روش مصرف کلومیفن، یازده متد

۱۱متد مصرف قرص کلومیفن درنازایی ودوقلویی،چگونه قرص کلومیفن را برای نازایی مصرف کنیم؟ اگر پزشک شما این داروی محبوب را برای ناباروری تان تجویز کرده است ممکن است درباره نحوه مصرف و اثراتی که بر روی شما خواهد داشت کنجکاو باشید. البته درمان از هر فردی به فرد دیگر متفاوت خواهد بود و این موضوع به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. به عنوان مثال درمان با کلومیفن به کمک متخصص زنان و مامایی اغلب با درمان فردی که متخصص ناباروری است متفاوت خواهد بود. گاهی از اوقات، کلومیفن با روش درمانی IUI هم ترکیب می شود. در بیشتر اوقات این قرص به همراه مقاربت جنسی در منزل تجویز می شود. راهنمایی که امروز اماده کرده ایم به شما کمک می کند دوره های موجود را بهتر درک کنید.

۱۱متد مصرف قرص کلومیفن درنازایی ودوقلویی
همیشه وقتی می خواهید از کلومیفن استفاده کنید دستورالعمل پزشک را مدنظر داشته باشید. در طول درمان، قبل از درمان و بعد از آن سوالاتی که در ذهن دارید را از پزشک بپرسید و خجالت نکشید.
۱-دوره مصرف کلومیفن روز اول: در دوره قاعدگی تان آغاز می شود
به احتمال زیاد پزشک به شما می گوید در اولین روز از دوره قاعدگی تان به مطبش بروید. اگر دوره های قاعدگی نامنظمی دارید پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند تا این دوره را تحریک نماید. اولین روز از قاعدگی شما روزی است که جریان قاعدگی آغاز می شود و ربطی به لکه بینی سبک ندارد. اگر درباره آغاز دوره قاعدگی تان هنوز مطمئن نیستید یا اگر خونریزی تان به طور غیر عادی سبک است بهترین کار این است که با پزشک تان مشورت کنید. او تست بارداری بتا از طریق آزمایش خون را تجویز می کند تا از باردار نبودنتان مطمئن شود. روز اول چرخه شما اولین روز از قاعدگی تان است. با اینحال پزشک ممکن است به شما بگوید که اولین روز رسمی تان یک روز پس از آغاز دوره قاعدگی است. این موضوع به زمانی که جریان خونریزی آغاز می شود بستگی دارد. به همین خاطر است که قبل از آغاز درمان باید با پزشک تان مشورت کنید. این موضوع را یادداشت نمایید چون برای مصرف کلومیفن در روزهای خاص به آن نیاز خواهید داشت . همچنین ممکن است به تست های خاصی در روزهای خاص هم نیاز داشته باشید. برای اینکه پیگیری دوره قاعدگی تان راحت باشد، می توانید یک تقویم شخصی بردارید و روزهای دوره هایتان را در کنار تاریخ های موجود در تقویم بنویسید. به عنوان مثال اگر در سوم آوریل پریود شدید، در تقویم روز سوم آوریل را مشخص کنید و عدد یک را کنارش بنویسید. سپس به ترتیب اعداد را در کنار روزهای هفته یادداشت نمایید
۲- دوره مصرف کلومیفن روز ۲تا ۳: بررسی سونوگرافی
وقتی اولین روز قاعدگی تان را به پزشک اطلاع می دهید ممکن است از شما خواسته شود یک زمانبندی اصلی برای سونوگرافی ترتیب دهید. این موضوع توسط متخصص باروری انجام می شود. جلسات سونوگرافی سریع است و به راحتی انجام می شود. سونوگرافی ترانس واژینال با پروب سونوگرافی از طریق واژن انجام می شود.در این شرایط پزشک به دنبال کیست در تخمدان می گردد . این کیست ها نباید با سندرم تخمدان پلی کیستیک اشتباه گرفته شود. در چنین مواردی پزشک به دنبال کیست های بزرگ تری می گردد. معمولا سونوگرافی چیزی را نشان نمی دهد. اگر همه چیز خوب پیش رود، دوره های شما هم برنامه ریزی می شود. اگر سونوگرافی نشان دهد کیست یا کیست هایی دارید پزشک این دوره را لغو می کند. باید منتظر ماه بعدی بمانید. اگر کیست پید شد زیاد نگران نباشید. این کیست ها به ندرت اسیب رسان هستند و معمولا خود به خود محو می شوند. اصلی ترین عیب داشتن کیست این است که برای اغاز درمان باید یک ماه دیگر منتظر بمانید.
