تغذیه در دوران بارداری، این ها خوبن یا بد؟

خوردن غذاهای مقوی همیشه در طول بارداری برای سلامتی مادر و فرزند و رشد بهتر جنین توصیه می شود. در ادامه به شما خواهیم گفت که خوردن دوغ، پرتقال، طالبی، جگر و زیتون در دوران بارداری خوب است یا بد؟

بهره مندی مادر و جنین از مواد غذایی مغذی و ویتامین ها در دوران بارداری برای سلامتی آنها بسیار اهمیت دارد. از اینرو مادران باید به برنامه غذایی که پزشکان برای آنها توصیه و تجویز می کنند اهمیت دارده و بباید ها و نبایدهای خوراکی را در این دوران رعایت کنند. عمده ترین سؤالاتی که مادران باردار هنگام مراجعه به پزشک یا مراقب خود از آنها می پرسند این است که آیا مصرف خوراکی هایی مثل دوغ، پرتقال، طالبی، جگر و زیتون و … برای آنها مفید است یا مضر و به چه میزان باید از این خوراکی ها بخورند. در این مطلب به این سؤال مادران پاسخ خواهیم داد.

طبق گزارشی که خبرگزاری ایرنا منتشر کرده است، دکتر کیومرث دانشور متخصص تغذیه و فوق تخصص رژیم درمانی اعلام کرده است که: مهمترین نکته در خصوص تغذیه در دوران بارداری به وزن مادران باردار مربوط است به این معنی که به هیچ عنوان مادر نباید در ۹ ماه بارداری وزن کم کند بلکه باید بین ۱۲ تا ۱۸ کیلوگرم وزن اضافه کند. وی در ادامه با بیان اینکه زنان باردار از نظر جامعه شناسی تغذیه، گروه محتاجان نامیده می شوند، گفت: بر این اساس می توان نتیجه گرفت که هیچ محدودیتی از نظر تغذیه در دوران بارداری وجود ندارد.

۱- مصرف دوغ پاستوریزه در دوران بارداری مناسب است:

تمام پزشکان مصرف لبنیات را در دوران بارداری به مادران توصیه می کنند. همانطور که می دانید دوغ به عنوان یک نوشیدنی خنک کننده و طبیعی در بدن زنان باردار عمل کرده و بدن این افراد را در دوران بارداری هیدراته نگه می دارد. البته، دوغی که از فروشگاه خریداری می شود، ممکن است حاوی مواد افزودنی زیادی باشد که معمولا مناسب دوران بارداری نیست.

چرا دوغ برای زنان باردار مناسب است؟

وجود کلسیم و پروتئین در دوغ و همچنین میکرو ارگاسمهای داخل دوغ این نوشیدنی آنرا برای دوران بارداری بسیار مناسب کرده است . دوغ علاوه بر کلسیم سرشار به علت پروبیوتیکهای داخل آن به سیستم گوارش کمک میکند. این نوع نوشیدنی حاوی باکتری های پروبیوتیک است. پس، مصرف آن به حفظ سلامت دستگاه گوارش زنان باردار کمک زیادی خواهد کرد. همچنین، فراموش نکنید که مزیت این نوع نوشیدنی نسبت به آب میوه ها، تهیه آسان و سریع آن است. در واقع، این نوشیدنی با طراوت و سالم فقط در چند دقیقه آماده می شود!

۲- مصرف پرتقال در دوران بارداری با احتیاط کامل:

مصرف آب میوه از دیگر ضروریات تغذیه در دوران بارداری زنان باردار است. مادران باردار می توانند برای تهیه آب میوه، میوه های تازه فصلی مانند لیمو شیرین، خربزه، هندوانه، پرتقال و آناناس را انتخاب کرده و از آب آن ها، یک نوشیدنی سریع و مقوی تهیه کنند. در نهایت، به خاطر بسپارید که بسیاری از این آب میوه ها حاوی مواد معدنی و مغذی بسیاری هستند، که مصرف آن ها نیازهای بدن مادر باردار و جنین داخل رحم او را در دوران بارداری تامین خواهد نمود. پرتقال به خاطر داشتن پتاسیم بسیار بالایی که دارد از فشار خون بالا در زنان باردار پیشگیری می کند. همچنین منبع خوبی از فیبر محسوب می شود و از یبوست نیز پیشگیری می کند. با اینکه پرتقال سرشار از ویتامین ث و مواد مغذی می باشد و به رشد بهتر مغز کمک می کند لذا در هنگام خوردن پرتقال در طول بارداری باید نکات زیر را در ذهن بسپارید:

