روش های جلوگیری از بارداری، چند گروه‌اند؟

سال هاست که برای جلوگیری از بارداری و کنترل موالید. در بسیاری از کشورهای جهان به ویژه کشورهای پر جمعیت شیوه های جلوگیری از حاملگی مورد توجه قرار گرفته و سرمایه گذاری های فراوانی برای این امر مهم و حیاتی شده است. فکر جلوگیری از بارداری و محدود کردن اعضاء خانواده اندیشه تازه ای نیست، اما در هیچ دوره ای از تاریخ تمدن بشر مسئله پیشگیری از حاملگی به این شدت و ضرورت که در روزگار ما مطرح است نبوده است.
اگر چنانچه جهت تقلیل تولید نسل اقدامات مؤثری در سطح جهانی صورت نگیرد جمعیت کره زمین به رقم وحشتناکی می رسد که ژولیان هالسگی یکی از دانشمندان و رئیس کل سابق یونسکو آن را یکی از دشوارترین مسائلی می پندارند که حل آن گویا به نظر وی حتی از مسئله جنگ و صلح برای انسان غامض تر و ضروری تر است.
واقعیتی را که امروزه نمی توان انکار نمود و یا نادیده گرفت این است که جمعیت روزافزون بعضی کشورها و مشکلات تأمین زندگی اقتصادی، اجتماعی مردم در این کشورهای پرجمعیت مشکلات عظیمی به وجود آورده است.
شیوه های جلوگیری از حاملگی با توجه به عقاید مذهبی و اجتماعی و آداب و رسوم و فرهنگ ملل گوناگون نخست با مشکلاتی روبرو گردید، اما رفته رفته در بسیاری از کشورهای جهان کنترل موالید جنبه قانونی و رسمی یافت.
به طور کلی برنامه های جلوگیری از ازدیاد نفوس نه تنها برای کنترل موالید ضروری است بلکه این برنامه برای پیشگیری از حاملگی های ناخواسته و تأمین رفاه، بهداشت و تنظیم خانواده اهمیت فراوان دارد. شیوه های جلوگیری از حاملگی متفاوت است. هر روش جلوگیری از حاملگی فواید و معایب خود را دارد و هیچکدام به طور مطلق برای همه افراد قابل استفاده نیست. انتخاب هر روش بستگی به شرایط و موقعیت زن دارد. تنها روشی که موجب اطمینان صد درصد است اجتناب از نزدیکی است.
به طور کلی روش های جلوگیری از حاملگی را می توان در سه گروه؛ ۱- انسدادی، ۲- روش های مردانه، ۳- روش های زنانه جای داد. روش های مورد استفاده از زوجی به زوجی دیگر تفاوت دارد. برخی از روشها نیاز به دستور پزشک دارد. شیوه های جلوگیری از حاملگی متفاوت است اما می توان آنها را در چند گروه تقسیم بندی کرد. ما به شرح هر کدام از روش ها می پردازیم، اثر و درجه اطمینان آنها را بررسی می کنیم.