۳- دوره درمان کلومیفن روز۳ تا۵: درمان با کلومیفن آغاز می شود
بعد از اینکه آغاز دوره قاعدگی تان را به پزشک اطلاع دادید می توانید اولین دوز کلومیفن را در روزی که پزشک دستور داده مصرف کنید. ممکن است برای ۵ روز هر روز یک دوز از این قرص را مصرف نمایید اما کلومیفن در روز اول قاعدگی مصرف نخواهد شد. پزشک شما نحوه مصرف کلومیفن را شرح می دهد. ممکن است او به شما بگوید کلومیفن را به ترتیب زیر مصرف کنید
در روزهای ۳، ۴، ۵،۶ و ۷
در روزهای ۵، ۶،۷،۸ و ۹
برخی از پزشکان هم هستند که ترجیح می دهند درمان را در روز دوم دوره یا روز چهارم دوره آغاز کنند . البته این شیوه درمانی زیاد رایج نیست.
بین موفقیت در آغاز مصرف کلومیفن در روز۳یا۵ تفاوت چندانی وجود ندارد. پزشک های مختلف ترجیح می دهند از پروتکل های متفاوتی استفاده کنند. در برخی از موارد پزشک ممکن است از شما بخواهد روز آغاز را در دوره بعدی تغییر دهید تا ببیند تفاوتی در وضعیت تان حاصل می شود یا خیر. بهتر است کلومید در روزهای یکسانی مصرف گردد. برخی بر این باورند که مصرف قرص قبل از رفتن به رختخواب می تواند به کاهش عوارض جانبی کمک کند. این در حالیست که برخی اعتقاد دارند مصرف قرص در صبح اثر بهتری دارد. اگر دوره کلومید دیگری دارید می توانید آن را در بازه های زمانی مختلف از روز مصرف کنید اما بعد از اینکه دوره را آغاز کردید زمان روز را تغییر ندهید مگر اینکه پزشک گفته باشد.
۴- دوره مصرف کلومیفن روز ۵تا۱۰: کلومید شروع به کار می کند
در روز پنجمی که قرص را مصرف می کنید تخمک گذاری نخواهید داشت با اینحال در اولین دوز مصرفی، کلومیفن شروع به ایجاد زنجیره ای از واکنش ها می کند و به تدریج شروع به تخمک گذاری می نماید. اگر بخواهیم به طور خلاصه این روند را توضیح دهیم باید بگوییم که هورمون FSH به تخمدان ها سیگنال می دهد تا تخمک ها را رشد دهند و بالغ نمایند. سپس این تخمک های بزرگ شده را از طریق تخمک گذاری ازاد نمایند. با رشد فولیکول های روی تخمدان ها ، استروژن ازاد می شود. افزایش سطح استروژن به مغز دستور می دهد تولید FSH را کمتر نماید. همین امر باعث می شود تحریک تخمدان ها هم کندتر شود.
کلومیفن مغز را فریب می دهد تا فکر کند سطح استروژن بدن همچنان پایین است. اینکار با مسدود کردن اتصال استروژن به گیرنده هایش رخ می دهد. استروژن در جریان خون می گردد اما گیرنده ها قادر به شناسایی آن نیستند. در چنین شرایطی بدن با آزاد کردن هورمون GnRH بیشتر به موقعیت رخ داده پاسخ می دهد. GnRH به غده هیپوفیز می گوید هورمون FSH و LH بیشتری تولید نماید. سطح بالای هورمون FSH تخمدان ها را تحریک می کند و سطح بالای LH به تدریج باعث تحریک تخمک گذاری می شود. حتی اگر کلومید را برای ۵ روز مصرف کنید این زنجیره از واکنش ها با اولین قرص آغاز می شود و در کل ماه ادامه می یابد. به همین خاطر است که بعد از مصرف آخرین دوز هم ممکن است برای چند روز عوارض جانبی را تجربه نمایید.
