سیگار کشیدن در دوران بارداری، چه اثراتی دارد؟

یک متخصص زنان و زایمان و نازایی با اشاره به اثرات سوء مصرف سیگار در مادران باردار بر رشد وتکامل جنین، گفت: سیگار کشیدن در دوران بارداری اثرات مخربی روی جنین قبل و بعد از تولد دارد، سیگار حاوی چهار هزار ماده شیمیایی مضر مانند سیانید، سرب، نیکوتین و مونو کسید کربن است و در حدود ۶۰ عنصر مولد سرطان‌زا را دارا است.
دکتر اسدالله کلانتری افزود: مواد مضر و سرطان‌زای موجود در سیگار از خون مادر باردار عبور کرده و مستقیما وارد جریان خون جنین در حال رشد و تکامل می شود و در سه ماهه دوم بارداری به بعد، اثرات سوء آن، به دلیل خون‌رسانی بیشتر به جنین افزایش خواهد یافت.
وی گفت: یکی از مهمترین اثرات مخرب سیگار کشیدن مادر در دوران بارداری کاهشمیزان اکسیژن در دسترس برای مادر و جنین وی است که از طریق ایجاد «وازواسپاسم» خصوصا در عروق بندناف ایجاد شده و متعاقبا باعث اختلال رشد و تکامل جنین می شود.
دکتر کلانتری افزود: علاوه بر آن افزایش احتمال سقط و مرده زایی، افزایش تولد زودتر از موعد و افزایش احتمال تولد نوزاد با وزن کم، به گونه ای است که مصرف هر یک پاکت سیگار در روز باعث کاهش حدود نیم پوند(هر پوند برابر با ۰.۴۵۳۵۹۲۳۷ کیلوگرم ) از وزن جنین می‌شود.
این متخصص زنان و زایمان و نازایی افزایش شانس بروز مشکلات تنفسی در جنین را از دیگر مضرات مصرف سیگار مادران در دوران بارداری دانست و گفت: اکثر نوزادان متولد شده از مادرانی که سیگار مصرف می‌کنند، برای تنفس خودبه خود در بدو تولد نیاز به دستگاه «رسپیراتور» در چند روز اول زندگی دارند و بعد از آن‌که قادر به تنفس خودبخود شدند به علت اثرات مخرب نیکوتین روی تکامل ریه‌ها مشکلات تنفسی نظیر آسم خواهند داشت.
وی درباره عوارض دیگر مصرف سیگار مادران باردار در دوران جنین و بعد از تولد گفت: بروز ناهنجاری‌های جنین خصوصا ناهنجاری های قلبی نظیر نقص دیواره دهلیزی از دیگر اثرات مصرف سیگار است. علاوه برآن افزایش شانس وقوع سندرم مرگ ناگهانی نوزاد پس از تولد نیز وجود دارد، همچنین احتمال بروز مشکلات یادگیری رفتاری و کاهش IQ نوزاد نیز بسیار زیاد خواهد بود.
کلانتری در پاسخ به این پرسش که آیا مادرانی که خود سیگار نمی‌کشند ولی در معرض دود سیگار دیگران هستند، هم در معرض خطر قرار دارند، اظهار کرد: بله این گونه افراد در معرض دو گونه دود قرار دارند، یکی دودی که از سیگار روشن خارج می‌شود و یکی دودی که از دهان فرد سیگاری به بیرون داده می شود، چه بسا این افراد در معرض خطر بیشتری نسبت به خود فرد سیگاری قرار دارند. در این حالت هم وقوع آسم و آلرژی، عفونت ریه و گوش بیشتر خواهد بود.
وی یادآور شد: هرچه میزان مصرف سیگار در دوران بارداری بیشتر باشد، احتمال وقوع این مشکلات بیشتر خواهد بود، شایان ذکر است حتی مصرف یک نخ سیگار نیز به طور چشمگیری باعث کاهش قطر عروق می شود، زیرا هیچ سطح ایمنی در طی حاملگی برای مصرف سیگار وجود ندارد.
این متخصص زنان و زایمان و نازایی در باره چگونگی ترک سیگار در زمان بارداری توضیح داد: در این مواقع حتما بیمار بایستی با یک پزشک در ارتباط باشد و از وی کمک بگیرد. اما برخی راه‌کارها نیز وجود دارد که مادر باردار بتواند سیگار را ترک کند یکی از آن‌ها پنهان کردن سیگار، زیر سیگاری، کبریت و فندک از معرض دید است.
وی افزود:علاوه برآن مادر باردار باید برای اقدام به ترک سیگار روابط خود را با افرادی که سیگار می کشند کاهش دهد. همچنین باید مصرف نوشیدنی‌های حاوی کافئین را کاهش داده و مصرف الکل را نیز قطع کند.
به گفته این متخصص زنان و زایمان و نازایی، مادران باردار همچنین باید عادات جدید را در موقعیت‌هایی که ترجیح به کشیدن سیگار وجود دارد مثل استرس و رانندگی جایگزین سیگار کنند، علاوه بر آن مصرف آدامس ترجیحا آدامس‌های بدون شکر نیز در زمانی که مادر باردار تمایل به کشیدن سیگار دارد می تواند کمک کننده باشد، همچنین افزایش ورزش و فعالیت و کتاب خواندن وایجاد سرگرمی های جدید نیز از راهکارهای موثر ترک سیگار مادران باردار با اقدامات دیگر است.
دکتر کلانتری در مورد مصرف آدامس‌های حاوی نیکوتین یا استفاده از Patchهایی که نیکوتین را داخل خون رها می‌سازد گفت: اگرچه این فراورده باعث کاهش علائم فرد ترک کننده می‌شوند ولی ایمنی آنها در بارداری به اندازه کافی ارزیابی نشده است و تنها زمانی توصیه می شود که دیگر روش‌های ذکر شده در بالا و مشاوره و روانشناسی با فرد سیگاری غیر موفق باشد.
عضو مراکز نازایی اصفهان با اشاره به علائم قطع سیگار که عبارت از تحریک پذیری، گرسنگی زیاد، سرفه، سردرد و کاهش تمرکز است، گفت: این علائم همگی موقتی بوده و در طی ۱۰ الی ۱۴ روز از بین خواهد رفت. همچنین لازم به ذکر است که در صورتی که مادری سیگار می‌کشد و تصمیم به ترک دارد، چنانچه اقدام به ترک نماید، فواید آن به سرعت در چند روز اول برای خود و جنین ظاهر خواهد شد، ضربان قلب خود و جنین به سرعت به حد نرمال برگشته و آسیب های تنفسی آن به سرعت جبران خواهد شد.