انتخاب روش زایمان، روایتی جالب بخوانید
گاهی بیمار اصرار دارد که حتماً با پزشک معالجی که طی دوران بارداری تحت نظر او بوده، زایمان کند.
عطیه سادات حجتی، کارگردان جوانی است که تاکنون چند فیلم کوتاه و مستند ساخته و سال گذشته یکی از آثارش با عنوان فیلم داستانی «همزاد» توانست جایزه ویژه دبیر یازدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم‌های ۱۰۰ ثانیه‌ای را به‌دست آورد. او کارشناسی ارشد مطالعات زن و خانواده دارد و در پژوهشگاه هنر اسلامی نیز، سینما خوانده است. این کارگردان جوان اخیراً مستند داستانی «۲۸۰ روز» را با موضوع انتخاب نوع زایمان در ایران ساخته است. با او همراه شدیم تا از جزئیات این اثر بگوید.
عطیه سادات حجتی بیان کرد: مستند داستانی «280 روز» در تهران و روستاهای اطراف تهران تصویربرداری شده است. میکاییل دیانی، تهیه‌کننده این فیلم پیش از این روی موضوعات مرتبط با "جمعیت" کار و در پژوهش‌های خود به این موضوع برخورد کرده بود. ایشان به من گفت تصمیم به ساخت اثری دارد که به ترویج زایمان طبیعی بپردازد و علاقه‌مند است نویسندگی و کارگردانی اثر را یک زن انجام دهد؛ زیرا کار کاملاً زنانه است. من هم به دنبال پژوهش‌هایی که خودم و مدیر تولید انجام داده بودیم، سناریو را نوشتم و کار تولید شد.
تصمیم داشتیم زنی باردار در مقابل دوربین قرار گیرد اما...
او با اشاره به این‌که فرآیند پژوهش و ساخت مستند طی سال‌های ۹۶- ۹۵ انجام شد، ادامه داد: در ابتدا تصمیم داشتم فیلم را با زنی باردار شروع کنیم و دنبال سؤالاتش برویم و طی مسیر بارداری تا زایمان در مراجعه به پزشک، مراکز مختلف و حتی حضور در همایش‌ها همراه او باشیم. چندین تست از زنان باردار علاقه‌مند گرفتیم. زنان باردار در ابتدا استقبال کردند اما نگرانی همسران و خانواده‌‌های آن‌ها از این‌که شاید این کار برایشان سنگین باشد و آسیبی وارد کند، در نهایت منجر به این شد که از یک بازیگر به‌عنوان زن باردار استفاده کنیم. با این وجود به اصل مستند بودن داستان، پاسخ پزشکان و تحقیقات لطمه‌ای وارد نشد. در فیلم صورت شخصیت اصلی را نمی‌بینیم. این شخصیت در قالب زنی باردار است که دغدغه‌هایی برای زایمان خود دارد؛ برای انتخاب روش زایمان بین طبیعی و سزارین تردید دارد و در این راه به دنبال پاسخ به سؤالاتش است.
این کارگردان درباره چالش‌هایی که با آن روبه‌رو شد، تصریح کرد: در انتخاب یک زن باردار برای فیلم دو چالش مطرح بود؛ در درجه اول آن‌ها راضی به انجام این کار نبودند. از طرفی ما در نهایت زنی را می‌خواستیم که زایمان طبیعی داشته باشد. در صورتی‌که از یک زن باردار استفاده می‌کردیم، ریسک بود و نمی‌دانستیم او زایمان طبیعی را انتخاب می‌کند یا نه. زیرا این فیلم با هدف ترویج زایمان طبیعی و بیان محسنات آن بود. یکی از فواید زایمان طبیعی این است که با افزایش جمعیت رابطه مستقیمی دارد. بخشی از معضل جمعیت نیز به زایمان سزارین مربوط می‌شود؛ زیرا امکان بارداری مکرر را می‌گیرد.
