مکیدن انگشت در کودکان، عادتی رایج و نگران کننده

مکیدن انگشت در کودکان بسیار رایج است و این کار باعث می‌شود کودکان احساس امنیت و آرامش کنند. اما دیدن این صحنه برای پدر و مادر‌ها نگران کننده است. آیا باید مانع کودک شد یا این عادت خود به خود ترک می‌شود؟ چه جایگزین‌هایی می‌توان برای کودک معرفی کرد؟ در این مقاله به این سوالات پاسخ می‌گوییم.
مکیدن انگشت در کودکان یکی از رایج‌ترین عادات شبانه است. چون انگشتان دست همیشه در دسترس است و کودک می‌تواند با آن خود را آرام سازد. بعضی از کودکان و نوزادان بدون مکیدن شست خود نمی‌توانند بخوابند. برخی دیگر، تمام شب را به مکیدن انگشتانشان می‌گذرانند. مکیدن انگشت برای اغلب نوزادان بی ضرر است و جراحتی برجای نمی‌گذارد. ولی برخی دیگر چنان با انگشتانشان به دندان‌های جلو فشار می‌آورند که دندان‌های آن‌ها کج می‌شود و به ارتودنسی نیاز پیدا می‌کنند.
اگر کودک شما مشکل دندان‌های جلو را پیدا نکرده است، به او اجازه دهید به کار خود ادامه دهد. این عادت هم مانند سایر عادات کودکی به تدریج از بین خواهد رفت. اگر پزشک تشخیص داد که دندان‌های کودک به علت مکیدن انگشت کج شده‌اند، دقت کنید که در چه مرحله‌ای از دوره خواب شروع به مکیدن می‌کند. اگر در ابتدای دوره خواب است نیاز به تسکین دهنده دیگری دارد.

کودک به دنبال احساس امنیت و آرامش است؛ و به دنبال چیزی که این آرامش را برایش فراهم آورد. دقیقا همان چیزی که کودک در مرحله انتقال از بیداری به خواب به آن نیاز دارد. چیزی که انتقالی آرام را به کودک اعطا می‌کند. به همین دلیل است که کودکان معمولا به قابل دسترس‌ترین تسکین دهنده متوسل می‌شوند، مانند انگشتان دست.
اگر مایلید یا مجبورید عادت مکیدن انگشت در کودکان را تغییر دهید، تسکین دهنده دیگری را انتخاب کنید.
-باید وسیله‌ای را انتخاب کنید که کودک به جای مکیدن، آن را نوازش و با آن بازی کند. مثل خرس یا هر اسباب بازی پشمالوی دیگر. البته در نظر داشته باشید که کودک به آن‌ها حساسیت نداشته باشد. پیشنهاد ما این است که خرس (یا هر عروسک دیگر) آنقدر بزرگ باشد که دست کودک به دور آن بسته شود و نتواند انگشت خود را در دهان ببرد.
-انتخاب دیگر پدر و مادر هستند. معمولا مادر‌ها شکایت می‌کنند که نمی‌خواهند یک تسکین دهنده انسانی باشند و دایم به کودک شیر بدهند تا بخوابد. اما اشتباه نکنید. آیا زیبا نیست که شخص مورد توجه و علاقه کودک، تسکین دهنده و آرام بخش زمان خواب او هم باشد؟ این‌ها خاطراتی است که در ذهن کودک باقی مانده و بدون شک زمانی خواهد رسید که با خود فکر می‌کند پدر و مادر چگونه برای بزرگ کردن او تلاش و فداکاری نموده‌اند.

