انسداد مجرای انزالی، علتش چیه؟

انسداد مجرای انزالی (Ejaculatory duct obstruction) یکی از علل آزواسپرمی انسدادی (Obstructive Azoospermia) در مردان می باشد. آزواسپرمی بدین معنی است که تعداد اسپرمهای مرد صفر است. آزواسپرمی به سه دسته بزرگ تقسیم می شود. برای پی بردن به انواع آزواسپرمی لطفا اینجا را کلیک کنید. انسداد مجرای انزالی از این نظر اهمیت دارد که با یک عمل نسبتاً ساده می توان آنرا باز کرد.

لوله ای که اسپرم را از بیضه ها منتقل می کند در پشت پروستات به مجرای کیسه منی پیوسته و از بهم پیوستن این دو مجرای انزالی بوجود می آید (شکل ۱). در ۵ درصد بیماران مبتلا به آزواسپرمی، علت آن انسداد مجرای انزالی است.

علل انسداد مجرای انزالی

کلاً علل انسداد مجرای انزالی را به دو دسته بزرگ تقسیم می کنند: مادرزادی و اکتسابی.

علل مادرزادی انسداد مجرای انزالی

عدم تشکیل مجرای انزالی

تنگی مجرای انزالی

کیست پروستات

کیست مجرای مولرین

کیست مجرای ولفین

علل اکتسابی انسداد مجرای انزالی

ضربه و اعمال جراحی

آسیب به آن حین اعمال جراحی آندوسکوپیک

برداشتن کیست کیسه منی

جراحی روده راست در دوران کودکی

عفونت: این یکی از علل مهم انسداد مجرای انزالی است. مردانیکه بطور مکرر دچار عفونت ادراری و بیماریهای آمیزشی می شوند ممکن است مبتلا به انسداد مجرای انزالی شوند.

عفونت دستگاه تناسلی

عفونت ادراری

آبسه پروستات

وجود طولانی مدت سوند مجرا

بیماری سل

سرطانها

علائم و نشانه ها

در این بیماران اندازه و قوام بیضه ها طبیعی است و خصوصیات جنسی ثانویه در آنها بخوبی شکل گرفته است و لوله های منی بر را می توان لمس کرد. در این بیماران میزان هورمونها طبیعی هستند. در این بیماران حجم مایع منی اندک است، pH آن کاهش یافته است و منی فاقد فروکتوز می باشد. فروکتوز قند مخصوص مایع منی است و چون از کیسه های منی ترشح می شود اگر انسداد مجرای انزالی وجود داشته باشد، دیگر مایع منی فاقد قند فروکتوز خواهد بود. این را باید مد نظر داشت که در انسداد نسبی مجرای انزالی ممکن است موارد فوق دیده نشوند.

تشخیص

با استفاده از موارد زیر می توان انسداد مجرای انزالی را تشخیص داد:

سونوگرافی از کیسهای منی، مجاری انزالی و پروستات

اندازه گیری فروکنوز و pH مایع منی

اندازه گیری حجم مایع منی

نمونه برداری از محتویات کیسه های منوی

اندازه گیری هورمونهای خون بویژه FSH

درمان

اگر تشخیص قطعی باشد بهترین روش باز کردن انسداد از طریق مجرای ادرار است. مجاری انزالی (Ejaculatory Ducts) به کف مجرای ادرار در داخل پروستات باز می شوند. برای باز کردن انسداد مجرای انزالی (Ejaculatory duct obstruction) با یک وسیله مخصوص از راه مجرا سقف این مجاری را بر می دارند. موقعیکه این سقف برداشته می شود، جراح ورود مایع منی به داخل مجرا را مشاهده می کند. موفقیت این عمل جراحی ۵۰ درصد است. یعنی در ۵۰ درصد بیماران اسپرم در مایع منی ظاهر می شود، گاهی تعداد این اسپرمها برای حاملگی طبیعی کافی هستند و گاهی نیز تعداد اسپرمها برای حاملگی طبیعی کافی نسیتند ولی با استفاده از این اسپرمها می توان لقاح مصنوعی کرد.

بطور خلاصه

علت ۵ درصد آزواسپرمی انسدادی، انسداد مجرای انزالی می باشد.

این بیماری اعلب تشخیص داده نمی شود.

در حدود ۵۰ درصد این بیماران پس از عمل جراحی اسپرم در مایع منی ظاهر می شود.

با جراحی و باز کردن انسداد مجرای انزالی (Ejaculatory duct obstruction) تعدادی از این بیماران از راه طبیعی بچه دار می شوند.