مزایای بارداری برای زن، می‌تواند شفابخش باشد؟

گاهی اوقات فواید بارداری بسیار بیشتر از چهره‌ای درخشان است. اغلب در دوران بارداری از گیسوی شفاف و چهره درخشان بانوان تعریف می‌کنند، اما اکنون پژوهشگران فکر می‌کنند که این دوران فوایدی بسیار فراتر از زیبایی چهره پوست دارد. به تازگی پژوهش‌ها اشاره بر این دارند که جریان شدید هورمونی در بارداری می‌تواند کلیدی برای درمان طیفی از مشکلات پزشکی از میگرن تا اختلالات پوستی را مهیا سازد. امیدوار کننده‌ترین آنها رابطه بین بارداری و بهبود چشمگیر در بیماری روماتوئید آرتریت (روماتیسم) است که اخیرا در پروژه‌ای پیشگامانه تحت پژوهش بوده است.

بهبود بیماری آرتریت روماتوئید RA در بارداری

روماتوئید آرتریت (RA (rheumatoid arthritis بیماری دردناکی است که در آن بدن به بافت‌های خود حمله می‌کند. معمولا، این بیماران از درد التهاب مفصلی، سائیدگی استخوان‌ و از بین رفتن غضروف‌ رنج می‌برند. این وضعیت ممکن است در هر زمانی به بدن حمله‌ کند و اکثرا بین۳۰ تا ۵۰ سالگی اتفاق می‌افتد. البته حدود نیمی از مبتلایان به این بیماری می‌توانند عملکرد عادی ای داشته باشند.

خانم هایی که به این بیماری مبتلا هستند، غالبا در دوران بارداری نشانه‌هایی از بهبودی را تجربه می‌کنند، اما علت آن مدت‌هاست که بعنوان یک راز پزشکی باقی مانده است. امروزه پژوهشگران در آغاز درک این نکته هستند که چرا این بیماری گاهی‌ اوقات از زمان لقاح جنین تا زایمان، بهبود می‌یابد و با پایان حاملگی دوباره باز می‌گردد.

بهبودی در نشانه‌های بیماری

آزمایش های انجام شده توسط پژوهشگران در مرکز تحقیقاتی کمبریج انگلستان نشان داد که هورمون‌ های تولید مثل زنانه نقشی حیاتی در کنترل این بیماری بازی می‌کنند. دکتر الکس بیتز مسئول این پژوهش‌ها، کشف کرد که برای پیشگیری از دفع جنین توسط بدن مادر، میزان تنظیم کننده سلول‌های ایمنی T تی (regulatory T-immune cells) در بانوان باردار افزایش می‌یابد. دکتر بیتز می‌گوید: گسترش این تنظیم کننده‌ سلول‌های T که بنظر می رسد بوسیله بالارفتن میزان هورمون‌ ها در بارداری صورت می‌گیرد، تاثیر مفیدی بر بیماران آرتریت روماتوئید دارد. در واقع در دوران بارداری بدن بجای فعال‌سازی سیستم ایمنی، سلول‌های این بیماری را خنثی کرده و باعث بهبودی علائم بیماری می شود.

در پژوهشی مرتبط با این بیماری در بیمارستان میدل‌ اسکس، برای جستجو در عملکرد دقیق تنظیم‌کننده سلول‌های T بر گروهی از بانوان باردار مبتلا به بیماری آرتریت روماتوئید صورت گرفت، دکتر مایکل ارن‌استاین می‌گوید: می‌دانیم که این سلول‌ها در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید کارآیی ندارند. اما این مسئله‌ تقریبا جهانی است که بارداران مبتلا به آرتریت روماتوئید موقتا بهبود می‌یابند. بنابراین در وحله اول باید دقیقا بدانیم که چگونه این سلول‌ها طی بارداری و بعد از زایمان، این دگرگونی را ایجاد می‌کند.

دکتر ارن‌استاین امیدوار است که اگر قادر به تشخیص و شبیه‌سازی مسیر این سلول‌ها شوند، با تکثیر مصنوعی این هورمون‌ها، می توان بانوان مبتلا به این بیماری را درمان کرد.

کمکی به سردرد

بجز آرتریت روماتوئید، بیماری‌های دیگری وجود دارد که بنظر بارداری برای آنها شفاست. بانوانی که از میگرن رنج می‌برند، زمانی‌که باردار هستند، اغلب متوجه می‌شوند که نشانه‌ها بهبود یافته یا بطور کلی از بین رفته اند. با توجه به این موضوع و شواهد بدست آمده از رابطه بین میگرن و نوسانات میزان استروژن (هورمون زنانه) می توان فهمید که چرا بانوان دو سوم بیشتر از آقایان به میگرن مبتلا می‌شوند.