قرص های ضد حاملگی
قرص های ضد حاملگی ترکیبی از هورمونهای زنانه پروژسترون و استروژن هستند. که از آزاد شدن تخمک بارور شده تخمدان جلوگیری میکند و از ملاقات و آمیزش اسپرم با تخمک ممانعت بعمل می آورد.
در سال ۱۹۵۴ با کشف هورمون پروژسترون مصنوعی نخستین قدم برای تهیه قرص های ضد بارداری برداشته شد و امروزه به مدد پیشرفت صنایع دارو سازی قرص هایی تهیه می شود که در اختیار میلیونها زن در سراسر جهان قرار می گیرد. مواد هورمونی قرص ضد بارداری در دستگاه تناسلی اثرات ویژه ای می گذارد. با خوردن این قرص دهانه رحم مسدود مانده و ترشحات گلوی زهدان غلیظ می ماند و انتقال اسپرم به داخل رحم دشوار می شود. به این ترتیب شیوه های جلوگیری از طریق قرص های ضد باروری شاید مؤثرترین و مطمئن ترین راهی است که در دسترس می باشد.
قرص های ضد باروری را باید به مدت بیست و یک روز، روزانه یک عدد از روز پنجم خونریزی قاعدگی شروع کرد. بنابراین به تناوب سه هفته قرص خورده می شود و یک هفته از مصرف خودداری می شود.
در صورتی که خوردن قرص به موقع شروع شود و مرتب ادامه یابد در اولین ماه از حاملگی مصون خواهید شد. چون این گونه قرص ها تخمک گذاری را در اواسط دوره ماهانه متوقف می کند. مهم است که در روزهای ۱۲-۱۰ فراموشی رخ ندهد و قرص مصرف شود. اما اگر اتفاقا یک روز خوردن قرص فراموش شد، روز بعد ۲ قرص بخورید، در غیر این صورت حتما به پزشک مراجعه کنید. در حال حاضر هیچ گونه محدودیتی در زمان خوردن قرص وجود ندارد و مصرف کننده می تواند مستمر، آن را مصرف کند. معمولا زنانی که بخواهند حامله شوند با قطع قرص در ماههای اول و دوم حامله می شوند. مصرف قرص های ضد بارداری باید تا سن ۴۵ سالگی و تا یکسال پس از قطع همیشگی قاعدگی ادامه یابد. چنانکه متذکر شدیم که براساس تحقیقات متعددی که صورت گرفته مخصوصا اعلام سازمان بهداشت جهانی این گونه قرص ها بی ضرر بوده و عوارض خطرناک جانبی ندارند. مصرف قرص باید حتما با تجویز پزشک باشد.
