پیشگیری از کمردرد در بارداری، ورزش‌های پایین کمر

غالباً منظور از کمردرد، درد پایین کمر است که ممکن است مربوط به مهره های ستون فقرات کمری، دیسکهای بین مهره ها، رباطهای پیرامون ستون فقرات و دیسکها، طناب نخاعی و عصب ها، عضله های پایین کمر، اندامهای داخلی لگن و شکم و یا پوست پوشاننده ناحیه کمر باشد.

درد پایین کمر
عملکرد ستون فقرات کمری، شامل پشتیبانی ساختاری، حرکت و محافظت از برخی بافتهای حساس بدن است. درمان درد کمر باید به دنبال تشخیص دقیق عامل آن باشد. در موارد درد حاد ابتدا میتوان با استفاده از درمانهای خانگی اقدام به رفع درد کرد.

آناتومی پایین کمر
برای درک علت کمردرد، باید ابتدا طراحی و آناتومی ساختاری کمر و بافتهای آن را بشناسید. ساختارهای مهم کمری که ممکن است منجر به بروز درد و علائم دیگر در این ناحیه شوند عبارتند از استخوانهای ستون فقرات کمری یا همان مهره ها میباشند، دیسکهای بین مهره ها، رباطهای پیرامون ستون فقرات و دیسکها، طناب نخاعی و عصب ها، عضله های پایین کمر، اندامهای داخلی لگن و شکم و پوست پوشاننده ناحیه کمری.
ستون فقرات استخوانی کمری به شکلی طراحی شده است که مهره های کمر به صورت عمودی همردیف و همراستا با یکدیگر قرار گرفته و ساختاری با قابلیت تحرک ایجاد میکنند که از طناب نخاعی محافظت مینماید. طناب نخاعی از بافتهای عصبی تشکیل شده است که از مغز امتداد یافته و به کانال نخاعی کمر میرسند. هر مهره ستون فقرات یک برجستگی استخوانی در پشت طناب نخاعی دارد که همانند سپری از بافتهای عصبی طناب نخاعی محافظت مینماید. مهره ها بدنه استخوانی محکمی در بخش جلوی طناب نخاعی دارند که سکوی مناسبی برای تحمل وزن همه بافتهای بالای باسن است. مهره های کمری بلافاصله بر روی استخوان خاجی که در وسط باسن قرار دارد، ردیف شده اند. در هر طرف استخوان خاجی به استخوان تهیگاهی (ایلیاک) لگن میرسد و مفاصل ساکروایلیاک باسن را شکل میدهد.
دیسکها بالشتک هایی هستند که به عنوان ضربه گیر بین بدنه مهره های ستون فقرات عمل میکنند. دیسک کمک میکند فشار وارد بر ستون نخاعی به حداقل برسد. هر دیسک شکل حلقوی دارد که در وسط آن بافتهای نرم ژله ای قرار داشته و توسط دیواره حلقوی سخت و محکمی احاطه شده اند. بخش مرکزی دیسک ممکن است از بخش ضعیف یا پارگی حلقه احاطه کننده، خارج شده و بیرون بزند. بیرون زدن محتوای دیسک باعث تحریک بافتهای عصبی مجاور و سیاتیک میشود. رباطها بافتهای نرم رشته محکمی هستند که محکم استخوانها را به یکدیگر وصل میکنند. رباطها هر یک از مهره ها را به مهره های دیگر وصل کرده و دیسکها را احاطه میکنند.
عصب هایی که حس را منتقل میکنند و عضله های پایین کمر و همچنین پاها را تغذیه میکنند، همگی از طریق دروازه های استخوانی که هر یک از آنها یک فورامن نام دارد، از کانال نخاعی کمر خارج میشوند.
عضلات اطراف ستون فقرات مسئول خم شدن، کشیدن و چرخش کمر و همچنین حرکت دادن پاها که از طریق زردپی به پایین کمر متصل است، هستند.
آئورت و رگهای خونی که خون را به پاها انتقال میدهند از جلوی ستون فقرات کمر در شکم و لگن عبور میکنند. گره های لنفاوی و بافتهای دستگاه عصبی غیرارادی که در حفظ و کنترل مثانه و روده اهمیت دارند، این رگهای خونی را احاطه میکند.
رحم و تخمدان ها ساختارهای لگنی مهم در جلوی ناحیه لگن زنان هستند. غده پروستات یک ساختار لگنی مهم در مردان است. کلیه ها در هر دو طرف بدن در پشت شکم و جلوی ستون فقرات کمر قرار دارند. پوست روی ناحیه کمر توسط عصب هایی تحت پوشش قرار میگیرد که از ریشه های عصبی منشعب شده از ستون فقرات کمری عصبدهی میشوند.