تمام اتفاقات فیلم به جز زنی که نقش مادر باردار را بازی می‌کرد، واقعی است
حجتی افزود: بازیگری که برای نقش مادر باردار انتخاب شد، تمام پژوهش‌ها را مطالعه کرد و در مراجعه به پزشکان با ما همراه بود؛ به طوری‌که در پایان کار به شوخی می‌گفت آن‌قدر با این نقش تنیده شدم که جای خالی این کودک را احساس می‌کنم. کودکی که در فیلم از او استفاده کردیم، همان روز متولد شده بود. تمام اتفاقات فیلم -به جز بازیگر که به دنبال پاسخ به سؤالاتش می‌رود-، و تمام حاضران در فیلم واقعی هستند. مادرانی که در فیلم صحبت می‌کنند یا در کلاس‌ها حضور دارند، زنان باردار هستند. پزشکانی که برای ساخت فیلم به آن‌ها مراجعه می‌کنیم مانند خانم دکتر صدیقه حنطوش‌زاده، متخصص زنان؛ خانم ناهید خداکرمی، رییس انجمن مامایی و ماما نیلو معظمی از پزشکان درجه یک کشور هستند. برای این‌که از مستند بودن فاصله زیادی نگیریم، روی صورت این زن تأکیدی نکردیم.
اولویت من موضوعات زنانه است
او درباره دغدغه‌اش در حوزه زنان اظهار کرد: به‌طور کلی موضوعات زنانه برای من در اولویت قرار دارند. در حال حاضر نیز به بررسی طرح‌هایی می‌پردازیم. رشته تحصیلی‌ام را نیز بر همین اساس انتخاب کردم. موضوعاتی که مربوط به زنان و خانواده می‌شود، برایم بسیار جذاب است و دوست دارم هرکاری انجام می‌دهم به‌نوعی مرتبط با این فضا باشد. مردان زیادی هستند که در حوزه‌های دیگر کار می کنند. اما من علاقه‌مندم درحوزه زنان کار کنم. به همین دلیل پیشنهاد اولیه برایم بسیار جذاب بود. البته خودم نیز به این موضوع فکر کرده بودم. با پیشنهاد این کار زاویه دید دیگری پیدا کردم و موضوع در پژوهش‌ها برایم جذاب‌تر شد.
نمایش فضای بین‌المللی در فاز دوم
این کارگردان درباره بررسی وضعیت خارج از کشور بیان کرد: در پژوهش‌ها به وضعیت خارج از کشور نیز پرداختیم؛ حتی نظرات شخصی مادرانی که در فیلم صحبت می‌کنند، با این اطلاعات هم‌خوانی دارد. این زنان مطرح می‌کنند که در کشورهای دیگر کادر درمان به جز در موارد اورژانسی به راحتی سزارین را نمی‌پذیرند و ایران است که هرکسی خودش انتخاب می‌کند. در پژوهش‌ها نیز به همین موضوع رسیدیم و اشاراتی به این وضعیت شده است. در نظر داریم که در فاز دوم کار، فضای بین‌المللی داشته باشیم و موضوع زایمان را در کشورهای پیشرفته که کمترین تعداد سزارین را دارند، بررسی کنیم و فیلمی در آن زمینه در امتداد این کار داشته باشیم.
حجتی با اشاره به فاز دوم این مستند داستانی افزود: از شروع این کار، ساخت شماره دوم را نیز در نظر داشتیم. در بسیاری از کشورها، بلوک‌های زایمان وجود دارد و شرایط‌شان با شرایط ایران متفاوت است. همه برای زایمان طبیعی آماده می‌شوند و این‌طور نیست که کسی بگوید من می‌خواهم سزارین کنم. به جز به دلایل پزشکی و اورژانسی کسی سزارین نمی‌شود. حتی با مواردی برخورد داشتیم که ساکن کشورهایی مانند انگلیس و آلمان بودند و از آن‌جایی که براساس ترس‌های خاص خودشان علاقه‌مند به انجام سزارین بودند، برای زایمان به ایران آمدند زیرا کشورشان قبول نمی‌کرده که برایشان بدون دلیل پزشکی زایمان سزارین انجام دهند.