- پرتقال به عنوان یک میوه مرکبات می تواند موجب سرما خوردگی یا گلو گرفتگی شود. همچنین احتمال شدید شدن عفونت در بارداری بیشتر می شود.

- سیستم ایمنی بدن شما در طول بارداری ضعیف می شود. ممکن است به راحتی تحت تاثیر عفونت لیستریا قرار بگیرید.

- آب پرتقال حاوی باکتری هایی است که ممکن است منجر به برخی بیماری ها شود. حتما از آب پرتقال هایی استفاده کنید که برچسب "پاستوریزه" بر روی پاکت نوشته شده باشد.

- همچنین اگر مبتلا به بیماری هایی باشید که از غذا انتقال یافته اند، مصرف پرتقال ممکن است منجر به کم آبی بدن شود. حتی ممکن است منجر به زایمان زودرس شود. در موارد حادتر هم منجر به سقط جنین می شود. بنابراین، باید مصرف پرتقال را محدود کنید.

۳- مصرف طالبی در دوران بارداری بسیار مناسب است:

خوردن همه میوه ها در دوران بارداری، برای سلامت خود مادر و فرزند داخل رحم او بسیار مفید است. اما، نکته بسیار مهم این است که زنان حامله باید بدانند که چه نوع میوه ای را و به چه اندازه ای در طی دوران بارداری خود مصرف کنند، چون بسیاری از زنان در دوران بارداری خود، ولع زیادی برای مصرف میوه خاص از خود نشان می دهند. در واقع، گرمک یکی از میوه هایی است که مصرف آن، رشد و توسعه مناسب جنین داخل رحم مادر باردار را تضمین می کند. طالبی می تواند به تشکیل ساختار استخوانی و دندانی سالم در بدن جنین و بهبود و تکمیل سیستم ایمنی جنین کمک می کند. همچنین زایمان را برای مادران آسان تر می کند. پس، بهتر است مقدار مناسبی از این میوه در رژیم غذایی هفتگی زنان باردار وجود داشته باشد. مصرف این میوه برای زنان باردار و فرزند داخل رحم آن ها بسیار مفید بوده و بیشترین مقدار مواد مغذی را در زمانی که برخی از غذاها به جوانه های چشایی آن ها خوش آیند نباشد، به بدن این افراد خواهد رساند. علاوه بر این موارد، کالری و ارزش بالای غذایی موجود در میوه گرمک برای تامین نیاز خود شما و فرزند داخل رحمتان بسیار مفید است.

۳- مصرف جگر و گوشت قرمز را در دوران بارداری محدود کنید:

حال به بیان این موضوع می پردازیم که چرا مصرف زیاد جگر در دوران بارداری مضر است. بر اساس تحقیقات کارشناسان، تمام مادران حامله باید از مصرف جگر در طول بارداری خود اجتناب کنند یا میزان مصرف آن را به حداقل برسانند. همچنین، از محصولات گوشت قرمز مانند کالباس و ژامبون نیز باید در ماه هشتم بارداری اجتناب شود، چون خطر ابتلا به توکسوپلاسموز و لیستریوز را افزایش خواهد داد. جگر سرشار از ویتامین A می باشد. مصرف بیش از اندازه ویتامین A در دوران بارداری- به‌ویژه در سه ماه اول- باعث می‌شود جنین‌تان به خوبی رشد نکند. تنها ویتامین A موجود در ۱۰۰ گرم جگر، چندین برابر بیشتر از میزانی است که در بارداری به آن نیاز دارید. متخصصان می‌گویند جگر گوسفند یا مغز آن‌که از خوراکی‌های محبوب ایرانی‌ها هستند، در خود باکتری «لستریا» دارند و بر جنین در حال رشد اثر منفی می‌گذارند، حتی می‌توانند باعث سقط جنین یا مرده‌زایی شوند.