عملکرد ناحیه کمر چیست؟
ناحیه کمر یا ناحیه لامبار وظایف مهمی در بدن انسان دارد. از جمله وظایف آن میتوان به پشتیبانی ساختاری بدن، حرکت و محافظت از برخی از بافتهای بدن اشاره کرد.
هنگامی که می ایستیم، پایین کمر وزن بالای بدن را تحمل میکند. هنگامی که از ناحیه کمر خم میشویم ،میچرخیم یا بدنمان را میکشیم پایین کمر در حرکت دخیل است. بنابراین آسیب دیدن این ساختارهایی که در تحمل وزن اهمیت دارد مانند بخش استخوانی، عضلانی، تاندونها و رباطهای ستون فقرات، اغلب هنگامی که بدن در حالت ایستاده قرار دارد و در حین حرکت های مختلف شناسایی میشود.
محافظت از بافتهای نرم دستگاه عصبی و طناب نخاعی و همچنین اندامهای مجاور لگن و شکم، یکی از عملکردهای حیاتی ستون فقرات و عضلات مجاور آن است.

دلایل متداول درد ناحیه کمر چیست؟
دلایل شایع درد کمر عبارتند از کشیدگی ناحیه کمر، تحریک عصبی و رادیکولوپاتی، رشد غیر طبیعی استخوان ناحیه کمر و مشکلات مفاصل . هر یک از این موارد در ادامه توضیح داده میشود.
۱- کشیدگی کمر (به صورت حاد یا مزمن)
کشیدگی کمر ( Lumbar strain ) به آسیب حاصل از کشیدگی رباطها زردپی ها و یا عضله‌ های پایین کمر گفته می‌شود. کشیدگی باعث پارگی‌های میکروسکوپی با درجات مختلف در این بافت‌ها می‌شود. کشیدگی کمری یکی از شایع‌ترین دلایل کمردرد است. این جراحت ممکن است به واسطه استفاده بیش از حد، استفاده نادرست و یا ضربه رخ دهد. صدمات بافت‌های نرم در صورتی که چند روز تا چند هفته طول بکشد، غالباً به عنوان جراحات حاد دسته بندی می‌شوند. در صورتی که کشیدگی بیش از سه ماه طول بکشد به آن مزمن گفته می‌شود. اگر چه کشیدگی کمر غالباً در دهه ۴۰ زندگی اتفاق می‌افتد اما در هر سنی ممکن است رخ دهد. مشخصه ‌های کشیدگی کمری عبارتند از ناراحتی منطقه ‌ای در پایین کمر که پس از یک واقعه ‌ای ایجاد شده است که از نظر مکانیکی بر بافت‌های پایین کمر فشار وارد کرده است. شدت صدمه ممکن است خفیف تا شدید باشد و بستگی به میزان کشیدگی و گرفتگی عضلات پایین کمر دارد.
تشخیص کشیدگی کمر بر اساس سابقه آسیب‌ دیدگی، محل درد و بررسی احتمال صدمه سیستم عصبی انجام می‌شود. معمولاً عکس پرتوی ایکس (عکس ساده کمر) تنها برای ناهنجاری‌های استخوانی مفید است.
درمان کشیدگی کمری شامل استراحت بر پشت، مصرف مسکن و داروهای شل ‌کننده عضله، گرم کردن موضعی، ماساژ و در نهایت پس از برطرف شدن دوره حاد آسیب ‌دیدگی، ورزش‌های اصلاحی و تقویتی برای تقویت کردن عضله ‌های شکم و پایین کمر است. درمان‌های ابتدایی در خانه ممکن است مؤثر باشد. درمان‌های خانگی شامل کیسه آب گرم، استامینوفن یا ایبوپروفن و جلوگیری از آسیب مجدد و بلند کردن اشیا سنگین هستند. داروهای تجویزی (باید توسط پزشک نسخه شود) گاهی اوقات برای کمردرد حاد استفاده می‌شود که از جمله آنها می‌توان به داروهای ضد التهاب خوراکی یا تزریقی مانند ناپروکسن، سولینداک، کتورولاک و داروهای شل ‌کننده عضلات مانند کاریسوپرودول و سیکلوبنزوپارین، متوکاربامول و متاکسالون و همچنین داروهای ضد درد مانند ترامادول اشاره کرد.
دوره ‌های طولانی استراحت و عدم تحرک اصلاً توصیه نمی‌شود چرا که این روش عملاً باعث کندی بهبودی و بدتر شدن وضعیت می‌شود. مانور دستی ستون فقرات تا دوره‌ های یک ماهه در برخی بیمارانی که علائم تحریک عصبی ندارند، مفید است. با استفاده از تکنیک‌های محافظت از کمر در هنگام فعالیت، پشتیبانی ‌کننده های ناحیه کمر در هنگام کار در خانه یا محل کار، می‌توان از آسیب بیشتر کمر جلوگیری کرد.
۲- تحریک عصبی
