بهانه گرفتن کودکان، شش علت اصلی

آیا باید هنگام بهانه گیری کودک هرچه که می خواهد را به او بدهیم؟ آیا باید به آن ها بیاموزیم تا آنچه که می خواهند را با درخواستی منطقی و درست و کمی خنده دار و زیرکانه بدست بیاورند؟ این ها سوالاتی است که دائما ذهن پدران و مادران را به خود مشغول کرده است. در این مطلب دلایل اصلی بهانه گیری بچه ها را مطرح می کنیم و برای مقابله با آن بهترین راهکارها را پیشنهاد می دهیم.

بهانه گیری و غر زدن میان نوپایان و پیش دبستانی ها رایج است. معمولا به والدین توصیه شده تا از کودک خود بخواهند مودبانه و با صدای آرام درخواست خود را بیان کنند. چرا که آن ها نمی توانند صدای غر زدن کودکان را بشنوند. اما غر زدن و بهانه گیری یک نشانه از مشکلی بزرگ تر است. پس اگر می خواهید آن را حذف کنید، باید به آنچه که در لایه های زیری می گذرد توجه کنید.
اگر غر زدن کودکتان شما را دیوانه کرده است، اینجا شش راهکار برای والدین آورده ایم تا آن را متوقف کنند. شما با توجه به دلیل بهانه گیری فرزندتان می توانید از راهکار مناسب استفاده کنید.

۱- کودک بهانه می گیرد چونم منابع داخلی برای سازگاری با انچه که از او خواسته شده را ندارد
هنگامی که انسان ها احساس ناراحتی می کنند، بهانه گیر می شوند. به نیاز های اولیه اش مانند غذا، استراحت، گردش و ارتباطش با خودتان رسیدگی کنید وگرنه با بهانه گیری رو به رو خواهید شد. امکان دارد به اندازه قبل با شما بدخلقی نکند، اما اگر او را مجبور کنید در حالی که خسته و گرسنه است با شما به خرید بیاید، به طور قطع بهانه گیری می کند. چرا باید فضایی منفی و پر استرس برای هردویتان ایجاد کنید و موجب قوی تر شدن عادت بهانه گیری شوید؟
۲- کودکتان به دلیل نیاز به ارتباطات بیشتر بهانه گیری می کند
پیشگیری بهتر از درمان است. مطمئن شوید فرزندتان توجه کافی شما را دریافت خواهد کرد. با نشان دادن توجه قبل از شروع بهانه گیری از وقوع آن پیشگیری کنید. بهتر است قبل از اینکه فرزندتان از شما بخواهد به او توجه کافی نشان دهید تا احساس کند مورد توجه و حمایت شما قرار گرفته است.
و البته مطمئن شوید به محض اینکه فرزندتان نشانه هایی از نیاز به توجه شما را نشان داد، قبل از اینکه اوضاع پسرف کند، با او ارتباط برقرار کنید. (نه شما با نشان دادن توجه به هنگام بهانه گیری، عادت منفی ای در او ایجاد نمی کنید. اگر کودکتان به دلیل گرسنگی بدخلقی می کرد، آیا به خاطر لوس نشدنش به او غذا نمی دهید؟ این وظیفه ی ماست که به نیاز های کودکان رسیدگی کنیم تا آن ها عوامل درونی برای سازگاری با محیط داشته باشند. ارتباطات از نیاز های اولیه ی انسان است و کودکان بدون آن به درستی عمل نخواهند کرد.)

