اردو رفتن بچه ها، ای کاش رضایت نمی دادم

در همین دو ماهی که از سال تحصیلی جدید پشت سر گذاشته ایم، دو حادثه تصادف اتوبوس دانش آموزان مدرسه ای را در جاده های کشور داشته ایم.

یکی حادثه واژگونی مینی بوس حامل دانش آموزان پسر در محور لالی-تاراز در استان خوزستان که در آن ۱۶ دانش آموز مصدوم شدند و دیگری واژگونی اتوبوس حامل دختران دبیرستانی شهرستان بستان‌آباد در آزادراه زنجان-تبریز که سه نفر کشته و ۳۸ دانش آموز نیز مصدوم شدند. مهر سال گذشته بود که اتوبوس حامل دانش آموزان نخبه هرمزگانی نیز در نزدیکی شیراز تصادف کرد و در آن ۹ دانش آموز کشته، دو نفر قطع عضو و دو نفر نیز قطع نخاع شدند. بخشی از این حوادث مربوط به بالا بودن استهلاک اتوبوس هایی است که با آن دانش آموزان را به مسافرت ها و اردوهای اجباری می برند. در حالی که گفته می شود اردوهای راهیان نور اجباری نیست اما دانش‌آموزانی که به این اردوها نخواهند بروند یا والدین‌شان به آن‌ها رضایت نامه ندهند، با برخوردهایی از سوی مدارس مواجه می شوند.

اما این نگرانی والدین نگرانی به حقی است و از سویی مسئولان هم باید شرایط اعزام به اردوها را امن تر کنند. دیروز نماینده آموزش و پرورش در جلسه کمیته هماهنگی اجرای طرح‌های ویژه ترافیکی پلیس راهور از سازمان حمل و نقل جاده‌ای خواست تا بر اتوبوس‌های حمل و نقل اردوهای دانش‌آموزی نظارت کنند. به گزارش ایسنا، امیری در کمیته ویژه بررسی طرح زمستانه امسال که در شهرک آزمایش برگزار شد، گفت: بسیاری از دانش‌آموزان در مسیرهای اردویی خود با اتوبوس تردد می‌کنند. در این زمینه ضمن قدردانی از اقدامات پلیس، لازم است که نظارت‌ها نیز افزایش یابد. او ادامه داد در همین راستا نیز از سازمان حمل و نقل جاده‌ای درخواست داریم بر اتوبوس‌های اردوهای دانش‌آموزی نظارت کنند.

این در حالی است که سال گذشته بعد از حادثه ای که برای دانش آموزان هرمزگانی افتاد،قرار شد اردوهای شبانه از سیستم اردویی دانش آموزان حذف شود و هیچ اتوبوسی شبانه حامل دانش آموزان نباشد. به هر حال معلمان مدارس مانند یک راهنما و کسی که کمک های اولیه بلد است، نمی تواند به دانش آموزان کمک کند. از سوی دیگر رانندگانی که قرار است برای اردوهای دانش آموزی فعالیت کنند بایدد مهارت های خاصی را دیده باشند. چندی پیش نیز علی رمضانی، مدیرکل فرهنگی-هنری اردویی و فضاهای پرورشی با اشاره به اینکه وزیر آموزش و پرورش دستور ایجاد مرکز کنترل اردویی را داده‌ است، توضیح داد: این مرکز کنترل اردویی وظیفه رصد کردن اردو از زمانی که از مقابل مدرسه حرکت می‌کند تا زمانی که به مقصد می‌رسد را به عهده دارد. این سامانه به نحوی است که اگر کسی دوره‌های مورد نظر را آموزش ندیده باشد، سیستم به او اجازه حرکت نمی‌دهد.

رمضانی به استفاده از سیستم سپهتن برای کنترل حرکت اتوبوس‌های اردویی دانش‌آموزان اشاره کرد و گفت: با توجه به همکاری که با پلیس راه صورت گرفته، مقرر شده‌است؛ سامانه سپهتن که به عبور و مرور ماشین‌ها نظارت دارد، در اختیار ما نیز قرار داده شود تا ما نیز مسیر حرکت خودروها و اتوبوس‌های دانش‌آموزی را رصد کنیم.او با اشاره به جزییات این دستورالعمل توضیح داد: تمام کسانی که در اردوهای دانش‌آموزی حضور دارند از جمله مربیان و عوامل اجرایی اردو باید آموزش‌های لازم در خصوص اردوی دانش‌آموزی را دیده باشند، در غیر این صورت حق همراهی در اردو را ندارد. رمضانی همچنین با اشاره به لغو تردد اتوبوس‌های اردویی از ساعت ۲۳ شب تا پنج صبح گفت: با توجه به بررسی‌هایی که پلیس راه و وزارت راه انجام داده است، بیشترین آسیب‌ها و تصادفات از ساعت ۲۳ شب تا پنج صبح است، به همین دلیل برای کاهش آسیب‌ها حرکت اتوبوس‌های دانش‌آموزی را در این ساعات ممنوع کردیم.

