اختلالات رفتاری کودکان، چرا زودرنجی و بدخلقی می کنند؟

کودکم زودرنج شده و با کوچکترین حرفی جیغ و داد و گریه زاری می کند و عصبی می شود! فرزندم بسیار کم تحمل شده و در مواجه با شرایطی که باب میل او نیست، اخمو و بد اخلاق می شود! سؤالاتی از این قبیل از مشکلاتی است که والدین هنگام مراجعه به یک روانشناس کودک مطرح می کنند. اکثر این خانواده ها ریشه این مشکل را نمی دانند. پس بهتر است علت زودرنجی و بدخلقی در کودکان را در ادامه این مطلب بخوانید تا در صورت لزوم با آگاهی کامل با این قضیه رفتار کنید و در کمترین زمان نتایج مطلوبی را بگیرید.

دلایل زودرنجی و بدخلقی در کودکان

دلایل زیادی در زودرنجی و بداخلاقی کودکان نقش دارند که در ادامه به توضیح آنها می پردازیم. جیغ و گریه و زود عصبی شدن فرزند شما بدون دلیل نیست این رفتارها نشان می دهد که سیستم استرس فرزند شما حساس شده است و هر فشار کوچک را هم بیش برآورد می‌کند و واکنش بزرگ نشان می‌دهد. دلیل عصبی بودن بچه‌ها می‌تواند، احساس غم و تنهایی، خستگی، حوصله سر رفتن، فضای متشنج خانه، دعوای پدر و مادر، توقع زیاد از کودک، گرسنگی، کم خوابی و … باشد. علت زمینه ای را پیدا کنید و در رفع آن بکوشید. دلایل زیر را نیز در نظر داشته باشید :

۱- خشونت والدین و الگوبرداری از آنها:

تحقیقات ثابت کرده است که خشونت والدین، سبب عصبی شدن و در نتیجه خشونت کودک می‌شود. اگر عصبی، افسرده و مضطرب هستید حتماً برای درمان خودتان اقدام کنید.

۲- مشغله والدین:

والدین شاغل باید ساعات زیادی را در بیرون از منزل به کار بپردازند که این امر علاوه بر اینکه خستگی خودشان را در پی دارد باعث می شود کودکان در خانه تنها بمانند که این عوامل در کنار هم به ایجاد خشونت در کودک کمک می کند. طبیعی است که پدر و مادر خسته وقت زیادی برای رسیدگی به کودک خود ندارند و گاهی برای دور کردن کودکشان سر آنها داد می زنند. دریغ از اینکه بچه ها این رفتار پدر و مادر را الگوی خود قرار می دهند.

۳- تأثیرپذیری از هم سن وسالان:

گاهی اوقات پیش می آید که بچه ها با نگاه کردن به رفتار دوستان و هم سن و سالان خود رفتار آنها را در خانه تکرار می کنند و باعث رنجش شما می شوند. پس اجازه ندهید که کودک شما با اینگونه کودکان رابطه داشته باشند.

۴- ژنتیک:

بداخلاقی و زودرنجی در بعضی کودکان هم زمینه ژنتیکی دارد. پدر و مادری که خودشان زودرنج هستند انتظار اینکه کودکشان هم این ویژگی را از آنها به ارث ببرد را داشته باشند.

۵- فشار مدرسه:

اتفاقات مختلفی در مدرسه برای بعضی بچه ها پیش می آید که زمینه ساز زودرنجی آنها می گردد. یکی از مشکلاتی که برای اکثر بچه ها در مدرسه پیش می آید بحث با دوستانشان است که به نوعی خاطر آنها را آزرده می کند و باعث بد اخلاقی و زودرنجی درآنها می گردد.

۶- کم توجهی:

والدین باید دقت کنند که کودکان تشنه محبت اند و کوچکترین بی توجهی و کمبود محبت در آنها ممکن است عواقب جبران ناپذیری را در پی داشته باشند. پس تا می توانید به آنها محبت نمایید ولی نه بیش از حدکه نتیجه معکوس داشته باشد.

۷- دوری از پدر و مادر:

به همان میزان که بی توجهی به کودک باعث بروز مشکلات رفتاری در آنها می گردد، دوری از والدین هم برای تمام بچه ها غیر قابل تحمل و باعث ایجاد اختلالات رفتاری و روانی می گردد.

۸- رفتارهای نادرست با کودک:

گاهی والدین با کودک خود رفتار مناسبی ندارند و بطور مرتب وی را مورد توهین، تحقیر، تمسخر و تهدید قرار می دهند که حاصل این رفتارها به شکل زودرنجی و بد اخلاقی در آنها بروز می کند.

