تست خانگی بارداری چگونه است؟

برای اینکه مطمئن شوید باردار هستید یا خیر، کیت‌های خانگی تست بارداری زیادی در داروخانه‌ها وجود دارند که بیشترشان ادعا می‌کنند دقتی ۹۹ درصدی دارند اما اینطور نیست و گاهی ممکن است جواب تست خانگی بارداری خانمی که باردار نیست، به طور کاذب مثبت باشد! عوامل زیادی هستند که باعث می‌شود جواب تست حاملگی مثبت کاذب شود؛ در این مطلب این عوامل را بررسی خواهیم کرد.

کیت‌های خانگی تست بارداری چطور عمل می‌کنند؟
آزمایش‌های خانگی بارداری که از طریق ادرار عمل می‌کنند، با شناسایی هورمون گونادوتروپین جفتی (hCG که همان هورمون حاملگی است) در ادرار، وجود بارداری یا عدم آن را تشخیص می‌دهند. البته هورمون بارداری hCG هم در ادرار و هم در خون خانم باردار وجود دارد.
تست‌های خانگی بارداری بسته به برند آن، جزئیاتی در دستورعمل خود دارند که می‌تواند بر دقت نتیجه نهایی تاثیرگذار باشد. مثلا در بعضی کیت‌ها توصیه شده که خانم کاربر، یک نوار تست را در مسیر ادرارش قرار دهد. برخی دیگر ظرفی برای نمونه‌گیری از ادرار دارند تا در نهایت فرد، یک نوار تست بارداری را داخل ظرف پر از ادرار فرو ببرد یا مقداری از ادرار را با کمک قطره‌چکان، روی نوار تست بچکاند.
نوع جواب مثبت یا منفی باردرای این تست‌ها به برند کیت بستگی دارد و ممکن است به یکی از روش‌های زیر ظاهر شود:
- ظاهر شدن یک علامت «مثبت/+» یا «منفی/-»
- ظاهر شدن کلمه یا کلمه‌های «PREGNANT» یا «NOT PREGNANT»
- ظاهر شدن یک یا دو خط نشانگر
این نکته مهم را به خاطر داشته باشید که بعد از انجام آزمایش خانگی بارداری، حتی یک علامت کمرنگ یا ظاهر شدن یک خط هم می‌تواند نشانه مثبت بودن جواب باشد.
در عین حال، تمام جواب‌های مثبت بارداری به این معنی نیست که باردارید؛ گاهی ممکن است جواب تست شما مثبت کاذب باشد!
بنابراین خوب است در صورت مثبت شدن جواب تست بارداری، در اولین فرصت با پزشک‌تان مشورت کنید. همچنین اگر احساس می‌کنید باردار هستید اما جواب تست خانگی‌تان منفی شد، باید با یک متخصص صحبت کنید؛ چراکه مسلما آزمایش‌های بیشتری نیاز است تا وضعیت شما به درستی مشخص شود.
در ادامه فهرستی از ۵ شرایط ممکن آمده است که می‌توانند باعث جواب مثبت کاذب در تست خانگی بارداری شوند.
۱. خط تبخیر
در تست‌های خانگی آزمایش ادرار برای تعیین بارداری، مهم است که تمام مراحل آزمایش را به درستی انجام دهید. هر برند دستورالعمل خاص خودش را دارد، بنابراین مهم است که پیش از دست به کار شدن، تمام مراحل را یکبار با دقت بخوانید.
در بیشتر تست‌ها از کاربر خواسته شده تا نهایتا 5-4 دقیقه بعد از انجام تست، جواب را بخوانند؛ چراکه این جواب دقیق‌تر است و جواب‌هایی که بعد از ۱- تا ۳۰ دقیقه روی نوار تست ظاهر می‌شود، دیگر ارزش نخواهند داشت.
در بیشتر کیت‌های خانگی غیردیجیتال بارداری، ظاهر شدن یک خط روی نوار تست به معنای باردار نبودن و ظهور دو خط به معنی بارداری است که این علامت‌ها ممکن است به شکل مثبت و منفی هم ظاهر شوند.