نمایش صحبت‌های مادران باردار
او به بخش‌های مختلف فیلم اشاره کرد و گفت: بخشی از فیلم در اتاق انتظار مراجعه به پزشک متخصص می‌گذرد و در آن‌جا گفت‌و‌گویی بین حدود ۱۰ نفر از مادران بارداری شکل می‌گیرد که در آستانه زمان زایمان هستند. آن‌ها راجع به انتخاب روش زایمان و دلایل‌شان برای قبول و رد هر روش صحبت می‌کنند. نقطه آغاز فیلم با مادری مواجه هستیم که بعد از گرفتن جواب آزمایش متوجه باردار بودن خود می‌شود و این احساس مادر شدن ضمن این‌که با شوق همراه است، ترس‌هایی را از همان لحظه اول به این مادر القا می‌کند و این مادر برای جواب ترس‌ها و سؤالاتش حرکت می‌کند و با پزشک‌های مختلف به صحبت می‌نشیند.
بیان پیامدهای روش‌های زایمان سزارین و طبیعی
این کارگردان ادامه داد: در زمان ساخت فیلم سمیناری برای ترویج زایمان طبیعی برگزار شد که در آن شرکت کردیم. پس از طی فرآیندی، این مادر به جواب سؤالش می‌رسد و روش زایمان خود را انتخاب می‌کند. در همین مسیر نیز به کلاس‌های آمادگی بارداری مراجعه می‌کند و در گروه تلگرامی مادران جوان که متشکل از زنان باردار است، عضو می‌شود و ترس‌هایش را با آن‌ها در میان می‌گذارد و پاسخ‌های مختلف آن‌ها را می‌شنود. در حوزه اتفاقات پس از زایمان، تصویری نشان داده نمی‌شود اما در دوران بارداری که در حال تصمیم‌گیری برای روش زایمان است، پیامدها و عوارض بعد از زایمان را چه در نوع سزارین و چه در نوع طبیعی بیان می‌کنیم.
دریافت اطلاعات از وزارت بهداشت
حجتی در مورد ارتباط با وزارت بهداشت تصریح کرد: بسیاری از آمارها را از وزارت بهداشت گرفتیم؛ به‌طور مثال برخلاف تصور زنان ایرانی، طبق آمار رسمی مرگ مادران در زایمان سزارین بیشتر از مرگ مادران در زایمان طبیعی است. به‌طور کلی در زمینه آمارها و معرفی پزشکان با وزارت بهداشت در ارتباط بودیم. در کل مستند نگاهی نقادانه وجود داشت اما خط قرمزهایی وجود دارد که ناگزیریم از آن فاصله بگیریم. البته ریشه‌ها و فضاهایی از نگاه ژورنالیستی در فیلم دیده می‌شود. اما در روند کار با موضوعاتی مواجه می‌شدیم که می‌توانست با نگاهی پر از چالش و دید نقادانه تبدیل به قسمت دیگری از این مستند شود. این نگاه بیان می‌کرد که بالا بودن نرخ زایمان در کشور بی‌ارتباط با نگاه تلقینی پزشکان متخصص زنان نیست.
خروجی ذهن مادران از کجا آمده است؟
او با اشاره به نقش متخصصان زنان ادامه داد: با چالشی روبه‌رو بودیم که خروجی ذهن مادران و ترس‌ها و مسائلی که منجر به انتخاب سزارین شده، از کجا آمده است. صحبت‌ها و بررسی‌ها ما را به این‌جا رساند که برخی پزشکان این فضا را ایجاد می‌کنند؛ زیرا زایمان سزارین برای پزشکان راحت‌تر است. با وجود این‌که جراحی است اما از این جهت راحت‌تر است که می‌توانند زمان مراجعه را کاملاً تنظیم کنند و در حدود یک ربع جراحی را انجام دهد. اما در یک زایمان طبیعی ممکن است یک پزشک ساعت‌های طولانی در کنار مادر باشد تا پروسه زایمان به‌طور طبیعی طی شود. به همین دلیل برخی پزشکان برای راحتی خود و بیمار پیشنهاد انجام سزارین را می‌دهند.
