میزان پرولاکتین خون، ارتباط آن با باروری چیست؟
باروری افراد می‌تواند تحت تاثیر میزان پرولاکتین (هورمون موجود در خون) باشد،هورمون پرولاکتین در غده هیپوفیز تولید شده و موجب ایجاد شرایط شیردهی می‌شود.
باروری افراد می‌تواند تحت تاثیر میزان پرولاکتین (هورمون موجود در خون) باشد، یک پزشک معمولا درمان‌های احتمالی را پس از آزمایش سطوح پرولاکتین موجود در نمونه‌های خونی تجویز خواهد کرد، هورمون پرولاکتین در غده هیپوفیز تولید شده و موجب ایجاد شرایط شیردهی می‌شود. به گزارش پزشکان بدون مرز،در این مقاله به بررسی آزمایش سطح پرولاکتین در خون خواهیم پرداخت.
اطلاعاتی در رابطه با پرولاکتین
برای اکثر بانوان که در دوران شیردهی قرار ندارند مقدار کمی از پرولاکتین در بدن وجود خواهد داشت، پزشکان سطوح هورمون را با مقیاس نانوگرم در هر میلی‌لیتر اندازه‌گیری خواهند کرد. سطوح عادی مربوط به هورمون پرولاکتین عبارتند از:
- بانوان: کمتر از 25 نانوگرم در میلی‌لیتر
- مردان: کمتر از 17 نانوگرم در میلی‌لیتر
انجام آزمایش سطوح پرولاکتین در خون امری ساده بوده و مهم‌ترین دلیل انجام آن اندازه‌گیری میزان هورمون در واحدهای خونی برای جلوگیری از شکل‌گیری مشکلات احتمالی می‌باشد.
چه زمانی باید سطوح هورمون پرولاکتین اندازه‌گیری شود؟
در حقیقت اندازه مناسب این هورمون در خون بیانگر وضعیت سلامتی افراد خواهد بود، نکته‌ای که باید در نظر داشته باشید آن است که مقدار این هورمون در کنار سایر هورمون‌های بدن مورد توجه قرار خواهد گرفت و نبود تناسب در آن‌ها می‌تواند به پزشکان هشداری در رابطه با سلامتی افراد دهد و پیگیری آن می‌تواند در ایجاد روند درمان بسیار مناسب باشد. ممکن است بسیاری از افراد برایشان جای سوال باشد که آزمایش پرولاکتین در چه زمانی انجام خواهد شد، در پاسخ به این سوال می‌توان موارد زیر را زمان‌های مناسب آن عنوان کرد:
- هنگام شیردهی و یا بارداری بانوان
- هنگام بروز اختلالات هیپوفیز
- تجربیات ناباروری و یا دوره‌های نامنظم
- داشتن یک وضعیت پزشکی که بر مقدار دوپامین تاثیرگذار باشد
یک تکنیسین برای گرفتن نمونه کوچک خون، از رگ بخش‌های خاص بدن استفاده کرده و با انجام این کار نمونه را برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال خواهد کرد. بد نیست بدانید که پرولاکتین و سطوح آن به صورت کاملا طبیعی در طول روز تغییر خواهند کرد، جالب آنجاست که سطح این هورمون در طول یک شب افزایش یافته و در هنگام صبح به بالاترین حد خود خواهد رسید و به همین علت بوده که پزشکان برای انجام آزمایش معمولا توصیه می‌کنند که از بیدار شدن فرد در هنگام صبح حداقل ۳ الی ۴ ساعت گذشته باشد تا بتوان نتیجه درستی از آزمایش گرفت و به دنبال آن هم درمان مناسب تجویز گردد.
نتایج پرولاکتین چه مفهومی دارد؟
غالبا نیازی نیست که سطوح پایین پرولاکتین مورد درمان قرار گیرد. یکی از عوامل شایع میزان پرولاکتین پایین بدون تردید وجود برخی داروها بوده که نمونه‌هایی همچون دوپامین و لوودوپا جزو آن محسوب می‌شوند، بد نیست بدانید که در برخی مواقع سطح پایین این هورمون می‌تواند نشانه‌ای از اختلال هیپوفیز به حساب آید. این وضعیت نادر بوده و موجب به تاخیر افتادن رشد و بلوغ در کودکان شده و همچنین بزرگسالان را دچار پیری زودرس نماید. میزان عادی پرولاکتین در خون بین 30 الی 200 نانوگرم در میلی‌لیتر شناخته می‌شود. برخی از شرایط مرتبط با افزایش میزان پرولاکتین در خون عبارتند از:
- اختلالات مربوط به هیپوفیز
- کم کاری تیروئید
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری مربوط به کبد
- بی‌اشتهایی عصبی
در صورتی که پس از انجام آزمایش پرولاکتین با سطح بالای آن مواجه شوید به احتمال زیاد باید آزمایش‌های بیشتری را انجام دهید، یکی از این موارد بنا بر دستور پزشک می‌تواند اسکن CT و MRI باشد، با انجام این کار پزشکان می‌توانند غده هیپوفیز را بررسی کرده و میزان رشد احتمالی آن را مورد بررسی قرار دهند و در اینجاست که شروع به درمان خواهند کرد. پرولاکتینوما اغلب به مقدار بسیار کم در بانوان باقی خواهد ماند اما دلیل بروز سایر مشکلات سلامتی نخواهد بود، همچنین می‌توان احتمال داد که تاثیر اندکی بر روی میزان هورمون‌های بدن داشته باشد اما در مردان ممکن است رشد نماید، این بزرگ شدن می‌تواند باعث ایجاد فشار بر روی اعصاب بین مغز و چشم شود و در نهایت مشکلاتی برای بینایی و یا سردرد ایجاد کند. در نظر داشته باشید که اختلالات هورمونی و کم کاری تیروئید از دلایل مهم ریزش مو محسوب می‌شوند.
