نکاتی در مورد خواب نوزادان، تازه مادران بخوانند

از ابتدای تولد کودک، هر مادری باید توجه داشته باشد که نوزاد و شیرخوار نمی‌داند چه موقع شب است و باید بخوابد.

از ابتدای تولد کودک، هر مادری باید توجه داشته باشد که نوزاد و شیرخوار نمی‌داند چه موقع شب است و باید بخوابد، چه موقع روز است و باید بیدار باشد و در روز چند نوبت باید بخوابد. مادر است که باید برنامۀ خواب کودک را تنظیم نماید تا کودک با برنامه تنظیم‌شده عادت کند.

این برنامه باید با برنامۀ خواب پدر و مادر تطبیق داشته باشد، به‌طوری‌که کودک در روز کم‌وبیش بیدار باشد و شب را بخوابد. نوزادان در چهار هفتۀ اول تولد خود به‌طورمعمول در خلال شب دو نوبت برای شیر خوردن بیدار می‌شوند و مادر باید به کودک خود شیر دهد و دوباره او را بخواباند. در سن دوماهگی، کودک باید یک نوبت بیدار شود و موقعی که به سه‌ماهگی رسید باید سرتاسر شب را بخوابد.

مادر باید برنامۀ خود را با برنامه فوق تطبیق دهد. اگر مادر موقعی که کودک (در هر سنی) کوچک‌ترین صدایی می‌کند بلافاصله چراغ را روشن کند و کودک را بغل کند و به او شیر دهد، کودک به این عمل عادت خواهد کرد و هر شب چندین نوبت بیدار می‌شود.

بنابراین بهترین روش این است که اگر کودک سه‌ماهه است، از ساعت پنج بعدازظهر او را بیدار نگه‌دارید تا زمانی که کاملاً خسته شود، سپس به او شیر دهید و او را بخوابانید. اگر کودک در خلال شب‌ بیدار شد، چراغ را روشن نکنید و به او شیر ندهید. بعضی از مواقع ممکن است تشنگی، احساس سرما یا گرما، وجود گاز در روده‌ها، لباس تنگ یا خیس و تر شدن کهنه‌ها، کودک را بیدار کند. در چنین شرایطی مادر باید از مشکلات فوق آگاه باشد و آن را برطرف نماید.

عواملی که در خواب رفتن نوزاد و کودک مؤثر است

- پیچیدن کودک ؛ اگر در سه‌ماهه اول تولد، دور بدن نوزاد را بپیچید، نوزاد بهتر می‌خوابد (منظور سفت پیچیدن یا قنداق کردم نیست). پیچیدن موجب گرم شدن کودک می‌گردد و به او آرامش و امنیت می‌دهد.

- وضع خواباندن کودک ؛ تحقیقات انجام‌شده در سال‌های اخیر نشان داده است که اگر کودکان یک تا سه‌ماهه موقع خواباندن به پشت خوابانده شوند، مرگ ناگهانی نزد آن‌ها کم می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود کودکان را در هر سنی حتی اگر نوزاد نارس می‌باشد، به پشت بخوابانید.

اگر نوزاد یا کودک را به شکم بخوابانید ممکن است کودک دچار انسداد راه هوای تنفسی و کمبود اکسیژن و مرگ ناگهانی گردد. استفاده از تشک نرم، خواباندن شیرخوار و کودک کنار مادر و سیگار کشیدن مادر در دوران حاملگی و دوران شیرخواری کودک، عواملی هستند که در مرگ ناگهانی کودک مؤثر می‌باشند.

- مکیدن ؛ کودک قبل از خوابیدن احتیاج به آرامش دارد و مکیدن به او آرامش می‌دهد. بعضی از کودکان با مکیدن پستانک و بعضی دیگر با مکیدن انگشت یا شست خود آرامش پیدا می‌کنند و به خواب می‌روند. اگر مکیدن موجب خواب کودک می‌شود، مانع مکیدن او نشوید.

- مالش دادن منظم شکم ؛ درحالی‌که کودکان را روی بازوان خود قرار داده‌اید، او را جلو و عقب ببرید، تکان دادن کودک به خواب رفتن او کمک خواهد کرد. اگر کالسکه‌ای در اختیاردارید کودک را در آن قرار دهید و کالسکه را عقب و جلو ببرید، در این صورت کودک به خواب خواهد رفت. اگر کودک به خواب رفت بلافاصله او را از کالسکه به تخت بگذارید، زیرا ممکن است بیدار شود.