۶- دوره مصرف کلومیفن روی ۱۰ تا۲۱: بررسی فولیکول ها
برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را داشته باشید باید بارورترین روزهایتان را شناسایی نمایید. برخی از پزشکان نمی توانند دوره درمان با کلومیفن را با دقت بررسی کنند. با اینحال بیشتر متخصصان ناباروری می توانند اینکار را به خوبی انجان دهند. پزشکان باروری، دوره های کلومید را برای دو دلیل اصلی مانیتور می کنند:
تا ببینند چقدر فولیکول رشد می کنند. اگر بیش از دو مورد دیده شود، دوره لغو می شود.
تا بتوانند شات تحریک را زمانبندی نمایند یا استفاده از IUI را برنامه ریزی کنند.
مانیتور کردن این دوره ها معمولا چند روز پس از آخرین قرص کلومید آغاز می شود و در برگیرنده ازمایش خون و سونوگرافی تا زمان تخمک گذاری است.متخصص سونوگرافی فولیکول های در حال رشد را اندازه می گیرد و پزشک بر اساس این اطلاعات زمان شات تحریک، استفاده از IUI یا مقاربت جنسی را برای دوره تعیین می نماید. اگر دو فولیکول به اندازه بالغ رشد کنند پزشک ممکن است از شما بخواهد دوره را کنار بگذارید. البته این احتمال وجود دارد که چنین توصیه ای نداشته باشد. دو فولیکول بزرگ به احتمال زیاد شانس دو قلو باردار بودن را افزایش می دهد اما این موضوع تضمینی ندارد. اگر می خواهید دوقلو باردار باشید این موضوع را به پزشک تان اطلاع دهید. او بهتر می تواند توصیه های مرتبط را در اختیارتان قرار دهد. اگر سه یا چند فولیکول بالغ شوند پزشک به احتمال زیاد دوره تان را لغو می کند. این موضوع بدین معنی است که از شما خواسته می شود دیگر رابطه جنسی نداشته باشد. اگر IUI یا شات تحریک از قبل برنامه ریزی شده باشد هیچ کدام از آن ها انجام نمی شود تا از بارداری های متعدد که خطر زیادی دارد و می تواند مشکل ساز باشد پیشگیری شود. اگر دوره تان لغو شود، باید توصیه های پزشک را با دقت هر چه تمام مدنظر داشته باشید. این موضوع نشانه خوبی است که بدن به کلومید واکنش داده است. خوشبختانه در دوره بعدی، پزشک می تواند درمان را بر اساس شرایطی که دارید تنظیم کند تا تخمک های زیادی تحریک نشود. بهتر است تا دفعه بعدی منتظر بمانید تا اینکه بارداری پرخطری داشته باشید.
۷- دوره درمان با کلومیفن روز ۱۵ تا ۲۵: شات تحریک
اگر از متخصص باروری استفاده می کنید او ممکن است هورمون hCG را به همراه کلومید تجویز کند. به این موضوع شات تحریک هم می گویند. این شات تحریک می تواند تخمک گذاری را در عرض ۲۴ الی ۳۶ ساعت تحریک کند. پزشک برای کمک به رابطه جنسی بهتر یا عملکرد بهتر IUI ممکن است این شات را توصیه نماید. زمانی که تست های بارداری را مورد بررسی قرار می دهید ممکن است اسم hCG به گوشتان خورده باشد. همانطور که می دانید hCG هورمون بارداری است. در بدن این هورمون همانند LH عمل می کند که هورمونی است که قبل از تخمک گذاری افزایش می یابد به فولیکول ها سیگنال می دهد تخمک را آزاد نمایند. شات تحریک معمولا ۷ الی ۹ روز پس از آخرین قرص کلومید داده می شود اما ممکن است بعدا هم تجویز گردد. اگر سونوگرافی نشان دهد فولیکول های شما برای بالغ شدن به زمان بیشتری نیاز دارند چنین شاتی تجویز می شود.