مادران ترجیح می‌دهند با حضور پزشک معالج خود زایمان کنند
این کارگردان درباره نقش مادران در انتخاب روش زایمان اظهار کرد: گاهی بیمار اصرار دارد که حتماً با پزشک معالجی که طی دوران بارداری تحت نظر او بوده، زایمان کند. از آن‌جایی که درد زایمان طبیعی زمان مشخصی ندارد و ممکن است در آن زمان پزشک دردسترس نباشد، یکی از انگیزه‌های مادران برای انتخاب سزارین این است که می‌توانند با خیال راحت با پزشک خود در ارتباط باشند. پزشک نیز می‌تواند زمان مشخصی را به آن‌ها دهد و جمع‌بندی همه این‌ها به ترویج و افزایش زایمان سزارین منجر می‌شود. در فیلم به این نکات اشاره شده است. اما مواردی که به آن برخوردیم و شناسایی شد، بیشتر از چیزی بود که در فیلم اشاره شده است و احتمالاً در فاز بعدی مفصل‌تر به آن بپردزیم.
در ۲۸۰ روز مسائل را به‌صورت علمی و به دور از حاشیه مطرح کردیم
حجتی در مورد چرایی طرح این موضوع به‌طور مفصل گفت: در این فیلم برخی مسائل را به‌صورت علمی و به دور از حاشیه مطرح کردیم. اگر می‌خواستیم به سمت چالش‌ها برویم، کار صرفاٌ حاشیه‌ای و نقادانه می‌شد و از موضوع علمی باز می‌ماندیم. گویا فقط خواستیم افرادی که دخیل هستند را محاکمه کنیم. هدف اصلی ما آگاهی به مادرانی بود که باردار هستند. زمانی که زنان دور هم جمع می‌شوند، از یکدیگر می‌پرسند که چطور می‌خواهی زایمان کنی؟ یا اگر زایمان کرده باشند، از تجربیات یکدیگر می‌پرسند؛ این موضوعی ملموس بین زنان باردار یا در آستانه بارداری است. نمی‌خواستیم با پرداختن به حاشیه، اصل موضوع فدا شود. احتمالاً در فازهای بعدی بخش‌های تکمیل‌کننده را بسازیم؛ زیرا این موضوع بسیار جای کار دارد. این کار حدوداً 45 دقیقه است اما نمی‌توانیم ادعا کنیم که همه حرف‌ها زده شد. امیدواریم برای شروع قدم خوبی برداشته باشیم.
معرفی خدمات دوران بارداری
او با تأکید بر انجام اقدامات مثبت در زمینه ترویج زایمان طبیعی افزود: تاکنون کار تصویری انجام نشده بود. سعی کردیم کامل‌کننده کار آن‌ها باشیم. با این وجود کار ما در جهت تبلیغ خدمات و اقدامات نهادهای مختلف مانند وزارت بهداشت نبود. خدماتی که به مادران ارایه می‌شود در مستند معرفی شده‌اند اما نه با این عنوان که چه نهاد یا شخصی این خدمت را ارایه می‌دهد زیرا بسیاری از این خدمات در مراکز خصوصی ارایه می‌شود. خدمات را با عنوان دولتی یا خصوصی دسته‌بندی نکردیم. کلاس‌های دوران بارداری، دوره‌های ورزشی بارداری و کلاس‌های آموزشی انتخاب نوع زایمان را معرفی کردیم؛ اما به نهاد برگزارکننده آن اشاره نشده است.
