آموزش معذرت خواهی به کودک، چند راه آسان

در زمینه تربیت کودک همراه با کلماتی مانند«لطفا» و «متشکرم»، کلمه مهم دیگری نیز وجود دارد که کودک شما باید آن را یاد بگیرد، و آن کلمه «متاسفم» است. آموزش مفهوم معذرت خواهی کردن از یاد دادن دو کلمه دیگر (لطفا و متشکرم) سخت‌تر است، زیرا اصلا آسان نیست که به فرزندتان آموزش دهید بر نفس و غرور خود غلبه کند کلمه متاسفم را بر زبان بیاورد. همچنین فرزند شما ممکن است احساس کند که عملی که انجام داده است اشتباه نبوده یا نیازی به معذرت خواهی کردن وجود ندارد. گاهی اوقات، مفهوم و معنای واقعی این‌کار برای کودکان سخت است مخصوصا زمانی که مایل به معذرت خواهی نیستند.

مغذرت خواهی کردن فقط یک رفتار اجتماعی نیست، چراکه به کودک شما کمک می‌کند تا اشتباهات خود را بشناسد، مسئولیت آنها را بر عهده بگیرد و به روابط خود با دیگران بهبود ببخشد.
گاهی اوقات ممکن است کودک شما فقط برای اینکه شما احساس بهتری داشته باشید معذرت خواهی می‌کند. در چنین مواردی، کودک چیزی یاد نمی‌گیرد. این مهم است که کودک یاد بگیرد فقط گفتن متاسفم و ببخشید یک راه حل ساده و آماده برای حل مشکلات نیست. او باید یاد بگیرد و درک کند که چگونه رفتار اشتباه‌اش فرد دیگری را تحت تأثیر قرار داده است.
راه آسان این است که فرزندتان را به زور و با فشار مجبور به معذرت خواهی کنید، اما آموزش درک آنچه انجام داده و دلیل معذرت خواهی بسیار مهمتر است.

