جفت قدامی در بارداری، چیست و کی خطر دارد؟

جفت قدامی چیست؟ جفت یک عضو اصلی می باشد که در طول دوران بارداری، مواد مغذی، اکسیژن و خون را از مادر به نوزاد منتقل می کند. جفت با عفونت های داخلی مقابله می کند و برای داشتن یک بارداری سالم و بدون خطر، در تولید هورمون ها مشارکت دارد. بنابراین وضعیت و محل قرار گرفتن جفت، از اهمیت زیادی برخوردار است و می تواند پیامدهایی را بر حاملگی داشته باشد. در این مقاله از بخش زنان و زایمان دکتر سلام، درباره جفتی قدامی و این که موقعیت آن چگونه می تواند بر حاملگی شما تأثیر بگذارد، مطالبی را ذکر می کنیم.

جفت قدامی زمانی به وجود می آید که جفت خودش را به قسمت جلویی رحم و نزدیک به دیواره شکمی، می چسباند. جفت در هر جایی از رحم می تواند قرار بگیرد که معمولا در قسمت پشتی و نزدیک به ستون فقرات است. در این وضعیت، جفت، اکثر حرکات کودک را نشان نمی دهد و این حرکات قابل تشخیص نیستند. جفت قدامی یک پدیده بسیار نادر است و در صورتی که قبلا عمل سزارین داشته باشید، این حالت بیشتر اتفاق می افتد.

چه زمانی متوجه می شوید که جفت قدامی دارید؟
پزشک با استفاده از سونوگرافی، مکان قرار گرفتن جفت را در هفته بیستم بارداری، مورد بررسی قرار می دهد که به عنوان «اسکن ناهنجاری» نیز نامیده می شود. مکان جفت را می توان به شرح زیر توصیف کرد:
-جفت قدامی ، که در جلوی دیواره رحم جای می گیرد.
-جفت خلفی، که در پشت دیواره رحم جای می گیرد.
-جفت فوندال، که به بالای دیواره رحم می چسبد.
پهلوی راست یا چپ که در این حالت جفت در سمت راست یا چپ رحم قرار می گیرد.

وجود جفت قدامی، باعث نگرانی نمی شود، اما می تواند سبب بروز مشکلاتی شود، از جمله:
تشخیص ضربان قلب جنین دشوار می شود
معمولا می توانید صدای ضربان قلب کودک را بین هفته های هشتم و هفتم بارداری بشنوید که با استفاده از یک داپلر دستی یا یک فتوسکوپ مشخص می شود. در مورد جفت قدامی، این کار مشکل است زیرا جفت بین سمعک و جنین قرار دارد.

شما نمی توانید لگد زدن و حرکات کودک را احساس کنید، زیرا جفت مانند یک لایه ای در بین شکم و رحم قرار دارد و نسبت به کسانی که دارای جفت خلفی هستند، حرکات و لگد زدن کمتری را حس خواهید کرد.

از آنجایی که حرکات نوزاد قابل تشخیص نیستند، موقعیت قرار گرفتن نوزاد را نمیتوان تعیین کرد.
این حالت باعث می شود که نسبت به مادران دیگر، از رشد نوزاد خود مطلع نشوید و این موضوع آزار دهنده است!

آیا جفت قدامی رشد و تکامل کودک شما را تحت تاثیر قرار می دهد؟
خیر، جفت قدامی بر رشد و سلامتی کودک تاثیری نمی گذارد و تا زمانی که از جفت حمایت می کند، هیچ مشکلی را به وجود نمی آورد.

شانس زایمان طبیعی حتی با وجود جفت قدامی، وجود دارد، اما تا زمانی که واژن باز، بسته نشده باشد. در این حالت ، جفت از دیواره رحم جدا می شود و در صورت لزوم مورد آزمایش قرار می گیرد.
با این حال، تحقیقات نشان می دهند که جفت قدامی ممکن است نیاز به عمل سزارین را افزایش دهد. همچنین می تواند زمان زایمان را به تاخیر بیندازد. همچنین خطر خونریزی پس از زایمان (PPH)، در صورت زایمان از طریق واژینال را زیاد می کند.