کار جنبه اقتصادی ندارد
این کارگردان با بیان این‌که کار جنبه اقتصادی ندارد، ادامه داد: بر این اساس به هزینه کلاس‌ها، ماما و پزشک نپرداخته‌ایم. زیرا پرهزینه‌تر بودن سزارین نسبت به زایمان طبیعی واضح است. البته چند سالی است که در بسیاری از بیمارستان‌ها زایمان طبیعی به‌صورت رایگان انجام می‌شود. به‌زودی از این اثر رونمایی می‌شود. پس از رونمایی، امکان نمایش فیلم در شبکه‌های تلویزیونی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز پزشکی-آموزشی درخواست‌کننده وجود دارد.
عطیه سادات حجتی بیان کرد: مستند داستانی «280 روز» در تهران و روستاهای اطراف تهران تصویربرداری شده است. میکاییل دیانی، تهیه‌کننده این فیلم پیش از این روی موضوعات مرتبط با "جمعیت" کار و در پژوهش‌های خود به این موضوع برخورد کرده بود. ایشان به من گفت تصمیم به ساخت اثری دارد که به ترویج زایمان طبیعی بپردازد و علاقه‌مند است نویسندگی و کارگردانی اثر را یک زن انجام دهد؛ زیرا کار کاملاً زنانه است. من هم به دنبال پژوهش‌هایی که خودم و مدیر تولید انجام داده بودیم، سناریو را نوشتم و کار تولید شد.
تصمیم داشتیم زنی باردار در مقابل دوربین قرار گیرد اما...
او با اشاره به این‌که فرآیند پژوهش و ساخت مستند طی سال‌های ۹۶- ۹۵ انجام شد، ادامه داد: در ابتدا تصمیم داشتم فیلم را با زنی باردار شروع کنیم و دنبال سؤالاتش برویم و طی مسیر بارداری تا زایمان در مراجعه به پزشک، مراکز مختلف و حتی حضور در همایش‌ها همراه او باشیم. چندین تست از زنان باردار علاقه‌مند گرفتیم. زنان باردار در ابتدا استقبال کردند اما نگرانی همسران و خانواده‌‌های آن‌ها از این‌که شاید این کار برایشان سنگین باشد و آسیبی وارد کند، در نهایت منجر به این شد که از یک بازیگر به‌عنوان زن باردار استفاده کنیم. با این وجود به اصل مستند بودن داستان، پاسخ پزشکان و تحقیقات لطمه‌ای وارد نشد. در فیلم صورت شخصیت اصلی را نمی‌بینیم. این شخصیت در قالب زنی باردار است که دغدغه‌هایی برای زایمان خود دارد؛ برای انتخاب روش زایمان بین طبیعی و سزارین تردید دارد و در این راه به دنبال پاسخ به سؤالاتش است.
این کارگردان درباره چالش‌هایی که با آن روبه‌رو شد، تصریح کرد: در انتخاب یک زن باردار برای فیلم دو چالش مطرح بود؛ در درجه اول آن‌ها راضی به انجام این کار نبودند. از طرفی ما در نهایت زنی را می‌خواستیم که زایمان طبیعی داشته باشد. در صورتی‌که از یک زن باردار استفاده می‌کردیم، ریسک بود و نمی‌دانستیم او زایمان طبیعی را انتخاب می‌کند یا نه. زیرا این فیلم با هدف ترویج زایمان طبیعی و بیان محسنات آن بود. یکی از فواید زایمان طبیعی این است که با افزایش جمعیت رابطه مستقیمی دارد. بخشی از معضل جمعیت نیز به زایمان سزارین مربوط می‌شود؛ زیرا امکان بارداری مکرر را می‌گیرد.
