طریقه استحمام نوزاد، چیزهایی که باید بدانید

نوزادان تا زمانی که شروع به مصرف غذاهای جامد و نیز خزیدن روی زمین نکرده‌اند، به استحمام بیش از یک بار در هفته نیاز ندارند.

نوزادان تا زمانی که شروع به مصرف غذاهای جامد و نیز خزیدن روی زمین نکرده‌اند، به استحمام بیش از یک بار در هفته نیاز ندارند. تنها صورت، دست‌ها، گردن و ناحیۀ پوشک را روزانه بشویید. چنانچه نوزاد استحمام را دوست داشته باشد، می‌توانید روزانه او را حمام کنید.

زمان استحمام

اولین حمام کودک فرصت خوبی برای عکس گرفتن از نوزاد است، کاری که دیر یا زود شما انجام خواهید داد. برای حمام کردن نوزاد روش‌های متعددی وجود دارد و با تمرین، شما بهترین و مناسب‌ترین روش برای خود و نوزادتان را درخواهید یافت.

آماده شدن

استحمام‌های اولیه به نسبت ساده‌اند، تنها نگرانی شما گرم نگه‌داشتن نوزاد، ایجاد احساس امنیت در ضمن حمام کردن در نوزاد و تمیز کردن او است. البته با رشد کودک، قایق‌ها، اردک ها و سایر اسباب بازی ها، فضایی بیش از خود نوزاد در وان یا لگن حمام را اشتغال می کند. بنابراین فراهم آوردن چند وسیلۀ ساده کمکیِ حمام توصیه می شود:

- گلوله های پنبه ای (برای تمیز کردن چشم و گوش)

- فنجان پلاستیکی یا بطری اسپری

- برس نرم

- حولۀ کوچک و لیف نوزاد

- چند عدد حولۀ بزرگتر

- صابون بچه یا شامپوی بدون اشک بچه، یا صابون ملایم گلیسیرین

- یک تشکچه برای قرار دادن زیر زانوهایتان هنگام حمام کردن نوزاد در وان بزرگ حمام

- مقداری ابر (اسفنج) برای پوشاندن لوله و شیر آب (برای وان حمام)

حمام با اسفنج

چنانچه تصمیم گرفته اید اولین حمام نوزاد را با اسفنج انجام دهید، دربارۀ محل انجام این عمل کاملاً فکر کنید؛ زیرا مسلماً میل ندارید کودک برهنه را برای انتخاب محل استحمامش در منزل به این طرف و آن طرف ببرید.

بهترین محل برای این کار، در صورتی که فضای کافی وجود داشته باشد، کابینت کنار ظرفشویی آشپزخانه است، استفاده از این محل چند مزیت دارد: به علت ضد اب بودن این سطح، نظافت آن آسان است؛ ارتفاع آن تا حدی است که مجبور نشوید خم شوید و آب گرم کافی برای آسان تر شستن و آب کشیدن موهای نوزاد در دسترس قرار دارد.

لباس های نوزاد را بیرون بیاورید، ولی پوشکش را باز نکنید. او را روی حوله ای بگذارید. با حولۀ دیگر روی آن را بپوشانید؛ در هر مرحله از حمام، تنها قسمت هایی از بدن که شسته می شوند از زیر حوله خارج می گردند.

گوشه های داخلی چشم های نوزاد را از طرف داخل به خارج، با استفاده از یک گلوله پنبۀ تمیز پاک کنید. یا هر چشم را با یک گوشه حولۀ روشویی تمیز کنید. لابه لای گوش ها را نیز می توانید با گلولۀ پنبه تمیز کنید، اما مجرای گوش را تمیز نکنید؛ حتی اگر جرم در آن وجود دارد. این جرم محافظ گوش داخلی است.

تمام نواحی گردن نوزاد را با توجه مخصوص به چین های آن تمیز کنید؛ زیرا ممکن است مملو از جرم باشد. در مورد نوزادان تازه متولد شده این جرم به احتمال زیاد سلول های مردۀ پوست و در کودکان بزرگتر، به احتمال زیاد ذرات خشک شدۀ غذاست. مرحلۀ بعد شستن دست و پا و سپس جلوی نیم تنه است.