تاثیر شیر مادر بر کاهش مکیدن انگشت در کودکان
پژوهشگران پنجاه کودک بین یک تا هفت ساله را که عادت به مکیدن انگشت داشتند، با گروه دیگری که این عادت را نداشتند، مورد بررسی و مطالعه قرار دادند. نتیجه مطالعه نشان داد گروهی که عادت به مکیدن انگشت داشتند، بیشتر به شیشه شیر تمایل نشان می‌دادند. در واقع هرچه مدت تغذیه با شیر مادر بیشتر باشد، احتمال مکیدن انگشت در کودکان کمتر می‌شود. کودکانی که این عادت را دارند، معمولا برای تغذیه آن‌ها برنامه ریزی شده و بدون توجه به نیاز کودک، سر ساعت معینی به آن‌ها شیر داده شده است.
نکته مهم و جالب این است که ۹۶% کودکانی که به مکیدن انگشت عادت دارند، کودکانی هستند که برای خوابیدن، پس از تغذیه در اتاق خود تنها رها شده‌اند. در میان کودکانی که عادت مکیدن انگشت ندارند، هیچ نمونه‌ای دیده نشد که برای خوابیدن در اتاق خود تنها مانده باشد. در عوض این کودکان آن قدر سینه مادر را مکیده‌اند تا به خواب عمیقی فرو رفته‌اند.
با شروع خواب، ابتدایی‌ترین واکنش‌ها مانند دست به دهان بردن و مکیدن انگشتان در کودکان برانگیخته می‌شود و شدت می‌یابد. محققان استدلال می‌کنند که اگر نوزاد در حال مکیدن سینه مادر، شیشه و یا هر آرامش بخش دیگری مانند پستانک به خواب رود، نیمه‌های شب واکنش مکیدن در او برانگیخته نخواهد شد. به عبارتی دیگر وقتی نیاز کودک کاملا برآورده شود، ناپدید می‌شود. نیازی که برآورده نشود، از بین نمی‌رود، بلکه به صورت‌های دیگر ظاهر و گاهی اوقات به شکل یک عادت ناپسند نمایان می‌شود.
تجربیات بالینی نشان داده است که کودکانی که با خوردن شیر مادر به خواب رفته‌اند، مراقبت‌های شبانه نامحدودی داشته‌اند و به اجبار به رختخواب برده نشده‌اند، بلکه با میل و رغبت خوابیده‌اند، عادت مکیدن انگشت را پیدا نکرده‌اند.
البته تعدادی از نوزادان که شیر مادر را می‌خورند، ممکن است این عادت را پیدا کنند. معمولا این کودکان مشکل کج شدن دندان‌های جلو را پیدا نمی‌کنند و به تدریج ظرف دو سال اول تولد، این عادت را فراموش می‌کنند. این عادت غریزی است و اکتسابی نیست. همان طور که در تصاویر سونوگرافی نشان داده است، جنین در رحم مادر نیز انگشت شست خود را می‌مکد.

سخن آخر...
اگرچه تسکین دهنده‌های مصنوعی، مانند پستانک، یا مکیدن انگشت، موجب آسیب رساندن به دندان‌ها می‌شود، اما بهتر است سعی نکنید مانع انجام این کار شوید. کودک نیاز دارد تا به وسیله‌ای هیجاناتش را تخلیه کند. اگر در عادات او خللی وارد شود، کودک هیجان‌های خود را با عادات غیر عادی به صورت بی نظمی، کج خلقی و خشم تخلیه می‌کند. هر کدام از ما در سنین مختلف تسکین دهنده‌ای داشته‌ایم. کمی فکر کنید که تسکین دهنده ما آدم بزرگ‌ها چه چیز‌هایی بوده است؟ ما آدامس می‌جویم، شکلات و آب نبات می‌مکیم، چای و قهوه می‌نوشیم و سیگار می‌کشیم. همه این کار‌ها را می‌کنیم و از آن لذت می‌بریم و یا هیجان‌هایمان را فرو می‌نشانیم و به آرامش می‌رسیم. در حالی که بزرگسالان حاضر به ترک عادت‌های خود نیستند، آیا باید از کودکان توقع داشته باشیم که عادت‌های خود را ترک کنند؟