بیماری پسوریازیس تناسلی، علائم و درمان

پسوریازیس تناسلی (genital psoriasis) از انواع بیماری خودایمنی پسوریازیس است که اغلب روی نواحی اطراف اندام های تناسلی مردان و زنان تاثیر گذاشته و گاهی مناطق کشاله ران یا بین باسن را نیز درگیر می کند.
پسوریازیس تناسلی مسری نیست، علت دقیق آن هنوز مشخص نشده، درمان قطعی ندارد و به ندرت نواحی داخلی واژن در زنان را درگیر می کند.

پسوریازیس تناسلی از جدی ترین انواع پسوریازیس است زیرا اندام تناسلی، جزو نواحی بسیار حساس بدن محسوب می شود.
پسوریازیس معکوس شایع ترین نوع پسوریازیس تناسلی است که علامت اصلی آن تکه های قرمز، خشک و صاف روی پوست نواحی چین خورده پوست از جمله کشاله ران و اندام تناسلی می باشد.
این نوع پسوریازیس معمولا دردناک تر از سایر انواع بوده و احتمالا با خارش و درد و گاهی خونریزی همراه است.
پسوریازیس تناسلی روی نواحی زیر تاثیر می گذارد:
پوبیس (استخوان شرمگاهی): ناحیه بالای اندام تناسلی مردان و زنان
بالای ران: پسوریازیس با لکه های کوچک و دایره ای شکل همراه است که قرمز و فلس مانند شده و به راحتی تحریک می شود به خصوص اگر در نواحی از ران ایجاد شود که هنگام راه رفتن با هم تماس دارند.
چین بین ران و کشاله ران: در این ناحیه لکه ها فلس مانند نبوده و به رنگ قرمز مایل به سفید ظاهر می شود. پوست احتمالا دچار ترک خوردگی و شکاف شود.
لازم به ذکر است گاهی علائم پسوریازیس تناسلی با نشانه های عفونت مخمری - که اغلب در نواحی چین خورده بدن افراد چاق یا ورزشکاران ایجاد شده و ممکن است روی ناحیه تناسلی مردان و زنان تاثیر بگذارد - اشتباه گرفته می شود.

پوست بیرون واژن ممکن است دچار لکه های هموار و قرمز بدون فلس شود که خراشیدن ناحیه به عفونت یا خشکی پوست و در نهایت ضخیم شدن آن منجر شده و خارش ها نیز شدیدتر خواهد شد. پسوریازیس تناسلی معمولا پوست بیرونی واژن را تحت تاثیر قرار داده و غشای مخاطی داخل واژن را درگیر نخواهد کرد.

پسوریازیس ناحیه تناسلی در مردان به صورت لکه های قرمز کوچک روی آلت تناسلی ظاهر می شود که ممکن است پوست ناحیه فلس مانند یا صاف و براق شود.
پسوریازیس تناسلی در زنان و مردان گاهی در نواحی مقعدی یا باسن نیز مشاهده شود که در این حالت پوست باسن در برخی موارد قرمز و بدون فلس شده و گاهی با فلس های شدید همراه باشد.
در پسوریازیس تناسلی روی نواحی مقعد و پوست اطراف آن، معمولا پوست قرمز و بدون فلس شده و با خارش همراه است.
نکته: به دلیل شباهت علائم، ممکن است پسوریازیس تناسلی با سایر بیماری ها از جمله عفونت های مخمر، خارش ناشی از بواسیر یا کرمک اشتباه گرفته شود و برای تشخیص نیاز به معاینه مقعدی یا کشت پوست در آزمایشگاه باشد.
برخی موارد باعث افزایش و عود علائم پسوریازیس تناسلی می شود، از قبیل:
-پوشیدن لباس های تنگ
-استفاده از دستمال توالت زبر
-برخی محصولات بهداشتی
-هرچیزی که باعث ایجاد سایش و اصطحکاک پوستی شود از جمله فعالیت های جنسی
-تماس پوست با ادرار یا مدفوع

درمان پسوریازیس تناسلی
بیماری پسوریازیس تناسلی هرگز به طور کامل درمان نمی شود و روش های درمانی به کاهش و بهبود علائم بیماری کمک می کند.
گاهی شدت علائم پسوریازیس تناسلی ممکن است درمان را دشوار کند اما معمولا این بیماری به اغلب روش های درمانی پاسخ مثبت نشان می دهد.
نکته مهم در درمان پسوریازیس تناسلی توجه به حساسیت ناحیه است زیرا پوست این مناطق حساس و نازک بوده و فرد مبتلا به پسوریازیس تناسلی باید هنگام استفاده از کرم های موضعی و سایر درمان ها بسیار مراقب باشد تا از ایجاد تحریکات پوستی یا ظاهر شدن علائم کششی در اندام تناسلی جلوگیری شود.
به طور کلی درمان ضایعات و لکه های پوست در پسوریازیس تناسلی سخت تر از رفع خارش و سوزش ناشی از بیماری می باشد. مهم است که ناحیه آسیب دیده همواره مرطوب نگه داشته شود و معمولا از روش های موضعی یا نور ماورا بنفش برای از بین بردن ضایعات استفاده می شود.

