اهمیت ویزیت های دوران بارداری

۲۰-۵ درصد حاملگی‌ها ممکن است با عوارض مختلفی همراه شوند. لذا هر زن قبل از تصمیم به حاملگی بایستیمورد ارز یابی دقیق پزشکی قرار گیرد. در غیر این صورت به محض تشخیص حاملگی، اولین ویزیت پزشک باید صورت گیرد.
هدف از ویزیت اول پزشک،تعیین همه فاکتورهای خطری است که مادر و جنین را تهدید می‌کند. در ویزیت اول یک شرح حال کامل از فرد باردار گرفته می‌شود.معاینه فیزیکی عمومی و معاینه لگن صورت می‌گیرد و درخواست تست‌های آزمایشگاهی دقیق داده می‌شود.
موارد شرح حال شامل LMP،سابقه حاملگی‌های قبلی و جزئیات آن‌ها، سابقه بیماری‌های سیستمیک مثل دیابت یا بیماری‌های قلبی عروقی، عفونت مادر در حین حاملگی،جراحی قبلی، سقط، سزارین، دوقلویی و … است.

ویزیت‌های استاندارد
- هفته‌های 0 تا 32: هر 4 هفته یکبار
- هفته‌های ۳۲ تا ۳۶: هر ۲ هفته یکبار
- هفته‌های 36 تا زایمان: هر هفته یکبار
در هر یک از ویزیت‌های مذکور، مواردی مانند افزایش وزن، فشار خون، ارتفاع فوندوس رحم و یافته‌های معاینه شکم به وسیله مانورهای لئوپولد باید ثبت شوند.
میزان افزایش وزن در دوران بارداری به طور متوسط 12-10 کیلوگرم است. زنان چاق تنها 9-6 کیلوگرم باید افزایش وزن داشته باشند. فشار متوسط شریانی در نیمه دوم حاملگی به طور نرمال نسبت به نیمه اول و قبل از حاملگی کمی افت می‌کند. اگر در نیمه سوم، فشار خون در وضعیت خوابیده به پشت بیشتر از وضعیت خوابیده به پهلو باشد، ممکن است نشانه شروع هیپرتانسیون باشد. ادم اندام تحتانی در اواخر حاملگی یک پدیده طبیعی در حاملگی است اما در صورت وجود ادم در قسمت فوقانی بدن مثل صورت و دست‌ها باید به فکر پره اکلامپسی بود.

ارزیابی آزمایشگاهی
تمام آزمایشات حداقل یکبار دیگر بین هفته‌های ۳۶-۲۴ حاملگی باید تکرار شوند. CBC (برای HB) باید دو بار دیگر تکرار شود: بار اول بین هفته‌های ۲۸-۲۶ و بار دوم بین هفته‌های ۳۶-۳۲. تمام زنان RH منفی در حدود هفته‌های ۲۶ تا ۲۸ حاملگی باید مجدداً تست شوند. اگر جواب تست منفی باشد، در هفته ۲۸ حاملگی mcg ۳۰۰ گلوبولین ایمنی (D)Rho یعنی رگام به مادر تجویز می‌شود. سونوگرافی به طور روتین باید دو بار صورت گیرد: بار اول بین هفته‌های ۱۸-۸ و بار دوم بین هفته‌های ۳۶-۳۲.

تغذیه در دوران بارداری
زن باردار باید یک رژیم غذایی متنوع و پُر کالری داشته باشد و غذا را به دفعات بیشتر ولی با حجم کمتر مصرف نماید. میزان کالری مورد نیاز یک زن با وزن متوسط، حدود 2300 کیلو کالری در روز است که در طی حاملگی 300 کیلو کالری در روز و در طی شیردهی 500 کیلوکالری در روز به آن اضافه می‌شود. میزان پروتئین مورد نیاز روزانه 80 گرم است. احتیاج روزانه آهن در خانم حامله 30 میلی‌گرم و در خانم شیرده 15 میلی‌گرم می‌باشد. در موارد چند قلویی، وزن بالا، اواخر حاملگی و مصرف نامنظم آهن، مقدار مصرف آهن به 100 تا 60 میلی‌گرم می‌رسد. شروع مصرف آهن از نیمه دوم حاملگی (ماه چهارم به بعد) می‌باشد. احتیاج روزانه کلسیم 1200 میلی‌گرم است. احتیاج روزانه یُد با مصرف نمک‌های یُددار برطرف می‌شود.

مصون سازی طی دوران بارداری
زنان حامله‌ای که سابقه واکسیناسیون علیه کزاز را ندارند باید دو دوز واکسن کزاز یا توأم بالغین را به فاصله یک ماه دریافت کنند و یک سال بعد یا در حاملگی بعدی یادآوری آن را نیز دریافت کنند. ایمن سازی به وسیله چهار واکسن حاوی ویروس زنده در طی حاملگی، کنتراندیکاسیون نسبی دارد. این چهار واکسن عبارتند از MMRY که شامل واکسن سرخک (Measles)، اوریون (Mumps)، سرخچه (Robella) و تب زرد (Yellow Fever) می‌باشد.

خانم‌های باردار باید در صورت وجود هر یک از علائم زیر فوراً به پزشک مراجعه کنند
- خروج سریع مایع از واژن
- هر نوع خونریزی واژینال یا لکه بینی
- تورم قابل ملاحظه دست‌ها و صورت یا ورم شدید و پایدار پاها
- تار شدن میدان دید و سر درد شدید
- درد اپی گاستر
- تب یا لرز
- درد شدید یا غیر معمول پشت
- استفراغ
- سوزش سر دل
- تغییر قابل ملاحظه در فرکانس یا شدت حرکات جنین