نکته مهم: اگر پزشک شات تحریک را برایتان تجویز کرد باید به این نکته توجه داشته باشید که تست بارداری که در عرض یک هفته گرفته می شود ممکن است حتی در صورت باردار نبودن هم نتایج مثبتی ارائه کند. این تست زمانی گرفته می شود که سطح هورمون های شما به خاطرتزریق افزایش یافته است.
۸-دوره درمان با کلومیفن روز ۱۰الی ۱۷: دوره رابطه جنسی، شاید IUI
تخمک گذاری معمولا ۵ الی ۱۰ روز بعد از مصرف آخرین قرص کلومید رخ می دهد. پس اگر کلومیفن را در روزهای سوم الی هفتم دوره تان مصرف می کنید ممکن است بین روزهای دهم و شانزدهم تخمک گذاری تان انجام شود. اگر کلومیفن را در روز پنجم تا نهم مورد استفاده قرار می دهید تخمک گذاری به احتمال زیاد بین روز ۱۲و۱۷ از دوره تان خواهد بود. با اینحال تخمک گذاری ممکن است حتی بیشتر از ده روز طول بکشد. به همین خاطر باید همه جوانب موجود را مدنظر داشته باشید. اگر شات تحریک دریافت کرده اید تخمک گذاری ۲۴ الی ۳۶ ساعت بعد از تزریق رخ خواهد داد. مگر در مواردی که پزشک توصیه می کند در سایر موارد باید رابطه جنسی یک روز در میان یا هر روز انجام دهید و رابطه جنسی را سه روز بعد از مصرف آخرین قرص از کلومید آغاز نمایید. باید رابطه جنسی را تا زمانی که مطمئن شوید تخمک گذاری انجام شده است ادامه دهید. می توانید به کمک نمودار دمای بدن یا آزمایش خون پروژسترون این موضوع را تایید کنید. دوره IUI را انجام می دهید؟ بسته به سونوگرافی و زمانبندی شات تحریک پزشک به شما می گوید چه زمانی برای IUI مراجعه کنید. در بیشتر موارد می توانید در روزهای باروری در منزل رابطه جنسی داشته باشید و از IUI هم استفاده کنید.
۹- دوره درمان با کلومیفن روز ۱۹تا۲۱: آزمایش خون و پروژسترون
هم متخصص زنان ومامایی و هم متخصص باروری معمولا آزمایش خون پروژسترون را بین روزهای ۱۹ و ۲۱ تجویز می کند . هر چند این آزمایش ممکن است در صورتی که پزشک بداند تخمک گذاری شما بعد از روز ۲۱دوره تان رخ خواهد به تعویق بیفتد. همانطور که می دانید پروژسترون هورمونی است که بعد از تخمک گذاری افزایش می یابد. انجام ازمایش برای این هورمون می تواند عملکرد قرص کلومیفن برای تحریک تخمک گذاری را مورد بررسی قرار دهد. دلیل دیگری که برای تست سطح پروژسترون وجود دارد این است که پزشک مطمئن شود سطح این هورمون زیاد پایین نیست. اگر سطح این هورمون زیاد پایین باشد پزشک ممکن است به عنوان مکمل، شیاف واژینال پروژسترون را تجویز نماید.
۱۰-دوره درمان با کلومیفن روز۲۱ تا ۳۵: دو هفته انتظار
دو هفته انتظار بعد از تخمک گذاری آغاز می شود. در این شرایط ممکن است تست بارداری تان مثبت باشد یا اینکه پریود شوید. این موضوع بخش سخت دوره تان است. تنها کاری که می توانید انجام دهید منتظر ماندن و صبر کردن است. در طول دو هفته انتظار، ممکن است نشانه های خفیفی از سندرم ovarian hyperstimulation را داشته باشید. شایع ترین و رایج ترین نشانه های این شرایط نفخ است. موارد شدید به هنگام استفاده از کلومیفن نادری است اما می تواند رخ دهد. اگر نشانه هایتان شدید بود یا اگر نگران بودید با پزشک تان مشورت نمایید. به این نکته توجه داشته باشید که برخی از افراد نفخ ناشی از قرص کلومید را به عنوان نشانه اولیه بارداری می شناسند اما واقعیت چنین نیست. برخی از عوارض جانبی کلومید می تواند شبیه نشانه های بارداری باشد. پس همیشه از پزشک کمک بگیرید.
