داروهای ضد بارداری خوراکی، چند دسته‌اند؟
بطورکلی داروهای ضد بارداری خوراکی به دو دسته کلاسیک (شامل HD – LD، تری فازیک و لاینسترنول) و داروهای ضد بارداری جدید تقسیم می شوند.
بطورکلی داروهای ضد بارداری خوراکی به دو دسته کلاسیک (شامل HD - LD، تری فازیک و لاینسترنول) و داروهای ضد بارداری جدید تقسیم می شوند. تفاوت ضد بارداری های جدید با گروه قبلی در استفاده از ترکیبات پروژسترونی جدیدتر و با عوارض کمتر و همچنین استفاده از آنها در برخی حالت ها یا بیماری های زمینه ای (مانند آکنه) است؛ وگرنه مکانیسم عمل و درصد شکست آنها با گروه کلاسیک یکسان می باشد.
اکثر داروهای ضد بارداری اعم از کلاسیک و جدید دارای دو جزء پروژسترون و استروژن هستند که البته استثنای مهم در این مورد قرص های موسوم به شیردهی یا لاینسترنول است که تک هورمونی و تنها دارای جزء پروژسترونی است.
اولین نکته مهم درباره داروهای ضد بارداری این است که این ترکیبات برای خانم های بالای ۳۵ سال و در افرادی که سابقه سرطان پستان، رحم و کبد در خود یا خانواده آنها وجود دارد، مناسب نیست. علاوه بر این در بیماران مبتلا به فشار خون بالا و بیماری های قلبی - عروقی، سردرد شَدید و افسردگی مصرف داروهای ضد بارداری توصیه نمی شود.
شایع ترین عوارض قرص ها، تهوع، حساسیت پستان، ادم، افزایش وزن در حدود ۱۰ درصد، لکه بینی و افزایش ترشحات است که اگر قابل تحمل باشند، اهمیت بالینی خاصی ندارند. این داروها از طریق افزایش اشتهاء می توانند به چاقی و بروز عوارض ناشی از آن در زنان منجر شوند.
باید توجه داشت، ضد بارداری های خوراکی با تعداد زیادی از داروها تداخل دارند. به عنوان مثال داروهایی مانند بعضی آنتی بیوتیک های خوراکی و داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال، فنی توئین و کاربامازپین و ابتلا به بیماری هایی چون بیماری های تیروئیدی، اثربخشی قرص ها را کاهش می دهند. بنابراین باید در این موارد از روش های جایگزین استفاده شود.
باید توجه داشت، کارآیی این داروها تنها زمانی مناسب خواهد بود که به شکل درست مصرف شوند. اگر مصرف یک قرص فراموش شود، روز بعد باید دو قرص مصرف شود و اگر دو قرص فراموش شود، در دو روز بعدی هر روز دو قرص مصرف شود. چنانچه سه قرص فراموش شود، باید در آن سیکل مصرف قرص قطع و از روش جایگزین استفاده شود و از ابتدای سیکل قاعدگی مجدداً مصرف قرص شروع شود. علاوه بر این برای پیشگیری اورژانسی از بارداری چنانچه بیش از ۷۲ ساعت از مقاربت مشکوک نگذشته باشد، مصرف دو قرص HD یا چهار قرص LD و تکرار آن به فاصله ۱۲ ساعت بعد توصیه می شود. در حال حاضر، قرص های دو عددی لوونورژسترل در داروخانه ها وجود دارند که برای جلوگیری اورژانسی از بارداری ساخته شده اند. این قرص ها را می توان یکجا یا با فاصله ۱۲ ساعتی مصرف کرد.
امروزه اشکال تزریقی داروهای ضد بارداری نیز در بازار دارویی کشور وجود دارند. آمپول های حاوی ۱۵۰ میلی گرم مدروکسی پروژسترون استات از این دسته داروها هستند که تزریق عضلانی آنها تا سه ماه مانع بارداری می شود و البته مصرف آنها در افرادی توصیه می شود که فرزند کافی داشته باشند. عوارض این دارو شامل اختلال خلقی، لکه بینی، آمنوره و کاهش تراکم استخوان است. سایر روش های هورمونی و غیر هورمونی بر اساس شرایط فرد و مشاوره با پزشک توصیه می شود.
