زایمان طبیعی یا سزارین، انتخاب زنان پزشک چیست؟

سالانه زنان زیادی به دلایل پزشکی خاص مجبور به استفاده از عمل سزاین می‌شوند، ولی عده زیادی نیز به دلایل غیرپزشکی درخواست این عمل را از پزشک خود دارند. در این میان انتخاب زنانی که خود پزشک متخصص هستند چیست؟ محققین کشورمان به این سوال پاسخ داده‌اند.
سزارین به نوعی زایمان با استفاده از عمل جراحی اطلاق می شود که در آن با ایجاد برشی بر روی پوست و رحم مادر، نوزاد متولد می گردد. انجام این عمل، اگرچه به دلیل مراقبت های خاص قبل و حین زایمان، نقش مهمی در کاهش مرگ و میر ضمن زایمان مادران داشته است ولی به دلیل داشتن برخی خطرات، نگرانی های خاص خود را دارد.
انجام این عمل علاوه بر بالا بردن هزینه های زایمان که باعث افزایش بار مالی برای جامعه می شود، دارای خطرات احتمالی و عوارضی چون بیماری های قلبی و ریوی، عفونت رحمی، آمبولیسم، خون ریزی پس از سزارین، آسیب به لکن و برخی دیگر از مشکلات جراحی و مامایی است که متاسفانه باعث می گردد ریسک مرگ و میر مادران پس از این نوع زایمان نسبت به زایمان طبیعی ۷ برابر گردد!
با توجه به شیوع بالای درخواست سزارین در میان زنان ایرانی و همچنین با عنایت به آمار سازمان بهداشت جهانی که میزان این عمل را تا میزان 15 درصد قابل قبول می داند، به نظر می رسد لازم است در خصوص ترویج زایمان طبیعی کار بیشتری صورت گیرد. در این راستا زنان پزشکی که دارای تخصص هایی نظیر زنان و زایمان و یا اطفال می باشند، از آن جایی که خود به صورت مستقیم با این مقوله ها در ارتباط هستند، می توانند تاثیر زیادی داشته باشند. چنین زنان پزشکی اگر خود برای زایمان فرزندانشان، روش طبیعی را انتخاب کنند قطعا می توانند به عنوان یک الگوی مناسب، تاثیرگذاری بیشتری بر زنان دیگر داشته و آن ها را به انجام این نوع زایمان تشویق نمایند.
به منظور ارزیابی چنین موضوعی، گروهی از پژوهشگران دانشگاه کرمان در پژوهشی بسیار جالب، گرایش و انتخاب نوع زایمان را در زنان پزشک دارای تخصص های گوناگون، برای به دنیا آوردن فرزند خود مورد مطالعه و بررسی قرار داده اند.
این مطالعه مقطعی بر روی 179 نفر از پزشکان زن، متشکل از پزشکان شاغل در بیمارستان های کرمان و همچنین پزشکان شرکت کننده در همایش ها و سمینارهای پزشکی برگزارشده در کرمان انجام گردیده است. این تعداد شامل 60 پزشک زن متخصص زنان و زایمان، 60 پزشک زن متخصص اطفال و 59 پزشک زن از سایر تخصص ها بوده که به عنوان شرط ورود به پژوهش، متاهل و دارای حداقل یک فرزند بودند.
نتایج مطالعه به شکل عجیبی نشان می دهد که میل به سزارین آن هم به دلایل غیرپزشکی در زنان متخصص زنان و زایمان و همچنین زنان متخصص اطفال بیش از سایرین است!
بنا بر نتایج به دست آمده علیرغم انتظاری که از افراد متخصص به ویژه کسانی که بیشتر درگیر سلامتی مادر و نوزاد هستند وجود دارد، میل به سزارین به دلایل غیر پزشکی دست کم در زنان پزشک منتخب برای این مطالعه بالا است.
با توجه به این یافته ها، به نظر می رسد آموزش کافی در کادر پزشکی و پیرامون آن برای انتخاب روش زایمان مناسب وجود ندارد و سطح آگاهی و نگرش افراد نسبت به این مقوله کافی نمی باشد.
تحقیقات پیشین نشان داده اند که مهم ترین دلایل و توجیهاتی که زنان را به سوی انجام سزارین سوق می دهد، ترس از درد زایمان و تصور سلامتی بهتر مادر و همچنین نوزاد می باشد. با این حال یافته های نتایج مختلف نشان می دهد که اکثر افراد نگرش غلط و اشتباهی نسبت به زایمان طبیعی دارند و سزارین در مقایسه با زایمان طبیعی، الزاما باعث بهبود شاخص های مرتبط با سلامت نوزاد نمی گردد.
گفتنی است گزارش علمی پژوهشی مطالعه فوق الذکر در مجله دانشگاه علوم پزشکی بابل دوره ۱۷ شماره ۵ به چاپ رسیده است.