علت تبخال زدن در کودکان، آیا میدانید؟

طبق داده‌های گزارش شده از جانب مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها از بین ۶ نفر آمریکایی در سنین ۱۴ الی ۴۹ سال، یک نفر مبتلا به تبخال تناسلی می‌شود. تبخال تناسلی به طور معمول توسط ویروس تبخال نوع ۲ (HSV-۲) که از خانواده ویروس‌های تبخال است ایجاد می‌شود اما بیشتر از نیمی از آمریکایی‌های بزرگسال در دوره‌هایی از زندگی خود مبتلا به ویروس تبخال نوع ۱ (HSV-۱) شده‌اند، یک نوع تبخال که معمولا دهان را به شکل تاول‌های دردناکی درگیر می‌کند.
ویروس تبخال دهانی همچنین می‌تواند از طریق روابط دهانی سبب بروز تاول‌های تبخال شود. هردو نوع این ویروس‌ها می‌توانند سبب ایجاد عفونت‌های جدی در نوزادان شوند. تبخال در کودکان برخلاف بزرگسالان همیشه هم بی‌خطر نیست.
در حین اینکه تبخال در بزرگسالان می‌تواند دردناک باشد و به صورت نهفته شیوع پیدا کند اما بروز تبخال در کودکان ممکن است همراه با بروز شرایط وخیم و حتی گاها کشنده باشد. در جولای ۲۰۱۷ یک نوزاد در منطقه Iowa از شخصی که کمی بعد از تولدش به دیدنش آمده بود ویروس تبخال دهانی گرفت. از آنجایی که نتیجه تست عفونت تبخال درهردوی والدین نوزاد منفی بود صاحب‌نظران به این نتیجه رسیدند که احتمالا یک شخص که دچار تاول‌های تبخال بوده یا اخیرا سابقه تبخال داشته است نوزاد را بوسیده و در نتیجه این کار ویروس تبخال دهانی را به او منتقل کرده است. این عفونت تبخال دهانی تبدیل به مننژیت ویروسی شده و در نهایت نوزاد را از بین برد.
تبخال در کودکان در کمتر از ۱ درصد از تولدها رخ می‌دهد و احتمال به وجود آمدن مننژیت از طریق ویروس تبخال دهانی به طرز باورنکردنی نادر است. هرچند بیماری تبخال در کودکان همواره مایه نگرانی است و ما قصد داریم مجموعه‌ای از اطلاعات پزشکی را در مورد بیماری تبخال در دوران بارداری با شما در میان بگذاریم و نیز توصیه‌هایی برای والدین جهت ایمن نگهداشتن کودکانشان ارائه کنیم.

یک مطالعه انجام گرفته در ژانویه ۲۰۱۷ در مرکز پزشکی The Lancet Global Health بیان کرد که ۸۵ درصد از نوزادان مبتلا به تبخال این بیماری را از طریق مادر خود هنگام زایمان می‌گیرند. بیماری تبخال میان زنان تقریبا شایع است اما به دلیل اینکه دارای نشانه‌های خفیف بیماری هستند یا کلا نشانه‌ای از این بیماری در بدنشان دیده نمی‌شود متوجه آن نمی‌شوند.
ویروس تبخال می‌تواند تا مدت‌های طولانی و قبل از ایجاد جراحات تاول‌گونه نهفته بماند. البته ویروس تبخال معمولا در مواقعی که بدن دچار تنش‌های فیزیکی یا عاطفی است خود را نشان می‌دهد. تبخال می‌تواند در زمانی که هیچ نشانه‌ای از وجودش در بدن دیده نمی‌شود شیوع پیدا کند زیرا ویروس این بیماری به صورت تناوبی تکثیر می‌شود، یعنی ویروس فعال است اما ممکن است تاول‌های مشخصی روی بدن ایجاد نکند.
در مورد ویروس تبخال دهانی باید گفت که این نوع تبخال در کودکان به طور معمول از طریق تماس نواحی غشایی بدن نوزاد مانند چشم‌ها یا دهان با تاول‌های یک شخص آلوده منتقل می‌شود. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که یک شخص مبتلا به تاول‌های تبخال نوزاد را ببوسد یا حتی در مواقع نادر اگر شخصی به تاول تبخال دست بزند و بعد نوزاد را لمس کند این ویروس منتقل می‌شود.