ای کاش رضایت نمی دادم

وقتی حادثه ای برای اتوبوس ها پیش می آید و دانش‌آموزان تصادف می کنند، پدر و مادرها بارها و بارها با خودشان می گویند که ای کاش هیچ وقت رضایت‌نامه‌ای برای بردن بچه های‌شان به اردو را امضا نمی کردند. بارها این صحنه را در ذهن های‌شان مرور می کنند و دوباره می رسند به بیمارستان و تختی که بچه‌های‌شان روی آن بستری شده اند. اگر هم فرزند دانش آموزشان فوت کرده باشد که تا عمر دارند به این فکر می کنند که چرا برای رفتن بچه‌شان به اردو به او رضایت نامه دادند یا اینکه از او بیشتر مراقبت می کردند. در این حالت هر کاری هم که مسئولان آموزش و پرورش انجام دهند جای خالی فرزند خانواده آن‌ها را نخواهد گرفت. رمضانی در ادامه صحبت هایش با اشاره به آموزش ۱۶۰ هزار نفر از مدیران، مربیان و کسانی که در اردوهای دانش‌آموزی فعالیت دارند، گفت: تلاش بر این است که این افراد در بحث اردوهای دانش‌آموزی به روز باشند. علاوه بر این تدوین آیین‌نامه اردو را به این دلیل که کار قانونی باشد، در شورای عالی آموزش و پرورش مطرح کردیم که در هفته گذشته مورد تصویب قرار گرفت و منتظریم پس از تایید رییس‌جمهوری برای استان‌ها و مدارس مناطق ارسال شود.وی با بیان اینکه در حال مذاکره برای تامین اتوبوس‌های ویژه اردویی هستیم، گفت: وسایل نقلیه‌ای که امروز برای اردوهای دانش‌آموزی استفاده می‌شود از همین اتوبوس‌های عمومی است.

از دیدگاه ما به عنوان کارشناس اردویی این وسیله‌ها کیفیت لازم را ندارند تا در اردوها به کار گرفته شوند، به همین دلیل در کمیسیون ایمنی راه‌ها تامین اتوبوس‌های ویژه اردویی را در دستور کار قرار دادیم و در دو هفته گذشته این موضوع مصوب شد و پس از تایید ریاست محترم جمهوری می‌توانیم از تعدادی اتوبوس ویژه اردو که اصطلاحا به آن‌ها اتوبوس‌های دماغ‌دار گفته می‌شود و تنها برای اردوهای دانش‌آموزی، سرویس مدارس و ایاب و ذهاب دانش‌آموزان است، استفاده کنیم. رمضانی ادامه داد: همچنین مصوب شد که بعد از وارد کردن تعدادی از این اتوبوس‌ها، وزارت صمت هم تا سه سال این ماشین‌ها را تولید کند تا بتوانیم از این به بعد از اتوبوس‌های ویژه‌ای که دارای امنیت کافی است، استفاده کنیم.

رمضانی در واکنش به نگرانی والدین نسبت به اردوهای دانش‌آموزی گفت: در برگزاری اردوها یک سری مشکلات درون سیستمی مطرح بود که آموزش و پرورش سعی کرد، این مشکلات را برطرف کند، اما یک سری مشکلات بیرون از سیستم آموزش و پرورش وجود دارد که در تلاش هستیم آن‌ها را نیز برطرف کنیم. خیلی تلاش صورت گرفت تا در کمیسیون ایمنی راه‌ها این اجازه به ما داده شود که تعدادی اتوبوس وارد کنیم، با تامین این اتوبوس‌ها آسیب‌های بسیار کمی را شاهد خواهیم بود و نگرانی‌ها و دل‌مشغولی‌ها کاهش پیدا خواهد کرد.مدیرکل فرهنگی هنری اردویی و فضاهای پرورشی درباره اردوی شب‌مانی دانش‌آموزان در مدارس توضیح داد: این موضوع تنها در یک حد طرح عنوان شده و در مرحله کارشناسی است و کارشناسان خبره در حال بررسی آن هستند و برگزاری آن بعد از تایید شورای عالی آموزش و پرورش امکان‌پذیر است.

