علت شیر نخوردن نوزاد، اعتصاب غذا کرده!

واقعاً با بچه‌ای که در حال اعتصاب غذا است مذاکره‌ معنی ندارد: نارحتی‌اش را با فریادهای بلند نشان می‌دهد و درخواستش برای جریان بهتر شیر را به شکل تحریم پستان و بی خوابی های شبانه اعلام می‌کند. این رفتار کافی است تا بهترین مذاکره‌کنندگان نیز سر به بیابان زنند.

علت امتناع نوزاد از به دهان گرفتن پستان

به گفته دکتر نان جولی، مشاور شیردهی که سی و شش سال به مادران کمک کرده است، اعتصاب برای نوشیدن شیر مادر در هر زمانی می‌تواند رخ دهد، اما معمولاً در سال اول زندگی کودکان اتفاق می‌افتد. این اعتصاب بدون هیچ گونه هشداری شروع می‌شود و معمولاً بین دو تا پنج روز ادامه می‌یابد.

احتمالاً کلافه‌کننده‌ترین بخش اعتصاب برای نوشیدن شیر مادر تشخیص دقیق مسبب آن است که چرا بچه از گرفتن پستان امتناع می‌کند تا بتوانید مشکل را حل کنید و به وظایف معمولتان ادامه دهید. خانم کریستینا برند، متخصص تغذیه، می‌گوید: اعتصاب در نوشیدن شیر مادر به دلایل گوناگونی است. مسببان احتمالی عبارتند از عفونت گوش، سرماخوردگی، درد ناشی از دندان درآوردن، برفک دهان، استرس مادر، دگرگونی در برنامه شیردهی، تغییر رایحه صابون استحمام مادر یا عطر او و گاهی هم ریفلاکس شدید.

به گفته‌ی دکتر جولی، امکان دارد امتناع از نوشیدن شیر حتی به این علت باشد که وقتی بچه شیر می‌نوشد، مادر را گاز بگیرد و مادر هراسان بچه را از خود جدا سازد. این کار می‌تواند بچه را بترساند و او از گرفتن پستان امتناع ورزد، زیرا پستان به دهان گرفتن که نهایت لذت و ایمنی را دارد، دیگر ترسناک شده است!

به مقدار جریان شیر خود توجه کنید

اما معمول‌ترین علت، شیر بسیار زیاد یا خیلی کم است. دکتر جولی می‌گوید: متوجه شده‌ام که به احتمال بسیار زیاد اعتصاب زمانی رخ می‌دهد که تولید شیر مادر کاهش می‌یابد.

خانم کریستینا برند می‌گوید: اما عموماً در اکثر موارد مشکل تولید کم شیر یا جریان کم آن را می‌توان حل کرد. باید متوجه باشید که تقریباً همه‌ی مادران می‌توانند به اندازه‌ی کافی شیر تولید کنند. و درصد بسیار اندکی از بانوان هستند که شیر کافی تولید نمی‌کنند. اما این مشکل به شدت غیرمعمول است و در اغلب موارد به نوعی از عوارض پزشکی مرتبط می‌شود، مثل شخصی که جراحی کوچک کردن پستان انجام داده است، داروهای مصرفی مادر مثل قرص ضد بارداری یا عارضه تیروئید مادر.

خانم لوئیس گوزن، نرس ماما و مشاور شیردهی، می‌گوید: گاهی نیز "شیر بسیار زیاد" باعث اعتصاب شیرخوار می‌شود، گرچه واقعاً مادران هرگز نمی‌توانند شیر بسیار زیاد داشته باشند. در حقیقت، جریان شیر آنان بسیار سریع است که باعث می‌شود بچه احساس کند که سرعت جریان شیر باعث خفگی او خواهد شد.