عصب‌های ستون فقرات کمری ممکن است در اثر فشار مکانیکی حاصل از استخوان یا بافت‌های دیگر و یا در اثر بیماری در طول مسیر خود از ریشه عصبی طناب نخاعی تا سطح پوست، تحریک شوند. بیماری‌ها و مشکلاتی که می‌توانند باعث تحریک عصبی شود عبارتند از بیرون زدگی دیسک کمر (رادیکولوپاتی)، رشد زائده استخوانی و التهاب عصب ها در اثر عفونت ویروسی ( زونا).
۳- رادیکولوپاتی (درد انتشتری از کمر به پاها)
رادیکولوپاتی کمری به تحریک عصبی گفته می‌شود که بر اثر آسیب ‌دیدگی دیسک بین مهره ها اتفاق افتاده است. صدمه دیدن دیسک به علت تخریب دیواره حلقوی شکل بیرونی، ضربه و جراحت و یا هر دو عامل اتفاق می‌افتد. در نتیجه هسته نرم مرکزی دیسک از طریق پارگی دیوار بیرون میزند و در تماس با طناب نخاعی و یا عصب های آن که از کانال نخاعی استخوانی منشعب شده ‌اند، قرار می‌گیرد. پارگی دیسک شایع‌ترین علت درد سیاتیک است که از پایین کمر به باسن و پاها می‌رسد. درد سیاتیک ممکن است در ابتدا با سابقه درد پایین کمر شروع شده و یا با احساس ترکیدن حباب خود را نشان دهد و سپس با بی ‌حسی و مور مور شدن همراه شود. درد سیاتیک غالباً با حرکت کمر و یا عطسه و سرفه افزایش می‌یابد. سیاتیک در موارد شدیدتر ممکن است با بی ‌اختیاری ادرار یا مدفوع همراه باشد.
سیاتیک و رادیکولوپاتی کمری معمولاً تنها در یک طرف بدن برای مثال سمت راست یا چپ بدن تأثیر می‌گذارد. پزشک معمولاً بر اساس علائم گفته شده در بالا به رادیکولوپاتی کمر مشکوک می‌شود. افزایش درد تیر کشنده در هنگام بالا آوردن پاها، تشخیص را تأیید می‌کند.
۴- فشار استخوانی
هر وضعیتی که باعث حرکت و رشد مهره ‌های ستون فقرات کمری و در نتیجه محدود شدن فضای عصب ها و طناب نخاعی مجاور شود، ممکن است موجب درد کمر و پاها شود، دلالیل ایجاد چنین دردی عبارتند از باریک شدن فورامینال (باریک شدن دروازه ای که عصب های ستون فقرات از طناب نخاعی گذشته و از کانال نخاعی به سرتاسر بدن می‌رود که غالبا در اثر آرتروز اتفاق می افتد)، اسپوندیلولیستز (سر خوردگی یک مهره روی مهره دیگر)، تنگی کانال نخاعی (تحت فشار قرار گرفتن ریشه های عصبی یا طناب نخاعی با خارهای استخوانی یا بافتهای نرم دیگر در کانال نخاعی). تحت فشار قرار گرفتن عصب نخاعی در این وضعیت میتواند منجر به درد سیاتیک شود که از پایین کمر به پاها امتداد می‌یابد. تنگی کانال نخاعی ممکن است باعث درد پا شود که با راه رفتن بدتر شده و با استراحت برطرف می‌شود (شبیه درد حاصل از نارسایی گردش خون در پاها). درمان این مشکل بستگی به شدت آن دارد و از استراحت و ورزش تا تزریق کورتیزون اپیدورال و عمل جراحی فشار برداری با برداشتن استخوانی که بافت عصبی را تحت فشار قرار داده است متفاوت است.
۵- مشکلات مفاصل و استخوان‌ها
مشکلات مربوط به مفصل و استخوان که باعث درد پایین کمر می‌شود شامل مشکلات مادرزادی، مشکلات حاصل از استهلاک و ساییدگی و یا ضربه و جراحت و التهاب مفاصل (آرتروز) است.
مشکلات مادرزادی استخوان: برخی از نقایص مادرزادی منجر به درد پایین کمر میشوند مانند مهره شکاف دار (اسپاینا بیفیدا) و انحراف جانبی ستون فقرات (اسکولیوز). انحراف جانبی ستون فقرات به کجی و انحنای ستون فقرات به چپ یا راست گفته می‌شود که زمانی اتفاق می افتد که یکی از پاها کوتاه‌تر از پای دیگر باشد ( اسکولیوز عملکردی) و یا زمانی که ناهنجاری در ساختار ستون فقرات وجود داشته باشد ( اسکولیوز ساختاری). کودکانی که دچار اسکولیوز ساختاری شدید هستند ممکن است نیاز به عمل جراحی یا بریس داشته باشند. افراد بزرگسال کمتر تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند بلکه اغلب با استفاده از وسایل طبی مانند بریس درمان می‌شوند. مهره شکاف ‌دار یک نقص مادرزادی در قوس استخوانی مهره کانال نخاعی است و اغلب خار طبیعی مهره در آن وجود ندارد. این نقص مادرزادی در اکثریت موارد در مهره‌های پایین کمر و بالای استخوان خاجی اتفاق می‌افتد. که گاهی دسته موهای غیر طبیعی در پوست ناحیه مورد نظر دیده می‌شود. مهره شکاف‌ دار ممکن است ناهنجاری جزئی استخوانی باشد و هیچ علامتی ایجاد نکند. با این حال ممکن است این وضعیت با ناهنجاری‌های عصبی جدی پایین تنه همراه باشد.
