تورتیکولی نوزاد چیست؟
جی گردن یا تورتیکولی در نوزادان ( Congenital muscular torticollis) بیشتر به صورت مادرزادی در کودک وجود دارد. مادران به سادگی میتوانند این عارضه را تشخیص دهند.
کجی گردن یا تورتیکولی در نوزادان ( Congenital muscular torticollis) بیشتر به صورت مادرزادی در کودک وجود دارد. مادران به سادگی میتوانند این عارضه را تشخیص دهند. وقتی می بینند که سر و گردن کودک به یک سمت منحرف شده است. البته دقت داشته باشید که سر همه ی نوزادان به دلیل شلی گردن به یک سمت خم می شود. اما این عارضه حتی با نگه داشتن سر به صورت صاف، باز هم کششی به یک سمت در گردن دیده می شود.
علائم کجی گردن یا تورتیکولی در نوزادان
نوزادانی که کجی گردن (تورتیکولی) دارند در نگاه اول با دیگر نوزادان تفاوتی ندارند و مانند نوزادان دیگر رفتار می کنند. اما فعالیت های چرخشی انها با سایر نوزادان متفاوت است. نوزادی که کجی گردن (تورتیکولی) دارد ممکن است این علائم را دارا باشد:
۱- چرخش سر فقط به یک سمت (تشخیص آن در بسیاری از نوزادان دشوار است)
۲- دیدن اجسام و اطراف از یک سمت و دنبال نکردن حرکت اجسام با سر
۳- این نوزادان اگر با شیر مادر تغذیه شود معمولاً از یک طرف نمی تواند خوب شیر بخورد. (یا فقط یکی از سینه ها را ترجیح می دهد)
۴- نوزاد مبتلا به کجی گردن سخت تلاش می کند که به سمت افرادی که اطرافش هستند برگردد و وقتی نمی تواند این کار را بکند عصبانی و ناراحت می شود.
۵- بعضی از نوزادانی که کجی گردن (تورتیکولی) دارند دچار صاف شدن سر (پلاژیوسفالی موضعی) در یک سمت یا هر دو سمت سر می شوند، زیرا بیشتر اوقات سرشان فقط روی یک سمت قرار دارد. یا ممکن است که برجستگی یا برآمدگی کوچکی در قسمت گردن داشته باشند که به گره در عضله کشیده شده شباهت دارد. هر دوی اینها با بهبود کجی گردن (تورتیکولی) از بین می روند.
علل کجی گردن یا تورتیکولی در نوزادان
۱- انقباضات تند و تیز و ناگهانی
انقباضات تند و تیز اغلب بعد از یک تصادف کوچک با یک حمله التهاب روماتیسمی شدید بوجود می آید و یا بطور کلی در هنگام بیدار شدن از خواب یا اعمال زور شدید در تماس با عضلات گردن رخ می دهد. انقباضات بوجود آمده موضوع انقباضات غیر ارادی در عضلات گردن، چرخشهای تند و تیز غیر قابل جلوگیری و کج گردنی هستند.
۲- عوامل مادرزادی ایجاد کج گردنی
علت کج گردنی مادرزادی به روشنی مشخص نشده است، اما چندین نظریه در این مورد وجود دارد:
- آسیب به گردن فرد در طی انجام روند زایمان
- وجود رگهای خونی غیر نرمال و جریان خون غیر نرمال در جنین
- احتمال قرار گیری نامناسب گردن جنین در رحم مادر که باعث فشار به ناحیه ی گردن شده و کج گردنی ایجاد می کند.
- احتمالاً ضربه های درون رحم باعث خونریزی درون عضله شده و بتدریج تشکیل بافت زخم می دهد و در نتیجه سبب کوتاهی عضلات گردنی می شود.
- ضربه های هنگام زایمان و کشیده شدن گردن در هنگام زایمان بخاطر اینکه بیش از ۵۰% کودکان مبتلا به این عارضه با زایمان سخت به دنیا می آیند.
۳- عوامل اکتسابی ایجاد کج گردنی
- فلج یا کوتاهی عضله استرنو کلایدو ماستوئید در یک طرف باعث ایجاد ناهنجاری کج گردنی در افراد می شود.
- ضربه های وارد بر گردن باعث خونریزی در عضله جناغی چنبری پستانی می شود که مانند خونریزی در سایر نقاط بدن تشکیل می شود و به بافت جوشگاهی اسکار تبدیل می شود. - -- وجود این بافت باعث کوتاهی عضله شده و منجر به کج گردنی می شود.
- علل دیگر مثل ضربه های وارد شده به ستون مهره ای گردنی به علت سوختگی پوستی یا پارگی دیسک بین مهره ای، آدنی های چرکی و سایر عفونتهای گردن، سل ستون مهره ای گردنی و انقباض یک طرفه عضله جناغی چنبری پستانی به دلایل مختلف است.
- نگهداری سر در وضعیت بد یا نامناسب به مدت طولانی (مثلاً هنگام مطالعه و انجام شغل هایی مثل ارایشگری و خیاطی)
- ضعف شنوائی و بینائی به گونه ای که فرد برای بهتر شنیدن یا بهتر دیدن به طور ناخود آگاه گردن خود را کج می کند.
- تومورها : وجود تومور در نواحی مختلف بدن می تواند عارضه ی کج گردنی را در افراد به وجود بیاورد.
- بیماری های دیسک گردنی: نیمه دررفتگی و فتق دار شدن دیسک بین مهره ای گردنی نیز می تواند باعث کج گردنی می شود.