۱۱- دوره درمان با کلومیفن روز های ۲۸ و۳۸: روز تست بارداری
در نهایت روزی که این همه ماه منتظرش بودید فرا رسیده است. حالا می توانید بارداری تان را تست کنید.
پزشک می تواند تست بارداری بتا یا ازمایش خون را برای سنجش مقدار hCG تجویز کند. اینکار در اواسط دو هفته انتظار و اواخر آن انجام می شود یا اینکه ممکن است ازمایش خون در انتهای دوره تجویز شود. ممکن است پزشک از شما بخواهد تست های بارداری در منزل را بین روزهای بیست و هشتم و سی و پنجم دوره تان مصرف کنید و در صورت مثبت بودن به سراغش بروید. اگر جواب این تست مثبت بود که به شما تبریک می گوییم. پزشک بارداری شما را برای دو هفته مورد بررسی قرار می دهد تا مطمئن شود همه چیز به خوبی به پیش می رود. در این شرایط ممکن است دو یا چندقلو باردار باشید که باید این موضوع هم مورد بررسی قرار گیرد. اگر عصبی هستید، به خودتان بگویید که جای نگرانی وجود ندارد. بارداری بعد از دوره طولانی ناباروی اصلا اسان نیست به خصوص اینکه افراد از لحاظ عاطفی و احساسی تحت فشار هستند.

اگر دوره درمان با کلومیفن شکست بخورد چه اتفاقی رخ می دهد؟
اگر تست بارداری تان منفی باشد پزشک ممکن است منتظر بماند و تست را مجددا انجام دهد. ممکن است سطح هورمون های بارداری هنوز به اندازه کافی زیاد نباشد. اگر زمانی که منتظر تست مجدد هستید پریود شدید دوره تان را از دست داده اید و باید منتظر دوره بعدی بمانید. داشتن دوره درمان ناموفق بسیار ازاردهنده و ناراحت کننده است. در این شرایط ممکن است امیدتان را از دست بدهید. به خاطر داشته باشید که می توانید دوباره این شرایط درمان را آغاز کنید و برای موفقیت این مسیر را ادامه دهید. گاهی برای موفق شدن مجبور هستید شرایط را تغییر دهید. پس امیدتان را از دست ندهید.
ممکن است دوره کلومیفن با دوز یکسان دوباره تجویز شود. به خاطر اینکه دوره تان موفقیت آمیز نبوده است بدین معنی است که درمان باید بلافاصله تغییر کند. ممکن است شما به دوره درمانی بیشتری نیاز داشته باشید. به خاطر داشته باشید که حتی افرادی که باروری خوبی دارند ممکن است در اولین ماهی که رابطه جنسی را امتحان می کنند باردار نشوند. همین امر درباره قرص کلومیفن نیز صادق است. اگر تخمک گذاری ندارید دوره دیگری از کلومیفن ممکن است با دوز بالا تجویز شود. اولین دوره از کلومیفن معمولا با ۵۰ میلی گرم آغاز می شود اما بیشتر خانم ها با چنین دوزی بارور نمی شوند. اگر چنین شرایطی برای شما رخ داد ممکن است نیاز به تغییر دوز داشته باشید. پزشک تلاش می کند این دوز را تا سطح خاصی بالا ببرد .
در این شرایط ممکن است سایر روش های درمانی هم در نظر گرفته شود. زنانی که با کلومیفن باردار نمی شوند ممکن است به این قرص مقاوم باشند. اگر چنین شرایطی برایتان رخ داد، گزینه های درمانی متعددی پیش رویتان قرار دارد. از جمله این گزینه ها می توان به تغییر دارو یا مصرف کلومیفن به همراه متفورمین اشاره کرد. اگر سه الی شش دوره از کلومیفن به باروری منجر نشد، گزینه های درمانی جدیدی را می توان امتحان کرد. شش دوره از کلومیفن به عنوان محدوده بالا در نظر گرفته می شود . اگر در ۳ دوره درمانی بارداری رخ ندهد ممکن است پزشک به سراغ روش های درمانی دیگری برود.