علائم بیماری تبخال در کودکان می‌تواند مبهم باشد مانند دشواری در تنفس، خونریزی آسان یا تغذیه ضعیف که می‌توانند در انواع بیماری‌های کودکان مشاهده شوند. تاول‌ها در صورت ظاهر شدن می‌توانند در هر قسمتی از بدن کودک رشد کنند. در نوزادانی که هنگام تولدشان مبتلا به تبخال می‌شوند معمولا شاهد تاول‌ها در قسمت‌های ترک خورده بدن نوزاد مانند بالای پیشانی یا بند ناف او خواهید بود.
ویروس‌ تبخال دهانی و تناسلی می‌توانند با ایجاد علائم شدید و کشنده جان نوزادان را در معرض خطر فزاینده‌ای قرار دهند. از جمله این علائم شدید تبخال در کودکان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-وارد کردن صدمات کشنده به اعضای حیاتی بدن از جمله کبد، شش‌ها و قلب
-ایجاد عفونت‌های ویروسی خطرناکی مانند مننژیت ویروسی
-به وجود آمدن تناوبی تاول‌های دردناک روی پوست، چشم‌ها، ناحیه تناسلی یا دهان
-کوری
-ناشنوایی
-حمله صرع

کارهایی که والدین می‌توانند برای پیشگیری از تبخال در کودکان انجام دهند
اگر در دوران بارداری متوجه بروز تاول یا جوش‌های ریز دردناک در ناحیه تناسلی خود شدید به پزشک اطلاع دهید. این علائم می‌توانند نشانه یک بیماری کاملا ساده و جزئی مانند عفونت ناشی از گره خوردن فولیکول (follicle) مو بوده یا می‌تواند یک مساله جدی‌تر مانند عفونت تبخال باشد. با اطلاع از این مساله می‌توانیم تا حد امکان به سالم ماندن شما و نوزادتان در دوران بارداری و نیز هنگام زایمان کمک کنیم.
نوزادان هنگامی که مادر مبتلا به عفونت تبخال شده است یا اولین نشانه‌های تبخال در اواخر بارداریش ظاهر شده‌اند بیشتر از همیشه در معرض خطر ابتلا به این عفونت قرار می‌گیرند زیرا در اواخر بارداری بدن مادر زمان کافی در اختیار ندارد که بتواند پادتن‌های ضروری محافظت کننده را تولید کند و آن‌ها را با بدن نوزاد سهیم شود. به همین دلیل تبخال در کودکان باید به طور جدی مدنظر قرار بگیرد.
اگر متوجه شدید که همسرتان مبتلا به تبخال تناسلی است و شما هم هرگز تا به حال مبتلا به این بیماری نشده‌اید توصیه پزشکان به شما این است که در چند هفته پایانی بارداری از برقراری روابط زناشویی پرهیز کنید. استفاده از وسایل محافظتی هنگام روابط زناشویی می‌تواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد اما ۱۰۰ درصد هم موثر نیستند. منطقی نیست که در اواخر بارداری و نزدیک به زایمانتان خود را در خطر ابتلا به این بیماری قرار دهید.

اگر یک زن باردار را برای زایمان طبیعی یا القاء مصنوعی زایمان به بخش مخصوص وضع حمل بیاورند ما یک مجموعه از معاینات همه‌جانبه از ناحیه دهانه رحم او انجام می‌دهیم تا به احتمال وجود تاول‌های تبخال در این قسمت پی ببریم و یک معاینه سپکولومی (speculum) هم از گردنه رحمی به عمل می‌آوریم تا تاول‌های تبخال در صورت وجود مشخص شوند.

