حس کنجکاوی در کودکان، درباره اعضای بدنشان

در سنین پیش از دبستان، در ذهن کودک کنجکاوی جدیدی به وجود می‌آید. کودکان در این سن نسبت به بدن خود و والدین‌شان کنجکاو می‌شوند و این یک پدیده طبیعی است.
در این بین و در خلال کشف اعضای بدن، کودک در می‌یابد که لمس نقاطی از بدن، منجر به احساس لذت می‌شود و برای لذت و کشف‌های بیشتر دائم در حال لمس نقاط حساس بدنش هست. اما والدین و اطرافیان باید بدانند این کار به عنوان بخشی از کنجکاوی‌های جنسی کودک و بروز خودارضایی در نتیجه آن، به معنای انحراف، اختلال یا مهارگسیختگی جنسی در کودک نیست. بنابراین در مقابل این کار نباید واکنش‌های تند و تیزی به کودک نشان دهند‎
پس در اینجا برای والدین سوال مطرح می‌شود که در مقابل این رفتار کودک‌شان چه باید بکنند. نکته مهمی که باید به آن توجه کرد این است که اگر والدین تمام تلاش خود را بکنند تا این رفتار را به طور کامل حذف کنند یا در پی برچسب زدن به آن به عنوان یک رفتار زشت و بد برآیند، همین کار باعث شروع بازی قدرت و مقاومت از سوی کودک می‌شود.
برای مثال کنار زدن ناگهانی پتوی کودک با حسی از دستگیر کردن یا تنبیه او، می‌تواند باعث شکل گیری احساسات ناسالمی در ارتباط با لذت، مسائل جنسی و حتی تصویر ذهنی کودک از بدنش شود‎.‎

حفظ آرامش و دوری از واکنش‌های تند
بنابر‌این اولین توصیه به والدینی که متوجه خودارضایی در کودک می‌شوند، این است که آرامش خود را حفظ کرده و از القای احساس شرم در کودک پرهیز کنند. برخلاف بسیاری از باورهای عام و رایج، میل کودک به لمس ناحیه تناسلی باعث اختلال بینایی، توقف رشد، انحراف جنسی و.. در او‌ نمی‌شود. در حالیکه القای احساس شرم و گناه به کودک می‌تواند باعث اثرات منفی بر اعتماد به نفس و احساس او نسبت به مسائل جنسی تا دوران بزرگسالی، شود‎
پرت کردن حواس کودک
بعد از اینکه در مقابل این اتفاق والدین، آرامش خود را حفظ کردند اگر بخواهند کودک را از عمل خود بازدارند، باید به تکنیک حواس پرتی متوسل شوند. حواس پرتی، یک تکنیک رفتاری مناسب برای کاهش خودارضایی است. فراموش نکنید که کودکان به طور طبیعی از احساس خلاء و سکون گریزان هستند.
بدین معنا که اگر دست‌های کودک آزاد باشد و موضوع بهتری برای مشغول کردن دست‌هایش نداشته باشد، می‌تواند به صورت عادتی به لمس بدن و خودارضایی روی بیاورد.
بنابراین برای تغییر مسیر دست‌های کودک از خودارضایی به سمت فعالیتی دیگر، بهتر است که به جای اشاره مستقیم به رفتارش، او را به فعالیتی جایگزین سوق داد. به طور مثال می‌شود کودک را به شروع یک بازی دعوت کرد، او را در آغوش گرفت، به او مسئولیتی واگذار کرد یا با قرار دادن یک اسباب بازی در دست‌هایش، نیاز او را به خود تحریکی از بین برد‎
صحبت کردن با کودک

در سنین ۴ یا ۵ سالگی، کودکان معمولا در صورت انجام خودارضایی، خودشان به واکنش اطرافیان حساس می‌شوند و اغلب ترجیح می‌دهند که خودارضایی را در تنهایی انجام دهند. اما پیش می‌آید که در جمع هم کودک به این کار مشغول شود.
در صورت تکرار این رفتار در جمع، توصیه می‌شود که بدون ایجاد احساس شرم و به دور از دیگران با کودک راجع به این موضوع صحبت شود‎
اگر چه یک کودک سه یا چهار ساله نیاز به آگاهی کامل و پر جزئیات از مسائل جنسی، تولید مثل و.. را ندارد، اما صحبت کردن با او درباره خودارضایی و توضیح دادن به او راجع به اینکه شما و دیگران متوجه رفتارش هستید، کمک کننده است.
والدین می‌توانند به کودک توضیح دهند که اگرچه‌ آنها درک می‌کنند که این رفتار به او احساس لذت و آرامش می‌دهد، اما لمس کردن اندام‌های جنسی یک فعالیت خصوصی و محدود به محل‌هایی مانند دستشویی، اتاق خود و رختخواب است و انجام مکرر این کار می‌تواند به بدن او آسیب زیادی بزند‎
کودک خود را زیاد در آغوش بگیرید
بسیاری از اوقات کودکان از خودارضایی برای آرام کردن خود استفاده می‌کنند. هنگامی که کودک احساس اضطراب، ناراحتی یا ناکامی داشته باشد، این رفتار می‌تواند به او احساس آرامش، لذت و کنترل بدهد. بر همین اساس، توصیه می‌شود که برای تأمین تماس فیزیکی کافی با کودک، حداقل یک ساعت در روز، والدین زمان‌ خود را در کنار کودک، همراه با تأمین محبت فیزیکی مانند در آغوش گرفتن و نوازش کردن او سپری کنند.
برای یک کودک سه یا چهار ساله، که بیش از هر زمان دیگر، در تلاش برای کسب توجه والدین است، نگرانی و تمرکز افراطی والدین بر رفتاری مانند خودارضایی، باعث نتیجه معکوس و تقویت رفتار در کودک خواهد شد. تحقیقات نشان می‌دهد که کودکانی‌که از والدین خود توجه و محبت کافی نمی‌گیرند، به این رفتار رو می‌آورند‎
ریشه رفتاری کودک را شناسایی کنید
در بسیاری از موارد خفیف و گهگاهی، خودارضایی از جمله رفتارهایی است که نادیده گرفتن یا استفاده از روش‌های غیرمستقیم مانند حواس‌پرتی، منتهی به مهارشدن خود به خودی آن تا سنین مدرسه خواهد شد و باز کودک بعد از مدتی به آن رو می‌آورد.
در عین حال باید دانست که تکرار اجبارگونه و افراطی آن در کودک، می‌تواند نشانه‌ای از یک اضطراب یا کمبود هیجانی باشد که در این موارد کودک هرچه سریع‌تر نیازمند دریافت کمک حرفه‌ای از سوی یک متخصص است.‏