مطالعه برای کودکان، چگونه می توانم تشویقش کنم؟

یادگیری فرآیندی نیست که فقط در مدرسه جریان داشته باشد و منحصر به کتابهای درسی و کلاسهای رسمی نیست.

یادگیری فرآیندی نیست که فقط در مدرسه جریان داشته باشد و منحصر به کتابهای درسی و کلاسهای رسمی نیست. اعضای خانواده ای که مشغول علاقه مند و کنجکاو هستند همیشه میتوانند بیاموزند.

بهترین روشی که والدین می توانند یادگیری در خانه را ترغیب کنند این است که خودشان یاد گیرنده باشند. پدر و مادری که مطالعه می کنند، فرزندانشان هم به مطالعه روی می آورند.

وقتی والدین علائق فرهنگی بسیاری دارند، کودکان نیز همان علائق و سرگرمی ها را دنبال می کنند. هر گاه والدین مهارتی را کسب می کنند و در آن خبره می شوند، در مورد موضوع جدیدی تحقیق می کنند، یا برای رفتن به موزه یا کنسرت وقت می گذارند، در واقع نگاه مثبتی به یادگیری دارند.

یکی از راههای مهمی که والدین می توانند آموزش را در فرزندشان تقویت نمایند این است که علائق آنها را با تهیۀ وسایل، کتابها و تجربه هایی در این زمینه دنبال کنند. والدین با تخیل و بهره گیری خلاق از منابع موجود و با کمترین میزان بودجه هم می‌توانند عملا فرزندشان را تشویق کنند.

به طور مثال، اگر کودکی به جمع آوری سنگ علاقه مند است، والدین می‌توانند در این مورد به او کمک یا راههایی پیشنهاد کنند: او می تواند در کتابخانه یا اینترنت راهنماهای تصویری و رنگی را جستجو کند؛ در طبیعت بگردد تا نمونه ها را در جای خودشان پیدا کند ؛ از مجموعه های موجود در موزه های عمومی و مراکز حفظ محیط زیست بازدید کند؛ و برای دریافت فهرست ها و منابع آموزشی رایگان که از سوی بسیاری از موسسه ها و سازمان های غیر دولتی منتشر می شوند نامه بنویسد.

او می تواند به عضویت انجمن هایی درآید که در این زمینه فعالیت می کنند؛ با مجموعه داران نوجوان و بزرگسال صحبت کند؛ نمونه هایش را با دوستانش مبادله کند؛ و از نمایشگاه های محلی جواهرات و مواد معدنی دیدن کند.

به علاوه، می‌تواند عکس سنگها و مواد معدنی را از مجله ها و آگهی ها جمع آوری کند و آنها را آلبوم کند. در ضمن او میتواند مشترک یک مجله ی تخصصی شود؛ برنامه‌های تلویزیونی و ویدئویی مربوط به زمین‌شناسی را تماشا کند؛ مجله‌های علمی در این زمینه را جمع‌آوری کند یا مجموعه‌اش را در یک نمایشگاه خانگی عرضه کند.

محدودیتی در زمینۀ روشهایی که والدین از طریق آنها می‌توانند علائق فرزندشان را دنبال کنند وجود ندارد. والدین باید به فرزندشان کمک کنند تا فعالیتهایی را انتخاب کند که نیازهایش را برآورند و به او امکان دهند سرگرمی یا مهارتی را تا جایی که مایل است، دنبال کند.

اگر او می‌خواهد یک مطلب علمی را تعقیب کند، می‌توانند او را تشویق کنند که فراتر از درسهای مدرسه پیش برود. کودکی که دروس چالش‌زا یا ریاضی را دوست دارد می‌تواند با چیدن پازل، معما، حل مسئله‌های پیچیده (معماگونه)، بازی شطرنج، استفاده از نرم‌افزارهای جدید کامپیوتری یا تفکر دربارۀ موضوعات منطقی آشنا شود.

بازیهای ریاضی، پازل و سرگرمیهای فکری زیادی در کتابخانه‌ها، کتاب فروشیها و اینترنت وجود دارند. همۀ اینها می‌توانند در کودک بیشتر از کتابچه‌های راهنمای آموزشی که اغلب به عنوان شاخص تحصیلی به والدین نشان داده می‌شوند انگیزه ایجاد کنند.

والدین می‌توانند با گفتگوی مستمر با فرزندشان دربارۀ تکالیف مدرسه، علائق و کارهای خودشان و رویدادهای جاری به او کمک کنند. گفتگوها می‌تواند حول محورهای عمومی ورزش، محیط، تاریخ، سرگرمی عمومی، کشف فضا، مُدهای روز، موسیقی یا حیوانات باشند.