سایر علل مقاومت نوزاد در برابر شیر خوردن

برخی معتقدند پستان به دهان نگرفتن بچه به این علت است که مادر شب گذشته در شام خود سیر خورده است. خانم کریستینا برند این احتمال را رد می‌کند. گرچه امکان دارد تغییر در مزه‌ی شیرتان به علت مکمل ویتامین جدید یا داروها یا تغییرات هورمونی مثل بارداری یا عادت ماهانه به اعتصاب در نوشیدن شیر منجر شود، اما عادات غذایی مادر نمی تواند علت آن باشد. مگر اینکه در رژیم غذایی خود تغییراتی اساسی دهید یا واقعاً در مصرف چیزی مثل کافئین، فلفل یا سیر زیاده‌روی کنید. در واقع، بچه در رحم با تمام مزه‌های متفاوتی که در رژیم غذایی شما وجود دارد آشنا شده است و به آنچه می‌خورید، عادت کرده است. به همین علت است که توصیه می‌شود هنگام بارداری رژیم غذایی متنوعی داشته باشید و هنگام شیردهی پستانی نیز از خوردن برخی از غذاها پرهیز نکنید. بهترین رژیم غذایی در دوران شیردهی این است که از تمام گروه‌های متفاوت غذایی بهره گیرید و از همه‌ی خوراکی‌ها به میزان متعادل نوش جان کنید.

به گفته‌ی دکتر جولی، یک باور عمومی دیگر این است که اعتصاب برای نوشیدن شیر مادر زمانی رخ می‌دهد که بچه آماده از شیر گرفتن است یا اساساً شیشه شیر را ترجیح می‌دهد که هیچ یک حقیقت ندارد. گفته می شود که شاید معرفی کردن غذاهای سفت به بچه نیز از مقصران باشد، اما احتمال این موضوع نیز بسیار اندک است. شاید تغذیه بیش از حد غذاهای سفت موجب از شیر گرفتن بچه شود، اما این اتفاق به تدریج صورت می‌گیرد و به احتمال کمی موجب اعتصاب غذای ناگهانی و امتناع کامل از شیر خوردن می‌شود.

به نیازهای نوزاد توجه کنید

بچه‌های رئیس‌ماب به سهولت فهرستی از تقاضاهای خود را عرضه می‌کنند. و کار شما را سخت‌تر می‌کنند. باید تلاش کنید تا دریابید که علت اعتصاب فرزندتان چیست. دکتر جولی می‌گوید: ابتدا ساده‌ترین موانع را بین ببرید: آیا عطر یا شوینده جدید لباس‌ها بوی غریبی روی پوست به وجود آورده است؟ آیا دارو یا غذای متفاوتی مزه‌ی شیرتان را عوض کرده است؟ در قدم بعدی، بچه باید برای تشخیص ناراحتی گلو، برفک، بینی گرفته یا گوش‌ ملتهب معاینه شود.

خانم کریستینا برند می‌گوید: اگر مشکوکید که به احتمال زیاد دلیل آن غذای خاصی است که میل کرده‌اید، دو تا چهار هفته از آن پرهیز کنید و در صورت بهبودی اوضاع آن را در نظر داشته باشید. توصیه می‌شود که وقتی غذایی را از رژیمتان حذف می‌کنید، خصوصاً اگر این خوراکی‌ها تقریباً گروه کامل غذایی را شکل می‌دهد، مثل لبنیات یا غلات، ابتدا با مشاور تغذیه مشورت کنید.

اگر هیچ یک از این موارد علت اعتصاب نبود، به احتمال زیاد موضوع تولید شیر است. برای حفظ یا افزایش تولید شیر، بیش از دفعاتی که شیردهی می‌کنید، شیر خود را بدوشید. دکتر جولی می‌گوید: هر چه دفعات بیرون آمدن شیر از پستان بیشتر باشد، شیر بیشتر و سریع‌تر ساخته می‌شود. همچنین استراحت و به حداکثر رساندن تماس پوست با پوست نیز اهمیت بسیاری دارد. هدف از این کار وسوسه کردن بچه برای بازگشت به وضع سابق است تا او را تشویق کنید که بهترین مکان برای کسب آرامش و امنیت سینه مادر است. بنابراین، به آرامی و با عشق به او را نوازش کنید، حرف بزنید و آواز بخوانید و به شیوه‌ای عادی او را روی پستان بگذارید، مثل اینکه مهم نیست، او آن را بگیرد یا امتناع کند.

بهترین زمان برای دادن پستان به بچه زمانی است که او خواب و بیدار است. مطمئن شوید که در وضعیت راحتی قرار دارید یا به طور موزون حرکت کنید، مثل صندلی ننویی یا هنگامی که راه می‌روید، بچه را تکان دهید.