اگر تست بارداری را دیرتر از مدت زمان ذکر شده در دستور العمل کیت خواندید، ممکن است شبیه جواب مثبت به نظر بیاید. البته در بیشتر موارد، چیزی که ظاهر می‌شود، یک جواب مثبت بارداری نیست؛ بلکه بعد از مدت زمان تعیین شده در کیت، یک خط دیگر به خاطر تبخیر ادرار روی نوار تست ایجاد شده است.

۲. سابقه سقط عمدی یا ناخواسته
بعد از سقط (خواسته یا ناخواسته) ممکن است جواب تست خانگی ادرار برای تشخیص بارداری‌تان مثبت شود. وقتی یک تخمک بارور وارد دیواره رحمی می‌شود، بدن شروع به ترشح هورمون بارداری hCG می‌کند. بعد از سقط ناخواسته یا عمدی، سطح hCG شروع به پایین آمدن می‌کند؛ اما این اتفاق به کندی رخ می‌دهد. معمولا سطح hCG در یک دوره ۹ تا ۳۵ روزه کاهش می‌یابد و به طور میانگین ۱۹ روز طول می‌کشد تا این کاهش رخ دهد. بنابراین انجام تست بارداری در این دوره، یک جواب مثبت کاذب خواهد بود.

گاهی ممکن است خانمی دچار سقط ناقص شود. در چنین شرایطی ممکن است بافت‌هایی از بارداری در رحم باقی مانده باشند و همچنان باعث ادامه ترشح hCG شوند. در چنین مواردی، ممکن است به جراحی D&C (دیلاتاسیون و کورتاژ که به معنای باز کردن دهانه رحم تراشیدن و بیرون آوردن بافت دیواره داخلی رحم است) نیاز باشد تا تمام محصولات و بقایای بارداری از رحم تخلیه شده و پاکسازی شود.

۳. حاملگی مولار
«حاملگی مولار»، «مول هیداتی‌فرم» یا «حاملگی پوچ»که به «بچه خوره» هم معروف است، شرایطی است که باعث رشد تومور رحمی می‌شود. حاملگی مولار به خاطر ناهنجاری‌های ژنتیکی تخم بارور شده و در نتیجه بارداری غیرطبیعی شود.
در یک حاملگی سالم و طبیعی، تخم بارور شده ۲۳ کروموزوم از مادر و ۲۳ کروموزوم از پدر دارد اما در در یک حاملگی مولار کامل، کروموزوم‌های مادر وجود ندارند و فقط کروموزوم‌های پدر حضور دارد که همین موضوع باعث عدم تشکیل رویان یا جفت می‌شود.
در مقابل، حاملگی مولار ناکامل است که رویان و جفت تشکیل می‌شود. با این حال، رویان دو سری کروموزوم از پدر و یک سری از مادر دارد؛ در نتیجه رویان به جای ۴۶ کروموزم طبیعی، ۶۹ کروموزوم دارد!
در بارداری مولار، به جای رویان و جفت طبیعی، بافت جفت به شکل خوشه‌ای انگور رشد می‌کند؛ این اتفاق به خاطر شکل‌گیری توده‌ای از کیسه‌های کوچک و پر از مایع رخ می‌دهد که باید با یک جراحی D&C برداشته شود. بعد از این جراحی، پزشک متخصص میزان هورمون hCG به طور مرتب چک می‌کند تا مطمئن شود به حالت طبیعی برگشته است.
گاهی ممکن است بیماری «تروفوبلاستیک بارداری پایدار» اتفاق بیفتد؛ شرایطی که به خاطر ادامه رشد محصولات حاملگی مولار در رحم رخ می‌دهد که گاهی باید با روش‌های جدی و سخت و انجام اعمال جراحی برای برداشتن رحم یا انجام شیمی‌درمانی درمان شود.

