عضلات شکم بعد از زایمان، چه بر سرشان می‌آید؟

بسیاری از خانم‌هایی که باردار هستند یا فقط یک بچه دارند، راجع به تأثیر زایمان بر عضلات شکمی و عضلات مرکزی خود نگرانند. این نگرانی درستی است و مادران در بسیاری مواقع برای این‌که چگونه و از چه کسی در این زمینه کمک بگیرند گیج و گمراه می‌شوند.
درباره این‌که چگونه وضعیت(Condition) عضلات شکم را حفظ کنیم و چه کنیم تا اثرات منفی و دراز مدت بارداری را به حداقل برسانیم، تصورات غلط زیادی میان مردم وجود دارد.
یکی از نگرانی‌های شایع جدایی عضلات شکم بعد از زایمان است. این عبارت «جداشدن عضلات» به نظر ترسناک و نگران‌کننده می‌رسد، اما در واقع این یک فرآیند طبیعی است که در حاملگی اتفاق می‌افتد و عضلات شکم شما واقعا از هم جدا نمی‌شوند.
عضلات شکم شما در حالتی که باردار نیستید هم از هم جدا هستند. عضلات راست شکمی در جلو که معمولا بین مردم به شش تکه یا سیکس پک معروفند، دو نوار موازی عضلانی جدا از هم هستند که به وسیله یک غلاف بسیار محکم از جنس بافت هم بند در کنار هم قرار می‌گیرند.
در طول بارداری این غلاف همزمان با رشد جنین کشیده می‌شود و به همین علت عضلات راست شکمی از هم دور می‌شود. مقدار فاصله بین این عضلات در بانوان متفاوت است و به عوامل متعددی بستگی دارد.
وقتی این فاصله بیش از حد طبیعی باشد، غلاف فیبروز نگه دارنده آنها بیش از حد کشیده و نازک می‌شود و بعد از تولد نوزاد متعاقب این کشیدگی بیش از حد، بافت نمی‌تواند به حالت اولیه خود برگردد. این کشیدگی بیش از حد باعث از بین رفتن ثبات در کل سیستم عضلات مرکزی می‌شود و دردهای کمر و لگن را در پی خواهد داشت.
بیرون‌زدگی غیر ارادی شکم هم از دیگر عوارض این کشیدگی غلاف بین عضلات است. متأسفانه انجام تمرینات معمول عضلات شکم به تنهایی، نه تنها کمکی به درمان این مشکل نمی‌کند، بلکه به علت اعمال کشش بیشتر به این بافت باعث وخیم‌تر شدن وضعیت بیمار هم می‌شود بنابراین دراز و نشست در این مشکل ممنوع است.
علت این است که عضلات مرکزی تنها عضلات شکمی سطحی نیستند، بلکه این عضلات در عمقی‌ترین لایه‌های تنه شما قرار دارند. اینها عضلاتی هستند که ستون فقرات و لگن شما را حفظ می‌کنند و محتویات احشایی شکم شما را در بر گرفته‌اند. مراجعه به فیزیوتراپی و ارزیابی عملکرد عضلات مرکزی تنه اولین اقدام مؤثر در درمان (Treatment)این مشکل است.
درمان این جداشدگی عضلانی نیاز به یک رویکرد کلی نگر در بدن دارد. فیزیوتراپیست با بررسی راستا و وضعیت قرارگیری بدن بیمار، نحوه تنفس، عملکرد عضلات کف لگن، قدرت عضلات مرکزی، سابقه صدمات و عدم توازن عضلانی به علاوه نیروهایی که هر روز به دنبال تکرار الگوهای حرکتی خاص در کار روزمره به بدن بیمار وارد می‌شود به طراحی و اجرای تمرینات درمانی می‌پردازد.
چه بسا ممکن است که جداشدن عضلات شکم بعد از زایمان عارضه مشکل دیگری در سیستم اسکلتی عضلانی مادر باشد و درمان آن به تنهایی نتایج موقت و کوتاه مدت در پی خواهد داشت. در صورت بارداری مشاوره با یک فیزیوتراپیست می‌تواند عملکرد عضلات مرکزی شما را ارتقا دهد و از بروز جداشدن عضلات شکم بعد از تولد نوزاد پیشگیری کند.دکتر پرهام پارسانژاد - فیزیوتراپیست