جفت قدامی هیچ گونه عارضه ای را در طول دوران بارداری ایجاد نمی کند. با این حال، اگر به جای اینکه به سمت رحم برود، به سمت گردنه رحم پیشروی کند، در طول زایمان می تواند عوارضی را ایجاد کند.
این حالت ممکن است عمل سزارین را با خطر روبرو کند و موقعیت قرار گرفتن جفت، می تواند برش جراحی را دشوارتر کند، در نتیجه زایمان با خونریزی شدیدی همراه می شود. جفت قدامی خطر خونریزی بیش از اندازه را در طول زایمان واژینال افزایش می دهد.
نمونه برداری از مایع آمنیوسنتز با استفاده از یک سوزن بسیار چالش برانگیز است و باعث خونریزی و پاره شدن غشاء می شود.
زنان مبتلا به جفت قدامی، کمردرد را نیز تجربه می کنند. شما ممکن است دچار درد شدیدی در پشت خود شوید که با انقباضاتی در هنگام زایمان نیز همراه می باشد.
چنانچه جفت قدامی، پایین باشد، شانس مسدود شدن دهانه رحم افزایش می یابد که ممکن است قسمتی یا تمام دهانه رحم را مسدود کند. در این صورت، باید عمل سزارین انجام گیرد.
جفت قدامی، بیشتر از یک زخم کهنه سزارین، منجر به جفت زایی می شود، که باعث رشد جفت در درون زخم و همچنین در دیواره رحم می شود.
هنگامی که کودک در موقعیتی قرار می گیرد که با استفاده از شانه هایش، متولد شود، پزشک خود را برای انجام زایمان واژینال آماده می کند. اما با وجود جفت قدامی، امکان اینکه کودک از موقعیت شانه به موقعیت سر، تغییر حالت دهد وجود ندارد مخصوصا اگر جفت قدامی، پایین باشد.
سونوگرافی و MRI می توانند شرایط فوق را تشخیص دهند در این صورت پزشک میتواند برای عمل سزارین، برنامه ریزی کند.

آیا جلو بودن جفت خطرات دیگری نیز دارد؟
جفت قدامی باعث افزایش خطرات شناخته شده دیگری می شود که عبارتند از:
-فشار خون ناشی از بارداری
-دیابت بارداری
-انقباض جفت
-عدم رشد در داخل رحم
-مرگ جنین در داخل رحم
بروز این خطرات برای مادر و کودک نادر است اما بهتر است برای دور بودن از این خطرات، با پزشک خود مشورت کنید.

علائم و نشانه های زیر نشان دهنده مشکل مربوط به جفت هستند:
-انقباضات شدی رحم
-درد شکم
-خونریزی واژینال
-کمردرد شدید
اگر بر اثر سقوط از جایی یا وجود زخم، ضربه ای به شکم شما وارد شده، می توانید برای بررسی این آسیب ها به پزشک خود مراجعه کنید زیرا ممکن است بر سلامت جفت تاثیر بگذارد و به معاینه پزشکی نیاز داشته باشید.

اطلاعاتی درباره جفت قدامی
-وزن هنگام تولد جنین با جفت قدامی خیلی بیشتر از جنینی است که با جفت طبیعی متولد می شود. همچنین میزان به وجود آمدن جفت قدامی در جنین دختر، بالاتر است.
-اکثر زنان مبتلا به گروه خونی O ، دارای جفت قدامی بودند.
-وضعیت خوابیدن در طی بارداری نیز بر محل قرار گرفتن جفت تأثیر می گذارد.

درجه بندی جفت شامل رده بندی مورفولوژی اولتراسونوگرافی جفت، بر اساس سن بلوغ آن است و نشان دهنده میزان رشد آن مطابق با سن بارداری می باشد. جفت به ۴ درجه، از صفر تا سه تقسیم می شود.
درجه صفر
-سن بارداری: انتهای سه ماهه اول و ابتدای سه ماهه دوم ، یعنی کمتر از ۱۸ هفته.
-سطح کوریونیک، مرتب و صاف و شفاف و انعطاف پذیر است.
-ماده اصلی جفت از جنس یک اکوکتازیکس یکنواخت می باشد که هیچ منطقه اکوژنیکی ندارد.
-بدون لایه های پایینی اکوژنیک
درجه ۱
-سن بارداری: نیمه سه ماهه دوم تا ابتدای سه ماهه سوم ، یعنی هفته 18 تا هفته 29
-این مرحله، ابتدای بلوغ جفت می باشد
-سطح کوریونیک انعطاف پذیر است و دارای نوسانات ریز و ظریفی می باشد.
-ماده اصلی جفت حاوی چند منطقه اکوژنیک است که بطور تصادفی از هم جدا شده اند.
درجه 2
-سن بارداری: اواخر سه ماهه سوم، یعنی بیشتر از ۳۰ هفته.
-صفحه کوریونیک ضخامت بیشتری دارد.
-ماده اصلی جفت به طور ناقص و با تراکم های اکوژنیک خطی، از یکدیگر جدا شده اند.
-کلسیم سازی بیشتر، به شکل نقطه- خط در سطح پایینی دیده می شود.
درجه ۳
-سن بارداری: بیش از 39 هفته، یعنی زمانی که جفت بالغ است.
-صفحه کوریونیک کاملا ضخیم شده است.
-ماده اصلی جفت به بخش هایی تقسیم می شود که لایه های جنینی را از یکدیگر جدا می کند
-لایه پایینی نیز سفت تر و بزرگتر است.
کلسیم سازی امری طبیعی و سالم است. با این حال، در صورت وجود شرایطی مانند فشار خون بالا، دیابت یا کم خونی، احتمال بروز کلسیم سازی زودرس وجود دارد. کلسیم سازی به هیچ وجه بر رشد جنین تاثیر نمی گذارد.

