عادات بد کودکان، دلایل ایجاد آن‌ها

خیلی از کودکان عادات بدی را دارند که بعضا آزاردهنده هستند. چهار نمونه از این عادات به قرار زیر است:
-خوردن ناخن ها
-پیچ دادن و کشیدن موها
-انگشت کردن در بینی
-مکیدن انگشت شست
همچنین این عادات ممکن است شما را اذیت و یا حتی نگران کند، اما ریلکس باشید. در بیشتر موارد این عادات بد، در روند رشد طبیعی بوده و بعد از یک مدتی از بین می روند و هشداری جدی نخواهند بود.

این عادات دقیقا چه چیزی هستند؟
عادت یک الگوی رفتاری است که در کودکان تکرار میشود به طوری که حتی خود کودک بیشتر مواقع از انجام آنها آگاهی ندارد. اگر زمانی یک دست کودکتان را در دهانش و دست دیگر را در موهایش دیدید، تعجب نکنید. این عادات معمولا چندشاخه بوده و بعضا با هم اتفاق می افتند. در ادامه به معرفی چهار عادت بد کودکان خواهیم پرداخت:
خوردن ناخن ها
مکیدن و خوردن ناخن ها فقط برای شما اتفاق نیفتاده است، بلکه خیلی از والدین هرروز این عادت را در کودکان خود مشاهده میکنند. یکی از فراگیرترین عادات در کودکان، خوردن ناخن ها است. طبق یک تخمین صورت گرفته، ۳۰ تا ۶۰درصد کودکان و نوجوانان این عادت را داشته اند. همچنین در مواقعی آنها انگشت شست پای خود را می مکیدند. در ابتدای خردسالی دختر و پسر به یک اندازه در معرض این عادت هستند اما در سنین بالاتر پسرها بیشتر در معرض خوردن و مکیدن ناخن ها هستند.
پیچ دادن و کشیدن موها
پیچ دادن و یا کشیدن موها در کودکان بیشتر مختص دختران است. بیشتر دخترانی که عادت به کشیدن و یا پیچاندن موهایشان دارند، در سنین بالاتر این عادت را ترک میکنند. آنهایی که این رفتار را ادامه میدهند با کمی کمک میتوانند بر این عادت غلبه کنند. ترک این رفتار در آن دسته از کودکان و جوانانی که در سنین بالاتر دچار این عادت بد میشوند، سخت تر بوده و شاید پیش زمینه ظهور اضطراب، افسردگی و یا اختلال OCD (اختلال وسواس فکری- عملی) نیز باشد.
انگشت کردن در بینی
این عادت در سنین کم آغاز شده و حتی تا سنین بزرگسالی نیز ادامه پیدا میکند. اگر باور این قضیه برایتان سخت است باید بدانید که در یک مطالعه که از ۱۹۹۵ نفر بزرگسال صورت گرفته است، ۹۱درصد آنها به طور معمول انگشت در بینی خود میکنند که از این تعداد ۸درصد نیز هر آنچه را که بیرون می آورند، میخورند!
مکیدن انگشت شست
این عادت در کودکان میتواند نشات گرفته از عادت آنها در نوزادی باشد. زمانی که گرسنگی را بعضا با انگشت کردن در دهان نشان میدادند. بعضی از کودکان نیز به انگشت شست بسنده نکرده و تمامی انگشت ها، دست و کل مچ را در دهان خود می کنند. بیشتر کودکانی که این عادت را دارند ۲تا۴ سال داشته و برای احساس خوبی که به آنها منتقل میشود، این کار را انجام میدهند. اما شدت زیاد این عادت بعد از ۴ یا ۵سالگی می تواند باعث بروز مشکلاتی مانند مسائل مربوط به دندان، عفونت شست و یا انگشتان شود.

