حقوق زن در دوران بارداری، وضعیت اشتغال مادر

خانم‌های شاغل در هر کشوری به‌ هنگام بارداری و وضع حمل از حق و حقوقی برخوردار می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها مرخصی زایمان است. در ایران این مرخصی ۶ ماه بود، ولی بعدها به ۹ ماه افزایش یافت.

بیش از ۷۵ درصد خانم‌ها در سه‌ماهه‌ی سوم و بیش از نیمی از آن‌ها تا چنر هفته قبل از وضع حمل خود هم به کار ادامه می‌دهند. برای بسیاری از خانم‌ها اشتغال تا ماه‌های پایانی بارداری موجب بهبود روحیه و سرگرمی‌شان می‌شود و کمک می‌کند به ناراحتی‌ها فکر نکنند. به‌علاوه، بیشتر خانم‌ها حق انتخابی در مورد کارکردن یا نکردن ندارند، چرا که نان‌آور اصلی خانه‌اند و درآمدشان در زندگی آن‌ها تأثیر دارد یا شغل‌شان از اولویت و درجه‌ی اهمیت بالایی برخوردار است. گرچه اشتغال بسیاری از بانوان در طول این دوران برای نوزاد مشکلی ایجاد نمی‌کند، استثناهایی هم می‌تواند وجود داشته باشد. فرقی نمی‌کند که چه نوع کاری داشته باشید، بهتر است درباره‌ی شرایط کاری خود با پزشکتان صحبت کنید.

اگر شغل‌تان نیاز به ایستادن یا راه‌رفتن کمی داشته باشد و ساعت‌های منظمی را بدون استرس و فشار کار می‌کنید و هیچ مشکل و بیماری قلبی ندارید، در این صورت می‌توانید بدون نگرانی کار خود را در دوران بارداری ادامه دهید و نیازی هم به مطالعه‌ی این بحث نیست.

شغل های بدون استرس در بارداری

شغل‌های بدون استرس و نشستنی کاملا در طول بارداری بی‌خطرند، اما شغل‌هایی که به فعالیت جسمی نیاز دارند، می‌توانند مشکل‌زا باشند. بیشتر شغل‌ها بین این دو قرار دارند، اما میزان استرس در هر شغل و هر فردی متفاوت است. اگر بارداری بدون مشکل و پیچیدگی خاصی پیش رود، می-توانید کار خود را تا زمان تولد نوزادتان ادامه دهید.

تأثیر استرس در بارداری، حالا چه مربوط به شغل و چه شرایط خانه باشد، هنوز به درستی بررسی نشده است. بعضی پزشکان معتقدند وجود استرس بسیار زیاد ممکن است خطر زایمان زودرس یا تشنج بارداری را افزایش دهد. واضح است که وجود استرس فراوان برای هیچ-کس خوب نیست سعی کنید هر چه می‌توانید با رعایت تدابیر سلامتی، استرس را کاهش دهید.

اگر در محل کارتان زیاد با کامپیوتر کار می‌کنید، شاید فکر کنید با یک وسیله‌ی مضر برای سلامت نوزادتان در تماس‌اید. اما جای هیچ نگرانی نیست، چرا که شواهدی مبنی بر مشکل‌ساز بودن امواج الکترومغناطیسی کامپیوترها بر جنین و بانوان باردار وجود ندارد.

کارهای سنگین در بارداری

برخی تحقیقات نشان داده است زنان بارداری که کارهای بدنی انجام می‌دهند، مثلا بلند کردن چیزهای سنگین یا دیگر فعالیت‌های سخت جسمی، ممکن است بیشتر در معرض خطر زایمان زودرس، فشار خون بالا، تشنج بارداری یا به‌دنیا آوردن نوزادان کوچک و کم‌وزن باشند. البته هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد ساعت‌های طولانی کار موجب تولد نوزادان نارس می‌شود. براساس تحقیقات دیگری، در مادرانی که در محیط کار مجبورند مدت‌های طولانی سرپا باستند(بیشتر از ۸ ساعت در روز) میزان کمردرد و پادرد بیشتر می‌شود و خطر تولدهای پیش از موعد و مشکلات گردش خون افزایش می‌یابد. خبر خوب اینکه استفاده از ساق‌های تنگ یا جوراب‌شلواری‌های تنگ و چسبان و به‌خصوص جوراب‌های مخصوص واریس که البته ظاهر چندان جذابی ندارند، تا حدی به جلوگیری از واریس و پادرد کمک می‌کند.

به‌خاطر داشته باشید که سلامت شما و نوزادتان در طول بارداری در بالاترین اولویت و درجه‌ اهمیت قرار دارد و از اینکه مجبورید به باردار‌ی‌تان اهمیت بدهید، احساس ناراحتی و ضعف نکنید. بعضی خانم‌ها در مورد برخی علائم بارداری شکایت می‌کنند؛ از اینکه مدام مجبورند در حین برنامه‌ی شلوغ کاری خود، زمانی را برای خوردن یا رفتن به دستشویی بگذراند و به این ترتیب موجب نارضایتی و اعتراض مافوق خود می‌شوند. اجازه ندهید از این بابت احساس تقصیر کنید و شرایط کاری‌تان موجب نادیده‌گرفتن علائم غیر عادی در این دوران شود. اگر گاهی مشکلی برایتان پیش می‌آید و نیاز خاصی پیدا می‌کنید، بدون اینکه خجالت بکشید و احساس بدی داشته باشید، در محیط کارتان به آن رسیدگی کنید. کسانی که هرگز باردار نشده‌اند نمی توانند شرایط خاص فیزیکی و روحی شنا را کاملا درک کنند.

مرخصی زایمان

برای شاغلی که بینه‌اند، می‌توانند تا 9 ماه پس از زایمان از محل کار خود مرخصی با حقوق بگیرند و پس از اتمام این 9 ماه حقوق کامل خود را دریافت کنند، به‌علاوه بیمه‌ی آن‌ها در طول این مدت برقرار است و سابقه‌ی بیمه‌شان حفظ می‌شود. البته پس از اتمام این مدت می‌توانند در صودت موافقت مسئولان محل کار خود، باز هم از مرخصی با حقوق یا بدون حقوق استفاده کنند. در ایران مادران تا دو سال پس از تولد نوزاد، می‌توانند از حق شیردهی بهره ببرند، یعنی هر روز می‌توانند دو ساعت زودتر برای شیردهی به کودک خود به خانه بروند یا این دو ساعت را با توجه به توافق مدیر خود به گونه‌ای دیگر در طول روز تقسیم کنند. البته آقایانی که تازه پدر شده‌اند از چنین حق و حقوقی برخوردار نیستند و فقط پس از تولد نوزاد، به حقوق کارمندان مبلغی به‌عنوان حق اولاد اضافه می‌شود تا مخارج نوزاد تأمین شود و البته این مزایا برای زنان و مردان کارمند و تحت پوشش بیمه است.