مشکلات دژنراتیو مفصل و استخوان: با افزایش سن محتوای آب و پروتئین غضروف‌های بدن تغییر می‌کند. این تغییرات منجر به نازک و ضعیف و شکننده شدن غضروف‌ها می‌شود. از آنجایی ‌که بخشی از دیسک‌ها و مفاصل که همراستا با مهره ها قرار دارند از غضروف تشکیل شده ‌اند، با گذر زمان دچار استهلاک و تخریب می‌شوند. تخریب دیسک که به آن اسپوندیلوز (spondylosis) گفته می‌شود در عکس پرتوی ایکس ستون فقرات به صورت باریک شدن فضای طبیعی دیسک بین مهره ها مشخص می‌شود. تخریب بافت‌های دیسک، زمینه را برای بیرون زدن هسته نرم داخلی دیسک و درد پایین کمر فراهم می‌نماید. آرتروز دژنراتیو ( آرتروز استخوانی ) مفاصل فاست نیز یکی از دلایل درد منطقه ‌ای پایین کمر است که در عکس پرتوی ایکس معمولی قابل شناسایی می‌باشد. این عوامل درد تخریب دیسک معمولاً با روش‌های درمانی محافظه کارانه مانند استراحت، کیسه آب گرم ، ورزش‌های توان‌بخشی و همچنین مصرف مسکن و داروهای شل‌ کننده عضلات و داروهای ضد التهاب تحت درمان قرار می‌گیرد.
جراحت و صدمه دیدن استخوان‌ها و مفاصل: شکستگی استخوان پایین ستون فقرات و استخوان خاجی بیشتر در افراد سالمند مبتلا به پوکی استخوان و به ویژه افرادی که به مدت طولانی داروهای کورتیزون مصرف کرده ‌اند، دیده می‌شود. در این افراد هرازگاهی حتی فشارهای جزئی در ستون فقرات (مانند خم شدن برای بستن بند کفش) می‌تواند منجر به شکستگی استخوان شود. در چنین وضعیتی مهره کمر ممکن است فرو بریزد که به آن شکستگی فشاری مهره گفته می‌شود. این شکستگی باعث شروع آنی درد شدید منطقه ‌ای می‌شود که در پیرامون کمر همانند یک نوار تیر می‌کشد و با حرکت بدن به شدت بدتر می‌شود. معمولاً این درد به پایین و به پاها نمی‌رسد. شکستگی مهره در بیماران جوان‌تر تنها پس از جراحات و صدمات شدید مانند تصادفات و یا حمله صرع اتفاق می‌افتد. در بیماران جوان و سالمند جوش خوردن شکستگی مهره چند هفته طول می‌کشد و باید بیمار استراحت کرده و مسکن مصرف کند. شکستگی فشاری مهره ‌های کمر که در اثر پوکی استخوان ایجاد شده است را ممکن است بتوان با عمل تزریق سیمان به نام ورتبروپلاستی (vertebroplasty ) یا کیفوپلاستی (kyphoplasty) درمان کرد. در این عمل جراحی، یک بالن در مهره تحت فشار باد میشود تا بخشی از ارتفاع از دست ‌رفته مورد بازگردد. سپس یک چسب مخصوص (متی متاکریلات یا سیمان) در بالن تزریق می‌شود و در همان‌جا می‌ماند تا ساختار و ارتفاع بدنه مهره حفظ شود.
آرتروز: spondyloarthropathies نوع التهابی آرتروز است که در ناحیه پایین کمر و مفاصل ساکروایلیاک تأثیر می‌گذارد. از جمله موارد این وضعیت می‌توان به آرتروز راکتیو، اسپوندیلیت آنکیلوزان، آرتروز پسوریاتیک و آرتروز بیماری التهابی روده اشاره کرد. هر یک از این بیماری‌ها ممکن است منجر به سفتی و درد پایین کمر شوند که معمولاً صبح هنگام بدتر می‌شود. این بیماری‌ها معمولاً در دهه دوم و سوم زندگی شروع می‌شوند و با داروهایی که مستقیماً التهاب را هدف گرفته ‌اند، تحت درمان قرار می‌گیرند. داروهای بیولوژیک جدیدتر موفقیت زیادی در درمان بیماری و متوقف کردن پیشروی آن نشان داده ‌اند. بلوکهای عصبی این ناحیه تاثیر معجزه آسایی در درمان دردهای ناشی از آرتروز کمری دارند که توسط فوق تخصص درد با کمک دستگاه تصویر برداری انجام میشود.