تمام اتفاقات فیلم به جز زنی که نقش مادر باردار را بازی می‌کرد، واقعی است
حجتی افزود: بازیگری که برای نقش مادر باردار انتخاب شد، تمام پژوهش‌ها را مطالعه کرد و در مراجعه به پزشکان با ما همراه بود؛ به طوری‌که در پایان کار به شوخی می‌گفت آن‌قدر با این نقش تنیده شدم که جای خالی این کودک را احساس می‌کنم. کودکی که در فیلم از او استفاده کردیم، همان روز متولد شده بود. تمام اتفاقات فیلم -به جز بازیگر که به دنبال پاسخ به سؤالاتش می‌رود-، و تمام حاضران در فیلم واقعی هستند. مادرانی که در فیلم صحبت می‌کنند یا در کلاس‌ها حضور دارند، زنان باردار هستند. پزشکانی که برای ساخت فیلم به آن‌ها مراجعه می‌کنیم مانند خانم دکتر صدیقه حنطوش‌زاده، متخصص زنان؛ خانم ناهید خداکرمی، رییس انجمن مامایی و ماما نیلو معظمی از پزشکان درجه یک کشور هستند. برای این‌که از مستند بودن فاصله زیادی نگیریم، روی صورت این زن تأکیدی نکردیم.
اولویت من موضوعات زنانه است
او درباره دغدغه‌اش در حوزه زنان اظهار کرد: به‌طور کلی موضوعات زنانه برای من در اولویت قرار دارند. در حال حاضر نیز به بررسی طرح‌هایی می‌پردازیم. رشته تحصیلی‌ام را نیز بر همین اساس انتخاب کردم. موضوعاتی که مربوط به زنان و خانواده می‌شود، برایم بسیار جذاب است و دوست دارم هرکاری انجام می‌دهم به‌نوعی مرتبط با این فضا باشد. مردان زیادی هستند که در حوزه‌های دیگر کار می کنند. اما من علاقه‌مندم درحوزه زنان کار کنم. به همین دلیل پیشنهاد اولیه برایم بسیار جذاب بود. البته خودم نیز به این موضوع فکر کرده بودم. با پیشنهاد این کار زاویه دید دیگری پیدا کردم و موضوع در پژوهش‌ها برایم جذاب‌تر شد.
نمایش فضای بین‌المللی در فاز دوم
این کارگردان درباره بررسی وضعیت خارج از کشور بیان کرد: در پژوهش‌ها به وضعیت خارج از کشور نیز پرداختیم؛ حتی نظرات شخصی مادرانی که در فیلم صحبت می‌کنند، با این اطلاعات هم‌خوانی دارد. این زنان مطرح می‌کنند که در کشورهای دیگر کادر درمان به جز در موارد اورژانسی به راحتی سزارین را نمی‌پذیرند و ایران است که هرکسی خودش انتخاب می‌کند. در پژوهش‌ها نیز به همین موضوع رسیدیم و اشاراتی به این وضعیت شده است. در نظر داریم که در فاز دوم کار، فضای بین‌المللی داشته باشیم و موضوع زایمان را در کشورهای پیشرفته که کمترین تعداد سزارین را دارند، بررسی کنیم و فیلمی در آن زمینه در امتداد این کار داشته باشیم.
حجتی با اشاره به فاز دوم این مستند داستانی افزود: از شروع این کار، ساخت شماره دوم را نیز در نظر داشتیم. در بسیاری از کشورها، بلوک‌های زایمان وجود دارد و شرایط‌شان با شرایط ایران متفاوت است. همه برای زایمان طبیعی آماده می‌شوند و این‌طور نیست که کسی بگوید من می‌خواهم سزارین کنم. به جز به دلایل پزشکی و اورژانسی کسی سزارین نمی‌شود. حتی با مواردی برخورد داشتیم که ساکن کشورهایی مانند انگلیس و آلمان بودند و از آن‌جایی که براساس ترس‌های خاص خودشان علاقه‌مند به انجام سزارین بودند، برای زایمان به ایران آمدند زیرا کشورشان قبول نمی‌کرده که برایشان بدون دلیل پزشکی زایمان سزارین انجام دهند.
