رفتار درمانی کودکان اوتیسم، انواع آن
رفتار درمانی کودکان اوتیسم یکی از درمان های کاربردی است که مهارت های لازم را به کودکان یاد می دهد.
رفتار درمانی کودکان اوتیسم یکی از درمان های کاربردی است که مهارت های لازم را به کودکان یاد می دهد. اختلال اوتیسم یا درخودماندگی یک اختلال شایع در کودکان می باشد. این بیماری با علائم کلی فقدان مهارت های اجتماعی، رفتاری و عاطفی و حرکات تکراری مشخص می شود و علائم آن از سنین پایین مشهود است. بیماری اوتیسم، هنوز درمان قطعی ندارد و روانشناسان درصدد هستند تا با روش های مختلف، مهارت های از دست رفته در این کودکان را آموزش دهند؛ تا بتوانند به حداکثر تعامل اجتماعی و رفتاری دست یابند. رفتار درمانی کودکان اوتیسم یکی از اثربخش ترین درمان ها می باشد. در ادامه به شرح این روش درمانی می پردازیم.
رفتار درمانی چیست و چگونه به کمک اوتیسم می آید؟
رفتار درمانی، به طور ساده و خلاصه، سعی می کند تا با استفاده از اصول شرطی سازی، رفتاری را آموزش داده یا جایگزین رفتار غلط کند. یکی از ویژگی های کودکان اوتیسم، رفتارهای محدود ارتباطی و رفتارهای تکراری است، رفتار درمانی سعی می کند با شرطی سازی کلاسیک و عامل، گستره رفتارهای کودک را افزایش داده و سطح مهارت های او را بالا ببرد.
البته بسیار مهم است که والدین، کاملا با اوتیسم و نشانه های آن در سنین مختلف آشنا باشند و دائما فرزندشان را توسط روانشناسان بررسی کنند تا بتوانند بهترین و سریع ترین روش های درمانی را برای عزیزشان فراهم نمایند. نحوه برخورد و رفتار با کودک اوتیسم نیز باید به والدین آموزش داده شود. طبیعتا هرچه تشخیص و درمان زودتر اتفاق بیافتد نتیجه بهتری خواهد داشت. عدم پذیرش والدین در مورد این مسئله که فرزندشان شبیه فرزندان عادی نیست، بزرگترین مشکل در درمان و بهبود کودکان اوتیسم می باشد. شناسایی نشانه های اولیه اوتیسم توسط خود والدین نیز امکان پذیر می باشد.
انواع معمول رفتار درمانی در کودکان اوتیسم
در ادامه، سه روش عمده رفتار درمانی که برای آموزش مهارت های کودکان اوتیسم وجود دارد را بیان کرده و سپس روش هایی جهت توسعه و رشد استعدادهای کودک اوتیسمی پرداخته ایم. کارکرد بیمار اوتیسم در بزرگسالی با چنین درمان هایی در کودکی بسیار بهتر خواهد بود.
تحلیل رفتار کاربردی (ABA)
پرکاربردترین نوع مداخله رفتاری برای اوتیسم، تحلیل رفتار کاربردی یا ABA می باشد که حدود ۵۰ سال قدمت دارد. این رویکرد علمی ساختار یافته؛ مهارت های بازی، ارتباطات، مراقبت از خود، مهارت های تحصیلی و مهارت های زندگی اجتماعی را به کودک آموزش داده و می تواند رفتارهای تکراری و مشکل دار کودک اوتیسم را کاهش دهد.
هدف ABA، برگرداندن کودکان اوتیسم به جمع عادی و افزایش توانایی والدین در کمک به بهبود فرزندشان است. همچنین آموزش و ایجاد مهارت های جدید در زمینه زبان و ارتباط، رفتارهای اجتماعی، افزایش رفتارهای مطلوب و کاهش رفتاری های نامطلوب، برخی دیگر از اهداف تحلیلی رفتار کاربردی است.
در این روش یک درمانگر مهارت ها را به اجزای سازنده آن تقسیم کرده و از طریق تکرار، تقویت و تشویق، به کودک کمک می کند تا آنها را یاد بگیرد. درمانگر در این روش، با مشاهده توانایی های کودک، چیزی که برای او مفیدتر و بهتر می باشد را کشف کرده و به او آموزش می دهد.
رفتار درمانی زبانی (VBT)
در این نوع رفتار درمانی، به صورت بدون کلام، به کودکان چگونگی برقرار ارتباطات هدفمند را آموزش می دهند. کودکان یاد می گیرند که چگونه از کلمات به صورت کاربردی و عملی استفاده کنند و پاسخ مطلوب را دریافت کنند. رفتار درمانی زبانی قصد دارد کودکان را فراتر از اسم ها و نشانه ها برده و با آموزش زبان و ژست های بیانی به آنها کمک کند تا بیان درخواست ها و نیازهای خود را یاد بگیرند.
در این روش درمانگر بر اساس ترجیحات کودک، محرک هایی مانند غذا، فعالیت ها یا اسباب بازی ها ارائه می دهد تا علاقه و توجه کودک را جذب کند. سپس کودکان را تشویق می کند تا خواسته خود را بیان کرده و از هر نوع ارتباطی، نتیجه مثبت دریافت کنند. به نوعی شرطی سازی عامل، در دستور کار این روش قرار دارد.
رفتار درمانی شناختی (CBT)
رفتار درمانی شناختی برای مبتلایان به اوتیسم با درجه خفیف تر استفاده می شود. هدف از این روش این است که عاملان و محرک های رفتار کودک را کشف کرده و کودک را ترغیب کنند تا آنها را بازیابی و بازسازی کرده و رفتار صحیح را جایگزین آن کنند.
در CBT، درمانگر پاسخ های عملی را ارائه می دهد تا کودک ببیند، وقتی کودک ببیند که پاسخ های او نادرست است، سعی می کند مانند درمانگر عمل کرده و با تمرین، رفتارش را بهبود دهد.
دیگر درمان های رفتاری طیف اوتیسم، بیشتر به توسعه مهارت هایی که کودک دارد می پردازد و نه آموزش مهارت هایی که کودک در آنها فقدان دارد. برخی از آنها شامل موارد زیر هستند:
_ درمان روابط رشد محور و مبتنی بر تفاوت های فردی که در آن درمانگر، والدین و کودک در فعالیت هایی درگیر می شوند که کودک از آن لذت می برد.
_ مداخله رشد ارتباطی که یک رویکرد خانواده محور در درمان اوتیسم است و هدف آن بهبود روابط عاطفی و اجتماعی برای رشد روابط معنی دارتر مثل تشکیل پیوندهای عاطفی و به اشتراک گذاری تجربیات شخصی می باشد.
_ همچنین گروه های مهارت اجتماعی، به کودکان کمک می کند تا در زبان هدفگرا و مشکلات مربوط به دنیای واقعی با همسالان خود بحث کرده و آنها را مدیریت کنند.
برای ارسال نظر کلیک کنید
▼