بازی با رنگها برای کودکان، چه فایده ای دارد؟

کودک خردسال از لحظه ای که پا به عرصه ی وجود می گذارد سعی دارد به مدد حواسّ خود با محیط اطرافش ارتباط برقرار کند و از دنیایی که در آن زندگی می کند اطّلاعاتی به دست آورد. زمینه ی ادراک کودک برای درک جهان مادّی در ابتدا محدود است. چیزهایی که در درک او نمی گنجند وجود ندارند و برای آنچه درک می کند توضیحی به نظرش نمی رسد.

تدریس تحسین طبیعت و فراهم آوردن فرصت هایی برای مشاهده ی پدیده های طبیعی، با استفاده از حوادث اتفاقی برای یادگیری بیشتر در کودکان، همه از فعالیت های با ارزش برنامه ی علوم به شمار می آیند. فعالیت هایی را می توان انجام داد که سطح توجه کودکان به محیط اطراف ارتقا یابد و در این راستا مفاهیم پایۀ علوم را نیز یاد بگیرند.

سرگرمی با رنگ های خوراکی

بیشتر بچه‌ها از بازی کردن با رنگ‌های خوراکی واقعاً لذت می‌برند. در فعالیت‌های زیر می‌توانید تنها با استفاده از چند وسیلۀ خانگی و مقداری خوراکی بعضی از ویژگیهای اولیۀ مایعات را به‌فرزندان خود معرفی کنید.

۱- رنگ ارغوانی

هدف:

این آزمایش نشان می‌دهد که چگونه می توان برای ساختن رنگ های دیگر از رنگ‌های اولیه استفاده کرد.

وسایل مورد نیاز:

هشت ظرف پلاستیکی کوچک سفید یا بی‌رنگ؛

چهار رنگ خوراکی (قرمز، زرد، آبی، سفید)؛

پیمانه‌های اندازه‌گیری (یک پیمانه و یک چهارم پیمانه)؛

یک قاشق برای هم زدن

مدت زمان:

حدود ده دقیقه

روش کار:

در چهار ظرف حدود یک لیوان آب بریزید. چهار قطره رنگ خوراکی را به‌ هر یک از این چهار ظرف اضافه کنید و هم بزنید تا چهار ظرف با چهار رنگ مختلف به‌دست بیاورید. (اگر از قرص رنگ استفاده می‌کنید، قرص را در ظرف حل کنید) یک ظرف خالی بردارید و یک‌چهارم پیمانه آب آبی رنگ به‌آن اضافه کنید. به‌ همان میزان آبِ زردرنگ اضافه کنید و مشاهده می‌کنید که رنگ آن تغییر می‌کند. رنگ‌های زیر را نیز میتوانید باهم ترکیب کنید. فرزند خود را تشویق کنید رنگ‌ها را مطابق میل خود باهم مخلوط کند. آبی + زرد …. زرد + قرمز … قرمز + آبی … سبز + قرمز …

توضیح:

برای بچه‌های بزرگتر می توانید دربارۀ رنگهای اصلی و فرعی توضیح بدهید. رنگ‌های اصلی یا اولیه سه رنگ‌اند: قرمز، زرد و آبی. همۀ رنگهای دیگر فرعی هستند و از مخلوط کردن رنگ های اصلی به‌دست می‌آیند. کندوکاو عمیق‌تر: رنگ های کم‌رنگ و پررنگ. چهار قطره از یک رنگ خوراکی را در ظرفی محتوی یک پیمانه آب بریزید. چهار قطره از همان رنگ را در یک ظرف مشابه بریزید. اکنون دو ظرف دارید که رنگ و غلظت رنگ در آن ها مشابه است. چهارقطره از همان رنگ را به‌یکی از ظرفها اضافه کنید و رنگ دو ظرف را با هم مقایسه کنید. میتوانید به فرزندتان توضیح بدهید که چون غلظت رنگ افزایش یافته است، یعنی رنگ خوراکی بیشتری به‌ظرف افزوده‌اید، تیره‌تر شده است. به عبارت دیگر هرچه رنگ رقیق‌تر باشد، یعنی آب بیشتری داشته باشد، کم‌رنگتر می شود.

۲- لایه‌های رنگ

هدف:

در این ازمایش نیز با استفاده از رنگ یک اصل علمی را نشان می دهیم: وقتی مایعات باهم مخلوط نمی‌شوند، به صورت لایه‌های جداگانه و از پایین به بالا، به‌ ترتیب چگالی روی هم قرار می‌گیرند.

وسایل مورد نیاز:

لیوان یا ظرف بلند بی‌رنگ شیشه‌ای؛ روغن زیتون یا روغن خوراکی مایع؛ رنگ خوراکی آبی یا قرمز؛ آب؛ گلیسرول؛ شربت قند غلیظ

مدت زمان:

چند دقیقه

روش کار:

درون لیوان بلند تا ارتفاع ۲.۵ سانتی متر شربت قند بریزید. به‌ همان میزان گلیسرول، سپس آبِ قرمز یا آبی و بعد روغن زیتون اضافه کنید. هر لایه و رنگ آن را در جدولی مشخص کنید.

توضیح

مایعاتی که از آن استفاده کردید با هم مخلوط نمی‌شوند پس براساس چگالی از پایین به بالا روی هم قرار می‌گیرند. چگال‌ترین مایع، یعنی شربت قند در پایین قرار می گیرد و کم چگال‌ترین، یعنی روغن زیتون بالاتر از همه قرار می‌گیرد. گلیسرول و اب نیز بین آن ها قرار می گیرند. چگالی یعنی وزن حجم معینی از یک مایع، جامد یا گاز. مایعات سبک‌تر روی مایعات سنگین تر شناور میشوند.