زخم های دهان در کودکان، چه کمکی می‌توانید بکنید؟

زخم‌های سرباز دهان (اولسر) ممکن است روی غشاء داخلی دهان یا کناره‌های زبان شکل بگیرد. زخم‌های آفتی، شایع‌ترین نوع زخم‌های دهان هستند که بی‌ هیچ علت معلومی ایجاد می‌شوند و معمولاً پس از بهبودی نیز عود می‌کنند. هرچند این زخم‌ها ممکن است دهان کودک را بسیار دردناک سازند، خطرناک نیستند و معمولاً خودبه‌خود خوب می‌شوند. زخم‌های دهان ممکن است به دلیل جراحت‌های جزئی، مثلاً به دلیل تیز بودن گوشۀ یک‌دندان، یا در موارد نادری نیز به دلیل یک اختلال پنهان به وجود می‌آیند.

علائم
کودک مبتلا به زخم‌های دهان ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
- یک زخم یا مجموعه‌ای از زخم‌ها در داخل گونه‌ها یا لب‌ها یا در کنارۀ زبان. هر زخم یک مرکز خاکستری با حاشیۀ کم‌رنگ‌تر سفید یا زرد دارد و پیرامون آن قرمز است.
- دردناکی دهان، که ممکن است باعث شود کودک از غذا خوردن و مسواک زدن اکراه داشته باشد.
یک یا دو روز قبل از بروز زخم‌های آفتی، ممکن است غشاء دهان، داخل لب‌ها یا زبان، درد یا سوزش داشته باشد.
بیشتر زخم‌های دهان بدون هیچ‌گونه درمانی ظرف ۴ تا ۱۰ روز بهبود می‌یابند. زخم‌های دهان کمتر از ۲ میلی‌متر قطر دارند، به‌سرعت خوب می‌شوند؛ بهبودی زخم‌های بزرگ‌تر ممکن است بیشتر طول بکشد.

چه کمکی می‌توانم بکنم؟
ممکن است شستشوی دهان با محلول رقیق جوش‌ شیرین به تسکین دردناکی دهان کمک کند. برای تهیۀ این محلول، یک‌چهارم قاشق چای‌خوری، جوش‌شیرین را در صد میلی‌لیتر آب گرم حل کنید. راه دیگری برای تسکین ناراحتی دهان، زدن پماد یا ژل بی‌حس‌کننده به زخم‌هاست (بدون نسخۀ پزشک قابل تهیه است). برای تسکین درد می‌توانی قطره یا شربت استامینوفن نیز به کودک بدهید.
از دادن غذاها یا نوشیدنی‌های اسیدی، چاشنی‌دار، داغ یا شود به کودکتان خودداری کنید، زیرا برخورد این نوع غذاها با داخل دهان ممکن است زخم‌ها را تحریک کند. اگر جویدن غذا موجب درد دهان کودک می‌شود، به او غذاهای نرم یا آبکی بدهید. نوشیدن با نی ممکن است بهتر باشد، زیرا از برخورد مایع به زخم‌ها جلوگیری می‌کند.

آیا باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر زخم‌ها خیلی موجب درد شود، ظرف ده روز خوب نشود یا مکرراً عود کند، وقت معاینۀ پزشکی بگیرید. اگر زخم در یک محل یکسان عود می‌کند، باید کودک را نزد دندان‌پزشک ببرید، چون این امکان وجود دارد که تیزی دندان موجب زخم شود.
برای کمک به کاهش التهاب، تسکین درد و تسریع بهبودی، پزشک ممکن است قرص مکیدنی هیدروکورتیزون (نوعی داروی کورتیکواستروئیدی) تجویز کند. این قرص‌ها را باید دردهان بر روی زخم بگذارید و صبر کنید تا به‌ تدریج حل شود.
به کودکان بالای دوازده سال ممکن است دهان‌شوی تتراسایکلین داده شود (این دارو نباید به کودکان خردسال‌تر داده شود زیرا موجب تغییر رنگ دندان‌های در حال بیرون آمدن می‌شود). هردوی این درمان‌ها باید سه یا چهار بار در روز تکرار شود تا وقتی‌که زخم‌ها از بین برود (معمولاً ظرف پنج روز از بین می‌رود).
این درمان‌ها وقتی بیشترین تأثیر را خواهند داشت که به‌ محض احساس دردناکی یا سوزش اولیه دردهان، آغاز شود. اگر پزشک بر این اعتقاد باشد که زخم‌های دهان کودک نشانۀ وجود یک بیماری است، ممکن است دستور آزمایش بدهد.

چشم‌انداز
حمله‌های زخم آفتی دهان معمولاً کم رخ می‌دهد و جزئی و کوتاه‌ مدت است و کمتر موجب ناراحتی می‌شود. در بعضی از کودکان، این حمله‌ها زیاد رخ می‌دهد یا شدید است. چشم‌ انداز این عارضه غیر قابل‌ پیش‌ بینی است. اما بیشتر کودکان به‌ تدریج که بزرگ‌تر می‌شوند، دیگر دچار آن نمی‌شوند.