تغذیه نوزاد نارس در دستگاه، نکات خواندنی
شیر خوردن از سینهٔ مادر برای همۀ نوزادان و به ویژه نوزادان زودرس یا بیمار، مزایای حیاتی و فوق‌العاده‌ای دارد.
شیر خوردن از سینهٔ مادر برای همۀ نوزادان و به ویژه نوزادان زودرس یا بیمار، مزایای حیاتی و فوق‌العاده‌ای دارد. نوزادان زودرس پس از تولدشان، معمولاً در بخش مراقبت‌های ویژۀ نوزادان یا NICU می‌مانند و ممکن است بعضی از آنها در ابتدا آمادۀ شیر خوردن از سینه مادر نباشند. در این مطلب می‌توانید با راهکارهایی برای شیردهی از سینه به نوزاد زودرسی که در بخش NICU بستری است و چگونگی امکان تغذیۀ نوزاد زودرس با شیر خشک آشنا شوید.
راهکارهای شروع تغذیه با شیر مادر قبل از توانایی نوزاد در مکیدن
هرچند شیر مادر نقشی حیاتی در رشد کودکتان دارد، ممکن است شروع شیردهی برای شما با احساسات و عواطف مختلفی همراه باشد، زیرا در ابتدا ممکن است نوزادتان قادر به مکیدن نباشد که در این صورت شما با کمک پزشکان و پرستاران می‌توانید در شیردهی به نوزادتان نقش بسیار مؤثری داشته باشید. پیشنهادهای زیر را برای شیردهی به نوزادتان هنگام بستری بودن او به خاطر داشته باشید:
یادگیری دوشیدن شیر: نوزادان زودرس اغلب توانایی مکیدن ندارند، بنابراین شیردهی از راه یک لولۀ مخصوص در بخش NICU که بهترین راه برای رساندن شیر شما به اوست انجام می‌شود. مادران می‌توانند دوشیدن شیر خود را یاد بگیرند تا شیرشان از طریق این لوله وارد معدۀ کودک شود، پس به محض اینکه توانستید و با کمک پزشک و پرستاران پمپ کردن و دوشیدن شیر را یاد بگیرید و شروع کنید. همچنین تغذیهٔ نوزاد با توجه به نظر پزشک ممکن است با یک فنجان کوچک، سرنگ، قطره‌چکان یا قاشق انجام شود. فراهم کردن شیرتان برای کودک، ناراحتی شما را از بستری بودن او نیز کمتر می‌کند و شما را تسکین می‌دهد.
تمربن آرامش: طی این روزها سعی کنید بیشتر به خودتان مسلط شوید تا همسرتان نیز آرام بماند و برای شیردهی از سینه یا پمپ کردن شیر، شرایط آرام و راحت‌تری ایجاد کنید تا سینه‌هایتان را به جاری شدن شیر تحریک کنید و عادت دهید. اگر استرس خود را کاهش دهید، شیرتان نیز به طور طبیعی افزایش پیدا می‌کند.
تثبیت و افزایش شیر: اگر در تلاش برای تثبیت میزان تولید شیر در سینۀ خود هستید یا می‌خواهید آن را افزایش دهید، هر دو تا دو ساعت و نیم، یک بار برای دو شبانه‌روز یا هشت تا ۱۲ بار در طول روز شیرتان را پمپ کنید. پس از اینکه تولید شیرتان تثبیت شد، حداقل هشت بار در طول روز شیرتان را پمپ کنید که لازم است فاصلۀ بین آخرین دوشیدن روز و اولین دوشیدن فردای آن روز، بیشتر از هشت ساعت نباشد.
اطمینان از خالی شدن سینه‌ها: وقتی شیرتان را پمپ می‌کنید، مطمئن شوید که سینه‌هایتان را خالی می‌کنید تا شیر پسین یا قسمت آخر شیر خود را که بعد از شیر آغازین در سینۀ شما ترشح می‌شود و حاوی بالاترین میزان کالری چربی مورد نیاز کودکتان است خارج شود. برای این کار در هر بار شیردهی و بعد از اینکه جریان شیر از سینه متوقف یا کند و کم شد، برای یک یا دو دقیقه همچنان به پمپ کردن ادامه دهید.