1. داروهای موضعی
داروهای خفیف کورتیکواستروئیدها (کورتون) ممکن است برای درمان پسوریازیس تناسلی استفاده شود، اگرچه استفاده طولانی مدت از آن ها می تواند به ایجاد لکه های پوستی و علائم کششی منجر شود.
استفاده از مرطوب کننده های بدون نسخه نیز برای حفظ رطوبت ناحیه تناسلی مفید است اما باید توجه داشت که مرطوب کننده های معطر ممکن است باعث تحریک پوست شود. کرم و پمادهای ویتامین D حساسیت کمتری ایجاد می کنند.
۲. نور ماورا بنفش (UV)
این روش در شرایط خاص برای درمان پسوریازیس تناسلی استفاده می شود که معمولا شدت آن نسبت به درمان پسوریازیس سایر نواحی بدن کمتر است زیرا نور شدید ممکن است به راحتی باعث سوختن پوست ناحیه شود.
۳. نرم کننده ها
نرم کننده های پوست با ایجاد لایه محافظ مانع از دست دادن آب و رطوبت پوست می شوند.
۴. مهارکننده های کلسی نورین
داروهای تاکرولیموس و پیمکرولیموس برای درمان پسوریازیس تناسلی بسیار مفید بوده و عوارض جانبی همچون نازک شدن پوست را به همراه ندارد. با این حال هنگام استفاده باعث ایجاد سوزش در ناحیه شده و ممکن است عود عفونت های رابطه جنسی مانند تبخال تناسلی یا زگیل تناسلی را به همراه داشته باشد.
۵. داروهای خوراکی
در برخی موارد ممکن است داروهای خوراکی تجویز شود که با عوارض جانبی همچون تحریک، سردرد، بی خوابی، تب و اسهال همراه است، در صورت مشاهده این علائم لازم است به پزشک مراجعه شود تا پزشک از مناسب بودن درمان و رد احتمال ابتلا به بیماری های رابطه جنسی مطمئن شود.

به دلیل تشخیص دشوار این بیماری و حساس بودن ناحیه قبل از هرگونه خود درمانی نیاز است به پزشک مراجعه شود و از مصرف داروهای گیاهی در این ناحیه تا حد امکان خودداری شود.
برای درمان خانگی پسوریازیس معکوس که نواحی چین دار بدن از جمله نواحی کشاله ران یا زیربغل را درگیر می کند می توان از داروهای گیاهی رایج برای پسوریازیس همچون سرکه سیب، روغن درخت چای، آلوئه ورا یا زردچوبه استفاده کرد اما برای درمان پسوریازیس نواحی اطراف واژن و آلت تناسلی توصیه می شود هرچه سریع تر با پزشک مشورت شود.

تاکنون علت دقیق ابتلا به پسوریازیس تناسلی مشخص نشده اما نقص در عملکرد سیستم ایمنی بدن و ژنتیک نقش مهمی در پیشرفت بیماری دارد.
پسوریازیس تناسلی جزو بیماری های رابطه جنسی STD به شمار نمی رود زیرا از طریق رابطه جنسی منتقل نمی شود.
در بیماری پسوریازیس تناسلی سیستم ایمنی بدن سرعت تولید سلول های پوستی سالم، سلول های T و سلول های سفید خون را افزایش داده و این فرایند در روزها و هفته های بعد منجر به ایجاد لایه خارجی و لک های پوستی می شود و از آن جایی که بدن فرصت ریزش سلول های قدیمی را ندارد لایه های پوستی افزایش می یابد.
آمار نشان می دهد حداقل 10 درصد مردم یک یا چند ژن مرتبط با انواع بیماری پسوریازیس را به ارث می برند اما 2 تا 3 درصد آن ها به این بیماری دچار می شوند.
یک سوم افراد مبتلا به پسوریازیس حداقل یک عضو مبتلا در خانواده دارند. به نظر می رسد ترکیب عوامل ژنتیکی و محیطی باعث بروز بیماری پسوریازیس در افراد می شود.
عوامل موثر در بروز انواع پسوریازیس عبارتند از:
-عفونت هایی مانند گلو درد یا عفونت های پوستی
-آسیب های پوستی، نیش حشرات یا آفتاب سوختگی شدید
-استرس
-هوای سرد
-مصرف سیگار
-نوشیدن الکل
-برخی داروها مانند لیتیوم، داروهای فشار خون بالا مانند بتابلاکرها و داروهای ضد مالاریا و یدید

تشخیص پسوریازیس تناسلی توسط فرد
همانطور که اشاره کردیم تشخیص پسوریازیس تناسلی به دلیل شباهت علائم با برخی بیماری های تناسلی دشوار است، در صورتی که پوست ناحیه تناسلی دچار ترک خوردگی شود احتمالا به عفونت باکتریایی یا قارچی مبتلا هستید، اگرچه گاهی پسوریازیس تناسلی و عفونت همزمان رخ می دهد.
توجه: به دلیل حساس بودن پوست ناحیه تناسلی، در صورت مشاهده جوش یا لکه های مشکوک در این ناحیه توصیه می شود قبل از هرگونه خود درمانی حتما به پزشک مراجعه شود.

اگرچه مقاربت جنسی باعث تحریک پوستی می شود اما این بیماری مسری نیست و مشکلی در زندگی جنسی فرد مبتلا ایجاد نخواهد کرد.
استفاده از کاندوم در روابط جنسی به کاهش علائم بیماری کمک کرده و مانع تماس پوستی و تحریک بیشتر پوست می شود.
بعد از رابطه جنسی باید ناحیه تناسلی کاملا تمیز شود و داروهای موضعی مورد استفاده مجددا اعمال شود.

-ناحیه تناسلی همواره تمیز نگه داشته شود
-از حمام های آب گرم طولانی مدت پرهیز کنید
-بعد از حمام کردن از حوله نرم استفاده کنید و ناحیه را به آرامی خشک کنید
-از مالش پوست جلوگیری کنید
-از دستمال توالت نرم و جاذب استفاده کنید
-استفاده از لباس زیر پنبه ای باعث کاهش اصطحکاک پوستی می شود
-از پوشیدن لباس های تنگ خودداری کنید