کیست تخمدان در زنان، هشت راه کنترل و درمان

کیست تخمدان توده‌ای غیر سرطانی است که روی تخمدانها رشد می‌کند. بسیاری از کیستها بدون علامت هستند اما بعضی از آنها می‌توانند دردناک باشند یا باعث پریودی سنگین شوند. زنانی که مشکوک به کیست تخمدان هستند باید قبل از انجام هر گونه درمانی در خانه به پزشک مراجعه کنند چون تشخیص علت بروز کیست ضروری ست. درد شدید ناشی از کیست تخمدان ممکن است نشان دهنده آن باشد که لوله تخمدان یا فالوپ شکسته یا آسیب دیده است. پارگی کیست یک مورد اورژانسی است. در این مقاله ما به انواع درمانهای خانگی برای درمان علائم کیست تخمدان و همچنین درمانهای طبی و اینکه چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد، خواهیم پرداخت.

کیست تخمدان چیست؟

کیست‌های تخمدان کیسه‌های پر از مایع هستند که روی تخمدان رشد می‌کنند. آنها نسبتا پهن شده و همیشه بی خطر هستند. بسیاری از زنان هیچ علامتی ندارند و حدود یک سوم زنان در دوره قاعدگی یک کیست تخمدان در هر دوره دارند. دو نوع از شایعترین انواع کیست تخمدان عبارتند از:

کیست کورپوس لوتئوم:

این نوع کیست در لوتئوم ایجاد می‌شود که بافتی است که بافت خالی را به هنگام آزاد شدن یک تخمک در طی دوره تخمک گذاری آزاد می‌کند. این کیست ممکن است خونریزی داشته باشد و موجب بروز درد شود.

کیست فولیکولار:

این کیستها در فولیکولی تشکیل می‌شود که در طی تخمک گذاری یک تخمک ایجاد می‌شود.

هیچ کدام از این کیستها موجب بروز علائم نمی‌شوند و بخودی خود از بین می‌روند. نوع دیگری از کیست تخمدان، یک تومور خوش خیم است که به آرامی رشد می‌کند و در موارد نادر ممکن است سرطانی باشد.

زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) اغلب دارای کیست فولیکولی چندتایی هستند. سندرم تخمدان پلی کیستیک سندرمی است باعث عدم تعادل هورمون می‌شود. برخی از زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک تخمک گذاری ندارند یا به ندرت تخمک گذاری دارند.

گاهی اوقات کیست خیلی بزرگ می‌شود که این تخمدان را دچار پیچ خوردگی می‌کند. این امر می‌تواند به تخمک یا لوله فالوپ صدمه بزند یا حتی موجب خونریزی شدید و خطرناک شود. این نوع از کیست نیازمند درمان فوری برای پیشگیری از صدمه جدی به تخمدان است. گاهی اوقات، وقتی تخمدان خیلی صدمه دیده باشد، جراح آن را برمی‌دارد.

هشت درمان خانگی برای کیست تخمدان

مگر اینکه یک کیست تخمدان بسرعت در حال رشد باشد، در غیر اینصورت پزشک انتظار کشیدن را توصیه می‌کند. این به این معنی است که منتظر بمانید تا کیست بدون درمان کردن دفع شود. پزشک ممکن است چندین سونوگرافی را طی چند ماه انجام دهد تا کیست را بررسی و نظارت کند و مطمئن شود که از بین می‌رود یا بزرگ نمی‌شود.

درمان خانگی کیست نمی‌تواند کیست را از بین ببرد. در عوض هدف از بین بردن علائم و کنترل درد است. برای مثال بسیاری از زنان دارای کیست تخمدان در طول دوره قاعدگی درد بیشتری را تجربه می‌کنند بنابراین درمان خانگی کیست تخمدان بر مدیریت درد پریودی تمرکز دارد.

بعضی از درمانهای خانگی آن به قرار زیر هستند:

داروهای بدون نسخه

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی همچون ایبوپروفن، می‌تواند درد ایجاد شده بوسیله کیست تخمدان از جمله قولنج پریودی را درمان کند. زنانی که داروهای مسکن روی آنها اثری ندارد باید با پزشک خود تماس بگیرند چون درد شکمی ممکن است اختلال شدید ایجاد کند.

در بعضی موارد پزشک ممکن است داروی مسکن متفاوتی راتجویز کند همچون داروی کودامون که حاوی کدئین است.

ماساژ

درد کیست می‌تواند موجب شود عضلات اطراف آن دچار تنش شوند. که باعث درد بخصوص درد در دوره پریودی میشود. ماساژ کمر، ران، باسن و معده می‌تواند به کاهش تنش عضلات و کاهش درد کمک کند.

ورزش و کشش عضلانی

ورزش و کشش عضلانی نیز می‌تواند به کاهش درد مرتبط با کیست تخمدان کمک کند. همچنین به عضلات در حال تنش نیز کمک می‌کند. بعضی از زنان با ورزش شدید تسکین پیدا می‌کنند در حالی که بعضی دیگر از آنها ترجیح می‌دهند تمرین کششی و یوگا کار کنند.

ورزش می‌تواند سلامت وزن را در زنان دارای کیست تخمدان تامین کند. حتی بدون کاهش وزن، ورزش ممکن است درد را بوسیله کشش عضلات کاهش دهد. این کار ممکن است از بروز کیستهای بیشتر جلوگیری کند و به مبارزه با مقاومت انسولین کمک کند.

