محاسبه سن بارداری، روش های مختلف را بشناسید

محاسبه سن بارداری اندازه گیری سن بارداری و در نتیجه زمان دقیق زایمان است که معمولا از آخرین دوره قاعدگی اندازه گیری میشود. این روشها شامل اضافه کردن ۱۴ روز به مدت زمان لقاح (در صورتی که به روش لقاح خارج رحمی انجام شده باشد) است یا توسط سونوگرافی مشخص میشود. اما روشهای دیگری هم برای محاسبه سن بارداری وجود دارد که در ادامه میخوانید.

سن بارداری چیست؟
اولین باری که سراغ متخصص بروید و سونوگرافی انجام دهید با عبارت سن بارداری آشنا خواهید شد. اگر اولین بارداری شما باشد احتمالا با این عبارت آشنا نیستید. به عبارت ساده در اصل سن بارداری به طور پزشکی محاسبه میکند که شما چه مدت است که باردارید. سن بارداری معمولا به صورت هفته های بارداری محاسبه میشود و از اولین روزِ آخرین قاعدگی تان تا روزی که به پزشک مراجعه میکنید در نظر گرفته میشود. اما روشهای دیگری هم برای محاسبه سن بارداری وجود دارد که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- محاسبه سن بارداری با سونوگرافی
- محاسبه سن بارداری با روش LMP
- محاسبه سن بارداری براساس طول جنین
- محاسبه سن بارداری با اندازه گیری ارتفاع رحم
- محاسبه سن بارداری با آزمایش خون

محاسبه سن بارداری با سونوگرافی
بدون شک بسیاری از خانمها اولین روز آخرین قاعدگی شان را به خاطر نمی آورند. در چنین مواردی چه باید کرد؟ هنگامی که برای سونوگرافی مراجعه میکنید با کمک اولتراسوند میتوان سن حاملگی را تعیین کرد. این کار با اندازه گیری قطر ساک بارداری یا طول جنین انجام میگیرد. اگر کنجکاوید که بدانید در سونوگرافی چطور سن بارداری قبل از هفته ششم بارداری محاسبه میشود بهتر است به فرمول زیر نگاه کنید:
ابتدا ساک بارداری به میلی متر اندازه گیری شده و سپس به 4 هفته یا 28 روز اضافه میشود. این یک برآورد کلی از سن حامگلی میدهد بنابراین برای مثال اگر ساک 5 میلی متر باشد با 28 جمع بسته میشود و مجموعا 33 روز میشود که در نهایت سن بارداری 4 هفته و 5 روز خواهد بود. اگر سونوگرافی بعد از هفته ششم بارداری باشد محاسبه متفاوت است. به طور مثال اگر ساک 21 میلی متر باشد سن بارداری 9 هفته خواهد بود. در این حالت 6 هفته به 21 روز اضافه میشود.

محاسبه سن بارداری به روش LMP
چرخه حاملگی یک تقویم دایره ای کوچک است که ماشین حساب محاسبه سن بارداری نیز هست. با استفاده از LMP یا آخرین دوره قاعدگی چرخه بارداری میتواند زمان زایمان را تخمین بزند. با یک حرکت ساده از LMP میتوان تاریخ زایمان را مشخص کرد. در این روش ۲۸۰ روز به اولین روز آخرین قاعدگی اضافه میشود و به این ترتیب سن بارداری مشخص شده و زمان زایمان نیز تعیین میشود. در صورتی که قرار باشد سن بارداری از زمان تخمک گذاری مشخص شود این زمان دو هفته بعد از اولین روز آخرین قاعدگی خواهد بود. اما زمان دقیق تخمک گذاری مشخص نیست اما براساس آخرین قاعدگی مدت زمان بارداری ۴۰ هفته خواهد بود. اما این مدت میتواند دو هفته خطا داشته باشد چون در چنین مواردی به تاریخی که مادر از زمان قاعدگی اش ذکر میکند اعتماد میشود.

محاسبه سن بارداری با CRL یا طول جنین
طول سر تا پا یا تاج تا کفل اندازه درست طول جنین است که معمولا در هفته ششم تا هفتم بارداری به دست می آید در این حالت جنین در طول محور خود اندازه گیری میشود. اندازه گیری CRL برای محاسبه سن بارداری معمولا در هفته هفتم تا سیزدهم دقیقتر است. تکنیک این روش شامل اندازه گیری طول جنین از نوک سر تا نوک پاست. در چنین روشی جنین باید در حالت استراحت باشد و با انحنای طبیعی فرض شود. بعد از هفته ۱۲ بارداری انحنای بیش از حد جنین ممکن است اندازه CRL را کمتر نشان دهد بنابراین برآورد سن بارداری درست نباشد. مطالعات مختلف نشان میدهد که ارزیابی سن بارداری براساس طول جنین دقیق است با این حال ممکن است ± ۵ تا ۷ روز متغیر باشد.

محاسبه سن بارداری با اندازه گیری ارتفاع رحم
هدف از اندازه گیری ارتفاع رحم مادر تعیین این مسئله است که آیا نوزاد در هر مرحله از بارداری رشد مناسبی دارد یا نه. ضمن آنکه به این ترتیب سن بارداری نیز مشخص میشود. ارتفاع رحم با سن بارداری باید منطبق باشد. در این روش معمولا از معاینه فیزیکی استفاده میشود و پزشک با دست زدن به شکم خانم بارداری اندازه، شک و ضخامت رحم را برای تعیین سن بارداری بررسی میکند.

