۱۸۰۶۸۱ ۱۳۹۷/۰۵/۱۶ ۱۵:۲۱:۳۰

۱۲۰۰

شیر مادر برای نوزاد، اکسیر عشق و زندگی است

شیر مادر علاوه بر اینکه به عنوان یک ماده غذایی برای نوزاد امحسوب می شود عشق و محبت بین مادر و نوزاد را بهتر شکل می دهد.

نوزاد از زمانی که چشم به این دنیا می گشاید، با گریه کردن، شیر مادرش را می خواهد که از طریق ارتباط چهره به چهره و حس بوی مادر، خوردن برایش دلچسب تر می شود و احساس امنیت بیشتری می کند.

اما برخی مادران شیر خشک را جایگزین این غذای کامل می کنند و سلامت نوزاد را در آینده دستخوش خطر می کنند.

براساس نظر متخصصان، شیر مادر خطرات بروز بیماری را در نوزاد کاهش می دهد و از عوارض آن در بزرگسالی جلوگیری می کند.

برخی مادران به بهانه بی حوصلگی و یا کم بودن شیر خود، نوزاد را از این نعمت خدادادی محروم می کنند اما باید بدانند که فواید شیر مادر برای نوزاد و حتی خود مادر بسیار زیاد است.

رییس گروه سلامت نوزادان و کودکان مرکز بهداشت خوزستان در این خصوص گفت: مطالعات نشان می دهد وقتی تغذیه با شیر مادر به صورت کامل تا پایان ۲ سالگی و تغذیه انحصاری در ۶ ماه اول انجام شود تمام نیازهای شیر خوار را تا ۶ماه اول تامین می کند و نیازی به غذاهای کمکی دیگر حتی آب نیست.

دکتر مژگان فطورچی افزود: جامعه ای که نوزادان به صورت انحصاری با شیر مادر تغذیه کنند در بزرگسالی خطر ابتلا به دیابت، چاقی، اضافه وزن و فشار خون در آن کاهش می یابد.

وی ادامه داد: مطالعات دپارتمان بهداشت آمریکا نشان داده بچه هایی که تغذیه انحصاری در ۶ ماه اول نداشته اند در بزرگسالی احتمال ابتلا به دیابت ۴۰ درصد و اضافه وزن ۲۵ درصد افزایش می یابد در نتیجه تغذیه با شیر مادر کمک می کند که در آینده بار بیماری ها و هزینه درمانی کاهش یابد.

تغذیه انحصاری با شیر مادر در خوزستان 35 درصد است

فطورچی گفت:بر اساس مطالعه ملی در سال 1389، تغذیه انحصاری با شیر مادر در کشور 54 و در خوزستان حدود 35 درصد اعلام شده و بر اساس مطالعات جهانی شاید 54 درصد واقعی نباشد.

رییس گروه سلامت نوزادان و کودکان مرکز بهداشت خوزستان افزود:مطالعات نشان می دهد مادرانی که در ساعات اول شیردهی را آغاز کرده اند برای تداوم شیردهی در 6 ماه اول و تا پایان 2 سالگی موفق تر عمل کرده اند.

وی اضافه کرد: از آنجا که سیستم ایمنی نوزاد تا 6 ماهگی کامل نشده و سیستم گوارش آن حساس است، دادن آب به نوزاد، خطر بروز بیماری های روده ای را افزایش می دهد.

فطورچی گفت:پس از 6 ماهگی چون نوزاد درجریان جهش رشد قرار می گیرد فقط شیر مادر جوابگو نیست و پس از این مدت، تغذیه تکمیلی از جمله فرنی، حریره بادام و آب سالم توصیه می شود.

رییس گروه سلامت نوزادان و کودکان مرکز بهداشت خوزستان در خصوص مصرف شیر خشک افزود: تغذیه با شیر خشک جثه بچه را چاق، و در بزرگسالی معضل چاقی و اضافه وزن را به دنبال دارد.

وی بیان کرد: بچه هایی که شیر مادر مصرف می کنند متناسب با روند طبیعی افزایش وزن دارند و نسبت ذخیره چربی با توده بدنی و عضلانی آنها متناسب است.

فطورچی افزود:برخی مادران این باور را دارند که وقتی نوزاد شیر آنها را استفاده می کند خیلی زود گرسنه می شود و دوباره شیر می خواهد اما در صورت مصرف شیر خشک 2 تا سه ساعت گرسنه نمی شود و می خوابد.

رییس گروه سلامت نوزادان و کودکان مرکز بهداشت خوزستان گفت:شیر مادر سریع هضم می شود و پروتیین ها ی آن سبک است اما شیر خشک از شیر گاو تهیه می شود و پروتیین های سنگینی دارد و در نتیجه قابلیت هضم برای دستگاه گوارش نوزاد سخت است و دیرتر گرسنه می شود.

وی ادامه داد:همچنین افزایش ارتباط عاطفی، احساس اعتماد به نفس و کاهش افسردگی در مادران شیرده ایجاد می شود.