سه نوع اصلی از داروهای ضد بارداری خوراکی وجود دارد نخستین دسته قرص هایی است که دارای استروژن و پروژسترون به مقدار مشخصی می باشد که تواما برای مدت ۲۱ روز متوالی و پس از آن ۷ روز بدون دارو استفاده می شود. این نوع قرص را قرص های ترکیبی می نامند. دومین دسته از قرص ها، قرص های ادواری نام دارد در این روش پروژسترون در نیمه اول سیکل قاعدگی به تنهایی مصرف می شود و بلافاصله مخلوطی از استروژن و پروژسترون در نیمه دوم سیکل عادت ماهانه مصرف می شود و نهایتا دسته سوم پروژسترون به مقدار کم می تواند به تنهایی به عنوان داروی ضد بارداری روزانه مصرف شود که اصطلاحا آن را پروژسترون تنها می نامند.

فواید و عوارض قرص های ضد بارداری
استفاده از این روش بسیار ساده است. منظم شدن عادت ماهانه و احساس درد کمتر و همچنین وقوع خونریزی های کمتر دوران عادت ماهانه از فواید قرص ها به شمار می آید. میزان ابتلاء به بیماریهای عفونی لگنی کمتر دیده می شود و آنمی فتر آهن کمتر دیده می شود. میزان حاملگی اکتوپیک نیز کمتر دیده می شود. مصرف قرصها احتمالا از به وجود آمدن تومورهای غیر سرطانی سینه و کیستهای تخمدانی جلوگیری کرده و از سرطانهای تخمدان و آندومتر رحم پیشگیری میکند و از سرطان پستان نیز می کاهد. از عوارض جانبی مفید مصرف قرص های ضد بارداری می توان از کاهش تنش قبل از عادت ماهانه، درمان آکنه، کمتر شدن دردهای التهابی لگن، تنظیم سیکل عادت ماهانه، درمان دردهای میان سیکل عادت ماهانه، کاهش بیماری آرتریت روماتوئید، جلوگیری از بروز تومورهای خوش خیم پستانها و … نام برد.
به طور کلی موارد منع قرص ها در موارد زیر می باشد:
۱- سرطانهای دستگاه تناسلی و احتمال آن،
۲- اختلال عملکرد کبد،
٣- سابقه ترومبوفلیبیت یا آمبولی ریه،
۴- سن پائین،
۵- سرطان سینه یا احتمال آن، اما در ان
۶- بلافاصله پس از زایمان.
و مواردی که باید با دقت بیشتری با تجویز پزشک صورت گیرد.
۱. سابقه افسردگی،
۲- اختلال دید مانند اسکوتوم، فتوفوبی، دوبینی،
٣- سابقه بیماری کبد،
۴- استعداد ابتلاء به ترومبوآمبولی،
۵- عوارض قلبی و کلیوی، ایران
۶۔ سابقه فامیلی سرطان پستان و آندومت،
۷- هیپرتانسیون، .
۸- صرع،
۹- سابقه اکلامپسی در حاملگی،
۱۰ - اعتیاد به سیگار در سنین بالای ۳۵ سالگی،
۱۱- میگرن،
۱۲- سابقه خونریزی بی موقع و بی دلیل،
۱۳- موارد نازایی و تأخیر بلوغ، و او را می بر د
۱۴- دیابت،
۱۵- جراحی،
۱۶- بیماریهای مجاری صفراوی،
۱۷- شیردهی کمتر از ۶ ماه به نوزاد.