مراقبت در منزل در صورت داشتن جفت قدامی
اقدامات زیر سلامتی جفت را حفظ خواهد کرد و زایمان را نیز ساده تر می کند، در نتیجه باعث سلامتی مادر و کودک می شود.
به منظور تغذیه جفت، خوب غذا بخورید. بیشتر از سبزیجاتی که دارای برگ سبز هستند استفاده کنید. همچنین دانه های کامل، آجیل و چربی های سالم را نیز مصرف کنید. مصرف غذاهای فرآوری شده و شور را به حداقل برسانید.
با نوشیدن آب آشامیدنی و آبمیوه، بدن خود را هیدراته نگه دارید. جفت برای دفع مواد زائد جنین، به مایعات نیاز دارد.
اگر شما مجاز به ورزش کردن هستید، پیاده روی سریع، انجام حرکات یوگای قبل از زایمان و تقویت عضلات کف لگن می توانند مفید باشد. در انجام این تمرینات، احتیاط کرده و بیش از حد آنها را انجام ندهید.
از حرکات سریع بدن، انداختن خود بر روی مبل و یا چرخش ناگهانی بدن خود به سمت جلو، اجتناب کنید. حرکت های ناگهانی مانند خم شدن به جلو یا چرخیدن را به حداقل برسانید. هنگام مسافرت کمربند ایمنی را ببندید.
از سیگار کشیدن و استعمال مواد مخدر پرهیز کنید زیرا ممکن است به جفت و جنین آسیب برساند.

آیا جفت می تواند از موقعیت قدامی به موقعیت خلفی تغییر کند؟
جفت پس از چسبیدن یا القاء ، جابجا نمی شود. بنابراین از موقعیت قدامی به موقعیت خلفی نمی تواند تغییر حالت دهد.
آیا انقباض با جفت قدامی فرق می کند؟
از آنجایی که جفت قدامی باعث بروز فشار در بین جنین و دیواره رحم می شود، شما انقباضات زیادی را احساس نخواهید کرد. اما قدرت انقباضات همانند زمانی است که موقعیت جفت طبیعی می باشد.
آیا جفت قدامی باعث می شود که شکم شما بزرگتر به نظر برسد؟
جفت قدامی احتمالا شکم شما را کوچکتر نشان می دهد، زیرا به طرف دیواره شکمی قرار می گیرد و آب اضافی و اعضای بدن نوزاد در بین اندام های داخلی جای می گیرند.
آیا در پشت جفت قدامی، احتمال وجود دوقلو می باشد؟
خیر، شانس داشتن دوقلو در پشت جفت قدامی وجود ندارد. با این حال، در مواردی اتفاق می افتد که دوقلو ها دارای یک جفت و یک کیسه آمنیوتیک هستند. در این حالت، آنها آنقدر به یکدیگر نزدیک هستند که به آسانی در یک اسکن تشخیص داده نمی شوند.
وقتی دارای یک جفت قدامی هستم، چگونه باید بخوابم؟
صرف نظر از موقعیت جفت، باید سعی کنید همانطور که عادت دارید بخوابید و وضعیت راحتی در طول بارداری داشته باشید. بهتر است به سمت چپ خود بخوابید، زیرا جریان خون و مواد مغذی، بهتر به جفت، جنین و رحم می رسند.
جفت قدامی دلیلی بر نگرانی نیست. هر گونه خطری که باعث ایجاد جفت قدامی شود را میتوان در اسرع وقت و با انجام سونوگرافی، کنترل کرد. جفت قدامی یک پدیده رایج است که پزشکان با تجربه میتوانند به راحتی آن را برطرف کنند. تمام آن چیزی که شما باید انجام دهید این است که به توصیه های پزشک خود عمل کنید و استرس را از خود دور نگه دارید. همچنین، غذا های سالم بخورید، بهتر بخوابید، ذهنی شاد و آرام داشته باشید و از فرصتی که در آن قرار دارید لذت ببرید.