گهواره‌های متحرک که تمام بدن کودک را حرکت می‌دهد، مخصوصاً برای کودکانی که به‌سختی به خواب می‌روند، بسیار کمک‌کننده است (اگر حرکات نوسانی گهواره ۶۰ بار در دقیقه باشد، بهتر باعث به خواب رفتن کودک می‌گردد).

- لالایی خواندن و موزیک آرام ؛ لالایی خواندن و صدای موزیک آرام ممکن است در به خواب رفتن کودک کمک کند. تحقیقات نشان داده است، کودکانی که سخت به خواب می‌روند، اگر در هنگام خواب صدای قلب مادر که به‌وسیلۀ نوار ضبط‌شده است، برای آنان نواخته شود، آرام خواهند شد و به خواب خواهند رفت (صدای قلب مادر، صدایی است که کودک در زمان داخل رحم با آن آشنا شده و خو گرفته است).

خواب و خوابیدن در دوران شیرخواری

- پیچیدن کودک ؛ منظور از پیچیدن کودک این است که با پارچه یا پتو دور بدن و پاهای کودک پوشیده شود. در هنگام پیچیدن دست‌های کودک را نپیچید و آزاد بگذارید. آزاد بودن دست‌های کودک نقشی در سرماخوردگی او نخواهد داشت، اما اگر دست‌های کودک سرد است می‌توانید دستکش به دست او کنید.

- علاقه پیدا کردن کودک به خواب ؛ کودک در شش‌ماهگی اگر عادت کرده باشد که در ساعات معینی بخوابد، موقعی که آن ساعت فرامی‌رسد خود به خواب می‌رود. ولی اگر شرایط محیط تغییر پیدا کند، به‌طور مثال اگر به مسافرت یا به خانۀ دیگری برود، عادت او شکسته می‌شود و به خواب نخواهد رفت، بنابراین پدر و مادر باید سعی کنند هرکجا هستند عادت همیشگی او را عمل کنند.

پدر و مادر برحسب شرایط خود باید ساعتی را انتخاب نمایند و قبل از این ساعت کودک را حمام کنند و اگر قرار است به او شیر بدهند در محل و در اتاق خودِ او به او شیر دهند و هرروز همین عمل را انجام دهند، سپس کودک را در گهواره و یا روی تختش قرار دهند.

اگر کودک دوست دارد پدر و مادر می‌توانند کتابی در اختیار او قرار دهند و شکل‌های کتاب را به او نشان دهند و داستانی در رابطه با آن شکل‌ها برای او تعریف کنند. اگر کودک به گفته‌های شما توجه نمی‌کند این کار را ادامه دهید، او بالاخره به این برنامه عادت خواهد کرد. درصورتی‌که کودک به خواب نرفت چرا معمولی را خاموش و چراغ‌خواب اتاق را روشن کنید و با نوازش کردن، به او شب‌به‌خیر بگویید و اتاق را ترک نمایید تا او بفهمد که روز تمام‌شده و باید بخوابد.

- حمام کردن کودک قبل از خواباندن ؛ کودکان در هر سنی پس از شیر خوردن و غذا خوردن، اگر حمام شوند، به‌راحتی می‌خوابند. بعد از حمام کردن کودک، اجازه ندهید افراد زیادی او را بغل کنند و با او گفتگو نمایند، زیرا موجب بی‌خوابی او می‌شود. بعد از حمام کردن به کودک شیر یا غذا ندهید، بلکه باید قبل حمام، کودک را سیر نمایید.

- موقعی که می‌خواهید کودک را بخوابانید، خود باید آرامش داشته باشید ؛ اگر مادر، خود دچار استرس، ناراحتی یا عصبانیت باشد، این حالت به کودک منتقل می‌گردد و کودک احساس ناامنی می‌کند و به خواب نمی‌رود. اگر مادر آرامش داشته باشد و صدای او آرام و ملایم باشد و کودک را به‌آرامی نوازش کند، کودک به‌راحتی به خواب خواهد رفت.

- کنار کودک بخوابید و برای او قصه بگویید ؛ زمانی که مادر کنار کودک می‌خوابد، تماس بدن مادر و کودک برقرار می‌گردد و مغز کودک آرامش می‌یابد. این حالت همچنین مانع تکان خوردن و لول خوردن کودک می‌گردد و کودک به خواب خواهد رفت. اگر کودک در تخت خود می‌خوابد، تماس دست مادر با بدن کودک نیز سبب آرامش کودک و به خواب رفتن او می‌گردد.

هنگام خواباندن کودک، پاهای او را در انتهای تخت، گهواره یا ساک او قرار دهید تا کودک لول نخورد و پایین‌تر نرود و از خواب بیدار نشود.

منبع: کودک آنلاین