عملکرد قرصها
انواع گوناگون قرص های کنترل باروری، از آزاد شدن تخمک در تخمدان ها جلوگیری به عمل می آورند. اگر به صورتی مرتب و منظم قرص ها مصرف شود حاملگی اتفاق نمی افتد. اثر اصلی قرصهای ضد بارداری توسط جلوگیری از تخمک گذاری و ایجاد تغییراتی در آندومتر و ترشحات موکوسی سرویکس ایجاد می شود. مؤثرترین نوع قرص های ضد بارداری نوع ترکیبی آن است. این ترکیبات ترشح گنادوتروپین ها را مهار کرده و از تخمک گذاری جلوگیری میکنند. قرص ها حرکت عضلات رحم و لوله رحمی را تغییر می دهند و انتقال اسپرم را مختل می کنند. همین طور سرویکال موکوس را تغییر داده و اثراتی روی آندومتر می گذارند که هر دوی اینها موجب عدم نفوذ و رشد اسپرم های بارور شده می شوند.

آی یو دی
نرم افزارهای داخل رحمی با آی - یو - دی اجسام پلاستیکی خاصی هستند که به وسیله ابزار مخصوصی در رحم قرار میگیرند. امروزه آی - یو - دی هایی به شکل ها و اندازه های مختلف ساخته می شود. آی - یو - دی را به علت انعطاف پذیری زیاد می توان به وسیله دستگاه لوله ای شکل مخصوص به داخل رحم پس از عبور از مجرای گلوی رحم در محوطه داخلى زهدان قرار داد. معمولا این ابزار را به مدت زیاد در رحم می گذارند ولی حداقل، ۳ ماه یکبار باید توسط پزشک کنترل شود. این روش گرچه سالهاست در بسیاری از کشورها مورد استفاده قرار میگیرد ولی روش صد درصد مطمئن نیست.
در برخی از آی - یو - دی ها به طور دائم در داخل رحم گذارده می شوند. به طور کلی وسایل داخل رحمی دو نوع هستند؛ ۱- خنثی، ۲- فعال، گروه نخستین از نظر شیمیایی خنثی هستند و از ماده غیر فعال و غیر قابل جذب ساخته شده اند، که از این گروه پنج نوع در دسترس است که عبارتند از؛ مارپیچی، کمانی، حلقوی، حلقوی (فولادی) و پروانه ای.
مکانیسم اثر آی - یو - دی می تواند مکانیکی، شیمیایی با تغییر بیوشیمیائی آندومتر، اثر التهابی با ایجاد واکنش التهابی غیر اختصاصی و افزایش پروستاگلاندین ها باشد، به طور کلی ساختار لایه داخلی رحم را به شکلی تغییر می دهد که از بروز حاملگی جلوگیری میکند. از هر صد نفر خانمی که به مدت یکسال از این روش استفاده نموده اند حدود ۳-۱ مورد حاملگی مشاهده شده است.
با جایگزینی آی - یو - دی خانم ها هیچگونه نگرانی در مورد روش فوق نداشته زیرا حاملگی به ندرت اتفاق می افتد. در مواردی چون غیر عادی بودن گردن رحم، عفونتهای فعال و یا قبلی تخمدانها و یا لوله رحمی، خونریزی غیر عادی و عادت ماهانه شدید و غیر طبیعی، کم خونی و وجود حاملگی لوله ای و غیر عادی بودن تخمدانها و رحم و بیماری قلبی استفاده از آی - یو - دی مجاز نمی باشد.
اما ما را استفاده از آی - یو - دی در برخی موارد می تواند با عارضه همراه باشد. که در این گونه موارد مشورت با پزشک متخصص ضروری است. عوارضی چون خونریزی، سقط جنین، عفونت لگن، درد، خروج خودبخودی، حاملگی خارج رحم و پرفوراسیون رحم در برخی موارد مشاهده می شود.
از وسایل داخل رحمی آی - یو - دی که از نظر شیمیائی فعال هستند دو نوع آن در دسترس است؛ ۱- وسایلی که سطح آن از مادة مسی پوشیده شده است، ۲- Copper Device یا IUD Progostaset مسی. به طور کلی موارد منع استفاده از آی یو - دی میتواند در موارد ذیل باشد: :
۱- دیسمنوره شدید،
۲- اختلال در انعقاد خون،
٣- ناهنجاری های مادرزادی دهانه رحم و رحم،
۴- سرطان دهانه رحم،
۵- سرطان جسم رحم،
۶- سقط عفونی یا آندومتریت بعد از زایمان،
۷- سابقه ای از حاملگی نابجای پیشین،
۸- وجود بیماری التهابی لگنی، قرار دار د
۹- منوراژی،
۱۰- وجود بیماریهای قلبی.

شیوه های تزریقی
یکی از روش های جدیدی که کم کم دارد متداول می شود، جلوگیری از بارداری به وسیله تزریق ماهانه آمپول جهت مصونیت ۹۰ روزه است. در این روش کمتر از ۱ درصد احتمال حاملگی وجود دارد. موارد منع مصرف در این روش عبارتند از حاملگی، خونریزی شدید و غیر طبیعی، دیابت، سرطان پستان با دستگاه تناسلی و عوارض جانبی دیگری مانند تغییرات پریود، عوارض قلبی و عروقی و تغییرات باروری.
استفاده از این روش فوایدی نیز دارد که می توان آنها را به این شرح برشمرد.
افزایش حجم شیر در زنان شیرده،
۲- احتمال حاملگی کم،
٣. کاهش احتمالی بروز عفونت در دستگاه تناسلی و لگن،
۴- کاهش عفونت،
کم شدن خونریزی قاعدگی،
۶- نداشتن عوارض استروژنی
۷- کاهش خطر سرطان آندومتر و تخمدان،
۸- افزایش هماتوکریت.

