تعداد سونوگرافی در بارداری، چندتاست؟

لحظه ای که قرار است خدای قادر متعال در بطن مادری یک وجود جدید و یک انسان جدید خلق نماید و وقتی مادری وجود این امانت الهی را در بطن خود احساس می کند لحظه حساس و شادی آوری است. اطلاع از روند سلامت این موجود جدید موضوعی است که یک خانم باردار و حتی اطرافیان او مایل هستند در اسرع وقت آن را بدانند. در گذشته به دلیل نبود امکانات امروزی، تشخیص امر به سهولت و دقت ممکن نبود اما امروزه با ساخت دستگاه های جدید که به کمک هوش خدادادی بشر میسر شده است این امکان وجود دارد که تا حد زیادی از وضعیت مادر و جنین موجود در رحم مادر اطلاع داشته باشیم. یکی از این ابزارها که امروزه جهت تشخیص وضعیت مادر و جنین به کار می رود سونوگرافی است. در حال حاضر این امکان وجود دارد که به وسیله سونوگرافی ، وضعیت مادر و جنین در رحم او در طول دوران بارداری مورد بررسی و تحت نظر قرار گیرد. سوالی که مطرح است این است که تعداد دفعات لازم سونوگرافی جنین یا حتی سونوگرافی مادر در طی یک دوران حاملگی و بارداری چند تاست؟

در پاسخ این پرسش باید گفت که تعداد دفعات سونوگرافی در بارداری به شرایط مادر، شرایط جنین، جواب آزمایشات بارداری که به عنوان مکمل سونوگرافی عمل می کند، نظر پزشک و سایر عوامل بستگی دارد ؛ اما اصولا در یک بارداری سالم و طبیعی که هم مادر و هم جنین در شرایط طبیعی بارداری قرار داشته باشند انجام حداکثر ۴ سونوگرافی جنین کافی است. این سونوگرافی های جنین در بارداری عبارتند از: بار اول در هفته هشتم بارداری ، بار دوم بین هفته یازدهم تا هفته چهاردهم بارداری که به تست غربالگری سه ماهه نخست یا سه ماهه اول هم معروف است ، بار سوم بین هفته پانزدهم تا هفته بیست و دوم بارداری که به تست غربالگری خون هم معروف است و بار چهارم هم سونوگرافی ماه آخر بارداری که جهت تعیین وضعیت قرارگیری جنین در رحم مادر انجام می گیرد. در اینجا به شرح هریک از این سونوگرافی های دوران بارداری می پردازیم:

سونوگرافی اول جنین در دوران بارداری و حاملگی:

در اولین سونوگرافی بارداری مسائلی نظیر وضعیت قرارگیری جنین (در داخل رحم قرار دارد یا خارج از رحم ؛ یعنی بارداری داخلی رحمی صورت گرفته یا خارج رحمی) ، زنده یا مرده بودن جنین ، رشد جنین و سن حاملگی مورد ارزیابی قرار می گیرند. به وسیله سونوگرافی می توان رشد جنین را از هفته ششم بارداری تا هفته هشتم بارداری مورد ارزیابی قرار داد ؛ بهترین زمان برای تعیین سن دقیق بارداری و حاملگی (البته با تخمین 1 هفته) ، هفته هشتم بارداری است پس بنابر این بهترین زمان سونوگرافی اول بارداری در همان هفته هشتم بارداری می باشد.

سونوگرافی و تست غربالگری جنین در سه ماهه اول بارداری و حاملگی:

دومین سونوگرافی متداول بارداری بین هفته یازدهم تا هفته چهاردهم بارداری انجام می گیرد. به این سونوگرافی ، سونوگرافی و تست غربالگری سه ماهه اول بارداری هم گفته می شود. سونوگرافی سه ماهه اول حاملگی به همراه آزمایش خون و تست غربالگری خون مادر انجام می شود. یکی از مواردی که در سونوگرافی سه ماهه اول بارداری و آزمایش خون سه ماهه اول بارداری مادر مورد بررسی قرار می گیرد ، ناهنجاری های کروموزومی جنین مثل سندرم داون (منگولیسم) است. سونوگرافی سه ماهه نخست حاملگی همچنین زنده بودن جنین و سن بارداری را تایید می کند و نیز در این سونوگرافی می توان بارداری دو قلو را تشخیص داد.

سونوگرافی سه ماهه دوم بارداری و تست غربالگری خون:

سومین سونوگرافی متداول بارداری بین هفته پانزدهم تا هفته بیست و دوم بارداری انجام می گیرد که به این سونوگرافی ، تست غربالگری خون هم گفته می شود. همانطور که مشخص است در اینجا بیماری های خونی جنین و ... مورد بررسی قرار می گیرند. لازم به ذکر است که این دومین تست غربالگری خون است و بار اول آن همزمان با سونوگرافی دوم بارداری صورت می گیرد.

سونوگرافی ماه آخر بارداری و حاملگی:

چهارمین سونوگرافی معمول و متداول بارداری و حاملگی، سونوگرافی ماه آخر بارداری است که در آخرین ماه از بارداری انجام می شود و هدف عمده از سونوگرافی ماه آخر بارداری ، تعیین وضعیت قرارگیری جنین درون رحم مادر است. بهترین حالت قرارگیری جنین در رحم مادر مخصوصا برای زایمان طبیعی آن است که سر جنین به سمت پایین و به طرف دهانه رحم قرار گرفته باشد.

در اینجا ذکر یک مطلب مفید به نظر می رسد و آن اینکه بعضی از مادران و حتی خانواده آن ها شاید مایل به انجام سونوگرافی نباشند و یا لااقل مایل به انجام این تعداد سونوگرافی نباشند. خبر خوب برای این مادران آن است که در مواردی که حال مادر و جنین در شکم او و نیز روند بارداری او طبیعی و سالم باشد انجام فقط یک بار سونوگرافی کافی است و بهترین زمان آن بین هفته هیجدهم تا بیستم بارداری می باشد.

مضرات سونوگرافی

درباره این موضوع که آیا سونوگرافی برای جنین مضر است یا نه و سایر مضرات آن ، عده ای معتقد هستند که سونوگرافی هیچ ضرری ندارد و عده ای معتقدند که سونوگرافی باعث گرم شدن جنین (مخصوصا قلب جنین) می شود. جدای از اینکه سونوگرافی مضر باشد یا نه همواره یک مطلب در ذهنمان باشد و آن اینکه خانم باردار سعی نماید هنگام انجام سونوگرافی با وضو باشد و نیز دعا کند و از خدای بزرگ بخواهد که خیر سونوگرافی را شامل حال او و فرزندش نماید و از عوارض آن در امان نگه بدارد.