- داروها : مصرف برخی از داروها ممکن است در ناحیه ی ستون مهره های گردن تاثیر مخرب گذاشته و مشکل کج گردنی را به وجود بیاورد.
- وجود استرس ها و ناراحتی ها در برخی افراد و وجود مشکلات روحی در برخی موارد در ایجاد کج گردنی موثر هستند.
درمان کجی گردن یا تورتیکولی در نوزادان
درمان در منزل:
بهترین راه برای درمان تورتیکولی، تشویق نوزاد به چرخاندن سرش به هر دو سمت است. این کار به او کمک می کند تا عضلات کشیده شده گردنش را شل کند و عضلات ضعیف را تقویت کند.
خیالتان راحت باشد که وقتی نوزاد خودش گردنش را می چرخاند به خودش صدمه نمی رساند.
قرار دادن کودک روی شکمش به مدت کوتاه، تمرین مهمی محسوب می شود، زیرا با این کار او عضلات گردن و شانه هایش را تقویت می کند و برای خزیدن روی زمین آماده می شود.
بیشتر نوزادان با تمرین های کششی و تغییر وضعیت قرارگیری خودشان این مشکل را پشت سر می گذارند.
این وضعیت بعد از شش ماه کاملا برطرف می شود، ولی در بعضی موارد ممکن است بهبودی نوزاد تا یک سال یا بیشتر هم طول بکشد.
اگر می بینید که تورتیکولی فرزند شما با تمرینات کششی بهبود نمی یابد، نزد پزشک بروید، زیرا ممکن است لازم شود که فرزند شما را با جراحی آزادسازی عضله درمان کنند. این جراحی مواردی از تورتیکولی که با فیزیوتراپی درمان نمی شوند، را درمان می کند.
درمان به کمک غیر جراحی
در صورتی که تا سن یکسالگی به درمان فیزیوتراپی و انجام تمرینات داده شده در منزل، جواب ندهد با تشخیص پزشک جراحی صورت می گیرد.
درمان اصلی غیر جراحی، فیزیوتراپی است.
مهمترین نکته کشش عضله درگیر با احتیاط و به آرامی توسط فیزیوتراپیست ؛ به این شکل که گوش را به سمت مخالف ضایعه رسانده و سپس چانه را به سمت شانه مبتلا چرخانده.گردن باید به سمت عقب خم شده باشد و این وضعیت را نگه دارد.
درمان به کمک جراحی
اگر تا یک سالگی، بچه خوب نشد نیاز به درمان جراحی وجود دارد. در حین جراحی پزشک ارتوپد طول عضله کوتاه شده را با انجام برش هایی در آن بلند میکند. بعد از جراحی بچه باید تا مدتی بریس های گردنی مخصوصی را بپوشد و فیزیوتراپی را ادامه بدهد.
مشکلات عدم درمان کجی گردن
اگر بیماری درمان نشود بتدریج و با گذشت زمان به علت اینکه بچه بیشتر به یک طرف میخوابد ممکن است یک طرف سر و صورت پهن شود. پس این بیماری میتواند در دراز مدت موجب نامتقارن شدن صورت شود. در سنین بالاتر کم کم ستون مهره گردنی و حتی سینهای دچار انحراف جانبی یا اسکولیوز میشود. در حدود ۲۰-۱۰ درصد این بچه ها مشکلات مادرزادی مفصل لگن هم وجود دارد پس به محض دیدن این عارضه کودک باید از لحاظ مفصل لگن هم بررسی شود.
نحوه انجام تمرین کششی برای درمان کجی گردن در نوزادان
کشش عضله معمولا توسط دو نفر انجام می گیرد، یک نفر شانه را نه می دارد و فرد دیگر کشش ملایمی از ناحیه سر وارد می کند. کشش نباید دردناک باشد و نیاز به مهارت دارد. اما برخی از کودکان با انجام این کار بی قراری می کنند. در این حالت می توان کارهای انجام داد که کودک بطور فعال سر خود را حرکت دهد. این کار به ابتکار خانواده و درمانگر نیاز دارد. درسمت مقابل عضله کوتاه شده، عضله کشیده شده است. این عضله باید تقویت شود. نوزادن و شیرخواران رفلکس های خاصی دارند. استفاده از این رفلکسها مثل تصویر مقابل جهت تقویت عضله کشیده شده( سمت غیر مبتلا) بکار می رود.
تمرینات ورزشی تقویتی درمان کج گردنی برای بزرگسالان
گاهی بزرگترها نیز به دلایل زیادی ممکن است به این عارضه دچار شوند. برای اینکه بتوانید این عارضه را درمان کنید و از شدت آن بکاهید، تمرینات زیر را انجام دهید:
کف دست خود را در پهلوی سر در طرفی که عضله کش آمده قرار داده تا وضعیت مقاومتی ایجاد شود. اکنون با فشار سر به دست تلاش کرده تا سر به شانه نزدیک شود.
در وضعیت خوابیده به پهلو قرار گرفته (موافق سمتی که عضله کوتاه شده است) در حالی که سر هیچ گونه اتکایی ندارد تلاش کرده بر خلاف جاذبه زمین سر را از پهلو بالا آورده و به شانه نزدیک شود (استفاده از نیروی جاذبه)
باپهلوی سر توپ معلق در فضا را هل داده. این حرکت در سمت عضله کش آمده باید تکرار شود و حرکت از ناحیه گردن باشد نه تنه.
منبع:
ورد نگار
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