رفتار کودکان در مهمانی، مخصوص عید نوروز

مهارت اجتماعی، مجموعه رفتارهای قابل قبولی که فرد را قادر می‌سازد با دیگران رابطه مؤثر داشته باشد و از عکس العمل های نامعقول اجتماعی خودداری کند. به زبان ساده‌تر مهارت‌های اجتماعی مهارت‌هایی است که کودکان برای آن که بتوانند خودشان را با اجتماعی که در آن زندگی می‌کنند، سازگارتر کنند به آن نیاز دارند.
به احتمال زیاد شما هم در جمع‌های فامیلی و مهمانی‌ها، شاهد این صحنه بوده‌اید که پدر یا مادری به خاطر رفتار نامناسب کودکش در دید و بازدید های عید نوروز از خجالت سرخ شده باشد؛ به طور مثال کودکی که به دیگران سلام نمی‌کند یا لباس دیگران را می‌کشد و آن‌ها را اذیت می‌کند، نشان می‌دهد که پدر و مادرش نتوانسته‌اند رفتارهای مناسب و مهارت‌های اجتماعی را به کودک خود بیاموزند. یکی از آموزش‌هایی که والدین، باید به فرزند خود ارائه دهند، مهارت‌های اجتماعی است. در اینجا چند پیشنهاد برای تقویت مهارت اجتماعی در مهمانی های نوروزی ارائه شده است:

آموزش عملی احوال پرسی در دید و بازدیدهای نوروزی
در گام اول باید از آموزش‌های مستقیم استفاده کرد؛ به عنوان مثال در این چند روز باقی مانده تا عید نوروز که ارتباط‌ ها و تعاملاتی مانند مهمانی‌ها در کار نیست، مستقیماً و البته بدون سرزنش یا تمسخر کودک درباره شیوه صحیح تعامل با دیگران، با او صحبت و انتظارات خود را بیان کنید. البته صرفاً منظور بیان خواسته‌تان نیست بلکه به صورت جزئی و با مثال برای او شرح دهید که در چه موقعیت‌هایی چه رفتارهایی مورد نظر شماست. چنانچه کودک خردسالی دارید در قالب بازی، مهارت‌های برقراری تعامل صحیح را به او آموزش دهید. به طور مثال تصور کنید که با هم به یک مهمانی رفته‌اید و آن گاه رفتارهای درست را به دفعات و به نحوی که برای کودک لذت بخش باشد با او تمرین کنید.

تفکیک موقعیت‌های گوناگون
در حین آموزش، موقعیت‌های گوناگون را برای کودک تفکیک و رفتار مناسب با هر گروه سنی و شرایط مختلف را نیز معین کنید زیرا گاه کودک از توانایی کافی برای درک تفاوت موقعیت‌های دوستانه و رسمی برخوردار نیست.

پیش بینی تعاملات احتمالی
قبل از ورود به موقعیت مهمانی، شرایط ویژه آن را برای کودک توصیف و تعامل‌های احتمالی را پیش بینی کنید و در صورت لزوم رفتاری را که مناسب موقعیت این مجلس خاص است با هم مرور و تمرین کنید. همچنین با هم قراردادی تعیین کنید که اگر کودک به مواردی که شما تعیین کردید عمل کرد پاداش‌هایی را دریافت خواهد کرد. از همان ابتدا هدف‌های ایده آل گرایانه تعیین نکنید؛ به طور مثال می‌توان ابتدا فقط روی سلام و احوال پرسی تمرین کرد و در آینده پس از تثبیت یک رفتار ساده رفتارهای پیچیده‌تر را به کودک آموزش داد.

حدس زدن نیازهای فرزندتان
اگر کودک در دید و بازدید های نوروزی در جمع همسالان وسایل کودکی دیگر را ببیند که خودش همراه نبرده، ممکن است رفتارهای ناشایستی مانند استفاده بدون اجازه از آن‌ها را از خود نشان دهد به طور مثال لیوان مخصوص، پتوی دلخواه، خوراکی یا عروسک دلخواه بچه دیگری را بردارد. راه حل این است که والدین نیازهای فرزندشان را حدس بزنند و پیشاپیش آن‌ها را برآورده کنند؛ به طور مثال اسباب بازی مورد علاقه، دفتر و مداد نقاشی فرزندشان را همراه ببرند.

نظارت بر رفتارهای گروه همسالان کودک
از سنین دبستان و نوجوانی، نقش همسالان در رفتارهای فرزند شما بسیار پر رنگ‌تر می‌شود و ممکن است رفتارهای ضدارزش را از همسالان خود بیاموزد و تقلید کند و راه حل این است که جمع‌هایی را که فرزندتان می‌تواند در آن‌ها باشد، غربال کنید؛ به طور مثال لزومی ندارد فرزندتان با تمام بچه‌های ساختمان در ارتباط باشد یا در هر مهمانی که شما می‌روید، حضور داشته باشد. اگر به ناچار در جمعی حضور دارید که کودک یا بزرگسالی رفتار نامناسبی از خود نشان می‌دهد، فرزندتان را با اسباب بازی، کتاب یا حرف زدن سرگرم کنید و زمان مواجهه او با آن فرد یا افراد را کاهش دهید. حتماً در یک جمع به رفتار گروه کودکان همسال نظارت داشته باشید.

آموزش مهارت حل مسئله به کودک
بگو مگوی کودکان سر خوراکی، اسباب بازی یا جای محدود یا حتی تماشای شبکه تلویزیونی، فرصتی مناسب برای آموزش مهارت حل مسئله است. در این شرایط از فرزندتان بخواهید فکر کند چطور می‌شود چند نفری از آن مورد محدود استفاده کنند به طوری که حق هیچ کدام ضایع نشود. اولویت بندی را به آن‌ها متناسب با سن‌شان بیاموزید.

آموزش آداب معاشرت برای موقعیت‌های مختلف
شاید یاد دادن آداب معاشرت به بچه‌ها کار سختی باشد چون گاهی ناچار می‌شوید رفتارهای درست را بارها و بارها به فرزندتان گوشزد کنید.

ورود در جمع برای اولین بار
فرزندتان باید بداند وقتی برای نخستین بار وارد جمعی می‌شود، حتماً سلام کرده و خود را معرفی کند و گرنه دیگران او را نادیده می‌گیرند. به فرزندتان توضیح دهید وقتی می‌خواهد ۲ نفر را به هم معرفی کند، اول شخص کوچک‌تر را به شخص بزرگ‌تر معرفی کند و برای شخص بزرگ‌تر یک لقب بیاورد؛ به طور مثال بگوید: «آقای…، این دوست من علی است.»

چند توصیه کلی
۱. از افعال مثبت به جای افعال منفی استفاده کنید؛ برای مثال به جای این که بگویید: «این قدر بی ادب نباش» بگویید: «مؤدب باش».
۲. خونسرد باشید؛ چون زمانی که عصبانی می‌شوید و فریاد می‌زنید به خصوص در جمع‌های فامیلی، احترام خود را نزد فرزندتان از دست می‌دهید.
۳. علاقه خود را به فرزندتان نشان دهید. وقتی خطایی از او سر می زند به او بگویید که چرا این کار اشتباه است و او را در آغوش بگیرید؛ چون شما با این کار صداقت و علاقه‌ای را که میانتان است، افزایش می‌دهید.
۴. سعی کنید زیاد سختگیر و خشک نباشید.