۹- خستگی یا گرسنگی کودک:

بسیار پیش آمده که کودکان چنانچه بی حوصله شوند یا خسته و گرسنه باشند بد اخلاقی می کنند و پدر و مادرشان را اذیت می کنند ولی همانطور که گفتیم اینگونه مواقع بداخلاق می شوند و کمتر دیده می شود که زودرنج شوند.

جدیدترین روش درمان:

از تنبیه و پاداش استفاده کنید:

یک نگاه محبت آمیز، فراهم کردن یک هدیه کوچک، می تواند بیانگر اهمیت شما به این سبک جدید رفتار فرزندتان باشد. قانونمند بودن، توجه کردن و پاداش دادن از سوی والدین کلید تغییر رفتار این کودکان است. بنابراین دقت در اینکه چه زمانی و چگونه رفتارهای کودک مورد توجه شما قرار می گیرد اهمیت بسزایی دارد.

به کودک ابراز علاقه و محبت کنید:

حتماً شما هم تأثیر محبت را در افراد مختلف دیده اید. طبق گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ کودکان همچون شیشه صاف، شکننده و بسیار حساس به کلمات و رفتار والدین و بزرگترها هستند. با توجه به اینکه نیاز مبرم کودک به عاطفه، محبت و عشق است، والدین باید کودک خود را از نظر نیازهای روحی سیراب نگه داشته و به او احترام بگذارند، او را در آغوش بگیرند، بازی کنند و کودک را مورد محبت خود قرار دهند. محبت والدین به کودک باید حد تعادل داشته باشد. دلسوزی بیش از حد می تواند در آینده ضررهای زیادی برای او در پی داشته باشد چراکه دیگران مانند شما با او رفتار نخواهند کرد.

در رفتارهای تشویقی ثابت قدم باشید:

همانطور که می دانیدکودکان بعداز به خاطر سپردن چیزی سریع آنرا فراموش می کنند. حافظه کودکان محدود است بنابراین او ممکن است خیلی زود رفتارهایی را که به خاطر آنها تشویق شده یا مورد بی توجهی قرارگرفته است فراموش کند. بنابراین باید با پشتکار به تلاش خود ادامه دهید. همچنین به علت همین محدودیت در ظرفیت حافظه کودک از سخنرانی های طولانی مدت در این زمینه، خودداری کنید چون به نسبت میزان زمانی که وقت خواهید گذاشت نتیجه مطلوبی عایدتان نمی شود و در نتیجه ممکن است احساس کنید تلاشتان بی اثر است.

با کودکتان منطقی رفتار کنید:

منطقی رفتار کردن با کودک باعث می شود که او تحت تاثیر احساساتش قرار نگیرید . مثالی می تواند این روش را شفاف تر کند . وقتی کودکی به زمین می خورد هم نیاز به هم احساسی دارد و هم نیاز به حمایت و هم نیاز به استقلال. لذا اگر با دلسوزی زیاد دستش را بگیرید و بلندش کنید استقلال را فرا نمی گیرد. اگر هم نسبت به احساسش بی توجه باشید نتایج خوبی نخواهد داشت . لذا با یک هم احساسی کوتاه او را تشویق کنید تا از جای خود بلند شود و روی پای خودش بایستد .لذا او باید متوجه شود که نمی تواند با استفاده از گریه و احساسی کردن شما روند رفتاری شما را متوقف و طبق میل خودش تنظیم کند . اگر به او تذکری دادید و گریه کرد . بهتر است بگید : می دونم ناراحت شدی اما مامان و بابا از تو این طور انتظار دارن . پس هروقت گریه ات تموم شد بیا بیشتر با هم صحبت کنیم.

مقابله به مثل نکنید:

درست است که محبت بیش از حد و نادیده گرفتن نتیجه جالبی در اینگونه مواقع ندارد اما مقابله به مثل هم روش صحیحی نیست. در مقابل هر رفتاری از کودک که سلطه گری او را نشان می دهد بدون آن که عصبانی شوید یا حالت قهر به خود بگیرید به کار دیگری مشغول شوید و یا آن مکان را به طور موقت ترک کنید. وقتی این رفتار بارها از سوی شما تکرار شود کودک متوجه می شود که نمی تواند با این سبک رفتار به خواسته اش برسد. اما باز هم تاکید می شود که منظور قهر کردن طولانی مدت یا با خشونت طرد کردن کودک نیست.

داشتن رابطه با دوستان و شرکت در بازی های گروهی:

کودکان زودرنج با انجام بازی های گروهی در می یابند که همیشه همه چیز آنطور که آنها می خواهند پیش نمی رود. شرکت دادن در بازی های جمعی و دخالت نکردن برای حل چالش های کودک با هم سالان خود بسیار مفید است اما این کار زمانی بازده بهتری دارد که در هر بار چند نکته لازم برای داشتن تعاملی مطلوب را با او تمرین کنید و از او بخواهید آنها را به کار برد.