کودکان و دنیای مجازی، اینبار قربانی والدین
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و معضل استفاده ناصحیح از این ابزار فرهنگی باعث شده تا کودکان معصوم...
فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و معضل استفاده ناصحیح از این ابزار فرهنگی باعث شده تا کودکان معصوم قربانی خودنمایی‌ها و هوس‌های بیجای والدین خود شوند.
اگر از انواع و اقسام صفحات مجازی که افراد بزرگسال برای خودشان ایجاد کرده‌اند صرف نظر کرد اما نمی‌شود از تعداد زیاد صفحاتی که برای قرار دادن عکس کودکان و نوزادان ایجاد شده‌اند چشم پوشی کرد.
اکنون دیگر به مدد گوشی‌های هوشمند و البته اوقات فراغت زیاد پدر و مادرها که جز اینیستا گردی و وبگردی در شبکه‌های مجازی نمی‌شود این اوقات فراغت پر شود تعداد صفحات کودکان نیز در شبکه‌های مجازی بسیار فراوان است.
بدون شک این کودکان نمی‌توانند برای خودشان صفحه‌ای در شبکه‌های اجتماعی داشته باشند و این والدین هستند که به صورت لجام گسیخته و افراطی برای کودکان خود در شبکه‌های اجتماعی صفحه‌ای اختصاصی ایجاد کرده و این کار را تا بدان جا جلو می‌برند که به تفریح و سرگرمی پدر و مادرها تبدیل می‌شود.
پدر و مادرها از هر حرکت کوچک و بزرگ فرزند خود عکس می‌گیرند و آن را با ژست‌های خاص در طرح و لباس‌های مختلف و تیپ‌های متنوع در این صفحات به اشتراک می‌گذارند و به دنبال لایک خوردن عکس فرزندان خود توسط دیگران هستند، آنها با هر لایکی که برای خود جذب می‌کنند انگار قله‌ای را فتح می‌کنند و شاید این موضوع نیز ناشی از چشم و هم چشمی‌های دنیال دیجیتال است.
رفته رفته این فرزند کوچک تبدیل به مدلی می‌شود که هم اوقات فراغت پدر و مادرها را پر می‌کند و هم در قالب یک مدل، سوژه عکاسی آنها را تشکیل می‌دهد و والدین به دنبال افزایش دنبال‌کنندگان و به اصطلاح فضای مجازی فالوورهای خود هستند.
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان والدینی که این گونه و به صورت افراطی کودک خود را در معرض شبکه‌های اجتماعی قرار می‌دهند در واقع خصوصی‌ترین بخش زندگی فرزند خود را با دیگران و افراد غریبه به اشتراک می‌گذارند.
حساس شدن کودک به جنبه ظاهر و پوشش خود یکی از عواقبی است که به اشتراک گذاشتن بی‌حد و اندازه عکس فرزندان در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند به دنبال داشته باشد.
از طرف دیگر با این گونه رفتارها کودک در زیر ذره‌بین اطرافیان و دیگران قرار می‌گیرد که هیچ نوع شناختی از آنها ندارد و البته آنها نیز شناختی از این کودک ندارند.
با این نوع فعالیت‌ها حریم خصوصی افراد و مخصوصا کودکان نادیده گرفته می‌شود و خانواده‌ها هیچ توجهی به این موضوع ندارند.
سیده محبوبه موسوی جامعه شناس فرهنگی در این زمینه می‌گوید: خانواده‌ها توجه داشته باشند حریم خصوصی فرزندان آنها در واقع چهارچوب و حریم زندگی آنها نیز محسوب می‌شود و هر چقدر این فضا در صفحات اجتماعی بیشتر به اشتراک گذاشته شود نقض حریم خصوصی تلقی می‌شود.
وی افزود:در حالی که خانواده‌ها باید از همان کودکی به فرزندان خود بیاموزند که هر عکس، ویدئو و تصویر را نمی‌توانند با افراد غریبه به اشتراک بگذارند اما در عوض مشاهده می‌شود که برخی والدین خودشان با رفتار نامناسب زمینه را برای چنین کارهایی برای کودکان فراهم می‌کنند.
متاسفانه در بسیاری از موارد حتی از زمانی که کودک تازه متولد شده است از همان زمان صفحات مجازی و شبکه‌های اجتماعی چشمشان به جمال این کودک روشن می‌شود.
موسوی ادامه می‌دهد: والدینی که به صورت افراطی همیشه گوشی و دوربین به دست به قول معروف در حال شکار لحظه‌ها هستند از تمام حالت‌های کودک خود عکس گرفته و به دنبال جذب فالوورهای زیاد آن را به اشتراک می‌گذارند.
وی اظهار داشت: والدین از این نکته غافل هستند که ممکن است عکس‌های خصوصی آنها و فرزند کوچکشان مورد سوء استفاده برخی افراد سود جو قرار گیرد.
موسوی والدین را الگوی فرزندان اعلام کرد و افزود: والدین الگوی رفتاری فرزندان هستند، این کودکان وقتی چند سال بزرگ‌تر شده و مفهوم فضای مجازی را درک می‌کنند وقتی می‌بینند والدین از زمان تولد آنها تاکنون عکس‌هایش را به اشتراک گذاشته‌اند بعد از این نیز خودش این کار را انجام داده و چه بسا ممکن است عکس‌های شخصی و خصوصی سایر اعضای خانواده را در معرض دید عموم قرار دهد.