نکته جالبتر این است که تحقیقات نشان می دهد مصرف بیش از اندازه پروتئین به ویژه گوشت قرمز در مادران باردار عاملی برای بروز طیفی از اخلالات عصبی و اضطراب کودک در آینده است. مصرف فراوان پروتئین و به دنبال آن کاهش مصرف کربوهیدرات ها باعث افزایش هورمون مسبب استرس "کورتیزول" در زنان باردار و متعاقب آن بر روی جنین می شود. استفاده محدود از گوشت قرمز به تمام زنان باردار توصیه می شود و تاثیر کورتیزول بیش از حد موجود در خون مادر، بیشترین تاثیر خود را حدود ۲۰ سال بعد از تولد کودک ایجاد کرده و باعث عصبی شدن فرد می شود. بروز وضعیت خطرناکی موسوم به پره اکلامپسی فشار خون حاملگی در مادران باردار نیز علاوه بر مصرف گوشت قرمز می تواند عاملی برای عصبی شدن فرد باشد.

۵- مصرف زیتون در دوران بارداری بسیار توصیه می شود :

یکی از خوراکی هایی که هیچ محدودیتی در خوردن آن وجود ندارد زیتون است. مطالعات نشان داده رشد فرزندانی که مادرانشان در دوران حاملگی از زیتون و روغن زیتون استفاده کرده‌اند، از لحاظ قد، وزن، رفتار و واکنش‌های رفتاری، بهتر هستند. با توجه به اینکه جنین برای رشد نیاز به انواع ویتامین‌ها و به ویژه ویتامین E دارد، با وجودیکه این ویتامین در روغن زیتون چندان فراوان نیست، اما کیفیت کافی را به علت مقاومتش در مقابل اکسیداسیون، دارا می‌باشد. بنابراین از کیفیت بالایی برخوردار می‌باشد. از آنجا که مقدار و نوع غذایی که در دوران بارداری مصرف می شود، نقش مهمی در تطبیق سوخت و سازی که در مادر و رابطه‌اش با جنین ایجاد می‌شود، دارد، لذا استفاده از روغن زیتون در بارداری بسیار موثر خواهد بود.

هر نوع زیتون، به ویژه زیتون سیاه، سرشار از آهن است. زیتون سیاه منبع شناخته شده ویتامین E است که در خنثی کردن رادیکال‌های آزاد در بافت چربی سریع عمل می‌کند. توانایی سلول‌های قرمز خون در حمل اکسیژن در سراسر بدن در راه مناسب وابسته به حضور آهن در خون است. روغن زیتون نه تنها اسید چرب های لازم برای رشد نوزاد را فراهم می کند، بلکه نسبت به اسید چرب های ضروری همانند شیر مادر می باشد. اثر مفید اسیدهای روغنی در طول دوران حاملگی باقی می ماند. بعلاوه اسید روغنی در جلوگیری از هیپرکلسترولامیا و سخت شدن شریان ها، که در دوران بچگی شروع می شود، تاثیر بسزایی دارد. به نظر می رسد این اسید اثر مثبتی بر رشد و سخت کردن استخوان و رشد در طول دوره نوزادی، داشته باشد. اگر بدن زنان در دوران بارداری دچار کمبود آهن باشد، بافت‌های بدن و جنین به اندازه کافی اکسیژن دریافت نمی‌کنند و موجب ایجاد اختلال در رشد جنین می‌گردد. همچنین، آهن برای فرآیند تولید انرژی در بدن ضروری است. علاوه بر این، عملکرد مناسب بسیاری از آنزیم‌ها و سیستم ایمنی بستگی به مقدار کافی آهن موجود در بدن دارد.

روغن زیتون دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی و خواص ضدالتهابی است و این باعث می‌شود آنها به یک محافظ طبیعی در برابر سرطان تبدیل شوند زیرا التهاب کرونیکی و استرس اکسیداتیوی دلایل اصلی پیشرفت سرطان هستند.