فطورچی گفت: افزایش ضریب هوشی نوزاد و رشد متناسب و متعادل برای نوزاد و کاهش خطر سرطان سینه و تخمدان، خطر شکستگی لگن در سالمندی و پوکی استخوان در میانسالی و میزان خونریزی رحمی و کم خونی در مادران از جمله فواید شیر مادر است.

رییس گروه سلامت نوزادان و کودکان مرکز بهداشت خوزستان بیان کرد: شیردادن مادر به دلیل ایجاد فعالیت متابولیک، باعث افزایش سرعت سوخت و ساز چربی می شود و در نتیجه مادر سریع تر به وزن دوران پیش از بارداری می رسد و باعث صرفه جویی در هزینه خانواده نیز می شود.

وی با بیان اینکه هم اکنون مراکز مشاوره شیردهی در سطح شهرستان های خوزستان فعال است

گفت: هفته جهانی تغذیه با شیر مادر از دهم تا 16 مرداد گرامی داشته می شود و شعار امسال تغذیه با شیر مادر زیربنای زندگی سالم است که یک زندگی سالم حتی در بزرگسالی و کهولت را به دنبال دارد.

یک متخصص تغذیه و رژیم درمانی نیز گفت: تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه نخست تولد از مهمترین ضروریاتی است که مادران برای حفظ سلامت فرزندان‌شان در آینده باید به آن توجه کنند.

دکتر فاطمه حیدری افزود: تغذیه انحصاری با شیر مادر در حفظ سلامت جسمانی و رشد مغزی نوزاد اهمیت به سزایی دارد؛ شیر مادر به تنهایی از بدو تولد تا پایان 6 ماهگی تمام نیازهای غذایی شیرخوار را تامین می کند و برای رشد طبیعی او کافی است.

شیر مادر نخستین واکسن برای محافظت شیر خوار است

وی ادامه داد: در چند روز نخست پس از زایمان و پیش از تولید شیر رسیده (mature milk)، آغوز یا کلستروم ترشح می گردد که شیر غلیظ و زرد رنگی است که نسبت به شیر رسیده پروتیین بیشتر و چربی و کربوهیدرات کمتری دارد.

حیدری بیان کرد:این ترکیب کاملا منطبق با نیاز بالای پروتیین در نوزاد در چند روز نخست تولد است و

کلستروم نیز حاوی مواد مغذی فراوان و ایمونوگلوبین هایی است که نقش محافظتی در برابر عوامل عفونی دارند و در نتیجه به عنوان نخستین واکسن برای محافظت شیرخوار محسوب می شود.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز گفت: شیر مادر حاوی موادی است که احتمال ابتلای شیرخوار به بیماری عفونی را کاهش می دهد و در صورت ابتلا از شدت بیماری می کاهد.

وی افزود: میزان ابتلای به اسهال، عفونت گوش میانی و عفونت دستگاه تنفسی در شیرخوارانی که با شیرمادر تغذیه می شوند کمتر است و تغذیه انحصاری با شیر مادر تا ۶ ماهگی امکان ابتلای شیرخوار به آسم و آلرژی را کاهش می دهد.

حیدری ادامه داد: ترکیب شیر مادر متناسب با سن و رشد شیرخوار تغییر می کند و همچنین، ترکیب شیر مادر در هر وعده شیردهی تغییر می کند به طوری که در ابتدا چربی شیر کمتر و آب آن بیشتر است پس در ابتدا تشنگی شیر خوار را برطرف می کند، در آخر چربی آن بیشتر می شود و شیرخوار را سیر می کند.

این متخصص تغذیه و رژیم درمانی بیان کرد: در مادرانی که خوب تغذیه می شوند، حجم تولید شیر ارتباط مستقیمی با وضعیت هیدراسیون (وضعیت مایعات) بدن مادر دارد بنابراین توجه به دریافت کافی مایعات و لزوم داشتن استراحت و خواب کافی در مادران شیرده بسیار اهمیت دارد.

وی با اشاره به اینکه به طور کلی،حدود ۴۰ درصد انرژی شیر مادر را کربوهیدرات ها تشکیل می دهند گفت: کربوهیدرات موجود در شیر مادر از نوع لاکتوز بوده و به راحتی توسط سیستم گوارشی شیرخوار قابل هضم و استفاده است و حدود ۱۰ درصد انرژی شیر مادر نیز از پروتیین ها تشکیل شده است.

حیدری افزود: پروتیین موجود در شیر مادر از نظر نوع و مقدار کاملا منطبق با نیاز شیرخوار و وضعیت تکاملی او است و به راحتی در سیستم گوارش نوزاد قابل هضم است و لذا تامین کننده رشد کافی شیرخوار است.

این دانشیار دانشگاه علوم پزشکی اهواز با بیان اینکه ۵۰ درصد انرژی شیر مادر را چربی ها تشکیل می دهند بیان کرد:میزان و نوع چربی رژیم غذایی مادر بر میزان چربی شیر مادر اثر می گذارد بنابراین توصیه می شود که مادران در دوران بارداری و شیردهی به کیفیت تغذیه خود توجه کافی کنند تا بتوانند فرزندان سالمی داشته باشند.

