکت بیشتری در امور مربوط به بچه‌­ها داشته باشد؟

اگر از پدران بپرسید که چرا زمان چندانی را با فرزندان خود سپری نمی­‌کنند، ممکن است به چند پاسخ تکراری برسید. مواردی چون نداشتن وقت، خستگی، نبود فرصت مناسب و این­که وقتی همه­ کارهای مربوط به فرزندان دارد به خوبی توسط همسرشان انجام می‌­شود، چرا با دخالت­های خود این نظم را بر هم بزنند! اما شاید بتوانیم ادعا کنیم که هر چند کم بودن فرصت و خستگی عوامل موثری در این موضوع، به ویژه در شهرهای بزرگ، هستند اما همه­ ماجرا نیستند. بسیاری از پدران هر چند بهترین چیزها را برای فرزندان خود می­خواهند، اما از این موضوع مهم غافل هستند که بخشی از بهترین چیزها نه با کمک پول که تنها با صرف وقت با فرزندشان به دست خواهد آمد. این موضوع توسط پژوهش­های متعددی مشخص شده است. در واقع رابطه­ بین پدر یا فرزندان به اشکال مختلف چه بازی و تفریح، چه انجام مسوولیت­های خانه، رسیدگی به امور روزمره و چه انجام کارهای مدرسه، همه و همه می‌­توانند بر رشد ذهنی، شناخی، عاطفی و هیجانی کودکان اثرات مثبت شگرفی داشته باشند. پس اگر پدر هستید، سعی کنید با توجه به این نکته، انرژی بیشتری برای مشارکت بیشتر در کارهای فرزندان داشته باشید تا او از فواید آن بهره ببرد و اگر مادر هستید، سعی کنید با توجه به نکاتی که در ادامه خدمت شما خواهیم گرفت، همسرتان را به داشتن رابطه­ بیشتر ترغیب کنید.

دنبال کشف ایراد نباشید

همه­ پدرها بالاخره تا حدی در کارهای مربوط به فرزندشان مشارکت دارند، اما مشارک برخی از پدران بعد از مدت کوتاهی به شکل عجیبی کاهش پیدا می­‌کند، این گروه از پدران افرادی هستند که با ایراد گرفتن­ های مداوم همسرشان مواجه شده و همین ایراد گرفتن‌­ها باعث می­‌شود تا آن­ها علاقه­‌ای به ادامه مشارکت در امور مربوط به بچه ­ها نداشته باشند. پس اگر می­‌خواهید انگیزه همسرتان برای غذا دادن، بازی کردن، کتاب خواندن، حمام کردن، پارک بردن و . . . حفظ شود، تلاش کنید همیشه نکات مثبت این فعالیت­های مشترک را بیان کنید و تا حد امکان از بیان ایرادات به ویژه آن­ها که کوچک و گذرا هستند، خودداری کنید.

لذت رابطه را به نمایش بگذارید

سعی کنید لحظات لذت بخش بین فرزندتان و پدر را پررنگ کنید. برای این منظور می­توانید عکس­هایی از چنین موقعیت­هایی را قاب کنید، این عکس­ها را برای صفحه گوشی تلفن و یا صفحه نمایش رایانه انتخاب کنید و البته با تعریف این برنامه­‌های لذت­‌بخش بین پدر و فرزندتان برای دیگران، همسران را به تکرار آن­ها تشویق کنید.

تمجید و تشویق را فراموش نکنید

گاهی همسر ما کار مثبتی می­‌کند اما ما توجه چندانی به کار او نداشته و البته به روی او هم نمی­‌آوریم که متوجه ارزش کار او شده‌­ایم. گاهی با نیت قبلی سعی در چشم‌­پوشی از این کارهای مثبت داریم، گاهی تصور می­‌کنیم این کار باعث می‌­شود که همسرمان تصور کند که کار خیلی فوق­‌العاده‌­ای انجام داده در حالیکه طبق تصور ما او تنها بخشی از وظیفه خود را انجام داده است! یادتان باشد همه­ ما نیاز داریم تا کارهای مثبت­مان دیده شود، حتی اگر این کارها وظیفه ما تلقی شود. اگر می‌­خواهید همسرتان کاری را تکرار کند، سعی کنید انجام آن را برایش لذت­‌بخش کنید. واقعیت این است که کارهای مربوط به بچه‌­ها به خودی خود همیشه لذت بخش نیست اما تعریف و تشویق به جا همیشه لذت­‌بخش است! پس سعی کنید با تعریف بلافاصله و حساب شده در همسران از این­که در امور مربوط به بچه­‌ها مشارکت داشته، احساس مثبت ایجاد کنید.