نکته آخر اینکه استفاده از این داروها تنها در افرادی توصیه می شود که به هر دلیل ممکن در کوتاه مدت تمایلی برای بچه دار شدن ندارند. به عبارت دیگر مصرف بلندمدت (بیش از ۵ سال) این دسته از داروها به دلیل افزایش ریسک ابتلا به انواعی از سرطان بویژه سرطان پستان و سرطان گردن رحم در خانم ها توصیه نمی شود.
اکثر داروهای ضد بارداری اعم از کلاسیک و جدید دارای دو جزء پروژسترون و استروژن هستند که البته استثنای مهم در این مورد قرص های موسوم به شیردهی یا لاینسترنول است که تک هورمونی و تنها دارای جزء پروژسترونی است.
اولین نکته مهم درباره داروهای ضد بارداری این است که این ترکیبات برای خانم های بالای ۳۵ سال و در افرادی که سابقه سرطان پستان، رحم و کبد در خود یا خانواده آنها وجود دارد، مناسب نیست. علاوه بر این در بیماران مبتلا به فشار خون بالا و بیماری های قلبی - عروقی، سردرد شَدید و افسردگی مصرف داروهای ضد بارداری توصیه نمی شود.
شایع ترین عوارض قرص ها، تهوع، حساسیت پستان، ادم، افزایش وزن در حدود ۱۰ درصد، لکه بینی و افزایش ترشحات است که اگر قابل تحمل باشند، اهمیت بالینی خاصی ندارند. این داروها از طریق افزایش اشتهاء می توانند به چاقی و بروز عوارض ناشی از آن در زنان منجر شوند.
باید توجه داشت، ضد بارداری های خوراکی با تعداد زیادی از داروها تداخل دارند. به عنوان مثال داروهایی مانند بعضی آنتی بیوتیک های خوراکی و داروهای ضد تشنج مانند فنوباربیتال، فنی توئین و کاربامازپین و ابتلا به بیماری هایی چون بیماری های تیروئیدی، اثربخشی قرص ها را کاهش می دهند. بنابراین باید در این موارد از روش های جایگزین استفاده شود.
باید توجه داشت، کارآیی این داروها تنها زمانی مناسب خواهد بود که به شکل درست مصرف شوند. اگر مصرف یک قرص فراموش شود، روز بعد باید دو قرص مصرف شود و اگر دو قرص فراموش شود، در دو روز بعدی هر روز دو قرص مصرف شود. چنانچه سه قرص فراموش شود، باید در آن سیکل مصرف قرص قطع و از روش جایگزین استفاده شود و از ابتدای سیکل قاعدگی مجدداً مصرف قرص شروع شود. علاوه بر این برای پیشگیری اورژانسی از بارداری چنانچه بیش از ۷۲ ساعت از مقاربت مشکوک نگذشته باشد، مصرف دو قرص HD یا چهار قرص LD و تکرار آن به فاصله ۱۲ ساعت بعد توصیه می شود. در حال حاضر، قرص های دو عددی لوونورژسترل در داروخانه ها وجود دارند که برای جلوگیری اورژانسی از بارداری ساخته شده اند. این قرص ها را می توان یکجا یا با فاصله ۱۲ ساعتی مصرف کرد.
امروزه اشکال تزریقی داروهای ضد بارداری نیز در بازار دارویی کشور وجود دارند. آمپول های حاوی ۱۵۰ میلی گرم مدروکسی پروژسترون استات از این دسته داروها هستند که تزریق عضلانی آنها تا سه ماه مانع بارداری می شود و البته مصرف آنها در افرادی توصیه می شود که فرزند کافی داشته باشند. عوارض این دارو شامل اختلال خلقی، لکه بینی، آمنوره و کاهش تراکم استخوان است. سایر روش های هورمونی و غیر هورمونی بر اساس شرایط فرد و مشاوره با پزشک توصیه می شود.
نکته آخر اینکه استفاده از این داروها تنها در افرادی توصیه می شود که به هر دلیل ممکن در کوتاه مدت تمایلی برای بچه دار شدن ندارند. به عبارت دیگر مصرف بلندمدت (بیش از ۵ سال) این دسته از داروها به دلیل افزایش ریسک ابتلا به انواعی از سرطان بویژه سرطان پستان و سرطان گردن رحم در خانم ها توصیه نمی شود.
منبع:
you can
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