۳- کودکتان به دلیل اینکه آنچه که در حال رخ دادن است طبق میلش نیست و نمی تواند به آنچه که ی خواهد برسد بهانه گیری می کند
Lawrence Cohen، نویسنده ی کتاب می گوید:
هنگامی کودکان بهانه گیری می کنند که احساس ناتوانی کنند. اگر آن ها را به دلیل بهانه گیری تنبیه کنیم یا به آن ها گوش ندهیم، احساس ناتوانی را در آن ها افزایش می دهیم. اگر تسلیم آن ها شویم تا دست از غر زدن بردارند، ما حس قدرت را در آن ها تشویق کرده ایم.
اما اگر ما با حفظ آرامش و با انرژی به آن ها کمک کنیم تا صدای خود را داشته باشند، حس اعتماد به نفس و شایستگی را در آن ها افزایش داده ایم و یک قدم به داشتن ارتباط نزدیک، نزدیک تر شده ایم.
به یاد داشته باشید، شما نباید او را بازی دهید اما باید با او ارتباط برقرار کنید. می توانید با آگاه کردن او به اینکه شما به خواسته هایش گوش می دهید شروع کنید و بعد از چشم او به موقعیت نگاه کنید: واقعا می خواهی به پارک بروی و این را مدام به من می گویی، درست است؟ گاهی تنها احساس شنیده شدن برای قطع بهانه گیری کودک کافیست.
بعد اگر او به بهانه گیری ادامه داد، می توانید با بشاشیت بگویید: مانند خودت حرف نمی زنی، دارم فکر می کنم صدای قوی و همیشگی ات کجا رفته؟ احساس اعتماد به نفس را در فرزندتان تقویت کنید تا بتواند از صدای قوی اش استفاده کند و از کمک شما در یافتنش استفاده کند. می توانید با تبدیل کردن این کار به یک بازی آن را جذاب تر کنید:
"هی! صدای قوی ات کو؟ همین چند دقیقه پیش اینجا بود. من واقعا صدای قوی ات را دوست دارم! به تو کمک می کنم تا آن را پیدا کنی. به من کمک کن تا بگردم. آیا زیر صندلی رفته؟ نه؟ پشت در؟ نه…هی! پیدایش کردی! صدای قوی تو اینجاست!! هورا! حال دوباره با صدای قوی ات به من بگو که چه می خواهی."
در نهایت به او جایگزین هایی بدهید و به او بیاموزید چگونه به طور درست آنچه را که می خواهد بیان کند و با شما توافق کند. به کودکتان کمک کنید تا احساس کند می تواند با آوردن دلایل منطقی به آنچه که می خواهد برسد و بهانه گیری و غر زدن یک عمل نشان دهنده ی ضعف است. این کار در آینده هم به او کمک خواهد کرد.
به عبارتی دیگر، نمیخواهید به او بیاموزید که با غر زدن می شود به هر آنچه که می خواهد در زندگی رسید، اما می خواهید به او یاد بدهید که او می تواند با مدیریت کردن احساساتش، نگاه کردن به موقعیت از چشم طرف مقابل و سازگاری با وضعیتی برد برد، به خواسته اش برسد. البته این چیزیست که شما همواره می خواهید به او نشان دهید.
پس اگر امروز زمانی برای رفتن به پارک ندارید، نروید. به خواسته هایش گوش دهید و او را در مواجهه شدن با ناراحتی و اعصاب خوردی هایش همراهی کنید. (همانگونه که پایین تر در بخش چهار گفته شده است) اما اگر به جای خواسته هایش، به بهانه گیری هایش اعتراض کنید و به فرزندتان فرصت دهید تا خواسته اش را به صورت منطقی بیان کند، آنگاه می توانید تلاش کنید تا به توافق برسید و یک موقعیت برد برد را بوجود بیاورید.
" باشد تو میخواهی به زمین بازی بروی و من باید به خوار بار فروشی بروم. بیا این کار را انجام دهیم: اگر خیلی سریع کارمان را در خواروبار فروشی تمام کنیم، وقت کافی برای سر زدن به زمین بازی سر راه داریم. آیا می توانی به من کمک کنی تا سریع تر کارم را انجام دهم؟ اگر در سوار و پیاده شدن از ماشین سرعت به خرج دهی وقت بیشتری برای گذراندن در زمین بازی خواهی داشت."
آیا شما با این کار به بهانه گیری بها می دهید؟ خیر، شما با نشان دادن راهکار هایی که به نفع هر دوی شماست به کودکتان این قدرت را می دهید تا بتواند در آینده راه حل های مناسب برای همه را انتخاب کند.
اکثر والدین می گویند: قدرت نمایی با صدای بلند و محکم تنها یکی دو بار جزبه ی خود را دارد اما بعد از آن قدرت خود برا در برابر کودک از دست می دهد. اگر این اتفاق افتاد، کودک شما خواسته ی دیگری دارد و آن گریه کردن است.

۴- کودک بهانه گیری می کند چرا که می خواهد گریه کند
کودک شما میزان زیادی احساسات جمع شده دارد که در باره ی مشکلاتی هستند که در او استرس ایجاد می کنند.( مانند پرستار جدیدی که جمعه شب با او تنها مانده، آن کودکی که ماشین اسباب بازی اش را از دستش کشیده، ادرار کردن در ظرف مخصوص، نوزاد جدید خانواده و… این چالش های منتهی به رشد، تمامی ندارند!) نوپایان با یک گریه ی مفصل استرس خود را خالی می کنند. اما هر چه بزرگ تر می شوند، بیشتر روی نفس خود کنترل دارند و به جای آن بهانه گیری می کنند.

۵- کودک شما بهانه می گیرد چون می داند اثر گذار است
بهانه گیری را تشویق نکنید، تسلیم نشوید و نروید شکلاتی که کودکتان خواسته را بخرید. اما دلیلی ندارد که با آن با ملایمت رفتار نکنید. با پاسخ دادن به بهانه گیری کودک همراه با همدردی (هنگامی که بهت گفتم نه کاملا نا امید شدی، واقعا می خواستی آن شکلات را داشته باشی…) به او کمک می کنید تا در حس سرخوردگی اش، کمتر احساس تنهایی کند.

۶- کودکتان بهانه می گیرد چرا که شما هر کاری برای اتمامش انجام می دهید
چرا والدین از بهانه گیری کودک متنفرند؟ زیرا بهانه گیری فرم پیشرفته تری از گریه است. کودکتان به شما نشان می دهد که به توجهتان نیاز دارد. بزرگسالان به گونه ای برنامه ریزی شده اند که به بهانه گیر مانند گریه کردن واکنش نشان دهند تا به خواسته های انسان کوچک رسیدگی شود. در نتیجه، به محض اینکه صدای بهانه گیری کودک را می شنوید، به بدن شما تنش استرس وارد می شود و شما هر کاری می کنید تا آن را قطع کنید.
اما اگر بتوانید یک نفس عمیق بکشید و به خود یاداوری کنید که هیچ اضطراری وجود ندارد، احساس بهتری خواهید داشت و والد بهتری خواهید بود. به غریضه ی اتوماتیک تهاجمی خود توجهی نکنید. احساس نکنید مشکلی وجود دارد که باید آن را حل کنید یا هر کار دیگری به جز عشق ورزیدن به فرزندتان انجام دهید. تنها به کودکتان لبخند بزنید و او را در آغوش بگیرید. در اکثر مواقع، بهانه گیری کودک با این کار تمام می شود.