خانم لوئیس گوزن توصیه می‌کند: اگر مشکل از زیادی یا جریان سریع شیر است، روی بستر حداکثر به سمت عقب متمایل شوید یا طاقباز دراز بکشید و بچه را برای شیردهی روی بدنتان قرار دهید. به این ترتیب، او خلاف جهت نیروی جاذبه زمین شیر می‌نوشد و باعث می‌شود جریان شیر کم‌تر شود. یا اگر بچه می‌تواند بنشیند، او را در وضعیت راست قامت روی پاهایتان بنشانید.

مطمئن باشید که اعتصاب غذا فقط چند روز طول می‌کشد. امیدتان را از دست ندهید و عاشقانه و با آرامش کامل در شیردهی مقاوم باشید.

5 روش برای آگاهی از اینکه بچه به اندازه کافی شیر می‌نوشد

1- مدفوع او را نظارت کنید

به زودی درمی‌یابید که بررسی پوشک عملی مادرانه است. این کار بدون مقصود و برای وقت‌گذرانی نیست. دکتر جک نیومن، متخصص کودکان، می‌گوید: بدون اینکه بیش از حد به آن حساس شوید، نظارت بر تعدد و کیفیت عملکرد دستگاه گوارش یکی از بهترین روش‌هاست تا بر نوشیدن کافی شیر فرزندتان نظارت کنید. البته این اندازه‌گیری نسبتاً دشوار است، زیرا بچه‌‌ها با یکدیگر متفاوتند و حالت عادی برای آنها فرق می‌کند. احتمال دارد برخی از شیرخواران، پس از سه تا چهار هفته‌ی اول زندگی‌شان ناگهان الگوی مدفوع خود را از چند بار در یک روز به یک مرتبه در هر سه روز یا بیشتر تغییر می‌دهند. برخی از نوزادان حتی بیست روز را نیز بدون دفع مدفوع گذرانده‌اند. اگر حال طبیعی نوزاد خوب است و مدفوع معمولاً نرم یا شل و زرد رنگ است، این حالت یبوست نیست و جای نگرانی وجود ندارد.

2- پوشک های خیس را بشمارید

به گفته‌ی دکتر نان جولی، اگر فرزندتان فقط از شیر شما تغذیه می‌شود، حداقل باید پنج پوشک خیس در روز داشته باشد. اگر فرزندتان غذای سفت را نیز آغاز کرده است و یک یا دو پوشک خیس کمتر داشت، نگران نشوید.

3- او را وزن کنید

به گفته کریستینا برند، متخصص تغذیه، در چند هفته نخست، فرزندتان را هفتگی وزن کنید و پس از آن هر ماه و اگر نگران هستید، دفعات بیشتر. این روش خوبی است که به شما نشان می‌دهد آیا فرزندتان به اندازه کافی شیر می‌نوشد یا خیر. افزون بر این، به یاد بسپارید که در چند روز نخست پس از زایمان عادی است که نوزاد 5% تا 7% از وزن خود را از دست بدهد، البته در هفته‌ی دوم باید به وزن هنگام زایمان خود بازگردد.

4- پستان خود را لمس کنید

به گفته‌ی کریستینا برند، یک روش خوب برای آگاهی از اینکه فرزندتان پستان را خالی کرده‌ است، لمس کردن آن است. پیش از شیردهی، وقتی شیر بیرون نیامده، پستان باید پُرتر احساس شود و پس از شیردهی نرم‌تر. انتظار نداشته باشید که شیر دوشیده شده دقیقاً میزان تولید شما را تعیین کند. این مقدار دقیق نیست، زیرا به نسبت شیردهی پستانی، دوشیدن آن شرایط ایده‌آل مشابهی را فراهم نمی‌آورد. پس تولید شیرتان را دست کم نگیرید.

5- از نشانه های بچه پیروی کنید

شناسایی نشانه های گرسنگی و سیر شدن فرزندتان و تغذیه‌ی او هنگام گرسنگی‌اش کلیدی است که مشخص می‌کند آیا او به اندازه‌ی کافی شیر می‌نوشد یا خیر. در انجام یک برنامه زیاد سخت نگرید. زیرا ممکن است بر تولید شیرتان اثر بگذارد. زیرا هنوز هم تغذیه بر اساس خواست نوزاد بهترین روش برای تولید شیر است.