تاثیر سطوح پرولاکتین بر روی باروری
وجود سطح بالای پرولاکتین خون در بانوان می‌تواند باعث شود که تخمدان‌ها مانع ساخت هورمون استروژن شوند که در نتیجه سطح پایین استروژن موجب توقف کامل دوره‌های نامنظم در افراد خواهد شد، این پایان کار نبوده و حتی امکان دارد کاهش میل جنسی و خشکی واژن را نیز به دنبال داشته باشد، در این صورت مسلما بارداری نیز به چالش کشیده خواهد شد. اگر این اختلال در مردان ایجاد گردد می‌تواند موجب اختلال در نعوظ و همچنین کاهش میل جنسی شود، دلیل این اثر مانع شدن پرولاکتین برای تولید هورمون تستوسترون عنوان شده و حتی در برخی موارد که بسیار نادر هم است می‌تواند موجب ناباروری گردد.
درمان سطح بالای پرولاکتین در خون
سطح بالای پرولاکتین در دوران بارداری امری طبیعی بوده و حتی ممکن است برای افراد شیرده نیز اتفاق بیفتد، برخی از شرایط پزشکی که امکان بالا بردن این هورمون را دارند عبارتند از:
- تشنج
- سرطان ریه
- استرس ناشی از بیماری
- تروما دیواره سینه
استفاده از برخی داروها نیز می‌تواند موجب این افزایش در هورمون شود که در زیر به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:
- تعدادی از داروهای ضد افسردگی
- داروهای حاوی استروژن همانند قرص‌های ضد بارداری
- مواد مخدر و اعتیادآور
- داروهای مورد استفاده برای درمان فشار خون بالا
- استفاده از داروهای درمانی رفلاکس معده
پزشکان احتمالا درباره سوابق پزشکی و یا هر نوع دارویی که شما مصرف کرده‌اید سوالاتی را مطرح خواهند کرد که می‌تواند پیش از انجام آزمایش پرولاکتین بسیار مهم و تعیین‌کننده باشد، بنابراین به سوالات درست و با دقت پاسخ دهید. معمولا برای درمان سطح پرولاکتین بالا از داروهای Parlodel و یا Dostinex استفاده می‌شود، در صورتی که یک فرد دچار پرولاکتینوما باشد مصرف دارو می‌تواند موجب کاهش اندازه تومور گردد. داروهایی که برای کنترل و کاهش سطح بالای پرولاکتین تجویز می‌گردند فرد را دچار حالت‌هایی همچون تهوع و درد معده خواهند کرد و به همین دلیل پزشکان مصرف این داروها را به تدریج در افراد افزایش خواهند داد تا حتی‌المقدور از ایجاد چنین علائمی جلوگیری به عمل آید. جراحی یکی از کارهایی بوده که برای درمان تومورهای کوچک مورد استفاده قرار می‌گیرد، لازم به ذکر است که معمولا سایز این تومورها در زنان به نسبت مردان کوچک‌تر بوده و اغلب به راحتی و دنبال کردن روند درمان حذف خواهند شد، در حقیقت جراحی زمانی نیاز خواهد بود که دیگر امیدی به درمان نباشد.
خلاصه‌ای از مقاله آزمایش پرولاکتین
وجود سطوح بالای هورمون پرولاکتین در افراد می‌تواند گویای یک وضعیت پزشکی باشد اما باید بدانیم که این سطح بالا در زنان باردار و افراد شیرده امری طبیعی محسوب می‌شود. انجام آزمایش پرولاکتین بسیار ساده بوده و پزشکان می‌توانند برای کاهش سطوح هورمون موردنظر پس از حاصل شدن نتیجه آزمایش روش‌های درمانی مناسب را تجویز نمایند، بیماران باید دقت داشته باشند که تمامی داروهای مصرفی باید زیر نظر مستقیم پزشک باشد و بدون تجویز سراغ هیچگونه دارویی نروند، این مورد در اکثر موارد با درمان دارویی رفع می‌گردد
منبع:
مجله پزشکی آسان طب
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