نمایش صحبت‌های مادران باردار
او به بخش‌های مختلف فیلم اشاره کرد و گفت: بخشی از فیلم در اتاق انتظار مراجعه به پزشک متخصص می‌گذرد و در آن‌جا گفت‌و‌گویی بین حدود ۱۰ نفر از مادران بارداری شکل می‌گیرد که در آستانه زمان زایمان هستند. آن‌ها راجع به انتخاب روش زایمان و دلایل‌شان برای قبول و رد هر روش صحبت می‌کنند. نقطه آغاز فیلم با مادری مواجه هستیم که بعد از گرفتن جواب آزمایش متوجه باردار بودن خود می‌شود و این احساس مادر شدن ضمن این‌که با شوق همراه است، ترس‌هایی را از همان لحظه اول به این مادر القا می‌کند و این مادر برای جواب ترس‌ها و سؤالاتش حرکت می‌کند و با پزشک‌های مختلف به صحبت می‌نشیند.
بیان پیامدهای روش‌های زایمان سزارین و طبیعی
این کارگردان ادامه داد: در زمان ساخت فیلم سمیناری برای ترویج زایمان طبیعی برگزار شد که در آن شرکت کردیم. پس از طی فرآیندی، این مادر به جواب سؤالش می‌رسد و روش زایمان خود را انتخاب می‌کند. در همین مسیر نیز به کلاس‌های آمادگی بارداری مراجعه می‌کند و در گروه تلگرامی مادران جوان که متشکل از زنان باردار است، عضو می‌شود و ترس‌هایش را با آن‌ها در میان می‌گذارد و پاسخ‌های مختلف آن‌ها را می‌شنود. در حوزه اتفاقات پس از زایمان، تصویری نشان داده نمی‌شود اما در دوران بارداری که در حال تصمیم‌گیری برای روش زایمان است، پیامدها و عوارض بعد از زایمان را چه در نوع سزارین و چه در نوع طبیعی بیان می‌کنیم.
دریافت اطلاعات از وزارت بهداشت
حجتی در مورد ارتباط با وزارت بهداشت تصریح کرد: بسیاری از آمارها را از وزارت بهداشت گرفتیم؛ به‌طور مثال برخلاف تصور زنان ایرانی، طبق آمار رسمی مرگ مادران در زایمان سزارین بیشتر از مرگ مادران در زایمان طبیعی است. به‌طور کلی در زمینه آمارها و معرفی پزشکان با وزارت بهداشت در ارتباط بودیم. در کل مستند نگاهی نقادانه وجود داشت اما خط قرمزهایی وجود دارد که ناگزیریم از آن فاصله بگیریم. البته ریشه‌ها و فضاهایی از نگاه ژورنالیستی در فیلم دیده می‌شود. اما در روند کار با موضوعاتی مواجه می‌شدیم که می‌توانست با نگاهی پر از چالش و دید نقادانه تبدیل به قسمت دیگری از این مستند شود. این نگاه بیان می‌کرد که بالا بودن نرخ زایمان در کشور بی‌ارتباط با نگاه تلقینی پزشکان متخصص زنان نیست.
خروجی ذهن مادران از کجا آمده است؟
او با اشاره به نقش متخصصان زنان ادامه داد: با چالشی روبه‌رو بودیم که خروجی ذهن مادران و ترس‌ها و مسائلی که منجر به انتخاب سزارین شده، از کجا آمده است. صحبت‌ها و بررسی‌ها ما را به این‌جا رساند که برخی پزشکان این فضا را ایجاد می‌کنند؛ زیرا زایمان سزارین برای پزشکان راحت‌تر است. با وجود این‌که جراحی است اما از این جهت راحت‌تر است که می‌توانند زمان مراجعه را کاملاً تنظیم کنند و در حدود یک ربع جراحی را انجام دهد. اما در یک زایمان طبیعی ممکن است یک پزشک ساعت‌های طولانی در کنار مادر باشد تا پروسه زایمان به‌طور طبیعی طی شود. به همین دلیل برخی پزشکان برای راحتی خود و بیمار پیشنهاد انجام سزارین را می‌دهند.
