آموزش پاکیزگی به کودکان، راه‌ حل‌های پیشنهادی

مسلماً داشتن یک کودک منظم و پاکیزه لذت‌بخش است. بااین‌حال، در مورد اینکه چقدر کودک را تروتمیز می‌خواهید و چه هنگام این انتظار را از او دارید، منطقی باشید.

هر از چند گاهی کثیف شدن، کاملاً پذیرفتنی است و پاکیزه کردن کودک نباید به‌صورت یک تنبیه درآید. از طرف دیگر، هر کودکی باید احساس غروری نسبت به بدن خودش پیدا کند و بیاموزد که چطور از آن مراقبت کند.

اگر خودتان الگوی مناسبی برای کودک باشید، به کودک کمک خواهید کرد که عادت‌های خوبی را در زمینۀ پاکیزگی شخصی به دست آورد و همچنین به این نتیجه برسد که شستشو بسیار سرگرم‌کننده و مسرت‌بخش است.

کودکان خردسال سعی می‌کنند که خودشان به‌ تنهایی و بدون کمک شما، شستشو را انجام دهند، ولی بیشتر آن‌ها تنها در سن چهارسالگی می‌توانند بدون نظارت شخصی دیگر، دست خودشان را بشویند.

شش ماه بعد می‌توانند به‌تنهایی و به شکل قابل قبولی صورت خود را نیز بشویند. ولی تنها در حدود شش‌سالگی می‌توانند به‌تنهایی حمام کنند.

کودکان معمولاً به‌اندازۀ بزرگ‌ترها به پاکیزگی اهمیت نمی‌دهند. ولی اگر بهداشت و پاکیزگی در سنین اولیه به کودکان آموزش داده شود، به‌تدریج به‌صورت قسمتی از زندگی روزمرۀ آن‌ها درمی‌آید.

راه‌حل‌های ما درواقع پیشنهادهایی برای آموزش کودکان بسیار خردسال درزمینۀ پاکیزه کردن خودشان به همراه شماست. بدین ترتیب، آن‌ها به‌صورت طبیعی این کار را یاد می‌گیرند.

عجله نکنید! به کودک نشان دهید که شستشوی روزمره می‌تواند لذت‌بخش باشد. اگر فکر می‌کنید که کودک شما فراموش کرده است صورتش را بشوید، از او نپرسید که صورتش را شسته است یا نه، فقط از او بخواهید که صورتش را بشوید چون صورتش کثیف است. دقیقاً چیزی را که انتظار دارید مشخص کنید و او را با یک روش غیر انتقادی و مثبت برانگیزید.

اشیاء را طوری قرار دهید که برای کودک قابل‌دسترسی باشند.

ازآنجایی‌که دستشویی خانه برای کودک بسیار بلند است و او نمی‌تواند از آن استفاده کند، یک چهارپایۀ کوچک تهیه کنید و هنگامی‌که زمان شستشو است آن را بیرون بیاورید. لوازم شستشو مانند حوله و برس ناخن را طوری قرار دهید که به‌راحتی در دسترس کودک باشد.

به او یاد دهید که چطور از آن‌ها استفاده کند. شستشو را با همراهی همدیگر انجام دهید و به کودک اجازه دهید که علاوه بر اینکه روی خودش تمرین می‌کند، روی شما نیز تمرین کند (یعنی مثلاً صورت شما را هم بشوید).

آموزش را زود شروع کنید.

هنگامی‌که آداب توالت رفتن را به کودک می‌آموزید، کاری کنید که شستشوی دست‌ها بعد از توالت رفتن به‌صورت یک عادت ثانویه درآید.

به کودک اجازۀ انتخاب دهید.

اجازه دهید که کودک خودش لوازم شستشو را انتخاب کند تا بدین ترتیب هنگامی‌که از آن‌ها استفاده می‌کند، لذت بیشتری ببرد. برای مثال، کودکان نوپا حوله‌هایی را که عکس فانتزی دارند و یا صابون‌های رنگی و خوش عطر را دوست دارند.

از صابونی استفاده کنید که چشم‌ها را نمی‌سوزاند. دو حوله را به هم بدوزید و خورده‌های صابون را در آن بریزید تا یک دستگاه صابون‌سازی خودکار درست کنید. اجازه دهید کودک با نوک انگشتش کف صابون روی صورتش بگذارد تا شستشو برای او به حالت بازی پیدا کند.

پاکیزه بودن را پاداش دهید.

یک جدول در حمام بگذارید و پس از شستن دست قبل از غذا و بعد از توالت، او را وادارید که در جدول علامت بگذارد. هنگامی‌که کودک با دست و صورت تمیز سر میز آمد، به او لبخند بزنید و به این صورت به او پاداش بدهید و به او بگویید که صاحب تمیزترین دست، قبل از همه دسر یا غذا را دریافت می‌کند. هنگامی‌که کودک در جدول نمرۀ مشخصی را به دست آورد، به او اجازه دهید که یک دسر مخصوص یا شام را انتخاب کند.

کودک را هر روز بازرسی کنید.

وانمود کنید که یک کارآگاه خصوصی یا بازرس ویژه هستید و بعدازاینکه کودک شستشوی خود را تمام کرد به‌دقت او را وارسی کنید. درعین‌حال سعی کنید این کار را برایش جالب کنید. هنگامی‌که کارش را خوب انجام داد، او را شدیداً تحسین کنید و در مورد قسمت‌هایی از کار که نیاز به تلاش بیشتری دارد کاملاً دقیق باشید.

کودک را با نتایج عملش روبه‌رو کنید.

اگر کودک به سنی رسیده که می‌تواند به‌خوبی از عهدۀ شستشوی خودش برآید ولی از این کار امتناع می‌کند، موقع آن است که نتایج کارش را ببیند. برای مثال، به کودک خردسال بگویید که اگر نمی‌تواند خودش دست و صورتش را بشوید، شما مجبور خواهید شد این کار را برایش انجام دهید.

بعد از دو یا سه بار، او ترجیح خواهد داد که خودش این کار را انجام دهد. یا اینکه از تصحیح بیش‌ازحد استفاده کنید. اگر بار اول کودک دست و صورتش را نشست، نظارت کنید که این کار را دوباره و سه‌باره انجام دهد.