سندروم سر صاف نوزاد، راه تشخیص چیست؟

نوزادان معمولا با سرهایی بسیار نرم به دنیا می آیند که برای آنها اجازه رشد مغز را به طرز شگفت انگیزی صادر میکند. این شکل گیری که معمولا در چند سال اول اتفاق می افتد باعث میشود که سرآنها با هر عملی به راحتی تغییر شکل بدهد. عبورکردن نوزاد در هنگام تولد از کانال مورد نظر، میتواند باعث تغییرشکل سر نوزاد به کوچکتر و یا کشیده تر شود. البته این تغییر برای سرنوزادان که در روزهای اولیه تنها از چند استخوان تشکیل شده، طبیعی بوده و در نهایت به شکل عادی خود تبدیل میشود.
اما اگر صاف بودن سر نوزاد در یک طرف سرش و یا پشت سرش بیش از اندازه طبیعی طول بکشد، ممکن است دچار سندروم سرصاف که به آن پلاژیوسفالی موضعی نیز میگویند، شده باشد. این سندروم معمولا زمانی اتفاق می افتد که نوزاد مدت زیادی را در یک حالت خوابیده باشد که این خود میتواند به دلیل مشکلاتی در ماهیچه های گردنش باشد.
اما اگر صاف بودن سر نوزاد در یک طرف سرش و یا پشت سرش بیش از اندازه طبیعی طول بکشد، ممکن است دچار سندروم سرصاف که به آن پلاژیوسفالی موضعی نیز میگویند، شده باشد.
این مشکل اختلالی در روند رشد مغز ایجاد نکرده و هیچ اشکالی را در ظاهر نوزاد به وجود نخواهد آورد و خوشبختانه به هیچ عمل جراحی نیاز ندارد. تمرین های بسیار ساده مانند تعویض وضعیت خوابیدن و در آغوش کشیدن نوزاد میتواند به این مشکل خاتمه دهد.

دلایل "سندروم سرصاف" چیست؟
معمول ترین دلیل سندروم سرصاف به وضعیت خواب نوزادان مربوط میشود. به دلیل اینکه نوزادان ساعات زیادی را خوابیده و به سرشان فشار می آید، معمولا یک نقطه آن به صورت صاف در می آید. قراردادن نوزادان در وسایلی که نوزاد در آن به صورت دراز قرارمیگیرد نیز به این مشکل اضافه میکند. نوزادانی که زودتر از موعد معمول به دنیا می آیند بیشتر در معرض سندروم سر صاف هستند. جمجمه آنها نرم تر از دیگر کودکان است. همچنین آنها به دلیل مراقبت های ویژه ای که بعد از به دنیا آمدن برای آنها درنظر میگیرند، ساعات بیشتری را در حالت درازکش سپری میکنند و این اتفاق مشکل را تشدید خواهد کرد. همچنین ممکن است نوزاد قبل از به دنیا آمدن، براثر فشاری که از جانب مادر و یا قل دومش به جمجمه او وارد میشو، دچار سندروم سرصاف شود. همچنین گردن کج نوزاد در رحم مادر باعث این اتفاق نیز میشود. آنها به دلیل آنکه نمیتوانند گردن خود را به مدت طولانی حرکت بدهند، دچار این سندروم میشوند. همچنین کسانی که دچار سندروم سرصاف میشوند، در آینده ابتلای به کجی گردن نیز اضافه خواهد شد. به دلیل آنکه انرژی زیادی میطلبد تا نوزاد گردن خودش را به طرفین بچرخاند، بیشتر مواقع در همان حالت خودشان را نگه میدارند و به دلیل استفاده کم از گردن به خشک شدن و سفت شدن گردن آنها منجر میگردد.

شناسایی این سندروم برای والدین کار آسانی است. در واقع، پشت سر نوزاد، در یک طرف کاملا صاف دیده میشود. همچنین رشد مو در این نقطه از سر، نسبت به دیگر نقاط سر نوزاد، کمتر خواهد بود. اگر کسی از بالا به نوزاد نگاه کند، در قسمتی که سر او صاف شده است، خواهد دید که گوش هایش کمی به جلو آمده اند. در برخی از موارد تشدیدشده، طرف مقابل موضعی که صاف شده است، متورم میگردد. همچنین امکان دارد پیشانی حالتی غیرصاف به خود بگیرد.

تشخیص این سندروم چگونه است؟
پزشکان معمولا با نگاهی ساده به سر کودک، میتوانند این سندروم را تشخیص دهند. برای تشخیص بیماری کجی گردن مادرزادی، پزشک به نحوه حرکت سر و گردن نوزاد توجه میکند. در این مورد آزمایش ها، اشعه ایکس و سی تی اسکن مورد نیاز نخواهد بود. ممکن است پزشک متخصص، نوزاد را در چندین جلسه مختلف زیرنظر بگیرد تا بتواند نحوه تغییرات شکل سر او را رصد کند. ممکن است تغییردادن محل قرارگرفتن سر در هنگام خواب، بتواند به بهبود شکل گیری سر کمک کند.
شناسایی این سندروم برای والدین کار آسانی است. در واقع، پشت سر نوزاد، در یک طرف کاملا صاف دیده میشود. همچنین رشد مو در این نقطه از سر، نسبت به دیگر نقاط سر نوزاد، کمتر خواهد بود.

درمان سندروم سرصاف به چه روش هایی ممکن است؟
اگر کودک شما به دلیل خوابیدن زیاد یا وضعیت بد درازکشیدن دچار سندروم سر صاف شده است، چند کار مفید وجود دارد که میتوانید در خانه انجام دهید تا این سندروم درمان شود:

نحوه قرارگرفتن سر نوزاد را در هنگام خوابیدن عوض کنید
وضعیت قرارگیری سر را از چپ به راست و از راست به چپ تغییر دهید. سازمان متخصصین کودک آمریکا استفاده از هرگونه بالشت گوه ای شکل که سر نوزاد را در یک وضعیت ثابت قرارمی دهد، منع کرده است.

وضعیت های مختلفی را در تختخواب برای نوزاد درنظر بگیرید
همواره مراقب نحوه خواباندن کودک خود در تختخواب باشید. از آنجایی که بیشتر والدین دست راست هستند و نوزاد خود را به روی بازوی چپشان قرار میدهند و نوزادان مجبور هستند به سمت راست چرخیده و اطراف نگاه کنند، کجی گردن به سمت راست و همچنین سندروم سر صاف در سمت راست سر نوزاد بیشتر دیده میشود.

نوزاد خود را بیشتر در آغوش بگیرید
نوزاد خود را بیشتر در آغوش بگیرید تا میزان خواب و قرارگرفتن در تختخواب را کاهش دهید. برای مثال اگر نوزاد شما در صندلی کودک خودرو خوابید، او را برداشته و در آغوش بگیرید.

بیشتر با شکم نوزاد تمرین کنید
گاهی اوقات شرایطی را فراهم کنید تا نوزاد در هنگامی که در طول روز بیدار است، بر روی شکم خودش دراز بکشد. این عمل نه تنها به بهبود سندروم سر صاف کمک میکند، بلکه به تقویت عضلات پشت گردن و بازوهای نوزاد برای نشستن و برخاستن و حرکت کردن نیز کمک خواهد کرد.