زایمان بدون درد، سه راه اصلی

اکثر زنان در طول زندگی خود پیش از بارداری و بیشتر از آن در دوران بارداری به نحوه تولد کودک خود فکر می‌کنند . برخی به دلیل ترس از دردهای زایمان طبیعی سزارین را برای تولد کودک خود بدون هیچ علت پزشکی خاصی انتخاب می‌کنند. اما برخی نیز به دلیل عوارض بی‌شمار عمل جراحی سزارین بر روی بدن خود و همین طور روی جنین ترجیح می‌دهند درد مقطعی زایمان طبیعی را تحمل کنند . اما امروزه برای داشتن یک زایمان طبیعی دیگر نیاز نیست که از تحمل دردهای زایمان ترسید بلکه با روش‌های مختلفی می‌توان این دردها را به طور قابل‌تحملی کم کرد و از بین برد . شما می‌توانید پیش از زایمان با پزشک خود در این زمینه مشورت کنید . در اینجا نیز ما به روش‌های زایمان بدون درد می‌پردازیم:

به خاطر داشته باشید که انتخاب نوع دارو بر اساس شرایط خاص زایمان شما بستگی دارد. در طول زایمان و با توجه به روند پیشرفت آن و وضعیت شما برای استفاده از راهکارهای کاهش درد تصمیم‌گیری خواهد شد. در مورد امنیت داروهای مسکن نگران نباشید همه داروهایی که از آن‌ها به عنوان کاهنده درد در طول زایمان استفاده می‌شوند برای شما و نوزاد بی‌خطر می‌باشند.

سه راه اصلی برای کم کردن درد زایمان :

بی‌حسی موضعی :

این روش برای بی‌حسی ناحیه دردناک در واژن و در صورت نیاز برای بخیه پیرامون ناحیه واژن تزریق می‌گردد و این داروهای بی‌حسی موضعی دردهای شکمی و انقباضات شکمی زایمان راکم نمی‌کند.

بی‌حسی منطقه‌ای:

در نوع بی‌حسی منطقه‌ای که به آن بی‌حسی اپیدورال یا بی‌حسی نخاعی هم گفته می‌شود زائو توسط متخصص بی‌هوشی و تحت مراقبت‌های ویژه برای کاهش درد زایمان از کمر به پایین بی‌حس می‌گردد. در هر دو نوع بی‌حسی نخاعی و اپیدورال دارو در نزدیکی عصب کمر برای از بین بردن درد در قسمت‌های وسیعی از بدن و به طوری که هوشیاری کامل دارید تزریق می‌شود.بی‌حسی منطقه‌ای تا حد زیادی درد زایمان را کاهش می‌دهد. این نوع بی‌حسی در سزارین هم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بی‌هوشی کامل :

این شیوه بندرت و فقط در شرایط اضطراری در طول زایمان اتفاق می‌افتد و فرد را در طول فرآیند زایمان به صورت کامل بی‌هوش می‌کنند.

و همین طور می‌توان از داروهای مسکن که داخل ورید یا ماهیچه تزریق شوند استفاده کرد . این‌گونه مسکن‌ها به طور کامل درد زایمان را از بین نمی‌برند اما به میزان قابل‌توجهی درد را می‌کاهند. این داروها معمولاً روی تمامی نقاط بدن تأثیر گذاشته و باعث خواب‌آلودگی مادر و نوزاد شوند و فقط در مراحل اولیه زایمان برای کمک به مادر برای استراحت و کسب انرژی بیشتر برای مراحل بعدی زایمان استفاده می‌گردد.

تفاوت بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) و بی‌حسی اپیدورال:

در نوع بی‌حسی نخاعی داروی بی‌حسی درون سخت شامه که اطراف نخاع را فراگرفته تزریق می‌شوند. در خلال بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) دارو داخل ستون فقرات و درست بیرون از کیسه‌ای که نخاع را در برگرفته تزریق می‌گردد.بی‌حسی نخاعی داروی کمتری نیاز دارد و سریع‌تر از بی‌حسی اپیدورال-عمل میکنداما احتمال سردرد و افت فشار در آن بیشتر است .

بی‌حسی منطقه‌ای در زایمان چگونه انجام می‌گیرد:

بسته به وضعیت سلامت و روند زایمان و وضعیت جنین دکتر تشخیص می‌دهد که از بی‌حسی اپیدورال استفاده کند یا از بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) .پزشک متخصص بی‌هوشی سرنگ مخصوص را درون ناحیه بی‌حسی می‌نماید و محل دقیق تزریق داروی بی‌حسی را پیدا می‌کند. پس از تزریق دارو بی‌حسی متخصص بی‌هوشی سرنگ را بیرون می‌آورد . اکثر موارد پس از بیرون آوردن سرنگ لوله‌ای پلاستیکی که به آن کاتراپیدورال گفته می‌شود را در بدن فرد زائو باقی می‌گذارد تا در صورت نیاز بتواند برای تزریق دارو از آن استفاده کند. این فرآیند می‌تواند درحالی‌که نشسته یا به پهلو درازکشیده اید انجام گیرد.