به منظور شستن موهای نوزاد، آنها را با حولۀ کوچک دستی خیس کنید، کمی مایع صابون روی موها بریزید و به آرامی تمام پوست سر از جمله نقاط نرم ان را ماساژ دهید. به شامپوی بچه نیازی نیست؛ صابون حمام مایع بچه در این مرحله یک تمیز کنندۀ چند منظوره است.

سپس نوزاد را در حالی که سرش کمی متمایل به عقب و توی سینک است، با یک دست نگه دارید. با استفاده از فنجان یا لیوان پلاستیکی، اب گرم را به صورتی که وارد چشم هایش نشود، روی سر او بریزید. در صورت وارد شدن صابون به چشم ها، آنها را با آب گرم بشویید. نوزاد به محض خارج شدن صابون از چشم ها آنها را خواهد گشود.

در مرحلۀ بعد، پوشک نوزاد را خارج و باسن و اندام های تناسلی او را بشویید (هنگام شستن نوزاد دختر، به خاطر داشته باشید که شستشو را همیشه از سمت جلو به عقب انجام دهید).

در خاتمه او را بنشانید و به حالت آروغ زدن به سمت جلو به دستتان تکیه دهید و پشتش را بشویید. دقت کنید که صابونِ روی بدن کاملاً شسته و سپس بدن با حولۀ تمیز خشک شود. توجه مجدد شما را به نظافت دقیق لابه لای چین های گردن نوزاد جلب می کنیم.

نکات مهمی برای زمان استحمام نوزاد

برای بهینه سازی، ایمنی و جذاب بودن زمان استحمام این راهکارها را آزمایش کنید:

- برای پیشگیری از سوختگی های خطرناک، دمای آب گرم کن را روی درجۀ کم ۵۰-۴۵ تنظیم نمایید.

- برای سهولت استفاده با یک دست، صابون مایع بچه را در یک جا صابونی تمیز تلمبه ای بریزید.

- حوله های کوچک متعدد در دسترس داشته باشید، برای گرم نگه داشتن نوزاد چندتایی را روی بدن او پهن کند.

- نوزاد را با ضربان ملایم نوازش کنندۀ دست خشک کنید. از مالیدن حوله به بدن او خودداری کنید؛ زیرا این کار ممکن است به پوست لطیف نوزاد صدمه بزند.

- به کمر خود فشار نیاورید. وان یا لگن استحمام نوزاد را روی سطح کابینت بگذارید.

انتقال تدریجی به وان بزرگ

هنگامی که کودکتان می تواند بدون تکیه دادن به جایی، قُرص و محکم در جای خود بنشیند (حدوداً بعد از شش ماهگی) آمادۀ استفاده از وان حمام است.

بهترین روش همراه کودک به داخل وان رفتن و ثابت نگه داشتن او با دو پاست. این روش، یک متد دو نفره است. نفر اول وارد وان می شود و نفر دوم نوزاد را در اختیار او قرار می دهد.

از آنجا که اسفنج یا حولۀ پهن شده در کف وان به طور عادی از جای خود حرکت می کند، اگر به نظر می رسد کودک نشستن روی سطح سخت وان را دوست ندارد، یک زیرپایی ضد لغزش تهیه کنید. این نوع زیرپایی ها نرم تر و در عین حال ایمن تر هستند.

پوسته های شوره مانند

هنگام شستن سر نوزاد ممکن است پوسته های ضخیم زرد رنگی روی پوست سر او مشاهده کنید. تین پوسته ها با وجود اینکه بسیار نامطبوع به نظر می رسند، بی خطر هستند. می توانید بگذارید خود به خود بریزند یا برای رهایی از آنها روش زیر را به کار ببرید.

پوست سر کودک را با روغن زیتون یا روغن بچه ماساژ دهید و بگذارید این روغن چند ساعت روی سر خیس بخورد. سپس با برس موی بچه، مسواک نرم یا برس نرم ناخن و به دنبال آن شست و شوی سر با شامپوی ضد شوره، پوسته ها را بشویید.