استفاده از دیافراگم
دیافراگم ابزاری لاستیکی و پیاله شکل که بر روی یک فنر فلزی قرار دارد، در رحم زن کار گذاشته می شود به نحوی که تمام دهانه رحم و مهبل را می پوشاند. دیافراگم به اندازه و شکل های مختلف وجود دارد. دیافراگم برای تمامی خانم ها قابل استفاده نیست زیرا برای بعضی از خانم ها به علت تنگ بودن مهبل و در بعضی دیگر به علت سستی بیش از حد عضلات مهبل استفاده از دیافراگم با مشکل توأم است. دیافراگم چند ساعت بعد از آخرین نزدیکی بیرون آورده می شود و پس از شستشو دوباره در جای خود قرار میگیرد. در صورت تغییر اندازه مهبل دیافراگم نیز باید مناسب با آن تغییر کند.. و در صورت استفاده صحیح از دیافراگم روش خوبی برای جلوگیری از حاملگی می تواند باشد. قیمت ارزان، نداشتن عوارض جانبی و در دسترس بودن آن می تواند از مزایای دیافراگم باشد. میزان اثر دیافراگم ۸۲ درصد است. فواید استفاده از دیافراگم عبارت است از یادگیری و قرار دادن بسیار ساده است، تا حدودی در برابر بیماریهای مقاربتی نقش محافظتی دارد و از بروز دیسپلازی سرویکس جلوگیری می کند. بی خطر است و کارآیی خوبی دارد. در انتخاب دیافراگم بسیار اهمیت دارد. همراه دیافراگم باید از کرم و ژله استفاده کرد. مواردی وجود دارد که نباید از دیافراگم استفاده کرد؛ مواردی چون وجود سقط جنین، حاملگی، کاهش وزن و جراحی حفره لگنی.

کاندوم (کاپوت)
کاندم پوششی پلاستیکی است که مرد در هنگام نزدیکی تمام آلت خود را با آن می پوشاند. این غلاف پلاستیکی مانع رسیدن اسپرم به داخل دستگاه تناسلی زن می شود و یکی از قدیمی ترین و متداول ترین وسیله جلوگیری از بارداری است.
کاندم موجب تجمع مایع منی و جلوگیری از ورود آنها به داخل واژن می شود. این وسیله از بیماری های مقاربتی جلوگیری میکند.
میزان موفقیت کاندم ۸۹ درصد است. کاندم دارای فوایدی به این شرح است:
مصونیت زیادی در مقابل بیماری های مقاربتی ایجاد می کند، به راحتی تهیه می شود، در تأخیر و درمان انزال زودرس اثرات مفیدی دارد زیرا تحریک پذیری قسمت سر آلت را در هنگام مقاربت کم می کند، مطمئن و کم عارضه است. بیشتر از موارد دیگر مورد استفاده است و احتیاجی به راهنمایی ندارد، ارزان قیمت است. مصرف کاندوم با مشکلات احتمالی نیز می تواند روبرو شود. مانند پاره شدن کاندوم، کم کردن حساسیت آلت و در نهایت می تواند لذت جنسی را در مرد یا زن کم کند. در مواردی نادر موجب التهاب و یا حساسیت می شوند.

نزدیکی منقطع
یکی از روش های قدیمی جلوگیری از حاملگی است. که در آن مرد قبل از انزال خود را پس میکشد و از ریختن اسپرم در داخل مهبل جلوگیری می کند. هنگام آمیزش جنسی، مرد لحظه ای پیش از انزال و خروج منی با پس کشیدن خود، تماس جنسی خویش را با زن قطع می کند و مانع داخل شدن اسپرم در دستگاه تناسلی وی می شود. شیوه فوق کاملا مطمئن نیست.
در این روش تمامی مسئولیت با مرد است. ادامه دائمی این روش به عقیده عده ای از پزشکان عوارض روانی و جسمی در مرد ایجاد می کند.

دوره مطمئن
یکی از روشهای پیشگیری از حاملگی عدم نزدیکی در روزهای باروری زن است. برای بکار بردن این روش مرد و زن باید از ایام تخمک گذاری کاملا آگاه باشند. در دوران ماهانه یک ریتم تناوبی از نقطه نظر قابلیت باروری و روزهای ایمنی وجود دارد. قابلیت بارور شدن تخمک از ۶ تا ۱۲ ساعت و عمر اسپرم ۲ تا ۳ روز است. بنابراین قدرت باروری زن در هر ماه محدود به چند روزی است که حوالی تخمک گذاری است. با توجه به این نکات و امکان تعیین موعد تخمک گذاری می توان با پرهیز از نزدیکی جنسی در ایامی که تخمک آماده باروری است از حاملگی جلوگیری کرد. میزان حاملگی در استفاده از این روش ۲۴ درصد است.

