کمبود ویتامین دی کودک، علائم

ویتامین دی در اثر تابش نور آفتاب در پوست بدن ساخته می شود. تنها بزرگسالان نیستند که در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند.

ویتامین دی در اثر تابش نور آفتاب در پوست بدن ساخته می شود. تنها بزرگسالان نیستند که در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند بلکه این خطر برای نوزادان زیر یک سال هم وجود دارد چرا که آنها روزانه به ۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند.

با بررسی و آگاهی از این علائم و نشانه‌های کمبود ویتامین D می‌توانید بفهمید که آیا کودکتان از کمبود ویتامین D رنج می‌برد یا نه.

عوامل ایجاد کننده کمبود ویتامین :

1- قرار نگرفتن در معرض اشعه آفتاب ؛لازم به تذکر است که آفتاب باید مستقیم به پوست بتابد و اشعه ای که از پشت پنجره بتابد، فاقد اشعه ماورای بنفش است.

2- عدم استفاده از غذاهای حاوی ویتامین d مثل تخم مرغ

3- رشد بسیار سریع کودک. برای مثال کودکان با وزن کم هنگام تولد ( کمتر از 2500 گرم) که پس از تولد رشد سریعی دارند و همچنین کودکان در دوران بلوغ که رشدشان بسیار سریع می شود، اگر ویتامین d را به مقدار کافی دریافت نکنند، ممکن است دچار کمبود این ویتامین شوند.

4. کودکانی که دارای بیماری های خاصی هستند، ممکن است به علت عدم جذب ویتامین D دچار کمبود این ویتامین شوند. به عنوان مثال در انواع بیماری هایی که با سوء جذب چربی همراه هستند.

همچنین داروهای ضد تشنج که در انواع صرع یا در تشنج های دیگر مصرف می شوند، مثل فنوباربیتال یا فنی توئین نیز به علت مداخله در متابولیسم ویتامین d، بیمار را در معرض کمبود این ویتامین قرار می دهد.

اثرات کمبود ویتامین d در بدن:

در اثر کمبود ویتامین d در بدن، بیماری نرمی استخوان( راشیتیسم یا Rickets) ایجاد می شود. وقتی در اثر کمبود ویتامین d، جذب کلسیم از روده ها متوقف شود، برای نگه داری سطح کلسیم خون در حد طبیعی، هورمونی به نام پاراتورمون از غده پاراتیروئید ترشح می شود. این هورمون، کلسیم را از استخوان ها برمی دارد و وارد خون می کند. از این رو سطح کلسیم خون در حد طبیعی باقی می ماند، اما فسفر که از طریق ادرار دفع می شود، در خون پایین می آید.

اثرات کمبود ویتامین d در بدن، چند ماه بعد ظاهر می شود. این علائم در کودکان شیرخواری که مادرانشان کمبود این ویتامین را دارند، در عرض ۲ ماه پس از تولد ظاهر می شود؛ اما در بقیه موارد در اواخر سال اول و در حین سال دوم زندگی، علائم مزبور بروز می کنند. در سایر دوران کودکی( به جز سن شروع بلوغ) کمبود این ویتامین نادر است.

مهمترین این علائم در کودکان عبارتند از

- ریکتز یا راشیتیسم بیماری است که به علت کمبود ویتامین دی در بچه ها ایجاد شده و خود را معمولا بصورت زانوهای پرانتزی و مچ دست کلفت نشان میدهد

- دیر راه افتادن بچه و کوتاه قدی وی میتواند از علائم کمبود ویتامین دی باشد

- بچه مبتلا به کمبود ویتامین دی دیر دندان درمیاورد

- تحریک پذیری بچه ها میتواند نشانه ای از کمبود ویتامین دی باشد

- کمبود ویتامین دی موجب افزایش استعداد بچه به عفونت میشود

- در کمبود شدید ویتامین دی بچه دچار کرامپ یا اسپاسم عضلانی، تشنج و مشکل تنفسی میشود. این علائم به علت کمبود کلسیم ایجاد میشود

- بندرت در کمبود شدید ویتامین دی ضعف عضله قلب (کاردیومیوپاتی) ایجاد میشود

راه های دریافت ویتامین d :

۱- از طریق تابیدن اشعه آفتاب( اشعه ماوراء بنفش) به پوست بدن:

در پوست انسان ماده ای به نام دهیدروکلسترول وجود دارد که پیش سازویتامین d است و در اثر تابیدن اشعه آفتاب به پوست، مراحلی را در بدن طی کرده و سرانجام در کلیه، به ویتامین DD فعال تبدیل می شود.

۲- از طریق غذا:

موادغذایی حاوی ویتامین d شامل:کره، روغن کبد ماهی، زرده تخم مرغ ، خامه ، جگر، شیرهای غنی شده با ویتامین d، سرلاک و شیرخشک هستند.

۳- می توان ویتامین d را به صورت سنتیتک ( یعنی مصنوعی یا ساختگی) نیز به بدن رساند.

غذای شیرخواران ممکن است حاوی مقادیر بسیار کمیویتامین d باشد. شیرگاو حاوی IU۴۰(واحد بین المللی) و سبزیجات و میوه جات حاوی مقادیر بسیار ناچیز ویتامین d هستند. زرده تخم مرغ حاوی ۴۰۰-۱۲۰ واحدویتامین d در هر گرم می باشد که منبع بسیار با ارزشی است. به اغلب شیر خشک ها ویتامین D را در حد معقولی اضافه کرده اند.

منبع: پزشکان بدون مرز