ثبات دوشیدن شیر: در طول کم و زیاد شدن‌های میزان شیرتان، باز هم به دوشیدن شیر ادامه دهید. در ابتدا ممکن است فقط مقادیر بسیاری کمی شیر به دست بیاورید و شاید وسوسه شوید این کار را رها کنید، اما لازم است با سعی و تلاش ادامه دهید تا سینه‌هایتان آماده بمانند. بیشتر استراحت کنید، آب بیشتری بخورید و به جای اینکه هر بار مدت بیشتری پمپ کنید، در دفعات بیشتری شیرتان را بدوشید.
راهکارهای شروع تغذیه با شیر مادر بعد از توانایی نوزاد در مکیدن
وقتی نوزاد شما با تشخیص پزشک توانایی مکیدن را پیدا کرد، می‌توانید از قبل نکاتی برای شروع شیردهی در بیمارستان آگاه باشید تا بتوانید در این کار مسلط‌تر شوید. برخی از این نکات شامل موارد زیر است:
شیردهی در اتاقی ساکت: لازم است بدانید که وقتی کودکتان هوشیار و ساکت است، برای شیر خوردن پذیراتر خواهد بود. شاید بتوانید از پرستاران بخواهید که به او در اتاق ساکت و تاریکی شیر بدهید تا ذهنش منحرف نشود و راحت‌تر سینهٔ شما را بگیرد و شیر بخورد.
تماس پوست با پوست: مراقبت کانگورویی یک روش مراقبتی برای نوزاد زودرس است که در آن، هر روز بین نوزاد و مادرش تا جای ممکن تماس پوست با پوست برقرار می‌شود یا اینکه بین کودک با سینۀ برهنۀ مادرش تماس پوستی برقرار خواهد شد. مراقبت به روش کانگورویی برای هر دو نفر شما آرامش‌بخش است و می‌تواند نوزاد را تحریک به مکیدن و حتی جاری کردن شیر از سینه‌های شما کند. در طول این تماس، وقتی نوزاد شروع به رفلکس جست‌وجو در اطراف پوستتان کرد، او را به سمت نوک سینۀ خود هدایت کنید.
کشف و تلاش مادر: هر مادری لازم است خودش دقت کند و با کمک پزشکش یاد بگیرد چه کاری برای نوزادش بهتر است. برای مثال، اگر کودکتان در سینه‌گیری مشکل دارد، سعی کنید ابتدا از یک ساکشن برای بیرون آوردن نوک سینه استفاده کنید و بعد سینه را به کودکتان بدهید یا اگر شیر در ابتدای وعدۀ شیردهی، شیرتان جریان زیادی دارد و به کودک فشار می‌آورد، سینه را از قبل به اندازه‌ای بدوشید که فشار یا حجم شیر کاهش یابد. با این کار، کودکتان می‌تواند بدون فرو بردن هوا یا حالت خفگی، به شیر خوردن ادامه دهد.
تمام فرایند تغذیه و ارتباطی که طی این زمان با نوزاد ایجاد می‌کنید برای شما و کودکتان ارزشمند است و اگر می‌خواهید اول از سینۀ خود به کودکتان شیر بدهید و بعد با یک شیشه‌شیر پُرشده با شیر خودتان تکمیل کنید، این کار را با تأیید پزشکتان انجام دهید.
تغذیهٔ نوزادان زودرس با شیر خشک
اگر تصمیم به شیردهی داشتید ولی امکان انجام این کار به هر دلیلی وجود نداشت، هرچند ممکن است در ابتدا غمگین شوید اما به یاد داشته باشید که کودکان با خوردن شیر خشک هم می‌توانند به خوبی رشد کنند. گزینه‌هایی نیز برای انتخاب شیر خشک نوزادان زودرس وجود دارد که بهتر است با نظر پزشکتان یکی از آنها را تهیه کنید. گاهی هم اگر کودک خیلی زودرس یا بیمار باشد، شاید لازم شود ابتدا شیر خشک را از یک لولۀ نازک که از بینی یا دهان وارد معده‌اش شده است بخورد. پزشک اطفال و پرستار نوزاد می‌تواند به شما نشان دهد که چطور از این طریق فرزندتان را تغذیه کنید تا بتوانید نقش مهمی را در تغذیۀ او به عهده بگیرید.
همچنین شما هنوز هم می‌توانید با کودکتان ارتباط نزدیک و صمیمانه‌ای داشته باشید و بهتر است این ارتباط نزدیک را همراه با تغذیهٔ نوزاد و با در آغوش گرفتنش، تماس او با پوست گرمتان و نزدیک نگه داشتن صورتش به سینهٔ خودتان تجربه کنید. شما می‌توانید این مراقبت کانگورویی را برای ماه‌های بعدی هم ادامه دهید.