از دیدگاه من این کار خیلی زمان خواهد برد، زیرا تا زمانی که مسائل و آسیب‌ها حل نشود، به هیچ وجه اجازه چنین کاری را نخواهیم داد.از سوی دیگر وزیر آموزش‌و‌پرورش نیز به امنیت زیاد برای اتوبوس های حامل دانش آموزان در اردو تاکید کرده که حتما باید در اردوهایی که دختران و معلم های‌شان می روند، یک مرد حضور داشته باشد. او گفته است: یکی از کارهایی که به لحاظ امنیتی انجام خواهیم داد، این است که در اردوهای دخترانه حتما یک مرد وجود داشته باشد تا بتواند امنیت لازم را در مواقع ضروری مثل ایستادن و توقف در بین راه برای اقامه نماز و صرف غذا فراهم کند. آیین نامه اردوهای دانش آموزی نخستین بار در سال 1381 در جریان حادثه پارک شهر هنگامی که تعدادی دانش آموز هنگام قایق سواری در استخر پارک شهر غرق شدند، با دستور وزیر اسبق آموزش و پرورش به مدت یک سال تهیه و تصویب شد؛ بعد از آن هم تغییراتی در برخی قوانین صورت گرفت.

سفر بدون رضایت ممنوع!

وی همچنین درباره لزوم بازنگری در قوانین اردوهای دانش آموزی گفت: اینکه بگوییم کدام بند از قانون نیاز به بازنگری دارد کار سختی است، زیرا هر روز در کشور شاهد تصادفات جاده ای و خطاهای انسانی هستیم و حال اگر بخواهیم به دلیل یک حادثه تحت تاثیر قرار گرفته و به طور کامل اردوهای دانش آموزی را منحل کنیم کاری نشدنی است. البته این به معنای شانه خالی کردن از وظایف مربیان در برابر دانش آموزان نیست. البته چندی پیش نیز عادل عبدی، حقوقدان وکارشناس آموزشی درباره رضایت نامه های دانش‌آموزی به روزنامه ایران گفته بود: مربیان نمی توانند به زور و بدون رضایت اولیا، دانش آموز را به اردو ببرند، زیرا براساس قانون مسئولیت دانش آموزان برعهده مربیان است و اگر در اردویی حادثه‌ای برای دانش آموزی رخ دهد آن‌ها باید پاسخگو باشند. حال اگر دانش آموزی بدون رضایت والدینش به اردو برده و دچار حادثه شود، درصورت شکایت والدینش، مربی مسئول است و دادگاه هم براساس شواهد موجود چنانچه تشخیص دهد مربی مقصر است، مطابق قانون برای او حکم صادر می کند.

اما اینکه گفته می شود در حادثه داراب دانش آموزان را بدون رضایت‌نامه والدین‌شان به اردو برده اند، خیلی بعید است زیرا بسیار کم اتفاق می افتد که دانش آموزان دختر دیر به خانه بروند، زیرا خانواده ها چنین چیزی را نمی پذیرند. این درحالی است که اتوبوس دانش آموزان داراب ساعاتی از شب گذشته بود که حرکت کرد. پس می توان گفت که خانواده ها از موضوع اطلاع داشتند. ازسویی دیگر این دانش آموزان از فرزانگان و افرادی بودند که در مدارس فعالیت های اجتماعی داشتند. از این رو مقررات پذیری مربیان نسبت به این دانش آموزان بیشتر بوده و بسیار بعید است که این دانش آموزان بدون رضایت والدین به اردو رفته باشند. اما یکی از نکات مهم اصول و ضوابط اردو های دانش آموزی است؛ چرا که از زمانی که دانش آموزان خانه را ترک کرده و وارد مدرسه می شوند، مسئولیت آن‌ها برعهده مدیر و مربیان مدرسه است و این موضوع نیز در خصوص اردوهای دانش آموزی صدق می کند. موضوع دیگری که مطرح بوده این است که آیین نامه فعلی اردوهای دانش آموزی تا چه میزان حافظ سلامت دانش آموزان است و چه نکاتی را مد نظر قرار داده است.