موسوی با ذکر این نکته که ممکن است این نوع رفتارها در بین برخی خانواده‌ها موضوع ساده و بی‌اهمیتی باشد ولی وقتی بخواهیم ابعاد این موضوع را بررسی کنیم متوجه می‌شویم این نوع رفتارها با هنجارهای اجتماعی همخوانی ندارد و والدین به نوعی این رفتارها را گسترش می‌دهند.
باید به این موضوع اشاره کرد که توجه به جنبه‌های ظاهری کودکان در عکس‌های منتشر شده توسط والدین باعث می‌شود که آنها همیشه مورد توجه قرار بگیرند و افراد دیگر همیشه در مورد نوع لباس و زیبایی ظاهری او اظهار نظرهای متفاوتی داشته باشند.
همه این رفتارها باعث می‌شود داشتن زیبایی ظاهری و توجه افراطی و وسواس گرایانه به طرز پوشش ظاهری از همان زمان کودکی به یک ارزش تبدیل شود.
فاطمه رضایی روانشناس خانواده نیز شبکه‌های اجتماعی را بستری برای نمایش جذابیت‌های ظاهری زندگی برخی افراد دانست و گفت: در چنین فضایی برخی افراد با بزرگنمایی، دروغ و اغراق‌هایی زیادی در صدد هستند خود را خیلی بیشتر از آن چیزی هستند که به نمایش بگذارند و متاسفانه یکی از نمودهای ظاهری این کار نیز انتشار عکس‌های افراط گرایانه در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی و به عبارت دیگر افزایش دنبال کننده‌های بیشتر است.
وی افزود: متاسفانه در حال حاضر یکی از این رفتارهای اغراق‌گونه ، ظاهرسازی و بی‌اخلاقی‌های صورت گرفته نیز اغراق درباره زیبایی ظاهری افراد است که حتی برخی والدین زیبایی‌های ظاهری را به کودکان تعمیم داده و بیشتر از خودشان از کوکان خود عکس و فیلم گرفته و به اشتراک می‌گذارند.
رضایی ادامه داد: متاسفانه خانواده‌ها از عواقب این نوع رفتارهای خود اطلاع ندارند، آنها متوجه نیستند که این نوع رفتار آنها باعث می‌شود که نگاه ابزاری و کالایی به کودک آنها صورت می‌گیرد و این کودک ابزاری برای تبلیغات و جذب درآمد برای برخی کاربران می‌شوند و زمانی که وی بزرگ شد احساس حقارت کرده و خودش نیز به سایر کودکان نگاه ابزاری داشته و خود را در فضای مجازی به عنوان یک مدل قلمداد می‌کند.
روان شناس خانواده تصریح کرد: در حالی که خانواده‌ها باید بر روی اصل مترقی تربیت دینی و اجتماعی کودک تمرکز کنند ولی متاسفانه والدین فرزندان خود را به یک مانکن و مدل لباس تبدیل کرده و درصدد هستند از همان کودکی هنجارهای خارج از عرف را به کودکان خود بیاموزند.
وی با اشاره به این که آشنایی کودکان با فضای مجازی در سنین پایین باعث آشنایی آنها با افراد غریبه می‌شود، خاطرنشان کرد: کودکان در فضای مجازی همچون گمشده‌ای هستند در یک محیط ناآشنا و اگر هر کدام از افراد غریبه حرفی به آنها بزند خیال می‌کنند از سر دلسوزی بوده و به راحتی جذب آنها می‌شوند در حالی که والدین خودشان کودکان را با این نوع رفتارها و فضای مجازی آشنا کرده‌اند.
روانشناس خانواده با تاکید بر این که در حال حاضر فضای مجازی بستری برای ارتباطات گوناگون و متنوع افراد با یکدیگر است نمی‌توان به خانواده‌ها گفت که هیچ عکس و تصویری از خود یا فرزند خود منتشر نکنند خانواده‌ها در همین فضای مجازی مایل هستند که لحظات شاد و باهم بودن در کنار همدیگر را با عزیزان خود به اشتراک بگذارند.
ولی بحث در مورد رفتارهای افراطی و بی‌حد و حصر والدینی است که بی‌پروا از کوچک‌ترین رفتار فرزند خود عکس گرفته و منتشر می‌کند.
در حالی که برخی والدین فرزندان خود را در سنین پایین از وارد شدن به فضای مجازی منع می‌کنند و سعی دارند تا کودک بعد از رسیدن به مرحله خاصی از زندگی با مفهوم فصای مجازی آشنا شده و تفاوت فضای حقیقی و مجازی را درک کند ولی مشاهده می‌شود که همین والدین خیلی زودتر از آن چیزی که فکرش را می‌کنند فرزند خود را وارد فضای مجازی کرده‌اند و در واقع این نوع رفتارها نوعی تناقض بین عمل و اعتقاد این والدین است.
باید توجه کرد تکنولوژی و فضای مجازی یک شمشیر دو لبه است این شمشیر دو لبه به همان نسبت که می‌تواند کند و بی‌تاثیر باشد به همان نسبت و شدت نیز می‌تواند تیز و برنده بوده و عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.
با گسترش بی‌حد و مرز شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی و وابستگی افراد به این فضا نمی‌توان به خانواده‌ها گفت علاقه‌مندی‌های خود را در فضای مجازی به اشتراک نگذارند ولی با رعایت همه جوانب می‌توان از فضای مجازی به نحو مطلوب استفاده کرد به گونه‌ای که خطری برای هیچکس نداشته باشد و حریم خصوصی افراد نیز رعایت شده باشد.
پ
منبع:
کودک پرس
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