راه های آسان برای آموزش معذرت خواهی کردن به کودک
به منظور پرورش فرزندتان برای تبدیل شدن به فردی مسئولیت پذیر که اشتباه خود را می‌پذیرد و معذرت خواهی می‌کند، این نکات را تمرین کنید.
۱. زمانی که باید معذرت خواهی کند به او آموزش دهید.
برای یک کودک درک اینکه چه کاری درست است و چه کاری غلط، سخت است. اما مهم است که آموزش این دو مفهوم به کودک هروقت که امکان‌پذیر باشد انجام شود. شما می‌توانید با توضیح معنای معذرت خواهی کردن شروع کنید و به این نکته اشاره کنید که وقتی اشتباهی مرتکب می‌شود باید معذرت خواهی کند. کودک را تشویق کنید و به او کمک کنید تا اشتباهی که مرتکب شده را درک کند، برای مثال از او بپرسید اگر یک بچه دیگر این کار تو را انجام می‌داد تو چه واکنشی نشان می‌دادی؟
۲. به کودک معذرت خواهی کردن درست را نشان دهید.
به کودک اجزای مختلف یک معذرت خواهی درست و واقعی را آموزش دهید، چرا که یک معذرت خواهی خوب فقط گفتن یک سری کلمه و جمله نیست.
- ارتباط چشمی برقرار کند.
- صاف و آرام بایستد.
- کودک را تشویق کنید که کلمات بیشتری در زمان معذرت خواهی استفاده کند برای مثال به شنونده توضیح دهد که چه اشتباهی مرتکب شده است بنابراین شنونده متوجه می‌شود که کودک درک کرده که چه اشتباهی انجام داده است.
- کودک می‌تواند معذرت‌ خواهی کردن را با قول انجام کار درست در آینده، به اتمام برساند.
- کودک برای اطمینان از اینکه بخشیده شده است، می‌تواند از طرف مقابل این سوال را بپرسد.
- به کودک خود آموزش دهید که در زمان معذرت خواهی از تن صدای مناسب استفاده کند. شما می‌توانید با تن‌های مختلف صدا کلمه ببخشید را بگویید تا کودک متوجه شود کدام تن صدا مناسب است و کدام نیست.
۳. به کودک کمک کنید تا با عواطف خود ارتباط برقرار کند.
زمانی که با کودک خود در مورد کار اشتباهی که انجام داده و باید عذرخواهی کند، صحبت می‌کنید، این احتمال وجود دارد که از عمل خود دفاع کند. در این مورد، زمان بیشتری صرف کنید و مطمئن شوید که کودک متوجه می‌شود که دلیل درخواست شما برای معذرت خواهی چیست و چرا نباید او خجالت بکشد. به او اجازه بدهید که بفهمد که قبول اشتباهات، شجاعت است.
بیشتر بخوانید: والدین چگونه می توانند دعوای کودکان را بهتر مدیریت کنند؟
۴. بی طرف باشید.
اصلا ایده خوبی نیست که بین تنش دو کودک قرار بگیرید. شما نباید بیش از حد از کاری که فرزندتان انجام داده دفاع کنید، فرزندتان را سرزنش نکنید و از بچه دیگر حمایت نکنید. ممکن است از زبان هر دو کودک عبارت «او این کار را انجام داد» یا «او این کار را شروع کرد» بشنوید. در چنین شرایطی آرامش خود را حفظ کنید و به آنها توضیح دهید که هر دو باید از یکدیگر عذرخواهی کنند.
اگر کودکتان بعد از این ماجرا حس بدی داشت، به او توضیح دهید که تعارض بین دو نفر اتفاق می‌افتد و هر دو بخشی از این اتفاق هستند و فقط یک طرف کار اشتباه را انجام نداده است. بنابراین حتی اگر این ماجرا را کودک شما آغاز نکرده است باید به او آموزش دهید که هنوز هم مهم است که عذرخواهی کند.
۵. اجازه بدهید کودک به روش خودش معذرت خواهی کند.
گاهی کودک تمایل ندارد در آن زمان معذرت خواهی کند. در چنین مواردی بهتر است به کودک، مخصوصا بچه‌های بزرگتر کمی زمان بدهید تا قبل از عذرخواهی در مورد کاری که انجام داده و نحوه معذرت خواهی‌اش فکر کند. او می‌تواند به روشی که خودش تمایل دارد معذرت خواهی کند، مثلا یک آغوش یا یک شاخه گل یا یک یادداشت عذرخواهی. مهم‌ترین موضوع این است که کودک شما مایل به عذرخواهی باشد و درک کرده باشد که کاری که انجام داده اشتباه است.
۶. کودک را از عواقب معذرت خواهی نکردن آگاه کنید.
اگر کودک به طور مکرر از انجام عذرخواهی شانه خالی می‌کند، به صورت مستقیم و رو در رو با او صحبت کنید و عواقب این رفتارش را به او بگویید. شما می‌توانید برای او توضیح دهید که در صورت ادامه این رفتار ممکن است دوستت دیگر با تو صحبت نکند یا دیگر با تو بازی نکند.
۷. برای کودک الگوی مناسب باشید.
هرگز فراموش نکنید که شما باید یک الگوی خوب برای فرزندتان باشید. زمانی که خودتان اشتباه می‌کنید، نباید از معذرت خواهی کردن از کودک امتناع کنید. فرزندتان معنی واقعی کلمه «متاسفم» را درک نمی‌کند، اگر تا به حال این کلمه را در خانه نشنیده باشد. پس در مواقع لزوم، بدون حالت تدافعی در مورد کار اشتباهی که انجام داده‌اید عذرخواهی کنید.
۸. بر روی رفتار‌های خوب کودک بیشتر تمرکز داشته باشید.
همیشه به این نکته توجه داشته باشید که هر زمان کودک تفکیک کار درست از اشتباه را شروع کرد، میزان معذرت خواهی‌ها باید کمتر شود. بنابراین آموزش رفتار خوب باید الویت بیشتری به آموزش معذرت خواهی داشته باشد. زیرا وقتی کودک مدام اشتباه خود را تکرار می‌کند، عذرخواهی او بی معنی می‌شود. بنابراین در اولین قدم کودک خود را از اشتباهش آگاه کنید تا آن را درک کند و سپس آن را اصلاح کند. در نهایت کودک یاد می‌گیرد که از انجام اشتباهات دوری کند.
۹. عشق خود را همیشه به او نشان دهید.
وقتی کودکتان کار اشتباهی انجام می‌دهد، هرگز اجازه ندهید که او احساس ناخوشایندی داشته باشد. مجبور کردن کودک به عذرخواهی تنها باعث می‌شود او احساس شرم وعصبانیت کند. بنابراین بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که فرزندتان اشتباهات‌اش را درک کند و با کمک شما آن را حل کند.
این فرآیند می‌تواند در ابتدا سخت باشد اما فرزند شما به تدریج یاد می‌گیرد که مسئولیت پذیر باشد و توانایی درک پیامدهای اعمال و رفتار خود را پیدا می‌کند. او کم کم یاد می‌گیرد که همدلی کند، و شما در نهایت از تربیت یک کودک مؤدب به خود افتخار خواهید کرد.