روش حرارتی

تعیین درجه حرارت پایه بدن برای تعیین تخمک گذاری یکی از روش های جلوگیری از حاملگی است. در حالت طبیعی حرارت بدن هنگام عادت ماهانه معمولا ۸/۳۶ - ۷/۳۶ درجه در نوسان است. و در وسط سیکل یعنی حوالی تخمک گذاری درجه حرارت بدن ناگهان و یا گاهی تدریجا افزایش یافته و تا شروع قاعدگی بعد در حدود ۲/۳۷ - ۱/۳۷ درجه بالا می ماند. چون افزایش ناگهانی حرارت بدن یک تا دو روز پس از آزاد شدن تخمک اتفاق می افتد، لذا می توان به کمک اندازه گیری درجه حرارت بدن زمان تخمک گذاری را تشخیص داد. از سومین روز بالا رفتن درجه حرارت تا شروع عادت ماهانه روزهای ایمن (ناباروری) هستند.

روش دوش گرفتن
در روش دوش گرفتن شستشوی داخل واژن بلافاصله بعد از مقاربت با محلول بسیار رقیق سرکه یا آبلیمو در آب و مواد شستشو دهنده دیگر است. روش های فوق تقریبأ فراموش شده هستند زیرا از ضریب اطمینان کمی برخوردارند.

استفاده از کرم - ژله - شیاف و قرص های کف کننده
مواد شیمیایی (کرم - ژله - شیاف و قرص های کف کننده) برای جلوگیری از حاملگی استفاده می شوند. این مواد و عمل را توأما انجام می دهند. یکی اینکه اسپرم کش هستند و دیگر اینکه سبب بسته شدن دهانه رحم می شوند.
اخیرا مواد شیمیائی به صورت اسپری که به داخل واژن پاشیده می شود مورد استفاده قرار می گیرد. مواد شیمیائی که امروزه استفاده می شوند دارای ترکیباتی هستند که خطر و صدمات موضعی نداشته و در صورت وجود حساسیت به سادگی قابل درمان می باشد.

روش تقویمی کناوس - اوژینو
در این روش ثبت مرتب ایام قاعدگی فاصله دوران ماهانه را طی یک تا دو سال به طور متوسط به دست می آورند و با مشخص کردن زمان تخمک گذاری از نزدیکی جلوگیری می کنند. به طورکلی کسانی که به علل گوناگون از به کارگیری روش های دیگر ناتوانند این روش می تواند کمک خوبی برای آنها باشد. ایران قرار داد داده و با قرار داده است.

حلقه های واژینال
روش جدید و طولانی حلقه های واژینال روشی است که به مدت ۳ ماه مصونیت ایجاد می کند. این حلقه ها به وسیله خود شخص در واژن گذاشته می شود.

اسفنج
یکی از وسایل مکانیکی جلوگیری از حاملگی اسفنجی به شکل کره که قطری حدود ۵ سانتیمتر دارد می باشد. این وسیله از ماده مصنوعی خاصی که به اسپرم کش آغشته است ساخته می شود. یک حلقه پلاستیکی نیز به آن متصل است که برای استفاده و برداشتن اسفنج ضروری است. برای استفاده از اسفنج احتیاجی به تجویز پزشک نیست.
اسفنج مرطوب بوده و در داخل واژن قبل از رابطه جنسی جایگزین می شود. انحنای اسفنج گردن رحم را پوشانده و از ورود اسپرم جلوگیری می کند. میزان احتمال حاملگی در این روش ۱۸ | درصد است. فواید این روش بدین قرار است: ماده اسپرم کش تا حدودی مصونیت ابتلاء به بیماریهای مقاربتی ایجاد می کند و روشی تمیز و دستیابی به آن آسان است. برای استفاده احتیاجی به تخصص و پزشک ندارد.
در موارد نادری مشکلاتی از قبیل تحریک پذیری بیش از حد و حساسیت نسبت به اسفنج به صورت تورم، جابجایی به هنگام نزدیکی با قطعه قطعه شدن اسفنج به هنگام بیرون آوردن بروز میکند و از مشکلات استفاده از این روش است.
نکات مثبت استفاده از این روش می تواند به این قرار باشد؛ کارآیی بالا هنگامی که درست و مناسب استفاده شود، کم خطر بودن، جاگذاری آسان، از هر دو مکانیسم اسپرم کش و باریر استفاده شده، موجب لغزنده تر شدن دستگاه تناسلی زن می شود.