تا زمانی که موضوع، مورد علاقۀ کودک است گفتگو ارزش دارد. والدین باید به نظرات و سؤالهای او با دقت گوش دهند. به این ترتیب، او احساس می‌کند به عنوان فردی مهم در گفتگوهای خانوادگی شرکت دارد.

گاهی یادگیری در خانه مکمل یادگیری ناکافی در مدرسه است. اگر به نظر کودکی موضوع درسی مدرسه کسل کننده است، والدین باید تلاش کنند به کودک نشان دهند که موضوع مورد نظر از جنبۀ دیگری هم قابل بررسی است. ممکن است کودکی که نوشتن خلاق را دوست ندارد از شنیدن تجربه‌های نویسندگان معروف لذت ببرد، یا شاید از اینکه می‌بیند والدین خودش هم تلاش می‌کنند تا نوشته ای خلاق را به رشتۀ تحریر درآورند، لذت ببرد.

اگر او در یادگیری کامل یک موضوع درسی در مدرسه با مشکل مواجه است، والدین می‌توانند در خانه به او کمک کنند. گاهی پاسخ دادن به یک سؤال فقط چند دقیقه وقت می‌گیرد؛ گاهی والدین مجبورند قبل از آنکه به فرزندشان کمک کنند در آن مورد تحقیق کنند.

به‌هر صورت، همکاری والدین در زمینه‌های آموزشی به کودک کمک می‌کند در مدرسه عملکرد بهتری داشته باشد و شاید علاقۀ تازه‌ای در وجود او جرقه بزند.

البته لازم نیست والدین خودشان شروع به یادگیری موضوع جدید بکنند. یک کودک می‌تواند مهارت تازه‌ای به والدین و خواهر و برادرهایش بیاموزد یا حقایق تازه‌ای را با آنها در میان بگذارد، همانطور که میتواند از خواهر و برادرهایش چیزهایی بیاموزد.

برای آنکه بتوانید در خانه فرزندتان را از لحاظ آموزش دروس مدرسه تقویت کنید بد نیست برخی از این توصیه‌ها را به کار ببندید. آیا کودک‌تان دفترچۀ خاطرات یا دفتر یادداشت‌های روزانه‌ای دارد که بتواند هر زمان که میخواهد مطالبی در آن یادداشت کند.

به طور مرتب به کتابخانه سر بزنید و کتابهایی را به امانت بگیرید که فرزندتان بتواند آنها را مطالعه کند و همین طور منابعی که شما بتوانید آنها را برای او بخوانید. او را تشویق کنید هر چیزی را که می‌تواند و در هر زمانی که میخواهد مطالعه کند. او را تشویق کنید از اینترنت استفاده کند (سایتهایی که می‌شناسید و مورد قبولتان است).

روزنامه‌ها و مجلات را به دقت بررسی کنید، یا خودتان او را مشترک مجلات کودک کنید. کتابهای مرجع، لغت نامه‌‌ها، دایره المعارف و نرم افزارهای آموزشی را برای کتابخانۀ خودتان تهیه کنید. بد نیست هر هفته یک کلمۀ جدید را بنویسید و آن را روی یخچال بچسبانید و فرزندتان را تشویق کنید آن را در جملات مختلف به کار ببرد.

باهم به تماشای موزه، مراکز حفظ منابع طبیعی، کنسرتها و محلهای بازی بروید. برنامه‌های آموزشی را تماشا کنید، به‌خصوص آنهایی را که در مورد طبیعت هستند.

یادگیری را به تجربه‌ای لذت‌بخش و مشترک تبدیل کنید و به این ترتیب فرزندتان هم به این مسیر می‌پیوندد. دربارۀ پیشرفت او منفی‌بافی نکنید یا عملکرد او را با خواهر و برادرش مقایسه نکنید. او بدون فشارهای روانی عملکرد بهتری خواهد داشت.

اگر احساس کردید که او علاقه‌اش را نسبت به موضوع یا سرگرمی خاصی از دست میدهد، روش جدیدی در پیش بگیرید. مدتی درنگ کنید و به دنبال راههای جایگزین باشید تا او را سرگرم کنید. فرصتهای بالقوۀ زیادی برای یادگیری در خانه وجود دارد که با اطمینان می‌توانید آنها را به فعالیتهایی جالب و چالش برانگیز تبدیل کنید.

منبع: کودک آنلاین