سایر عوامل کمردرد
از جمله عوامل دیگر درد پایین کمر می‌توان به مشکلات کلیه، بارداری، مشکلات تخمدان و تومور اشاره کرد.

مشکلات کلیه
عفونت کلیه، سنگ کلیه و خونریزی حاصل از صدمه دیدن کلیه ( هماتوم) غالباً با درد پایین کمر همراه هستند. تشخیص این مشکلات از طریق آنالیز ادرار، آزمایش سونوگرافی و انواع دیگر تصویربرداری شکم میسر می‌باشد.

بارداری
غالباً بارداری به واسطه ایجاد فشار مکانیکی بر ستون فقرات و تغییر انحنای طبیعی کمر و قرارگیری جنین در داخل شکم، به درد پایین کمر منجر می‌شود . علاوه بر این تأثیر تغییرات هورمون‌ زنانه استروژن و هورمون رلکسین شل‌ کننده رباط می‌تواند در شل شدن رباط ها و ساختارهای کمر نقش داشته باشد. ورزش‌های لگن اغلب برای کاهش این نوع درد توصیه می‌شود. به زنان توصیه می‌شود در دوران بارداری فعالیت فیزیکی توصیه شده توسط پزشک را انجام دهند. درد زایمان طبیعی نیز می‌تواند باعث کمردرد شود.