وی ادامه داد: شیر مادر همچنین دارای اسیدهای چرب ضروری است که نقش مهمی در تکامل سیستم مغزی و عصبی شیرخوار دارد.

حیدری اضافه کرد: آهن موجود در شیر مادر به شکل بهتری جذب می شود،بنابراین نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند تا ۶ ماهگی نیاز به دریافت قطره آهن ندارند.

این متخصص تغذیه گفت: تغذیه نوزاد با شیر مادر همچنین موجب برقراری ارتباط عاطفی بهتری بین مادر و نوزاد می شود و بیشتر نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند در دوران نوجوانی تعادل روانی بهتری دارند.

مادران شیرده در کاهش وزن موفق ترند

وی ادامه داد: تغذیه انحصاری با شیر مادر مزایای فراوانی برای مادر شیرده دارد به طوری که مادرانی که دوران شیردهی کاملی داشته باشند، در کاهش وزن موفق ترند و شروع قاعدگی مجدد در آنها دیرتر اتفاق می افتد.

حیدری گفت:به طور کلی با توجه به اینکه سلامت هر جامعه با ارتقای سطح تغذیه، رشد کودکان، پیشگیری از بیماری عفونی و تنظیم خانواده و کنترل جمعیت ارتباط مستقیم دارد، تغذیه با شیرمادر به تنهایی همه این موارد را با روشی آسان و مقرون به صرفه فراهم می سازد.

یک متخصص زنان و زایمان نیز در خصوص نقش تغذیه سالم مادر در دوران بارداری بر شیردهی سالم گفت: برای تغذیه سالم مادران باردار نباید اصراری به خوردن زیاد داشته باشند فقط باید غذاهای با پروتیین و ویتامین کافی را به میزان کافی و با تعدد دفعات استفاده کنند و هیچ دارویی جایگزین تغذیه طبیعی نیست.

دکتر عبدالمجید باور بیان کرد: برخی مادران معتقدند که هر نوع کمبود و یا مشکلی با استفاده از دارو برطرف می شود در صورتی که باید از تجربه مادران با تغذیه سالم استفاده کنند که دوران بارداری و شیردهی بهتری داشتند.

وی ادامه داد: برخی مادران از مواد قندی و کربوهیدرات به میزان زیاد استفاده می کنند که وزن آنها بالا رفته و عوارض بدی را به دنبال دارد.

باور با بیان اینکه تعداد دفعات شیردهی مادر در 24 ساعت هشت تا 9 بار باید باشد اضافه کرد: شیر مادر یک غذای کامل است و انواع ویتامین ها را دارد و به تقویت سیستم ایمنی نوزاد کمک می کند.

تغذیه با شیر مادر آثار آلودگی هوا را در نوزاد خنثی می کند

این متخصص زنان و زایمان گفت: در تحقیقی که در اسپانیا انجام شده نشان می دهد که تغذیه با شیر مادر آثار آلودگی هوا را در نوزاد خنثی می کند.

باور افزود: این نوع تغذیه به اقتصاد خانواده کمک می کند و بر اساس بررسی صورت گرفته در آمریکا، تغذیه با شیر مادر سالانه حدود ۳۰۰ میلیارد دلار صرفه جویی دارد.

این متخصص زنان و زایمان بیان کرد: تغذیه با شیر مادر شانس خونریزی، عفونت پس از زایمان و سرطان تخمدان را کاهش می دهد.

وی گفت: مصرف غذاهای پروتیینی، سبزیجات و میوه به مقدار کافی، مایعات و شیر در کیفیت شیر مادر موثر است.

باور ادامه داد: شیر مادر همیشه و در هر شرایطی آماده است چون تهیه شیر خشک مستلزم صرف زمان است.

این متخصص زنان و زایمان بیان کرد: نوزاد با تغذیه از شیر مادر عادت می کند که پستانک و شیر خشک را استفاده نکند.

وی افزود: در شرایطی که مادر ناچار به استفاده از دارو در زمان شیردهی است باید موضوع با پزشک در میان گذاشته شود.

باور در خصوص تغذیه نوزادان با شیر خشک گفت: برخی مواقع که مادر به دلیل عوارض پس از سزارین مجبور است در بیمارستان بستری باشد و یا دارو مصرف کند و یا گاهی نوزاد به دلیل داشتن یک بیماری خاص و یا نارس بودن نمی تواند از شیر مادر تغذیه کند در این صورت باید با شیر خشک تغذیه کند اما در غیر این صورت سالمترین شیر، شیر مادر است.

این متخصص زنان و زایمان بیان کرد: شیر خشک عوارضی از جمله عفونت گوش، سینه، روده را به دنبال دارد و از عوارض دیر رس آن چاقی در نوزاد است.

وی افزود: در صورت اجبار در استفاده از شیر خشک، شیر خشک گاوی، در شرایط استریل و به صورت صحیح به نوزاد داده شود.

بنابر آمار بهداشت جهانی تغذیه با شیر مادر سالانه جان ۸۰۰ هزار کودک را نجات می دهد.

منبع: ایرنا