به برآیند رابطه اهمیت بدهید

واقعیت این است که هر کدام از ما روش خاصی برای برقراری رابطه با فرزندمان داریم، برخی از ما علاقه داریم تا فعالیت­هایی آرام مانند نقاشی با فرزندمان داشته باشیم، ولی در مقابل برخی از ما به دنبال فعالیت­های جسمانی مانند فوتبال هستیم. در کنار این تفاوت­ها برخی از ما تمایل داریم تا با تشویق­های کلامی بعد از هر پیشرفتی فرزندمان را به فعالیت بیشتر تشویق کنیم، اما برخی از ما صبر می­کنیم تا زمانی که فرزندمان موفقیت چشم­گیری کسب کرد، او را تحسین کنیم. هر چند شاید در بعضی زمینه‌­ها گزینه خوب و بدی وجود ندارد و به عنوان مثال نمی­‌توان بر نوع فعالیت انتخابی ارزش­گذاری کرد، اما در مقابل در برخی زمینه­‌های دیگر مانند سبک تشویق و تنبیه روش­های مناسب و یا نامناسب وجود دارد. البته بحث فعلی ما در رابطه با معرفی روش مناسب تشویق نیست، بلکه می‌­خواهیم در این رابطه به نکته­ دیگری اشاره کنیم و آن هم روش برخورد در مقابل روش­های نادرست یکی از والدین در این زمینه است. عده­‌ای از مادران می‌­گویند همسرشان برخورد مناسبی با فرزندشان ندارد و به عنوان مثال از او ایراد گرفته و یا او را تحقیر می­‌کند، در این شرایط نیز مادر تمایل چندانی به تشویق رابطه­ بیشتر پدر با فرزند ندارند. اگر شما نیز چنین شرایطی دارید، بد نیست به چند نکته توجه داشته باشید. بعضی از برخوردهایی که در نظر ما اشتباه می­‌آیند، شاید بیشتر با معیارهای ما متفاوت باشند تا این­که از اساس اشتباه باشند، پس برای تشخیص درسی و غلطی برخوردها عجله نکنید و سعی در استفاده از نظر متخصصان برای قضاوت درست در این زمینه داشته باشید. نکته­ دوم این­که هرچند بعضی برخوردها ممکن است ایده‌­آل نباشد اما برای قضاوت نهایی باید آن­چه فرزند ما از ارتباط با پدرش به دست می­‌آورد، با آن­چه از دست می‌­دهد را در نظر داشته باشیم. واقعیت این است که داشتن رابطه­‌ای به نسبت مطلوب با پدر، می­‌تواند فواید بسیاری در رشد ذهنی و عاطفی فرزند ما داشته باشد. پس با صرف برخوردهای نامناسب هر از گاهی همسرمان، فرزندمان را از او دور نکنیم و در نهایت این­که شما با تشویق ابعاد مثبت رابطه، می­‌توانید در طول زمان همسرتان را به تکرار بخش­های مثبت سوق دهید و احتمال تکرار رفتارهای اشتباه را کاهش دهید.

شباهت­ها را پیدا کنید

شاید به نظر کمی دور از ذهن بیاید اما هر چه ما بیشتر از شباهت­های فرزندمان با پدرش صحبت کرده و البته از این موضوع، به عنوان نکته­‌ای مثبت یاد کنیم، همسرمان را به سمت مشارکت بیشتر در کارهای فرزندمان سوق داده‌­ایم. این موضوع را به ویژه مادران در ابتدای تولد فرزندشان بیشتر تجربه می‌­کنند. البته توجه داشته باشید که این رابطه بین داشتن شباهت و مشارکت بیشتر محدود به زمان نوزادی نیست و در سال­های بعد نیز می­‌تواند مشوق خوبی برای فعالیت بیشتر پدران باشد.

در زمان خونسردی درخواست کمک کنید

به عنوان مادر، بسیاری از ما زمانی متوجه حضور کمرنگ همسرمان در امور مربوط به بچه­‌ها می­‌شویم که خودمان خسته شده و احساس می­کنیم دیگر توان کافی برای رسیدگی به بچه‌­ها را نداریم. در این شرایط هم البته چون مادر خسته است، در غالب اوقات با ناراحتی، اوقات تلخی و عصبانیت خواسته­ خود را با همسرش در میان گذاشته و در بعضی مواقع کار تنها به شکایت و بیان عصبانیت محدود می­ماند. اگر شما نیز احساس فشار زیادی ناشی از رسیدگی از کارهای فرزندانتان داریم (امری که با داشتن بیش از یک بچه، کاملا طبیعی است!) سعی کنید پیش از این­که این فشار باعث دلخوری شدید شما شده و نتوانید درخواست خود را به شکل مناسبی بیان کنید، دست به کار شده و با همسرتان در این مورد صحبت کنید. البته در زمان صحبت تلاش کنید موضوع را به صورت درخواست کمک و نه دستور برای کمک بیان کنید.

نظر همسرتان را جویا شوید

مادران هر روز ناچار از تصمیم‌­گرفتن در مورد موضوعات مختلف مرتبط با بچه­‌ها هستند. بسیاری از این تصمیمات نیز به تنهایی گرفته شده و البته چاره­‌ای جز این نیست، اما اگر قرار باشد همه­ این تصمیمات به تنهایی گرفته شده و پدر بعد از اجرا در جریان آن قرار بگیرد، یک جای کار می­‌لنگد. سعی کنید با در میان گذاشتن مسائل مختلف با همسرتان او را به مشارکت بیشتر در امور بچه­‌ها دعوت کنید. البته دقت کنید که تنها خود را محدود به بیان مشکلات و دردسرها نکنید، چرا که این کار تنها احساس خستگی و کلافگی ایجاد می­کند. در عوض هر روز یکی دو موضوع را انتخاب کرده و در مقام مشورت نظر همسرتان را جویا شوید و البته تلاش کنید در بین موضوعات طرح شده موارد چون خرید و یا برنامه­‌های تفریحی را که مواردی منفی نیستند، نیز طرح کنید و البته در زمان اجرای دیدگاه همسرتان، سعی کنید بازخوردهای مثبت بعدی را فراموش نکنید.

فرصت­‌سازی کنید

تلاش کنید فعالیت­های مشترک و با حضور پدر را تقویت کرده و فرصت برای انجام آن­ها ایجاد کنید. البته منظور از فعالیت مشترک، هر کاری می­‌تواند باشد، چه غذا خوردن همه با هم در یک زمان، چه خرید، پارک رفتن، خوردن خوراکی مورد علاقه فرزندتان و یا حتی دیدن فیلم و سریال محبوب. با این کار حداقل اعضای خانه با فضای فکری هم تا حدی آشنا می­‌شوند و البته احتمال داشتن تعامل­های بیشتر نیز افزایش می‌­یابد.