معمولا خانمها با شروع عادت ماهیانه خود دچار اولین سردرد میگرنی می‌شوند، اما در یائسگی که میزان استروژن کم می‌شود، تکرر حملات کاهش می‌یابد. دکتر آن ترنر رئیس انجمن عملکرد میگرن می‌گوید: بعضی از بانوان ادعا می‌کنند، در اوایل بارداری میگرن آنها شدت می‌گیرد. اما بسیاری گزارش کرده‌اند که با گذشت زمان نشانه‌های بهبود افزایش می‌یابند. در واقع این موضوع با ثبات بیشتر استروژن و افزایش میزان اندورفین در اتباط است، این‌ها هورمون‌های سرخوشی در بانوان باردار هستند.

هم اکنون پژوهشگران فکر می‌کنند که فواید بارداری بسیار فراتر از زیبایی چهره و موهاست و می‌تواند کلیدی برای درمان مشکلات پزشکی باشد.

در پژوهشی که دو سال قبل در موسسه عصب‌شناسی ایتالیا انجام شد، پژوهشگران دریافتند که ۸۷ درصد خانم های مورد آزمایش، کاهش نشانه‌ها را طی سه ماهه دوم و سوم بارداری و بیش از ۷۹ درصد بهبودی کامل طی آخرین سه‌ ماهه بارداری را گزارش کردند.

البته ضرورتا تاثیرات بارداری طولانی مدت نبوده و بیش از نیمی از مبتلایان گزارش کردند که میگرن آنها حدود یک ماه بعد از زایمان دوباره پدیدار شده است.

تاثیرات بلند مدت بر روی میگرن

نتایج پژوهش انجام شده توسط دکتر آن مک‌گریگور از درمانگاه میگرن بیمارستان برتز لندن نشان داد که مکمل‌ های استروژن تاثیر چشمگیری در کنترل دائمی میگرن دارند. البته شواهد منتشر شده بسیاری وجود دارند که بارداری میگرن را بهبود بخشیده و براساس این فرضیه و پژوهش های دیگر، استروژن می‌تواند برای درمان ریشه‌ای این بیماری مورد استفاده قرار گیرد.

بیش از ۴۰ درصد بانوان مبتلا به "آکنه"( جوش های پوستی) نیز بلافاصله بعد از لقاح جنین شروع به بهبودی کردند، گرچه زمانی‌که نوزاد بدنیا می آمد، مشکل نیز باز می گردد. به علاوه، بسیاری از بانوان بارداری که از بیماری پسوریاسیس (یک نوع بیماری پوستی) رنج می‌بردند نیز متوجه شدند که مشکل پوستی آنها موقتا بهبود یافته است. افزون بر آن، بارداران مبتلا به بیماری Raynaud (تغییر رنگ پوست انگشتان دست و پا؛ مشکلی که مبتلایان حتی با قرار گرفتن در معرض کمی هوای سرد، خون موقتا از رسیدن به نقاط انتهایی بدن باز می‌ماند)، نیز علائم بهتری داشته و بهبودی موقتی داشته اند.

۹۰ درصد از تعداد کل افراد مبتلا به این بیماری در کشور انگلستان، خانم ها هستند.

دکتر آن ماودسلی رئیس انجمن بیماران Raynaud و Scleroderma می‌گوید: اینطور بنظر می‌رسد که دگرگونی های هورمونی در بعضی از خانم‌ها باعث بروز این مشکل می شود. بسیاری از بانوان زمانی‌ که در روزهای عادت ماهیانه خود بودند، متوجه کاهش نشانه‌های بیماری Raynaud شدند، گزارشی که بعضی از پژوهش‌ها در سال ۱۹۸۰ نیز آنرا تائید کرد.

دکتر آن ماودسلی معتقد است که درک کامل تاثیرات دگرگونی های هورمونی در بانوان باردار می‌تواند فواید بسیار زیادی برای طیف وسیعی از مشکلات پزشکی داشته باشد.

او می‌گوید: ما نمی‌خواهیم بارداری را تقلید کنیم، اما می‌خواهیم تاثیرات آنرا بر سلول‌های بدنی شبیه‌سازی کنیم. این امکان نیز وجود دارد تا یافته‌های ما بیماری‌های خودایمن دیگری مثل ام اس را نیز شامل شود، به این ترتیب می توان امید داشت تا در آینده داروهایی برای نابودی این بیماری‌ها تولید کرد.