دلایل به وجود آمدن این عادات چیست؟
متخصصین دقیقا دلایل به وجود آمدن این عادات را نمیدانند اما به روش هایی دست یافته اند که باعث بهبود وضعیت رفتاری آنها میشود. عادات ممکن است به عنوان یک سرگرمی برای یک کودک خسته و یا یک مکانیسم رفتاری برای آرام کردن وضعیت اضطراب و نگرانی باشد. اگر دفعه بعد کودک خود را در حال خوردن ناخن و یا کشیدن موهایش دیدید، آخرین خاطره بد و یا اضطراب سختی را که داشته است به یاد بیاورید. اگر به خاطر آوردید، این علائم ممکن است به خاطر رهایی از تنش های آن اتفاقات باشد. همانطور که شما این تنش ها را با رفتن به سالن بدنسازی رها میکنید. از طرف دیگر بعضی از کودکان قبل از رسیدن به آرامش این کارها را انجام میدهند، مثلا قبل از خوابیدن و یا گوش دادن به یک آهنگ ملایم.
همچنین بعضی از این عادات از زمان طفولیت باقی میمانند. مثلا در زمان نوزادی، انگشست شست را دهان کردن به معنای گرسنه بودن و یا اتمام گرسنگی بود و حال آن عادت به دوران کودکی کشیده شده است.
شاید خوردن ناخن ها در کودکتان به خود شما برگردد! آیا شما نیز ناخن های خود را میخورید؟ تحقیقات نشان داده است که خوردن ناخن ها میتواند یک عادت ژنتیکی و خانوادگی باشد.
همچنین بعضی از این عادات از زمان طفولیت باقی میماند. مثلا در زمان نوزادی، انگشست شست را دهان کردن به معنای گرسنه بودن و یا اتمام گرسنگی بود و حال آن عادت به دوران کودکی کشیده شده است.
بعضی دیگر از کودکان به منظور جلب توجه والدین و دیگران این کار را انجام میدهند. زمانی که کودکان احساس کنند از طرف والدین نادیده گرفته شده اند اقدام به انجام این رفتارها میکنند. زیرا میدانند که این رفتارها از جانب والدین همراه با واکنش خواهد بود.

به کمک کودک خود بروید
خبر خوب این است که بیشتر این رفتارها با رسیدن به سن مدرسه از بین میروند زیرا کودک دیگر به آنها احتیاج نداشته و یا دیگر آنها را مناسب نمیداند. اما اگر فکر میکنید که نیاز است به کودک خود در از بین بردن عاداتش کمک کنید، گام های زیر را در نظر داشته باشید:
بسیار منطقی و آرام به او بفهمانید که از عاداتش خشنود نبوده و دلیل آن را ذکر کنید
این عمل شما مخصوصا برای کودکان ۳تا۴ سال باعث آگاهی بیشتر آنها در شناخت این مشکل میشود. مثلا بگویید: "من این عادت تو را دوست ندارم. کار قشنگی نیست. میتونی دیگه این کار رو نکنی؟" اگر دفعه بعد هم این کار را دیدید، هرگز به سمت روش های مجازات نروید. این کارها، رفتار کودکان را تشدید میکند.

با همدیگر این عادات را از بین ببرید
اگر کودک ۵ساله شما با گریه از مهد کودک به خانه آمد و گفت که دیگر کودکان به خاطر مکیدن انگشت او را مسخره میکنند سوپرایز نشوید. او به شما اعتماد داشته و از شما میخواهد که کمکش کنید. او را آرام کنید و با همدیگر روشی را برای شکستن این عادات ناخواسته پیدا کنید.

رفتارهای جایگزین و بهتر را پیشنهاد دهید
مثلا میتوانید با گفتن جمله: ناخن هایت را نخور. بیا انگشتانمان را تکان دهیم. این جمله همواره به عنوان یک یادآور در ذهن کودک خواهد ماند. همچنین میتوانید کودک خود را با کاردستی های مختلف و یا در کارهای آشپزخانه سرگرم کنید.

پاداشی برای خود کنترلی کودکتان در نظر بگیرید
مثلا به دختر خود بگویید اگر اجازه بدهد که ناخن هایش رشد کند، به او در لاک زدن ناخن هایش کمک خواهید کرد.