مشکلات تخمدان
کیست تخمدان، فیبروم رحم و آندومتریوز ممکن است باعث درد پایین کمر شوند. تشخیص دقیق نیاز به معاینه دستگاه تناسلی و آزمایش‌ و تصویربرداری دارد.

تومور
درد پایین کمر ممکن است حاصل تشکیل تومور خوش‌خیم یا بدخیم باشد که از استخوان ستون فقرات یا لگن و طناب نخاعی نشات گرفته و یا منشأ آن جای دیگری در بدن است و به این نواحی نام برده گسترش یافته است (متاستاز). علائم آن ممکن است از درد منطقه ‌ای تا درد شدید تیر کشنده و از دست دادن عملکرد عصب و عضله (حتی بی ‌اختیاری ادرار و مدفوع ) باشد که بستگی به محل دقیق تومور دارد. تومور این نواحی بدن با استفاده از آزمایش‌های تصویربرداری مانند عکس پرتوی ایکس معمولی، غربالگری هسته ‌ای استخوان و ام آر آی و کت مشخص می‌شود.

عوامل نا متداول کمردرد
گاهی اوقات عواملی باعث کمردرد می‌شود که کمتر شایع است و در وهله اول پزشک به آنها مشکوک نمی‌شود. از جمله این عوامل کمردرد می‌توان به بیماری پاژه استخوان، خونریزی یا عفونت لگنی، عفونت غضروف و یا استخوان ستون فقرات، آنوریسم آئورت و زونا (شینگل) اشاره کرد.

بیمای پاژه استخوان
بیماری پاژه استخوان یک مشکل پزشکی است که علت ناشناخته دارد و در آن تشکیل استخوان با بازسازی طبیعی استخوان همخوانی ندارد.
این وضعیت منجر به تغییر شکل و تضعیف استخوان به شکلی ناهنجار شده و می‌تواند منجر به درد منطقه ‌ای استخوان شود اگر چه اغلب بدون علامت است. بیماری پاژه در افراد بالای ۵۰ سال بیشتر شیوع دارد. وراثت (پس زمینه ژنتیکی) و برخی عفونت‌های غیر معمول ویروسی نیز به عنوان مسبب این وضعیت مطرح شده ‌اند. قطور شدن نواحی استخوانی درگیر در پایین ستون فقرات می‌تواند به درد سیاتیک تیر کشنده به پاها منتهی شود. بیماری پاژه را می‌توان از طریق عکس پرتوی ایکس معمولی شناسایی کرد. با این حال نمونه ‌برداری از استخوان گاهی برای تأیید تشخیص لازم است. غربالگری استخوان برای مشخص کردن گستردگی بیماری و نواحی استخوانی درگیر مفید است. آزمایش خون فسفات آلکالین برای تشخیص و نظارت بر پاسخ به درمان مفید است. روش‌های درمانی عبارتند از مصرف آسپیرین و سایر داروهای ضد التهاب، مسکن و داروهایی که سرعت تغییر استخوان را کند می‌کنند مانند کلسیتونین، اتیدرونات، الندرونات، ریزدرونات و پامیدرونات.

خونریزی یا عفونت لگن
خونریزی در لگن بدون جراحت قابل توجه، به ندرت اتفاق می‌افتد و معمولاً در بیمارانی دیده می‌شود که داروهای رقیق ‌کننده خون مانند وارفارین مصرف می‌کنند. در این بیماران درد سیاتیک که سریع شروع می‌شود می‌تواند نشان ‌دهنده خونریزی در پشت لگن و شکم باشد که عصب های ستون فقرات را که به سمت پاها می‌روند تحت فشار قرار می‌دهد. عفونت لگن شایع نیست اما می‌تواند یکی از عوارض و مشکلاتی مانند بیماری کرون، دایورتیکولیت، کولیک زخمی (اولسراتیو)، بیماری التهابی لگن همراه با عفونت لوله‌های فالوپ یا رحم و حتی آپاندیس باشد. عفونت لگن یکی از عوارض جدی آن بیماری‌ها است و اغلب همراه با تب و کاهش فشار خون بوده و وضعیت خطرناک و مرگبار تلقی می‌شود.