تأثیر اپیدورال یا بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) بر نوزاد در زایمان

بهتر است برای انجام بی‌حسی منطقه‌ای وضعیت مادر و کودک مورد بررسی قرار گیرد . پزشک با توجه به نتایج این بررسی‌ها زمان تزریق را تعیین خواهد کرد. بر اساس تحقیقات بی‌حسی منطقه‌ای(اپیدورال و نخاعی ) هم برای مادر و هم کودک نوزاد بی‌خطر می‌باشد.

اثرگذاری و مدت دوام داروی بی‌حسی در زایمان

بی‌حسی اپیدورال حدوداً بین 10 تا20 دقیقه پس از تزریق دارو اثر خود را بر روی فرد می‌گذارد . کم شدن درد و تزریق داروی اپیدورال می‌تواند تا هر زمانی که لازم باشد و پزشک تشخیص دهد ادامه پیدا کند زیرا امکان تزریق دوباره در طول زایمان وجود دارد.

در مورد بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) که سریعاً پس از تزریق دارو شروع به اثرگذاری میکندو تأثیر آن در حدود دو ساعت و نیم طول می‌کشد. اگر زمان زایمان بیشتر طول بکشد تزریق دارو از یک کاتتراپیدورال استفاده می‌شود تا متخصص بی‌هوشی بتواند تا وقتی لازم است دارو بی‌حسی را تزریق کند.

داروی اپیدورال چه تأثیری بر فرد در طول زایمان می‌گذارد ؟

پس از تزریق داروی بی‌حسی فرد احساس آرامش و رهایی از درد خواهد داشت. هرچند که امکان دارد هنوز کمی انقباضات را احساس کندو در برخی موارد فشار ملایم داشته باشد. بعلاوه ممکن است به هنگام شروع معاینه پزشک کمی احساس فشار کند.

شخص می‌تواند پس از تزریق داروی بی‌حسی با مشورت پزشک بی‌هوشی به آرامی قدم بزند و یا روی یک صندلی بنشیند.

روند و سرعت زایمان پس از تزریق اپیدورال یا نخاعی چگونه است ؟

با انجام بی‌حسی منطقه‌ای در برخی از مادران انقباضات زایمانی ممکن است برای مدتی کوتاه آرام و کند شود. اغلب زنان معتقدند که بی‌حسی منطقه‌ای به آرامش آن‌ها و بهبود الگوهای انقباضات رحمی در آن‌ها کمک می‌کند.

بی‌حسی منطقه‌ای به مادر این اجازه را می‌دهد که درحالی‌که روند زایمان روبه پیشرفت است و دهانه رحم در حال باز شدن می‌باشد شخص به راحتی به استراحت بپردازد. و این مسئله نه تنها بر روی توانایی مادر برای فشار و زور زدن در زایمان تأثیر نمی‌گذارد بلکه فشار را برای شما آسان‌تر می‌کند.

عوارض بعد از بی‌حسی نخاعی ( اسپاینال ) و اپیدورال

متخصصین بی‌هوشی برای جلوگیری ازهر گونه عارضه اقدامات احتیاطی ویژه‌ای را انجام می‌دهند. برخی از عوارض احتمالی بی‌حسی منطقه‌ای می‌تواند شامل موارد زیر باشد :

افت فشارخون :

اما این مسئله از طریق تزریق سرم وریدی و کنترل فشارخون قابل‌پیشگیری است .

خارش خفیف در طول زایمان :

اگر خارش آزاردهنده شود متخصص بی‌هوشی می‌تواند آن را درمان کند.

سردرد :

پس از زایمان توصیه می‌شود برای خارج شدن دارو از بدن شخص به نوشیدن مایعات و خوردن قرص‌های مسکن بپردازد تابه بهبود سردرد بعد از انجام بی‌حسی منطقه‌ای کمک کند اما در صورت برطرف نشدن آن متخصص بی‌هوشی را مطلع کنید تا از داروهای اضافی برای بهبود آن استفاده کند.

واکنش به بی‌حسی منطقه‌ای:

درحالی‌که واکنش به بی‌حسی منطقه‌ای بسیار نادراست اما در صورت بروز می‌تواند بسیار جدی باشد. در صورتی که بروز سرگیجه یا شنیدن صدای زنگ در گوشتان متخصص بی‌هوشی را در جریان قرار دهید تا بتواند به سرعت مشکل را برطرف کند.