درمان خانگی کیست تخمدان

گرما

گرما جریان خون را افزایش می‌دهد که به کاهش درد کمک می‌کند. سعی کنید از یک پد گرمایی یا یک بطری آب گرم پیچیده در حوله برای کمر یا شکم در حدود ۲۰ دقیقه استفاده کنید. بهتر است که این کار را چند بار در روز تکرار کنید چون گذاشتن پد به مدت طولانی باعث سوختگی پوست می‌شود. با یک پد گرمایی نخوابید.

تکنیکهای آرامش بخش

استرس و اضطراب ممکن است درد را بدتر کند. تکنیکهای ریلکسیشن همچون مدیتیشن، یوگا و تنفس عمیق، ممکن است به رفع استرس و کاهش شدت درد کمک کند. این تکنیکها همچنین می‌تواند به شخص کمک کند تا درد طولانی مدت را کنترل کند و سلامت کلی را بهبود ببخشد.

دستگاه فیزیوتراپی

دستگاه تحریک کننده سیستم عصبی (TENS) امواج الکتریکی ایمنی به اعصاب می‌فرستد. این امواج می‌تواند چگونگی پاسخ اعصاب به درد را تغییر دهد، که هم به کاهش درد پریودی و هم درد کیست تخمدان کمک می‌کند. دستگاه‌های تحریک عصبی بصورت بدون نسخه در دسترس هستند اما پزشک هم ممکن است آنها را تجویز کند.

کاهش وزن

اگر یک زن اضافه وزن داشته باشد، کاهش وزن ممکن است به تنظیم بهتر هورمونها در بدنش، پیشگیری از کیستهای بیشتر و بهتر شدن علائم درد و کوفتگی کمک کند. کاهش وزن با وجود تخمدان پلی کیستیک مشکل است بنابراین سعی کنید دلسرد نشوید، اینکار ممکن است زمانبر باشد.

تغییر رژیم غذایی

بسیاری از زنانی که سندرم تخمدان پلی کیستیک دارند مقاوم به انسولین هستند. این می‌تواند منجر به دیابت شود، بارداری را مشکلتر کند و موجب افزایش وزن شود.

طیف وسیعی از تغییرات رژیم غذایی ممکن است کمک کننده باشد اما از آنجایی که تحقیقات به رژیم غذایی خاصی برای سندرم تخمدان پلی کیستیک اشاره نکرده است ممکن است که نیاز به استفاده از کارهای بالینی و مراجعه به متخصص تغذیه باشد تا بببیند که کدام رژیم غذایی برای وی از همه بهتر است.

زنی که تخمدان پلی کیستیک دارد ممکن است مقاومت انسولینی داشته باشد که این برای کاهش مصرف قند وی مفید باشد. قند در غذاهای مختلفی از جمله کربوهیدراتها همچون نان و پاستا وجود دارد.

پزشک ممکن است آزمایش خون بنویسد تا ببیند که آیا این شخص در معرض خطر دیابت است یا خیر. انتخاب غذاهای سالمی که به شخص برای رساندن وزنش به وضعیتی سالم کمک می‌کند، مفید خواهد بود.

روشهای دیگر برای درمان کیست تخمدان

به غیر از مواردی که کیستها در حال رشد باشند یا علائمی را ایجاد کنند، درمان طبی برای سایر موارد ضرورتی ندارد.

درمانهای پزشکی برای کیست تخمدان عبارتند از:

- داروهای ضدبارداری برای تنظیم هورمونها و کاهش خطر رشد بیشتر کیستها.

- متفورمین برای کاهش حساسیت انسولین در زنانی با سندرم تخمدان پلی کیستیک.

- برداشتن تخمدان یا لوله فالوپ در صورتی که کیست به شدت به این بافتها آسیب وارد کند.

پزشک ممکن است نیاز به سونوگرافی منظم برای تومور بدخیم داشته باشد. گاهی اوقات پزشک ممکن است حتی با وجود سرطانی نبودن تومور و نداشتن هیچ علامتی برداشتن تومور را پیشنهاد کند.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد

فقط پزشک می‌تواند کیست تخمدان را تشخیص دهد و مطمئن بودن درمان آن را در خانه تعیین کند. زنانی که فکر می‌کنند ممکن است کیست تخمدان یا سندرم تخمدان پلی کیستیک داشته باشند باید به متخصص زنان مراجعه کنند. آنها در مورد سابقه پزشکی زنانه از وی می‌پرسند و ممکن است یک آزمایش خون یا سونوگرافی را انجام دهند.

در مواردی نادر، کیست تخمدان ممکن است یک مورد اورژانسی باشد. یک کیست پاره شده می‌تواند باعث درد شدید و غیر قابل تحمل و خونریزی شدید شود. یک زن مبتلا به پارگی کیست همچنین ممکن است دچار سرگیجه، تهوع یا استفراغ همراه با درد لگن شود. اگر این امر رخ داد، باید به پزشک مراجعه کنند.

سخن پایانی

کیست تخمدان مساله‌ای شایع است و بیشتر آنها بی ضرر هستند و به مرور زمان از بین می‌روند. حتی وقتی ثابت باشند درمان آنها مطمئن و قابل اعتماد است و می‌تواند باعث جلوگیری از ایجاد کیستها شود.

درمان خانگی برای کیست تخمدان، کیستها را از بین نمی‌برد اما می‌تواند درد و ناراحتی را کاهش دهد. زنان باید به هر نوع تغییرات در علائم توجه کنند و به هیچ وجه نباید درد شدید لگن را نادیده بگیرند.

با مدیریت مناسب خانگی و مراقبت پزشکی، کیست تخمدان ممکن است چیزی بیش از یک ناراحتی موقت نباشد.