عفونت غضروف و یا استخوان ستون فقرات
عفونت دیسک‌ها و استخوان‌ها وضعیتی بسیار نادر است. این مشکلات می‌توانند منجر به درد منطقه ‌ای همراه با تب شوند. باکتری‌هایی که در این عفونت نقش دارند و در کشت آزمایشگاهی شناسایی شده ‌اند عبارتند از استافیلوکوکوس آرئوس و میکوباکتریوم توبرکولوزیس یا عفونت تی بی. عفونت تی بی در ستون فقرات بیماری پات (Pott's ) نام دارد. همه این بیماریها بسیار جدی بوده و نیاز به دوره طولانی درمان با آنتی بیوتیک (چرک خشک کن) دارند. مفاصل ساکروایلیاک به ندرت دچار عفونت باکتری میشود. تب مالت یا بروسلوز یک عفونت باکتریایی است که ممکن است مفاصل ساکروایلیاک را درگیر نماید و معمولا از طریق شیر خام بز انتقال می یابد.

آنوریسم آئورت
در افراد سالمند اتراسکلروز میتواند به تضعیف دیواره رگهای خونی بزرگ آئورتی در شکم منجر شود. این تضعیف منجر به برامدگی دیواره آئورت میشود. اگر چه بیشتر موارد آنوریسم هیچ علامتی ایجاد نمیکند اما برخی مواقع درد ضربانی پایین کمر نشانه آن است. آنوریسم در برخی ابعاد به خصوص در صورتی که به مرور زمان بزرگ میشود ممکن است نیاز به عمل جراحی برای ترمیم با پیوند داشته باشد.

زونا
شینگل یا زونا (هرپس زوستر) یک عفونت حاد عصب های مسیر پوست است که به طور کلی غالباً در یک یا چند سطح از بدن بصورت یک طرفه (چپ یا راست) اتفاق می‌افتد. بیمارانی که دچار زونا می‌شوند معمولاً قبلاً آبله‌ مرغان گرفته ‌اند. ویروس هرپس که باعث آبله ‌مرغان می‌شود پس از برطرف شدن بیماری، سال‌ها به صورت خاموش در ریشه‌ های عصبی ستون فقرات می‌ماند. در بیماران دچار زونا این ویروس مجدداً فعال شده و عفونتی در عصب های حسگر ایجاد می‌کند و منجر به درد عصبی می‌شود و معمولاً به صورت یک تاول و جوش در همان سمت بدن که عصب تحت تأثیر قرار گرفته است، بروز می‌کند. کمردرد در بیماران زونای ناحیه کمری، با جوش و تحریکات پوستی شروع میشود. دسته های متوالی تاولهای ریز به مدت چند روز ممکن است پدیدار شود و با التهاب پوسته پوسته ظرف یکی دو هفته برطرف می‌شود. گاهی اوقات بیمار ممکن است دچار درد عصبی مزمن شود. درمان آن در واقع درمان علامتی است که با استفاده از کرم و لوسیونهایی مانند کالامین - دی یا داروهایی مانند اسیکلوویر برای برطرف کردن عفونت و پره گابالین یا لیدوکائین برای رفع درد انجام می‌شود.

عوامل زمینه‌ ساز درد پایین کمر چیست؟
عوامل زمینه ‌ساز درد پایین کمر عبارتند از فعالیت‌های ورزشی شدید، برداشتن و بلند کردن، هل دادن یا کشیدن اجسام سنگین، حمل چمدان و کیف سنگین، صدمات و جراحات حاصل از ضربه، عفونت کلیه، بارداری ، پوکی استخوان و افزایش سن.

علائم و نشانه ‌های همراه با کمر درد چیست؟
کمردرد در طیف گسترده ‌ای از علائم و نشانه‌ها را ایجاد می‌کند که بستگی به علت دقیق درد دارد. علائمی که همراه با کمردرد ممکن است دیده شود عبارتند از بی ‌حسی و یا گزگز پاها، بی ‌اختیاری ادرار یا مدفوع، درد شدید هنگام راه رفتن، ضعف پاها، آتروفی یا کاهش اندازه عضله ‌های پا، جوش یا تحریکات پوستی، تب، لرز، کاهش وزن، دل درد، سوزش ادرار، سرگیجه، درد مفصل و خستگی.