نورپلانت
نورپلانت کپسول های هورمونی کاشتنی در زیر پوست می باشد. این کپسولها حاوی مشتقی از پروژسترون است که به طور طبیعی در بدن خانم ها تولید می شود. این ترکیب لونورژسترول است. کپسول های فوق دو نوع شش تایی برای پنج سال و دوتایی برای مدت سه سال شخص را بر علیه حاملگی مصون می کند.
نورپلانت در زیر پوست بازو و در قسمت داخلی تحتانی یا فوقانی کاشته می شوند. این روش پیشگیری قابل برگشت می باشد و ۲۴ ساعت بعد از برداشتن، تخمک گذاری به صورت طبیعی در می آید. میزان اثر تقریبا صد درصد است. اثر صد درصد، کاهش خونریزی ماهانه، کاهش عفونت های لگنی، مصونیت در مقابل سرطانهای آندومتر رحم، طولانی بودن و مطمئن بودن اثر، نداشتن عوارض جانبی از جمله فوایدی است که این روش دارد.
در کسانی که عوارض وابسته به پروژسترون چون، افسردگی، افزایش وزن، جنون، کاهش توانایی جنسی، چربی پوست، بزرگی پستانها، خارش، سردرد و … وجود دارد و همین طور اگر عوارضی چون خونریزی شدید رحم، اختلالات خونی، حاملگی و شیردهی وجود دارد استفاده از این روش درست نیست. برای تجویز باید حتما آزمایشات خاصی انجام شود و با صلاحدید پزشک نورپلانت صورت گیرد. خوشبختانه استفاده از نورپلانت عوارض جانبی خطرناک ندارد. شایع ترین عوارض استفاده از این روش اختلال قاعدگی است که به مرور حالت طبیعی باز می گردد.

هیسترکتومی
از این روش برای خانم هایی که آرزوی هیچ بچه دیگری را ندارند روش مناسبی است و بروز بیماری های رحمی با این عمل کاهش می یابد.
بستن لوله فالوپ شایع ترین روش عقیم سازی زن است. برای
رسیدن به لوله ها چهار راه اصلی وجود دارد که عبارت است از:
۱- راه واژن
۲- راه رحم
۳- راه شکم
۴- راه مغبنی
اور وازکتومی
وازکتومی شکل دیگری از تنظیم خانواده است. این روش روی مردها به کار می رود. در این روش با یک عمل کوچک مجرای کانال دفران قطع شده تا از عبور اسپرم جلوگیری شود. " باید خارج شدن کامل اسپرم ذخیره شده در مجرای تولید مثل ممکن است چند ماه طول بکشد. برگشت باروری بعد از وازکتومی همیشه موفقیت آمیز نیست و تقریبا ۹۰ درصد قابل برگشت نیست این عمل را می توان در مطب با بی حسی موضعی انجام داد.

جلوگیری از حاملگی با جراحی (بستن لوله)
جلوگیری از حاملگی به وسیله جراحی سابقه خیلی طولانی دارد برخی از روش های برداشتن عضو حتی در جوامع اولیه به کار می رفته است. بستن لوله رحمی، در واقع قطع لوله) روشی است که امروزه با تکنیک های مختلف انجام می شود و مانع رسیدن اسپرم و تخمک به هم می شود. در این روش امکان برگشت بیش از ۵۰ درصد نیست. برگشت قدرت باروری بسیار گران و مشکل است.3933010861