محافظت از نوزاد در مقابل ویروس هرپس
اگر موارد مشکوکی مشاهده کردیم عمل سزارین روی مادر انجام می‌دهیم تا کودک در حال تولد با هیچ تاول تبخالی تماس نداشته باشد. تماس با تاول‌های فعال تبخال عامل اصلی بروز خطر ابتلا به تبخال در کودکان است. اگر زن باردار سابقه ابتلا به ویروس تبخال را قبل از بارداری داشته باشد اما در زمان زایمان هیچ اثری از تاول‌های تبخال در او دیده نشود باید به او اطمینان داد که خطر انتقال آن به نوزادش در هنگام زایمان کمتر از ۱ درصد است.
ما نزدیک به زمان زایمان برای کاهش خطر ابتلای مجدد زنان بارداری که سابقه تبخال دارند داروهای ضد ویروس مانند آسیکلوویر (acyclovir) یا والترکس (Valtrex) تجویز می‌کنیم که شروع مصرفشان از حدود ۳۶ هفتگی بارداری است. این داروها از تکثیر ویروس در ناحیه تناسلی در وقت زایمان پیشگیری می‌کنند. کاهش تکثیر ویروس‌ها به منزله کاهش خطر وجود تاول‌های فعال تبخال در وقت زایمان است که امکان دارد بتوان از این طریق از انجام سزارین اجتناب کرد.
بعد از زایمان پزشکتان ممکن است دستور انجام تست‌های بیشتر روی نوزاد را صادر کند. اگر از نظر پزشکی نوزاد در معرض خطر فزاینده ابتلا به عفونت تبخال باشد ما فورا خون نوزاد را مورد آزمایش قرار می‌دهیم تا احتمال وجود عفونت ویروسی مشخص شود و ممکن است حتی قبل از رسیدن گزارش نتایج تست خون به دستمان شروع به درمان نوزاد با استفاده از داروهای ضد ویروس کنیم. اگر نتایج تست مثبت باشد در این صورت دارودرمانی نوزاد ادامه خواهد یافت.

توصیه به کسانی که به تازگی صاحب فرزند شده‌اند
چه مبتلا به تبخال باشید و چه نباشید مصرانه از سایر افراد بخواهید اگر قصد بغل کردن یا لمس نوزادتان را دارند ابتدا دستان خود را به دقت بشویند زیرا این نه تنها یکی از ساده‌ترین روش‌هایی است که والدین می‌توانند برای پیشگیری از بروز انواع تبخال در کودکان به کار بگیرند بلکه همچنین می‌توانند ازابتلای نوزاد به سایر ویروس‌ها و باکتری‌های بیماری‌زا پیشگیری کنند.

پیشگیری از تبخال
اجازه ندهید کسی که در حال حاضر مبتلا به تاول‌های تبخال است یا درهفته‌های قبل چنین تاول‌هایی داشته است نوزادتان را بغل کرده یا ببوسد. اگر نگران این هستید که احساسات دوستان یا آشنایانتان با این کار شما جریحه‌دار شود پس بهتر است یک پرستار یا پزشک را در محل حاضر کنید. ما از اینکه چنین گفتگوهایی با شما داشته باشیم بسیار خرسند خواهیم شد زیرا شغل ما ایجاب می‌کند که از سلامت ماندن شما و نوزادتان اطمینان لازم را کسب کنیم.
اگر امکانش وجود دارد تا چند ماه پس از تولد نوزاد از بردن او به مکان‌های عمومی شلوغ پرهیز کنید. عفونت تبخال ممکن است از طریق تماس تصادفی افراد غریبه با نوزاد بروز پیدا کند یا سایر عفونت‌ها از طریق میکروب‌های تنفسی به نوزاد منتقل شوند.
هنگامی که افراد به بیماری تبخال مبتلا می‌شوند بعد از بهبودی دیگر به این بیماری مبتلا نخواهند شد هرچند علائم بیماری در بدن دیده نشود. از آنجایی که تعداد چشم‌گیری از بزرگسالان آمریکایی مبتلا به تبخال تناسلی هستند و اکثریت ما نیز در مواقعی از زندگی دچار تبخال دهانی می‌شویم نباید هرگز آثار مخرب ویروس‌های تبخال در کودکان را دست کم بگیریم. به عنوان والدین یا پرستار کودک همگی ما باید هر آنچه در توانمان است برای محافظت از نوزادانمان در برابر ابتلا به بیماری تبخال انجام دهیم