در ضمن بد نیست بدانید خانم‌هایی که حاملگی مولار را تجربه می‌کنند، ممکن است درست مثل خانم‌هایی که دچار سقط شده‌اند، به خاطر از دست رفتن غمگین و ناراحت می‌شوند.

۴. داروها

برخی داروها ممکن است باعث شوند جواب تست خانگی بارداری شما مثبت از آب درآید؛ این داروها حاوی مقداری hCG به عنوان ماده محرک دارند که معمولا برای درمان ناباروری استفاده می‌شوند. بنابراین بهتر است خانم‌هایی که از داروهای درمان ناباروری استفاده می‌کنند، همیشه برای تست بارداری به پزشک متخصص‌شان مراجعه کنند. البته بیشتر داروها و همینطور مواد مخدر والکل، تاثیری بر جواب تست‌های خانگی بارداری ندارند.

۵. بیماری‌ها
برخی شرایط خاص پزشکی می‌توانند سطح هورمون hCG خانم‌ها را افزایش دهند؛ حتی وقتی باردار نیست. مثلا:
- بیماری‌هایی که بر غده هیپوفیز و سطح هورمون‌ها به خصوص در دوره پیش‌یائسگی یا خانم‌های یائسه تاثیر دارند.
- بیماری تروفوبلاستیک بارداری که باعث ایجاد تومور در سلول‌هایی می‌شوند که به طور طبیعی مسئول ساخت جفت هستند.
- سرطان‌های تخمدان، مثانه، کلیه، کبد، ریه، روده بزرگ، پستان و شکم
فانتوم hCG که در نتیجه مداخله آنتی‌بادی‌ها با کیت تست رخ می‌دهد؛ فانتوم hCG زمانی رخ می‌دهد که آنتی‌بادی‌های خاصی به مولکول‌های کیت تست بارداری می‌چسبند که مسئول شناسایی hCG هستند. این تداخل، باعث می‌شود کیت بارداری، میزان hCG را بیش از آنچه که واقعا هست، نشان دهد.
- کیست‌های تخمدانی
- بیماری‌های کلیوی یا عفونت‌های مجاری ادرار

کیت‌های خانگی تست بارداری چقدر دقیق هستند؟
به گزارش دفتر سلامت زنان ایالات متحده آمریکا، کیت‌های خانگی تست بارداری تا ۹۹ درصد دقت عمل دارند؛ البته به شرطی که درست استفاده شوند!
مقدار هورمون hCG موجود در ادرار خانم‌ها به مرور زمان افزایش می‌یابد و معمولا اگر از این کیت‌ها بعد از یک دوره پریود از دست رفته، استفاده کنید، نتیجه دقیقی خواهند داشت.
البته میزان هورمون hCG در حدود ۱۰ درصد از زنان، فقط یک روز بعد از به تاخیر افتادن پریود افزایش می‌یابد. بنابراین در چنین روزی، بهتر است از این کیت‌های خانگی استفاده نکنید که نتیجه دقیقی نخواهند داشت.

دوباره یادآوری می‌کنیم که این تست‌های خانگی، صرفا بعد از مدت زمان معینی که در دستورالعمل‌شان آمده، معتبر هستند و با گذشت زمان، ممکن است نتیجه مثبت کاذب را به شما نشان دهند.

اگر جواب آزمایش‌تان مثبت است ...
به محض اینکه جواب آزمایش بارداری‌تان مثبت شد، به پزشک متخصص مراجعه کنید تا با انجام ارزیابی و آزمایش‌های بیشتر، بتواند بارداری شما را تایید کرده و بر روند آن نظارت کند.
اگر احساس می‌کنید باردار هستید اما جواب تست خانگی بارداری شما منفی است، خوب است برای گرفتن راهنمایی‌های بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.