محاسبه سن بارداری با آزمایش خون
در ابتدای بارداری معمولا پزشک آزمایش اندازه گیری هورمون گنادوتروپین انسانی یا HCG میکند. در سه هفته اول بارداری میزان HCG خون خانم بارداری ۵ تا ۵۰ است. در هفته چهارم بارداری اندازه این هورمون به میزان ۱۰ تا ۴۲۵ و در هفته پنجم بارداری ۱۹ تا ۷۳۴۰ میرسد. میزان هورمون گنادوتروپین انسانی تا هفته دوازدهم همچنان افزایش پیدا میکند و به دلیل طیف گسترده این تغییر شاید محاسبه سن بارداری چندان ساده نباشد. بهتر است بدانید محاسبه سن بارداری براساس آزمایش HCG در بارداری چندقلویی بسیار کاربرد دارد.

محاسبه سن بارداری در روش آی وی اف
سن باردرای را در این روش با محاسبه روز تخمک گذاری و اضافه کردم ۱۴ روز به آن میتوان به دست آورد. به طور مثال روزهای بازیابی نطفه در آی وی اف به اضافه ۱۴ روز میتواند سن بارداری را با اعتبار ± یک روز مشخص کند. یا مثلا از روز لقاح مصنوعی به اضافه ۱۴ روز سن بارداری با اعتبار ± ۳ روز مشخص میشود.

محاسبه آنلاین سن بارداری
علاوه بر روشهای گفته شده بسیاری از سایت ها از جمله سایت نی نی سایت ابزار تعیین سن بارداری را به صورت الکترونیک مشخص میکند. برای استفاده از این ابزار بهتر است تاریخ اولین روز آخرین قاعدگی را داشته باشید تا بتوان محاسبه درستی از سن بارداری به دست آورد.

اگر زمان آخرین قاعدگی را ندانید
محاسبه سن بارداری زمان که چرخه قاعدگی شما منظم و به صورت ۲۸ روزه باشد کاربرد دارد. اما در صورتی که قاعدگی شما نامنظم باشد شما تاریخ درست و دقیقی از اولین روز آخرین قاعدگی ندارد. حتی وقتی مدت زمان قاعدگی تان متنوع باشد محاسبه LMP تاریخ درستی را برای سن بارداری به شما نمیدهد. به همین دلیل در چنین مواردی اولین سونوگرافی تاریخ دقیق تری از سن بارداری به شما ارائه میدهد.

تعیین نحوه محاسبه سن بارداری
برای مشخص شدن سن بارداری بهتر است به سن نوزاد توجه کنید. زمانی که نوزادی یک ساله است او اولین سال زندگیش را تمام کرده است. این به آن معناست که او در طول دومین سال زندگیش یک ساله خواهد بود. به همین ترتیب زمانی که شما اولین هفته بارداری را پشت سر میگذارید شما یک هفته باردارید به همین دلیل در طول هفته دوم شما یک هفته باردار هستید. تمام شدن کامل هفته شما را وارد آن هفته میکند. به همین ترتیب:
- اگر شما در هفته اول هستید، شما هفته صفرم بارداری هستید.
- اگر شما در هفته دوم هستید، شما هفته اول بارداری هستید.
- اگر شما در هفته سوم هستید، شما هفته دوم بارداری هستید.
- اگر شما در هفته چهارم هستید، شما هفته سوم بارداری هستید.
- اگر شما در هفته پنجم هستید، شما هفته چهارم بارداری هستید.

بارداری چقدر طول میکشد؟
براساس آنکه شما بارداری را چطور محاسبه کنید میتوان گفت بارداری چقدر طول میکشد. بیشتر خانمها زمان زایمانشان را براساس اولین روز آخرین قاعدگی ۴۰ هفته در نظر میگیرند. ۴۰ هفته به هفته های زیر افزوده میشود:
- نه ماه (هر 30 یا 31 روز)
- ۱۰ ماه (هر ۲۸ روز)

زمان زایمان چقدر دقیق است؟
زمان زایمان به شما میگوید که چه زمان باید منتظر نوزادتان باشد. اما فقط ۵ درصد از نوزادان در زمان تعیین شده به دنیا می آیند. بیشتر نوزادان بین هفته ۳۷ تا ۴۲ بارداری به دنیا می آیند. بهتر است بدانید که استفاده از روش LMP برای تخمین تاریخ زایمان ممکن است طول مدت بارداری را زیادتر از مقدار واقعی برآورد کند و میتواند بیشتر از ۲ هفته خطا داشته باشد.

اگر زمان زایمان تغییر کند
در صورتی که رشد جنین کمتر یا بیشتر از مرحله مشخص بارداری باشد ممکن است زمان زایمان تغییر کند. به طور کلی در صورت قاعدگی نامنظم یا بارداری در صورت مصرف قرص ضد بارداری تنها راه دقیق محاسبه سن بارداری سونوگرافی است. در این حالت طول تاج تا کفل یا همان CRL جنین اندازه گرفته میشود. پزشک تاریخ زایمان را براساس اندازه گیری سونوگرافی تغییر میدهد. این اتفاق در سه ماهه اول بارداری می افتد. در سه ماهه دوم بارداری سونوگرافی دقت کمتری دارد و پزشک تاریخ را براساس آن تنظیم نخواهد کرد.