تشخیص کمردرد چگونه است؟
برای تشخیص درد کمر سابقه پزشکی و بیماریهای زمینه ‌ای فرد دریافت شده و معاینه فیزیکی انجام می‌شود. همچنین باید سابقه وضعیت کمر از جمله سابقه جراحت و صدمات، عواملی که باعث تشدید درد و یا آرام شدن آن می‌شوند، علایم همراه با کمردرد از جمله تب، مور مور شدن، بی‌ حسی، بی‌ اختیاری ادرار و غیره، و همچنین طول دوره علائم و شدت آنها را به اطلاع پزشک برسانید. علاوه بر معاینه شکم و پا ، ممکن است معاینه مقعد و لگن برای تشخیص لازم باشد. آزمایش‌های دیگری که برای تشخیص علت کمردرد انجام می‌شود عبارتند از آزمایش خون، آزمایش ادرار، عکس پرتوی ایکس معمولی، غربالگری، ام آر آی، اسکن استخوان و آزمایش‌های عصبی مانند الکترومیوگرام (نوار عصب و عضله) و سرعت انتقال عصب.

روش‌های درمان کمردرد چیست؟
همان طور که پیشتر گفته شد، روش درمانی کاملاً بستگی به علت دقیق کمردرد دارد. علاوه بر این، درمان هر بیمار باید بر اساس شرایط و وضعیت خود بیمار انجام شود.
طبق پژوهش‌های ارائه شده در همایش American College of Rheumatology، یکی از جنبه ‌های بسیار مهم ارزیابی فردی، درک خود بیمار از شرایط است. پژوهش‌هایی که در بریتانیا انجام شده است نشان می‌دهد افرادی که معتقدند علائم آنها پیامدهای جدی بر زندگی‌شان دارد و درمان‌هایشان کنترل کمی بر علائم دارد، کمتر از درمان نتیجه گرفته‌ اند. در این پژوهش‌ها اشاره شده است که پزشکان باید اهمیت برطرف کردن نگرانی‌ها و درک درست بیمار در مورد وضعیت خود و روش‌های درمانی را بدانند.
لازم به ذکر است که علاوه بر مواردی که در بالا به آنها اشاره شده است، ممکن است عوامل دیگری نیز باعث کمردرد شوند.

درمان‌های خانگی درد پایین کمر چیست؟
درمان‌های خانگی شامل کمپرس سرد و گرم، کرم‌ها و مرهمهای بی ‌حس کننده موضعی، جلوگیری از صدمه بیشتر، عدم انجام فعالیت‌های نادرست که وضعیت کمر را بدتر می‌کند و مصرف مسکن هایی مانند استامینوفن، ناپروکسن و ایبوپروفن می‌باشد.

دور نمای درمان درد پایین کمر چگونه است؟
این موضوع نیز بستگی به علت کمردرد دارد. برای مثال کمر درد حاد ناشی از جراحت معمولاً به طور کامل بهبود می‌یابد. از طرف دیگر ناهنجاری‌های استخوانی که باعث تحریک طناب نخاعی می‌شوند ممکن است نیاز به جراحی ترمیمی داشته باشند و دورنمای آن بستگی به نتیجه جراحی دارد. برای کسب نتیجه بلند مدت روش‌هایی مانند برنامه ‌های ورزشی توان‌بخشی که شامل درمان‌های فیزیکی می‌باشد، انجام شود.

پیشگیری از درد پایین کمر چگونه است ؟
پرهیز از صدمه دیدن کمر مهم‌ترین روش پیشگیری از کمردرد است. علاوه بر این ورزش‌های طراحی شده برای تقویت پایین کمر و بافت‌های پیرامون آن میتواند در به حداقل رساندن آسیب ‌دیدگی پایین کمر مؤثر باشد. برخی برنامه ‌های تخصصی برای کاهش درد و یا پیشگیری از آن سودمند هستند.

برای درمان کمردرد به چه پزشکی مراجعه کنیم؟
برای درمان کمردرد می‌توان به متخصصانی از جمله پزشک عمومی، متخصص داخلی، متخصص زنان و زایمان، ارتوپد و جراح ستون فقرات، روماتولوژیست، متخصص درد و فیزیوتراپیست مراجعه کرد.