رفتن به مهد کودک، کوچولوتون چند سالشه؟

مهدکودک را اگر از ابتلائات روزگار مدرن ندانیم، قطعا مدل و شیوه جدید وجودی آن شباهت کمی به آنچه در گذشته‌ها وجود داشته است، دارد. موسیقی، بازی‌های جدید و غالبا فکری و این دست فعالیت‌ها، اتفاقاتی است که در نمونه‌های قدیمی‌تر مهدهای کودک کمتر مشاهده می‌شد.

سوای این موضوعات و تشریح آنچه در مهدهای کودک رخ می‌دهد، تاثیر بسزا و قابل توجه این بازه سنی در سال‌های آینده زندگی یک فرد است. متاسفانه همواره آنچه مشاهده می‌شود، توجه و دغدغه کمتر خانواده‌ها نسبت به این سنین و فعل و انفعالاتی است که کودکان در آن به عمل می‌رسانند.

آذردخت داوری، روانشناس کودک گفت: «کودکان از سه‌ سالگی توانایی ورود به روابط اجتماعی را دارند؛ یعنی کودکان در این سن می‌توانند با گروه همسالان بازی کنند و وارد جمع‌هایی خارج از جمع‌های معمول و همیشگی خانوادگی بشوند و گروه را درک کنند.»

وی در ادامه ورود کودک در سنین زیر سه سال به مهدهای کودک را کاملا اشتباه دانست و افزود: «بسیاری از خانواده‌ها و به‌ خصوص مادران که وظیفه خطیر تربیت فرزندان برعهده آنان است به دلایل بسیاری نمی‌توانند وقت کافی را جهت تربیت و کنار کودک خود ماندن اختصاص بدهند از همین جهت ترجیح می‌دهند کودک‌شان را به مهدکودک‌ها بسپارند. سپردن کودک در سن زیر سه سالگی به مهدهای کودک کار صحیحی نیست چراکه کودکان در این سنین نیازمند دریافت حس امنیت و آرامشی هستند که در خانه وجود دارد و هیچ مهد کودکی نمی‌تواند این حس را در این سن به کودک منتقل کند. موضوع دیگر هم اینکه ما در حال سخن گفتن درباره یک کودک نرمال هستیم. اگر یک کودک دچار اختلال‌های روانی مختلف همچون اضطراب جدایی و سایر اختلال‌ها باشد، هرگز نباید به مهد کودک‌ها سپرده شود.»

داوری با اشاره به نوع آموزش‌های موجود در این مهدکودک‌ها خاطرنشان کرد: «نوع فعالیت‌ها و آموزش‌هایی که در این مهد‌ها و کلاس‌های موجود در آنها وجود دارد، ‌باید ریشه و پایه سرگرمی داشته باشد. آموزش زبان خارجی یا به صورت کلی فعالیت‌های مبتنی‌بر تعلیم و یادگیری‌های این چنینی مثمر ثمر نخواهد بود بنابراین بهترین نوع آموزش، بازی‌های گروهی و تعاملات اجتماعی است که باید به کودک آموزش داده شود. تعریف شدن به‌عنوان یک عضو از یک گروه بزرگ‌تر و رشد فرهنگ تعاملی و جمعی، بزرگ‌ترین خدمتی است که یک مهد و آموزش‌های موجود در آن می‌تواند به یک کودک در آن سنین بکند. مضاف بر اینها موسیقی، شعر و شعرخوانی و تقویت توانمندی‌های این‌چنینی نیز از دیگر اقدامات و آموزش‌های مثبتی است که می‌تواند در این کلاس‌ها به نحو صحیح به انجام برسد.»

این روانشناس کودک با انتقاد از برخی نگاه‌های موجود در کشور به مقولات مربوط به این سنین گفت: «وقتی می‌گوییم اضطراب موجود در سنین ۳۰ یا ۴۰ سالگی در یک فرد ناشی از برخی اتفاقات دوران کودکی است، یعنی تصدیق همین روحیه ناصحیح موجود در بین برخی مردم که دوران کودکی و سنین ابتدایی فرد را مهم نمی‌پندارند و آن را جدی نمی‌گیرند. ۶ سال ابتدایی زندگی هر فرد از مهم‌ترین دوران زندگی وی محسوب می‌شود و از این جهت بر تمام وجوه زندگی آینده او تاثیرگذار است، هم بر دوران تحصیلات از ابتدایی تا دبیرستان و دانشگاه و... و هم بر دوران منتهی به ازدواج و روابط زناشویی و روابط گسترده‌تر اجتماعی، پس باید جدی انگاشته شود و بر مبنای همین نیز برنامه‌ریزی‌های جدی صورت بگیرد.»

داوری با بیان این نکته که در مهد‌های کودک ‌باید افراد متخصص متولی آموزش و پرورش کودکان باشند، ادامه داد: «یک مربی حاضر در مهد‌کودک که ساعات نسبتا زیادی را با کودک سپری می‌کند باید حائز شرایط لازم و کافی برای این جایگاه باشد. روانشناس بودن و توانایی برقراری ارتباط صحیح با کودک اولین نیاز یک مربی و معلم در چنین مهدهایی است. موضوعاتی همچون بازی‌ درمانی داریم که به موجب آن بسیاری از مشکلات روحی و روانی و اختلالات کودک درمان می‌شود. اگر یک مربی و معلم آموزش‌های لازم در این زمینه را ندیده باشد چگونه می‌تواند آن را به‌کار ببندد و از آن استفاده کند؟»

این روانشناس کودک در انتها با انتقاد از برخی والدین در سپردن کودکان خود به مهد‌های کودک، گفت: «اینکه یک کودک هشت ساعت را به دور از خانه و خانواده در یک محیط دیگر بگذراند نمی‌تواند امنیت و آرامش موجود در منزل و کنار والدین را درونی کند و این برای او هم در زمان فعلی و هم در زمان آینده مشکل‌ساز خواهد بود و هیچ توجیهی ندارد.»

در انتها و با جمع‌بندی نظرات کارشناسانه می‌توان گفت وجود و فعالیت مهدهای کودک همچون بسیاری از گزاره‌های دیگر دارای نکات مثبت و منفی مختلفی است که مولفه‌های گوناگونی شدت و ضعف این نکات را معین می‌کند، اما آنچه مبرهن است اینکه رعایت بازه سن جامعه‌پذیری کودک و رعایت موازین منطقی پایه‌گذار اتفاقات خوشایندی در آینده کودکان خواهد بود، دقیقا اتفاقی که اگر عکس آن رخ دهد اختلالات روانی بزرگسالی کمترین و قابل مشاهده‌ترین عارضه آن خواهد بود.