مادران ترجیح می‌دهند با حضور پزشک معالج خود زایمان کنند
این کارگردان درباره نقش مادران در انتخاب روش زایمان اظهار کرد: گاهی بیمار اصرار دارد که حتماً با پزشک معالجی که طی دوران بارداری تحت نظر او بوده، زایمان کند. از آن‌جایی که درد زایمان طبیعی زمان مشخصی ندارد و ممکن است در آن زمان پزشک دردسترس نباشد، یکی از انگیزه‌های مادران برای انتخاب سزارین این است که می‌توانند با خیال راحت با پزشک خود در ارتباط باشند. پزشک نیز می‌تواند زمان مشخصی را به آن‌ها دهد و جمع‌بندی همه این‌ها به ترویج و افزایش زایمان سزارین منجر می‌شود. در فیلم به این نکات اشاره شده است. اما مواردی که به آن برخوردیم و شناسایی شد، بیشتر از چیزی بود که در فیلم اشاره شده است و احتمالاً در فاز بعدی مفصل‌تر به آن بپردزیم.
در ۲۸۰ روز مسائل را به‌صورت علمی و به دور از حاشیه مطرح کردیم
حجتی در مورد چرایی طرح این موضوع به‌طور مفصل گفت: در این فیلم برخی مسائل را به‌صورت علمی و به دور از حاشیه مطرح کردیم. اگر می‌خواستیم به سمت چالش‌ها برویم، کار صرفاٌ حاشیه‌ای و نقادانه می‌شد و از موضوع علمی باز می‌ماندیم. گویا فقط خواستیم افرادی که دخیل هستند را محاکمه کنیم. هدف اصلی ما آگاهی به مادرانی بود که باردار هستند. زمانی که زنان دور هم جمع می‌شوند، از یکدیگر می‌پرسند که چطور می‌خواهی زایمان کنی؟ یا اگر زایمان کرده باشند، از تجربیات یکدیگر می‌پرسند؛ این موضوعی ملموس بین زنان باردار یا در آستانه بارداری است. نمی‌خواستیم با پرداختن به حاشیه، اصل موضوع فدا شود. احتمالاً در فازهای بعدی بخش‌های تکمیل‌کننده را بسازیم؛ زیرا این موضوع بسیار جای کار دارد. این کار حدوداً 45 دقیقه است اما نمی‌توانیم ادعا کنیم که همه حرف‌ها زده شد. امیدواریم برای شروع قدم خوبی برداشته باشیم.
معرفی خدمات دوران بارداری
او با تأکید بر انجام اقدامات مثبت در زمینه ترویج زایمان طبیعی افزود: تاکنون کار تصویری انجام نشده بود. سعی کردیم کامل‌کننده کار آن‌ها باشیم. با این وجود کار ما در جهت تبلیغ خدمات و اقدامات نهادهای مختلف مانند وزارت بهداشت نبود. خدماتی که به مادران ارایه می‌شود در مستند معرفی شده‌اند اما نه با این عنوان که چه نهاد یا شخصی این خدمت را ارایه می‌دهد زیرا بسیاری از این خدمات در مراکز خصوصی ارایه می‌شود. خدمات را با عنوان دولتی یا خصوصی دسته‌بندی نکردیم. کلاس‌های دوران بارداری، دوره‌های ورزشی بارداری و کلاس‌های آموزشی انتخاب نوع زایمان را معرفی کردیم؛ اما به نهاد برگزارکننده آن اشاره نشده است.
کار جنبه اقتصادی ندارد
این کارگردان با بیان این‌که کار جنبه اقتصادی ندارد، ادامه داد: بر این اساس به هزینه کلاس‌ها، ماما و پزشک نپرداخته‌ایم. زیرا پرهزینه‌تر بودن سزارین نسبت به زایمان طبیعی واضح است. البته چند سالی است که در بسیاری از بیمارستان‌ها زایمان طبیعی به‌صورت رایگان انجام می‌شود. به‌زودی از این اثر رونمایی می‌شود. پس از رونمایی، امکان نمایش فیلم در شبکه‌های تلویزیونی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و مراکز پزشکی-آموزشی درخواست‌کننده وجود دارد.
منبع:
مهرخانه
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