بی تفاوت بودن نسبت به دیگران، کودکم بی احساس است؟

حساس کردن کودکان به اینکه شخص دیگر چه احساسی دارد، اقدامی مهم و جدی است.

حساس کردن کودکان به اینکه شخص دیگر چه احساسی دارد، اقدامی مهم و جدی است. پژوهش های دکتر مارتین هافمن و دیگران، نشان داده اند والدینی که به طور مستمر در واکنش به بدرفتاری فرزندشان، بر احساس شخصی که مورد آزار او قرار گرفته است، تمرکز می کنند، فرزندانی با همدلی بیشتر تربیت می کنند.

سه درسی که در پی می آید به کودکان کمک می کند تا از لحظات بی توجهی شان به عنوان الگوی آموزشی استفاده کنند تا به احساس ها و نیازهای دیگران حساس شوند و بذر همدلی را پرورش دهند. این سه درس عبارتند از:

هشدار به رفتار بی احساس

هر بار که فرزندتان از روی نامهربانی رفتار می کند، به او هشدار دهید. این فرصتی است برای اینکه او را به احساس های افراد دیگر حساس کنید و او را نسبت به تاثیر مخرب بی توجهی به دیگران آگاه نمایید. این گام مهمی برای پرورش همدلی است.

همین که رفتار بی رحمانه ای می بینید، هشدار دهید. تا وقتی رفتاری تبدیل به عادت نشده است، راحت تر می توانید آن را تغییر دهید. این هم نمونه ای از هشدارها:

مسخره کردن پارنیسا و اینکه داد بزنی و بگویی او حتی بادکنک بازی هم بلد نیست، خیلی بی رحمی بود. این خیلی بی ملاحظگی بود که به بابی گفتی برود چون می خواهی با سالی بازی کنی. وقتی پدر بزرگ از تو خواست صدای پخش صوت را کم کنی، چرا کم نکردی؟ این کار تو بی ادبی بود

تو چه احساسی پیدا می کردی؟

اکنون که برای رفتار ناشی از بی عاطفگی هشدار داده اید، به فرزندتان کمک کنید تا بفهمد چرا آن عمل غیرقابل قبول است. ایده آل این است که فرزندانمان دربارۀ تاثیر رفتارشان بر شخص دیگر فکر کنند، اما همدلی همیشه خود به خود نمی آید.

بهتر این است در ابتدا از کودک سؤال هایی بپرسیم که او را به فکر وامی دارد که اگر شخص دیگری آن رفتار را با او می کرد، چه احساسی پیدا می کرد. برای نمونه:

لوکاس، اگر پارنیسا جلوی همه داد می کشید و می گفت که تو بلد نیستی توپ بزنی، چه احساسی پیدا می کردی؟ اگر کسی آن حرف را به تو می زد، الان چه احساسی داشتی؟ دوست داری با تو چنین رفتاری بشود؟ تصور کن که تو پارنیسا هستی، چه احساسی داری؟

ابراز و شرح نارضایتی از رفتارهای بی احساس

شرح دهید چرا به نظر شما رفتار کودک غیرقابل قبول و فاقد حساسیت است. به زبان ساده شرح دهید از چه چیز آن رفتار خوشتان نمی آید و نسبت به کارهای فاقد حس همدردی چه احساسی دارید.

در اینجا باید دقت کنید که فرزندتان به روشنی اِشکال رفتارش را درک کند و بفهمد چرا شما آن رفتار را تایید نمی کنید. صحبت های شما به او کمک می کند تا به جای تمرکز بر خودش در نظر بگیرد که کارهایش چه تاثیری بر دیگران دارد.

وقتی می شنوم با آدمها بدرفتاری می کنی و احساس هایش را در نظر نمی گیری، خیلی نگران می شوم. از تو انتظار دارم که با دوستانت همان رفتاری را داشته باشی که می خواهی با تو داشته باشند. یا وقتی با این لحن با من حرف می زنی ناراحت می شوم. رفتارت بی توجه و اهانت آمیز است. از تو توقع دارم که با احترام با آدمها رفتار کنی.

چالش حقیقی تربیت این است که لحظه های پیش بینی نشده را - که در آن رفتار کودک غیر قابل قبول است - به عنوان الگوهای آموزش ببینید و از آنها برای پرورش همدلی فرزندتان استفاده ببرید. به این ترتیب کودک، خود کشف می کند که چرا باید مهربان باشد و رفتار بی توجه او ممکن است چه آثاری بر دیگران داشته باشد.